ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ

Éire
ಐರ್ಲಂಡ್

ಧ್ವಜ ಲಾಂಛನ
ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆ: Amhrán na bhFiann   The Soldier's Song
ರಾಜಧಾನಿ	ಡಬ್ಲಿನ್ 53°20.65′N 6°16.05′W
ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರ	ರಾಜಧಾನಿ
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ(ಗಳು)	Irish, English
ಸರಕಾರ	Constitutional republic, Parliamentary democracy
- President	ಮೇರಿ ಮೆಕಲೀಸ್
- Taoiseach	Brian Cowen TD
Independence	from the United Kingdom
- Declared	24 April 1916
- Ratified	21 January 1919
- Recognised	6 December 1922
- Constitution	29 December 1937
- Became a republic	18 April 1949
ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ ಸೇರಿದ ದಿನಾಂಕ	1 January 1973
ವಿಸ್ತೀರ್ಣ
- ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣ	{{{area}}} ಚದರ ಕಿಮಿ ;  (119th)
	{{{areami²}}} ಚದರ ಮೈಲಿ
- ನೀರು (%)	2.00
ಜನಸಂಖ್ಯೆ
- 2010ರ ಅಂದಾಜು	4,456,000  ({{{population_estimate_rank}}})
- 2006ರ ಜನಗಣತಿ	4,239,848
- ಸಾಂದ್ರತೆ	{{{population_density}}} /ಚದರ ಕಿಮಿ ;  (139th) {{{population_densitymi²}}} /ಚದರ ಮೈಲಿ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ (PPP)	2009ರ ಅಂದಾಜು
- ಒಟ್ಟು	$175.055 billion ([[ದೇಶಗಳ ರಾಷ್ಟೀಯ ಉತ್ಪನ್ನದ ಪಟ್ಟಿ|]])
- ತಲಾ	$39,468 ([[List of countries by GDP (PPP) per capita|]])
ಮಾನವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೂಚಿಕ (2006)	0.965 (5th) – very high
ಕರೆನ್ಸಿ	Euro (€) (EUR)
ಕಾಲಮಾನ	WET (UTC+0)
- ಬೇಸಿಗೆ (DST)	IST (WEST) (UTC+1)
ಅಂತರ್ಜಾಲ TLD	.ie
ದೂರವಾಣಿ ಕೋಡ್	+353
a. ^ Article 4 of the Constitution of Ireland and Section 2 of the Republic of Ireland Act 1948 – the constitutional name of the state is Ireland; the supplementary legal description is the Republic of Ireland, but is deprecated by the state. b. ^ The .eu domain is also used, as it is shared with other European Union member states.

ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಗಣರಾಜ್ಯ ‌‌‌ (ಐರಿಷ್:Poblacht na hÉireann) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ (pronounced /ˈaɪərlənd/  ( listen), ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:IPA2, ಐರಿಷ್:Éire, pronounced [ˈeːɾʲə] ( )),ಐರಿಷ್:Poblacht na hÉireann ವಾಯುವ್ಯ ಯುರೋಪ್‌ನ ಒಂದು ದೇಶ. ಆಧುನಿಕ ಸಾರ್ವಭೌಮ ದೇಶವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪದ ಸುಮಾರು ಆರನೆಯ ಐದು ಭಾಗದಷ್ಟಿದೆ. 1921ರಲ್ಲಿ ಈ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಎರಡು ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಇಬ್ಭಾಗ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ದೇಶವು ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಡಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಸಾಗರ, ಐರಿಷ್‌ ಸಮುದ್ರ, ಅಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ ಸೇಂಟ್‌ ಜಾರ್ಜ್ಸ್ ಚಾನೆಲ್‌ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಆವರಿಸಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶವು ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಹಾಗೂ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಈ ದೇಶವನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 1922ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರ ಎಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ವೆಸ್ಟ್‌ಮಿಂಸ್ಟರ್‌ ಶಾಸನ ಹಾಗೂ 1936ರ ಪದತ್ಯಾಗ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಮೂಲಕ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿತು.

1937ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾರ್ವಭೌಮ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿ, ಸರಳವಾಗಿ 'ಐರ್ಲೆಂಡ್‌' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. 1949ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸ್ವತಃ ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂಬ ಘೋಷಣೆಮಾಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಕೊನೆಯ ಕೊಂಡಿ ಕಳಚಿಕೊಂಡಿತು. ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ಆಧಿಪತ್ಯದಿಂದ ಕಳಚಿಕೊಂಡಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, 1937ರಿಂದಲೂ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವುದನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ನಿಂದ ಹೊರಬಂದಿತು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಆಳ್ವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಆರಂಭಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪ್‌ನ ಅತಿ ಬಡ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಹ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಐರಿಷ್‌ ಜನರು ಬೇರೆ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಇದ್ದು, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು. ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ನೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು 1950ರ ದಶಕದ ಅಪರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡು, 1973ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮುದಾಯದ (ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ)ಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಯಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, 1980ರ ದಶಕದ ಅಪರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣಾ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಇತರೆ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಹಾಗೂ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿತು. 1990ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಈ ಅಭೂತಪುರ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿದ್ಯಮಾನಕ್ಕೆ 'ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಟೈಗರ್'‌ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, 2007-2010 ಅವಧಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು.

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ನಿಧಿ (IMF)ಯ ಪ್ರಕಾರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ 38ನೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಬಲ ದೇಶವೆಂಬ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆರನೆಯ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ತಲಾವಾರು ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಹೊಂದಿದೆ. (ಖರೀದಿ ಶಕ್ತಿ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ತಲಾವಾರು). ಮಾನವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಐದನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜೀವನವುಳ್ಳ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದೇಶವೂ ಸಹ ಒಂದು. ಇಕಾನಾಮಿಸ್ಟ್‌ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ ಯುನಿಟ್‌ನ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಶಾಂತಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆರನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಅತಿ ಸ್ಥಿರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌, ವಿಫಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಆರನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ, OECD ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ.

ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಶಾಸ್ತ್ರ

Main article: Names of the Irish state

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಶಾಸನಬದ್ಧ ದಾಖಲೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಎಲ್ಲಾ ಅಧಿಕೃತ ವಿಚಾರಗಳಿಗಾಗಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಹೆಸರು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ‌, ಹಾಗೂ, ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ Éire ಎಂದಿದೆ. ಯುರೂಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೂ ಸಹ ಇದೇ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯು 2007ರಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾದಾಗ, ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌-ಸಂಬಂಧಿತ ನಾಮಫಲಕಗಳಲ್ಲಿ Éire - Ireland‌ ಎಂದು ನಮೂದಿಸಲಾಯಿತು. ಐರಿಷ್‌ ರಹದಾರಿ ಪತ್ರ (ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‌)ಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಇದೇ ರೀತಿ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು 1937ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ವಿಧಿ 4ರಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ, 'ಈ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಸರು (ಐರಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ) Éire ಅಥವಾ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ .' ಸಂವಿಧಾನ ಪರಾಮರ್ಶೆ ತಂಡವು 1996ರಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿಧಿಯ ವಾಕ್ಯರಚನೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದೆ. 'ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದು,ಸರಳಗೊಳಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ' ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ. 'ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಸರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌' ಎಂಬ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿ, ಐರಿಷ್‌ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ತತ್ಸಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ನಮೂದಿಸುವಂತೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಂವಿಧಾನ ಪರಾಮರ್ಶೆ ತಂಡವು, ದೇಶದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 'ಗಣರಾಜ್ಯ' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ವಿಧಿಯನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಬಹುದೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು. ರಾಜ್ಯವನ್ನು 'ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಶಾಸನದ ನಿಬಂಧನೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಈ ತಂಡವು ತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಕಾಯಿದೆ 1948 ಪ್ರಕಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ (Poblacht na hÉireann ) ಎಂದು ವಿವರಿಸತಕ್ಕದ್ದು. ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯೊಂದಿಗಿದ್ದ ಕೊನೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಚುನಾಯಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ, ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು ಒಂದು ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನಾಗಿಸಿತ್ತು. ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಸರು ಬದಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಿದ ಗಡೀಪಾರು(ಅಪರಾಧಿ ಹಸ್ತಾಂತರ) ವಾರಂಟೊಂದನ್ನು ಐರಿಷ್‌ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು 1989ರಲ್ಲಿ ನಿರಾಕರಿಸಿತು. 'ಈ ದೇಶದ ಸಹಕಾರ ಕೋರುತ್ತಿರುವ ಇತರೆ ದೇಶಗಳ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಈ ದೇಶದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹಾಗೂ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದ ಹೆಸರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ದೋಷವನ್ನು ತಿದ್ದುವ ತನಕ ಈ ವಾರಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮರಳಿಸಬೇಕು' ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವಾಲ್ಷ್‌ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು.

ಬಂಡುಕೋರರು 1916ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಗಣರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ, ಈ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಐರಿಷ್‌‌ ಗಣರಾಜ್ಯ (Poblacht na hÉireann ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು. ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳು 1918ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನಂತರ, ಈ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಐರಿಷ್‌ ಸಂಸತ್‌ ಸದಸ್ಯರು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರವು 1921 ಹಾಗೂ 1922ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನ ಸ್ವಯಮಾಧಿಕಾರ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶಾಸನ ಹೊರಡಿಸಿ, ದಕ್ಷಿಣ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ‌ (ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌) ರಚಿಸಿತು. ಆಂಗ್ಲೊ-ಐರಿಷ್‌ ಒಪ್ಪಂದದ ಫಲವಾಗಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರ ಎಂದು ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿ ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಜ್ಯ (Saorstát Éireann ) ಎನ್ನಲಾಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ನಿವಾಸಿಗಳ ನಡುವೆ, The twenty-six ಕೌಂಟಿಗಳು (ಇಪ್ಪತ್ತಾರು ಕೌಂಟಿಗಳು) ' ಹಾಗೂ the South (ದಕ್ಷಿಣ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌) ' ಎಂಬ ಇತರೆ ಆಡುಮಾತಿನ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವರು. ಇದೇ ರೀತಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು the six ಕೌಂಟಿಗಳು (ಆರು ಕೌಂಟಿಗಳು) ' ಅಥವಾ the North (ಉತ್ತರ (ಐರ್ಲೆಂಡ್‌) ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ

Main articles: History of the Republic of Irelandಮತ್ತು History of Ireland

ಮಹಾ ಕ್ಷಾಮದ ಫಲವಾಗಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ವಲಸೆ ಉಂಟಾಯಿತು.

ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಚಳುವಳಿ

1801ರ ಜನವರಿ 1ರಂದು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾದ ಒಕ್ಕೂಟ ಕಾಯಿದೆಯಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು, 1922ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 6ರ ತನಕ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶವು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ ಆಫ್‌ ಗ್ರೇಟ್‌ ಬ್ರಿಟನ್‌ ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಅಂಗವಾಗಿತ್ತು. 1845ರಿಂದ 1849ರ ತನಕ ಸಂಭವಿಸಿದ ಮಹಾ ಕ್ಷಾಮದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಎಂಟು ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದ ದ್ವೀಪದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 30%ರಷ್ಟು ಕುಸಿಯಿತು. ಹಸಿವಿನಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ದಶಲಕ್ಷ ಐರಿಷ್‌ ಜನರು ಸತ್ತು, ಇನ್ನೂ 1.5 ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ಬೇರಡೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಇದು ಮುಂಬರುವ ಶತಮಾನದ ವಲಸೆಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿ, ಅದರ ಫಲವಾಗಿ 1960ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯ ತನಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಸತತವಾಗಿ ಕುಸಿಯಿತು.

1874ರ ಇಸವಿಯಿಂದ, ಆದರೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ, 1880ರಿಂದ, ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಸ್ಟೀವರ್ಟ್‌ ಪಾರ್ನೆಲ್‌ ನೇತೃತ್ವದ ಐರಿಷ್‌ ಸಂಸದೀಯ ಪಕ್ಷವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿದ ಕೃಷಿ ಚಳವಳಿ(ಐರಿಷ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಲೀಗ್ ಮೂಲಕ)ಮೂಲಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆಯಿತು. ಐರಿಷ್‌ ಭೂಸುಧಾರಣೆ ಕಾಯಿದೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಗೇಣಿದಾರರ ಭೂ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಜಯ ಲಭಿಸಿತು. ಹಾಗೂ, ಎರಡು ವಿಫಲ ಮಸೂದೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ವರಾಜ್ಯ [[ಗಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದವು.ಇದರಿಂದ UKಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಸೀಮಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಸಿಗಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ (ಐರ್ಲೆಂಡ್‌) ಕಾಯಿದೆ 1898 ಅಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ 'ತಳಮಟ್ಟದ ನಿಯಂತ್ರಣ' ಹೊಂದಲು ಅದಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಇದು ಮುಂಚೆ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್‌ ಆಧಿಪತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭೂಒಡೆಯರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಮಹಾನ್‌ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ]]ಯ ಕೈಯಲ್ಲಿತ್ತು.

1911ರ ಸಂಸತ್‌ ಕಾಯಿದೆಯು ಹೌಸ್‌ ಆಫ್‌ ಲಾರ್ಡ್ಸ್‌ನ ವಿಟೊವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಜಾನ್‌ ರೆಡ್ಮಂಡ್‌ ಮೂರನೆಯ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಕಾಯಿದೆ 1914ರ ಬಗ್ಗೆ ಖಾತರಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಸ್ವರಾಜ್ಯವು ಖಚಿತವೆಂದು ಗೋಚರಿಸಿತು. ಆದರೂ, ಮೊದಲ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಮಸೂದೆ ಮಂಡನೆಯ ನಂತರ, 1886ರಿಂದಲೂ ಐರಿಷ್‌ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್‌ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಚಳವಳಿಯು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಐರಿಷ್‌ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಸಮುದಾಯದವರು ನೈಜ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿ ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರೆ ತಾವು ತಾರತಮ್ಯ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್‌ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಭಯವಾಗಿತ್ತು. ಐರಿಷ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಡೀ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನುದ್ದಕ್ಕೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ಆದರೂ, ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅಪರಾರ್ಧ ಹಾಗೂ ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌ನ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ‌ ಒಕ್ಕೂಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತು. ದ್ವೀಪದ ಉಳಿದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಗುವಳಿಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣವು ಅಲ್ಲಿ ಅತೀ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಸುಂಕದ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತೀವ್ರ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಭೀತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಜೊತೆಗೆ, ನಾಲ್ಕು ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕೂಟವಾದಿಗಳು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿತ್ತು.

ಐರಿಷ್‌ ಒಕ್ಕೂಟವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಮುಖಂಡ ಡಬ್ಲಿನ್-ಸಂಜಾತ ಸರ್‌ ಎಡ್ವರ್ಡ್‌ ಕಾರ್ಸನ್‌ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೂಲದ, ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌ ಒಕ್ಕೂಟವಾದಿ ಪಕ್ಷ ಮುಖಂಡ ಸರ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಕ್ರೇಗ್‌ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕೂಟವಾದಿಗಳು ಕಠಿಣ ತೀವ್ರವಾದದ ನಿಲವು ತಾಳಿದರು. ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌‌ನ ಬಲಪ್ರಯೋಗ ವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಈ ಮಾರ್ಗ ಹಿಡಿದರು. ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಬಂಡಾಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು 1914ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಹೆಚ್‌. ಹೆಚ್‌. ಅಸ್ಕ್ವಿತ್‌ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮಸೂದೆ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಐರಿಷ್‌ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕತ್ವವು ಮನಸ್ಸಿಲ್ಲದ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅವಧಿಯ ಮೇರೆಗೆ ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌ನ್ನು ಮಸೂದೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಹೊರಗಿಡುವಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಹಾಗೂ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಹೊರಗಿಡುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೂ ನಿರ್ಧರಿಸಿರಲಿಲ್ಲ.

ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಅವಧಿ

ಆಂಗ್ಲೋ-ಐರಿಷ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿಹಾಕಲಾದ ಪುಟ .

1914ರಲ್ಲಿ ರಾಜಮನೆತನದ ಮಂಜೂರು ಪಡೆದು, ಶಾಸನ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾದರೂ ಸಹ, ಮಹಾ ಸಮರದ ಅಂತ್ಯದ ತನಕ ಮೂರನೆಯ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಯುದ್ಧ ಮುಗಿದ ಕೂಡಲೇ ಕಾಯಿದೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಖಾತರಿಯ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ, ರೆಡ್ಮಂಡ್‌ ಮತ್ತು ಅವರ ಐರಿಷ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮೈತ್ರಿಪಡೆಯ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. 175,000 ಜನರು 10th (ಐರಿಷ್‌), 16th (ಐರಿಷ್‌)ನ ಐರಿಷ್‌ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ಒಕ್ಕೂಟವಾದಿಗಳು ನ್ಯೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಆರ್ಮಿಯ 36ನೆಯ (ಅಲ್ಸ್ಟರ್‌) ಸೈನ್ಯ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. 1918ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ ತಿಂಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳ ನಂತರ, 1919ರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಚುನಾಯಿತರಾದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ 106 ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ 73 ಜನರು ಸಿನ್‌ ಫೇನ್‌ ಪಕ್ಷದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರೆಲ್ಲರೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಹೌಸ್‌ ಆಫ್‌ ಕಾಮನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಸೀನರಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇದರ ಬದಲಿಗೆ, ಅವರು Dáil Éireann ಎಂಬ ಐರಿಷ್‌ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ Dáil 1919ರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿ, ಐರಿಷ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಈ ಘೋಷಣೆಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ 1916ರ ಘೋಷಣೆಯ ಪುನರೋಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, 'ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಇನ್ನೆಂದಿಗೂ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನ ಅಂಗವಾಗಿರದು' ಎಂಬ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹೊಸ ಐರಿಷ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ರಷ್ಯನ್ ಸೋವಿಯತ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಮಾತ್ರ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಿತ್ತು. 1919ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ ಶಾಂತಿ ಮಹಾಸಭೆಗೆ ಈ ಗಣರಾಜ್ಯದ Aireacht (ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ) ಸಿಯನ್‌ ಕಾಮ್ಹೆರ್ಲೆ ಷಾನ್‌ ಟಿ. ಒ'ಕೆಲ್ಲಿ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿನ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ತಂಡಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಮರ ಹಾಗೂ 1921ರ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿನ ಕದನ ವಿರಾಮದ ನಂತರ, ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಹಾಗೂ ಆರ್ಥರ್‌ ಗ್ರಿಫಿಥ್‌, ರಾಬರ್ಟ್‌ ಬಾರ್ಟನ್‌ ಮುತ್ತು ಮೈಕಲ್‌ ಕಾಲಿನ್ಸ್‌ ನೇತೃತ್ವದ ಐರಿಷ್‌ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು 1921ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 11ರಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 6ರ ತನಕ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಂಗ್ಲೊ-ಐರಿಷ್‌ ಒಪ್ಪಂದದ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಿದರು. ಐರಿಷ್‌ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ನೈಟ್ಸ್‌ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಹ್ಯಾನ್ಸ್‌ ಪ್ಲೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಾನ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿ, Dáil Éireannಗೆ ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಡಿಸೆಂಬರ್ 5ರಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಎರಡನೆಯ Dáil Éireann ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.

ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, 1922ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 6ರಂದು, ಇಡೀ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪವು 'ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ (Saorstát Éireann )' ಎಂಬ ಸ್ವಯಮಾಡಳಿತದ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು. ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಸರಿಯಾಗಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸಂಸತ್‌ ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ಗೆ ಮರಳುವ ಅವಕಾಶವಿತ್ತು. ಈ ಮಧ್ಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಂಸತ್‌ ಹಾಗೂ ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಮಂಡಳಿ‌ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿ,ತನ್ನ ಹಕ್ಕನ್ನು 1922ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 8ರಂದು ಚಲಾಯಿಸಿದ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ನೂತನ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ಗೆ ಮರಳಿತು. 'ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಂಸತ್‌ ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಎಂದಿಗೂ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ತನಕ ವಿಸ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ' ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಅರಸರಿಗೆ ಒಂದು ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದು ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಯಿತು. ಉಭಯತ್ರರಿಗೆಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಾಧಾನ ತರಲಿಲ್ಲ. ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಅರಸರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್, ಉಭಯಸದನದ ಸಂಸತ್‌, ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಮಂಡಳಿ‌ ಎಂಬ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಮಂಡಳಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ ಎನ್ನಲಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಹುದ್ದೆಯೂ ಇತ್ತು.

ಐರಿಷ್‌ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧ

ಎಮಾನ್ ಡೆ ವ್ಯಾಲೆರ

ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ರಚನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಐರಿಷ್‌ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧ ನಡೆಯಿತು. ಏಮೊನ್‌ ಡಿ ವ್ಯಾಲೆರಾ ಮುಂದಾಳತ್ವದ ಒಪ್ಪಂದ ವಿರೋಧಿ ಪಡೆಗಳು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿ ನೀಡುವುದರಿಂದ, ತಾವು ನಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದ 1919ರ ಸ್ಥಿತಿಯ ಐರಿಷ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ರದ್ದು ಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು. ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಬೆಂಬಲವಿದ್ದರೂ, ಸಹ, ಜನರು ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲು ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದವು. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ನ ಅಂಗವಾಗಿರುವುದು, ಹಾಗೂ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸತ್‌ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅವರು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜನಿಗೆ ಸತ್ಯನಿಷ್ಠೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಎಂಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಂದ-ವಿರೋಧಿ ಪಡೆಗಳು ಭಾವಿಸಿದವು. ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವ,ವಿಕಸಿಸುವ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಂದವು ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮೈಕಲ್‌ ಕಾಲಿನ್ಸ್‌ ಮುಂದಾಳುತ್ವದ ಒಪ್ಪಂದ-ಪರ ಪಡೆಗಳು ವಾದಿಸಿದವು.

ಯುದ್ಧದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಆರ್ಮಿ (ಐರಿಷ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಭೂಸೇನೆ) (IRA) ಎರಡು ವಿರೋಧಿ ಬಣಗಳಾಗಿ ಇಬ್ಭಾಗವಾದವು. ಒಂದು ಬಣವು ಒಪ್ಪಂದದ ಪರ IRA ಇನ್ನೊಂದು ಬಣವು ಒಪ್ಪಂದದ ವಿರುದ್ಧIRA. ಒಪ್ಪಂದದ ಪರ IRA ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ನೂತನ ಐರಿಷ್‌ ಸೇನೆಯನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು. ಆದರೂ, ಒಪ್ಪಂದ-ವಿರೋಧಿ IRAನಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಆಧಿಪತ್ಯ ರಚನೆಯ ಕೊರತೆಯ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ ಯುದ್ಧದುದ್ದಕ್ಕೂ ಸ್ವರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಕಾಲಿನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅವನ ಒಪ್ಪಂದ-ಪರ ಪಡೆಗಳು ಬೃಹತ್‌ ಸೇನೆಯನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಶಕ್ತವಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹತ್ತಾರು ಸಾವಿರಾರು ಮಂದಿ 1922ರಲ್ಲಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾದ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಭೂಸೇನೆಯ ಐರಿಷ್‌ ದಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪ್ರಥಮ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧದ(WWI )ಯೋಧರಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದದ-ಪರ ಪಡೆಗಳು ಒಪ್ಪಂದ-ವಿರೋಧಿ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದವು. ಬ್ರಿ‌ಟನ್‌ನಿಂದ ಫಿರಂಗಿ, ವಿಮಾನಗಳು, ಯಾಂತ್ರಿಕ ಬಂದೂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಒಪ್ಪಂದ-ಪರ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಉತ್ತೇಜನ ದೊರಕಿತು. ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯ ಪಡೆಗಳು ಮರಳುವುದೆಂಬ ಬೆದರಿಕೆಯು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯದ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ಸಂಶಯಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿತು. ಒಪ್ಪಂದ-ವಿರೋಧಿ ಪಡೆಗಳಿಗೆ (ಅನಿಯಮಿತ(ಅಕ್ರಮ) ಸೈನಿಕರು ಎಂದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲ ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಅನಿಯಮಿತ ಸೈನಿಕರ ಪಡೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಬೇಕೆಂಬ ದೃಢಸಂಕಲ್ಪದಿಂದಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದ-ವಿರೋಧಿ ಪಡೆಗಳ ಸೋಲಿಗೆ ಹಾರಣವಾಯಿತು.

ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಶಾಂತಿಯುತ ಪುನರ್‌ಏಕೀಕರಣದತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದವು. ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿ ಟ್ರಬಲ್ಸ್‌ ಎನ್ನಲಾದ, ಅರೆಸೈನಿಕ ಪಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಭೂಸೇನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಹಕರಿಸಿತು. ಬೆಲ್ಫಾಸ್ಟ್‌ ಒಪ್ಪಂದ ಎಂಬ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು 1998ರಲ್ಲಿ ಗಡಿಯ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿನ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮತದ ಮೂಲಕ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದದ ಅಂಗವಾಗಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಹಕ್ಕು ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಶಾಂತಿ ಇತ್ಯರ್ಥವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

1937 ಸಂವಿಧಾನ

1937ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 29ರಂದು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂವಿಧಾನ (Bunreacht na hÉireann ) ಎಂಬ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಐರಿಷ್ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂವಿಧಾನದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಈ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ‌ ಅಥವಾ ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ Éire ಎಂದು ಕರೆಯಿತು. ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನವು ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಮುನ್ನ, ಹಿಂದಿನ ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸಂವಿಧಾನವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರೂ, 1937 ರಿಂದ 1949ರ ತನಕ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಇನ್ನೂ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಐರ್ಲೆಂಡನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರದ ಭಾಗವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ರಾಜನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿದಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಐರಿಷ್‌ ಮುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜನ ಬಿರುದು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉಳಿದೆಡೆಯಿದ್ದಂತೆಯೇ ಇತ್ತು.

• 1922-1927 – ದೇವರ ಕೃಪೆಯಿಂದ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಆಫ್ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಡೊಮಿನಿಯನ್ಸ್‌ಗೆ ಸಾಗರೋತ್ತರ ರಾಜ, ನಂಬಿಕೆಯ ರಕ್ಷಕ, ಭಾರತದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ .

• 1927–1937 – ದೇವರ ಕೃಪೆಯಿಂದ, ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಡೊಮಿನಿಯನ್ಸ್‌ಗೆ ಸಾಗರೋತ್ತರ ರಾಜ, ನಂಬಿಕೆಯ ರಕ್ಷಕ, ಭಾರತದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ .

ಎರಡನೆಯ ವಿಶ್ವಸಮರದ ಸಮಯ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ತಟಸ್ಥವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ಸಮಯವನ್ನು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿತು. 1948ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಕಾಯಿದೆ ಮಂಜೂರಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ, ರಾಜನ ಹುದ್ದೆಯು ರದ್ದಾಯಿತು. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು 1949ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 18ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದು, ರಾಜನ ಹುದ್ದೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯವೆನ್ನಬಹುದು ಎಂದು ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ, 1962ರಲ್ಲಿ ಶಾಸನ ಕಾನೂನು ಪರಿಷ್ಕರಣ (ಒಕ್ಕೂಟ-ಮುಂಚಿನ ಐರಿಷ್‌ ಶಾಸನಗಳು) ಕಾಯಿದೆಯ ಮೂಲಕ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರವೂ,1949ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 18ರಂದು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದು ಘೋಷಿಸುವ ತನಕ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ನಿಯಮಗಳಡಿ, ಯಾವುದೇ ಗಣರಾಜ್ಯವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಆ ರಾಷ್ಟ್ರವು ತಾನೇತಾನಾಗಿ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ಸದಸ್ಯತ್ವ ತ್ಯಜಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ತಾನು ಸ್ವತಃ ಗಣರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ನಂತರ 1949ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 28ರಂದು ಲಂಡನ್‌ ಘೋಷಣೆ ಯಲ್ಲಿ ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಕೂಡಲೆ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು.ನಂತರ, ಗಣರಾಜ್ಯಗಳು ಸೇರಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್‌ ತನ್ನ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಿದರೂ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕೆ ಮರುಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಆಡಳಿತ

ರಾಜಕೀಯ

ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷೆ ಮೇರಿ ಮ್ಯಾಕಲೀಸ್

Main article: Politics of the Republic of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸರ್ಕಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹುದ್ದೆಯ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ಏಳು ವರ್ಷ. ಕೇವಲ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಮರುಚುನಾಯಿತರಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ.. ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ ನಾಮ ಮಾತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಷ್ಟೆ, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವರಿಗೆ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಎಂಬ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿಯ ಸಹಾಯವಿರುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರು Taoiseach ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೆಳಮನೆಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾಗಿರುವ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ನೇಮಿಸುವರು. ಬಹಳಷ್ಟು Taoisigh ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದ ಮುಖಂಡರೇ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಕೂಟಗಳು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. 1989ರಿಂದಲೂ ಒಮ್ಮೆಯೂ ಏಕ-ಪಕ್ಷೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದೇ ಇಲ್ಲ.

ಸರ್ಕಾರದ ಕಟ್ಟಡಗಳು

Oireachtas (ಉಭಯಸದನದ ಸಂಸತ್‌)ನಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ, Seanad Éireann ಮೇಲ್ಮನೆ (ಸೆನೇಟ್‌) ಹಾಗೂ Dáil Éireann ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮನೆ (ಕೆಳಮನೆ) ('ಹೌಸ್‌ ಆಫ್‌ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೆಟಿವ್ಸ್'‌)ಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ Seanad ಲ್ಲಿ 60 ಸದಸ್ಯರಿರುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದು ಜನರು Taoiseach ಇಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತರು, ಆರು ಸದಸ್ಯರು ಎರಡು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಂದ ಚುನಾಯಿತರು ಹಾಗೂ 43 ಜನ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ವೃತ್ತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಚಿತವಾದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಚುನಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. Dáil ರಲ್ಲಿ 166 ಸದಸ್ಯರಿದ್ದಾರೆ (Teachtaí Dála) ಏಕೈಕ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಮಾಣಾಗುಣ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿ ಇವರು ಬಹು ಸ್ಥಾನದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಚುನಾಯಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಸಂವಿಧಾನದಡಿ, ಸಂಸದೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಏಳು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಸತಕ್ಕದ್ದು. ಆದರೂ ಶಾಸನ ವಿಧಿಸಿದ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಏಳು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಬಹುದು. ಸದ್ಯದ ಶಾಸನದಡಿ ಗರಿಷ್ಠ ಅವಧಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳು.

ಲಿನ್ ಸ್ಟರ್ ಹೌಸ್ ([59]ರ ಸ್ಥಾನ)

ಸರ್ಕಾರವು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಹದಿನೈದು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಇಬ್ಬರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸದಸ್ಯರುSeanadಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವಂತಿಲ್ಲ.Taoiseach Tánaiste (ಉಪ-ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ) ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು Dáil ರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರಬೇಕು. ಸದ್ಯದ ಸರ್ಕಾರವು ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರವಾಗಿದೆ: Taoiseach ಬ್ರಯಾನ್‌ ಕೊವೆನ್‌ ಮುಂದಾಳತ್ವದಲ್ಲಿ Fianna Fáil ಹಾಗೂ ಜಾನ್‌ ಗೊರ್ಮ್‌ಲೆ ಮುಂದಾಳತ್ವದಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್ ಪಾರ್ಟಿ ಜತೆಗೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪಕ್ಷೇತರರು. Dáil ಗಾಗಿ ಕೊನೆಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯು 2007ರ ಮೇ 24ರಂದು ನಡೆಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳ 29ರಂದು ಟಾವೊಸೀಚ್‌ ಚುನಾವಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಎಂಡಾ ಕೆನ್ನಿ ನಾಯಕತ್ವದ ಫೈನ್‌ ಗೇಲ್‌, ಏಮನ್‌ ಗಿಲ್ಮೊರ್‌ ನಾಯಕತ್ವದ ಲೇಬರ್‌ ಪಾರ್ಟಿ, ಕೆವೊಯಿಂಗಿನ್‌ ಒ ಕವೊಲೇನ್‌ ನಾಯಕತ್ವದ ಸಿನ್‌ ಫೇನ್‌ ಸದ್ಯದ Dáil ರಲ್ಲಿ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು. ಹಲವು ಪಕ್ಷೇತರ ಡೆಪ್ಯೂಟಿಗಳು ಸಹ Dáil Éireann ನಲ್ಲಿ ಕೂರುವರು. ಆದರೆ ಅವರು 2007 ಚುನಾವಣೆಗಿಂತ ಮುಂಚೆ ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

1973ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ ಹಾಗೂ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ ಸೇರಿತು, ಹಾಗೂ, ಸ್ಕೆಂಜೆನ್ ಪ್ರದೇಶ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗಿರಲು ಇಚ್ಛಿಸಿತು. ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಯಾಣ ಪ್ರದೇಶ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನ ನಾಗರಿಕರು ರಹದಾರಿ ಪತ್ರದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಯಾಣ ಪ್ರದೇಶ ಎಂಬುದು ರಹದಾರಿ ಮುಕ್ತ ವಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಹಾಗೂ ಗ್ರೇಟ್‌ ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ದ್ವೀಪಗಳು‌, ಐಲ್‌ ಆಫ್‌ ಮ್ಯಾನ್‌ ಹಾಗೂ ಚಾನೆಲ್‌ ದ್ವೀಪಗಳು ಇದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೊಳಪಡುತ್ತವೆ. ಆದರೂ, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಬಂದರುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಆಡಳಿತ

See also: Counties of Irelandಮತ್ತು Local government in the Republic of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತಾರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೌಂಟಿಗಳಿವೆ. ಇವು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ವಿಚಾರಗಳು ಹಾಗೂ ಅಂಚೆ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಆದರೂ, ಆಡಳಿತ-ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಲವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೌಂಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಮರುವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಟಿಪೆರರಿ ಕೌಂಟಿಯನ್ನು 1890ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಭಾಗಿಸಲಾಯಿತು. 1990ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್ ಕೌಂಟಿಯನ್ನು ಮೂರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕೌಂಟಿಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಒಟ್ಟು ಐದು ನಗರಗಳು ಹಾಗೂ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂಬತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕೌಂಟಿಗಳಿವೆ. ಐದು ನಗರಗಳು (ಡಬ್ಲಿನ್‌, ಕಾರ್ಕ್‌, ಲಿಮರಿಕ್‌, ಗ್ಯಾಲ್ವೆ, ವಾಟರ್ಫೊರ್ಡ್‌) ಆಡಳಿತಗಳನ್ನು ಆಯಾ ಕೌಂಟಿಗಳ ಉಳಿದ ಭಾಗದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಐದು ಬರೊಗಳು(ಸ್ವಯಮಾಧಿಕಾರದ ಪಟ್ಟಣ) (ಕ್ಲೊನ್ಮೆಲ್‌, ಡ್ರೊಗೆಡಾ, ಕಿಲ್ಕೆನಿ, ಸ್ಲಿಗೊ, ವೆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌) ಕೌಂಟಿಯೊಳಗೇ ಸ್ವಯಮಾಧಿಕಾರದ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿವೆ. ಕಿಲ್ಕೆನಿ ಬರೋ ಆಗಿದ್ದು, ಅದು ನಗರವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿತವಾಗಲು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಾಸನದ ಪ್ರಕಾರ, Dáil ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಕೌಂಟಿ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅನುಸರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ, ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೌಂಟಿಗಳಿವೆ. ಆದರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಸ್ತವ ಕೌಂಟಿ ಗಡಿಗಳನ್ನು ದಾಟಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಈ ಕೌಂಟಿಗಳನ್ನು ಎಂಟು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪರಿಸರ, ಪರಂಪರೆ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಸೇವೆಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತವನ್ನುಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯಿದೆ ಗಳಡಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತೀ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಯಿದೆಯು( ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯಿದೆ (2001)) ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಎರಡು ಹಂತದ ರಚನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಇಂದಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಯಿದೆ 1898 ಆಧಾರ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. 1999ರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮನ್ನಣೆ ಒದಗಿಸಿತು. ಯೋಜನೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ರಸ್ತೆಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ಈ ಆಡಳಿತ ರಚನೆಯ ಮೇಲಿನ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ 29 ಕೌಂಟಿ ಪರಿಷತ್ತುಗಳು ಹಾಗೂ ಐದು ನಗರ ಸಭೆ‌ಗಳಿವೆ. 1898ರಿಂದಲೂ 26 ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೌಂಟಿಗಳ ಪೈಕಿ 24ರಲ್ಲಿ ಕೌಂಟಿ ಪರಿಷತ್ತುಗಳಿವೆ. ಟಿಪೆರರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಟಿಪೆರರಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಟಿಪೆರರಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಪರಿಷತ್ತುಗಳಿವೆ. 1994ರಿಂದಲೂ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು (ಡನ್‌ ಲಾವೊಹೇರ್‌-ರಾತ್‌ಡೌನ್‌, ಫಿನ್ಗಾಲ್‌ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಡಬ್ಲಿನ್‌) ಪರಿಷತ್ತುಗಳಿವೆ. ಐದು ನಗರಗಳಾದ ಡಬ್ಲಿನ್‌, ಕಾರ್ಕ್‌, ಲಿಮೆರಿಕ್‌, ವಾಟರ್ಫರ್ಡ್‌ ಹಾಗೂ ಗ್ಯಾಲ್ವೇ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ನಗರ ಸಭೆಗಳಿವೆ.ಇವು ಕೌಂಟಿ ಪರಿಷತ್ತುಗಳ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಹೊಂದಿವೆ. ಎರಡನೆಯ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ನಗರಪಾಲಿಕೆ ಸಭೆ‌ಗಳಿವೆ. ಕಿಲ್ಕೆನಿ ನಗರ ಹಾಗೂ 2001ರ ಮುಂಚೆ ಬರೊ` ಪಾಲಿಕೆ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆದ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟಣಗಳು (ಸ್ಲಿಗೊ, ಡ್ರೊಗೆಡಾ, ಕ್ಲೊನ್ಮೆಲ್‌ ಮತ್ತು ವೆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌) 'ಸಗರಪಾಲಿಗೆ ಸಭೆ'‌ ಬದಲಿಗೆ 'ಬರೊ ಪರಿಷತ್ತು‌' ಎನ್ನುವ ಹೆಸರು ಬಳಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅವುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಐದು ಬರೋ ಪರಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲದೇ ಇನ್ನೂ 75 ನಗರಪಾಲಿಕೆ ಸಭೆಗಳಿವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಣಗಳಾಚೆ, ಕೌಂಟಿ ಪರಿಷತ್ತುಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಸೇವೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಣೆ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ನ್ಯಾಯ

ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟೀಸ್

Main articles: Law of the Republic of Ireland, Courts of the Republic of Irelandಮತ್ತು Law enforcement in Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾನೂನು ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿದೆ. ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನ ಹೊಂದಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಅಪರಾಧ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಸಂಚಾರಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸಹ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ. ಗಂಭೀರರೂಪೀ ಅಪರಾಧಗಳ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯದರ್ಶಿ ಮಂಡಲಿಯ ಮುಂದೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಾಮರ್ಶೆಯ ಮೂಲಕ, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಕಾನೂನೊಂದಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕಾನೂನುಗಳು ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಹೇಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ. ಬಹಳ ಗಂಭೀರವಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ನಡೆಯಬೇಕು. ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಪ್ರಧಾನ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಸಂಚಾರಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಗರಿಕ ಪೊಲಿಸ್‌ ಪಡೆಯು Garda Síochána na hÉireann (ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಶಾಂತಿಪಾಲನಾ ದಳ‌ ) ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಲಭ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕ ಪೊಲಿಸ್‌ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನೇಮಿಸಲಾದ ಗಾರ್ಡಾ ಆಯುಕ್ತರು ಈ ಸೇವಾ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಾನವು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನ ಫೀನಿಕ್ಸ್‌ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, An Garda Síochánaದ ಸಮವಸ್ತ್ರಧಾರಿ ಪೊಲೀಸರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಂದೂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಹಾಗೂ ನಗರವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಮವಸ್ತ್ರಧಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೇವಲ ಲಾಠಿ ಹಿಡಿದು, ಸಾಮಾನ್ಯರೀತಿಯ ಪೊಲೀಸ್‌ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸುವುದು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ.

Póilíní Airm (ಸೇನಾ ಪೊಲೀಸ್‌ ) ಐರಿಷ್‌ ಸೇನೆಯ ಒಂದು ದಳ. ಪೊಲೀಸ್ ಸೇವೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಏರ್ಪಾಡಿಗೆ ಹೊಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಪಡೆಗಳ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನಿಯೋಜನೆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಪೊಲೀಸ್ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯ, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳಗಳತ್ತ ಮಿಲಿಟರಿ ರಚನೆಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಚಾರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಏರ್ಪಾಡು ಸಹ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಯುದ್ಧ ಸಮಯದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧಕೈದಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರಾಶ್ರಿತರ ನಿಯಂತ್ರಣವೂ ಸಹ ಸೇರಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ An Garda Síochánaದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳು

Main article: Foreign relations of the Republic of Ireland

ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನಲ್ಲಿರುವ U.S. ರಾಯಭಾರಿಯ ನಿವಾಸ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿರುವುದು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶದ ವಿದೇಶಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೂ ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗಿನ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು ಸಹ ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ. ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಬಹಳಷ್ಟು ಯುರೋಪಿಯನ್-ಪರ ನಿಲುವು ಹೊಂದಿದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾದ ಯುರೋಬ್ಯಾರೊಮೀಟರ್‌ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ EUಸದಸ್ಯತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶದ ಜನತೆಯಲ್ಲಿ 77%ರಷ್ಟು ಸಮ್ಮತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. 2004ದ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಹತ್ತು ಹೊಸ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನೌಕರರಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ತೆರೆದ(ಪ್ರವೇಶಾನುಮತಿ) ಕೇವಲ ಮೂರು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಹ ಒಂದು. ಈ ದೇಶವು ಆರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದು, ಪುನಃ 2013ರಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಲಿದೆ.

ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು NATO (ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಒಪ್ಪಂದ ಸಂಘಟನೆ ಸದಸ್ಯರಾಷ್ಟವಲ್ಲ; ಜೊತೆಗೆ, ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಸೇನಾ ತಟಸ್ಥತೆಯ ನೀತಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ನೀತಿಯಿಂದಾಗಿ ಐರಿಷ್‌ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳು 1960ರಿಂದಲೂ ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಶಾಂತಿ ಪಾಲನಾ ಪಡೆಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ (ಕಾಂಗೊ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು) ನಂತರ ಸೈಪ್ರಸ್‌, ಲೆಬನಾನ್‌ ಹಾಗೂ ಬೊಸ್ನಿಯಾ ಹರ್ಝಗೊವಿನಾ)ಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ವೈಮಾನಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು U.S ಮಿಲಿಟರಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ. 2003ರಲ್ಲಿ ಇರಾಕ್ ಮೇಲಿನ ಆಕ್ರಮಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಶಾನನ್ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದ ಮೂಲಕ ಸಾಗಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ , 2001ರಲ್ಲಿನ ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಣ ಹಾಗೂ ಪ್ರಥಮ ಕೊಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧಗಳಿಗೆ ಈ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಸೇನಾ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಷ್ಯಾನನ್‌ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಬಳಕೆಯ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಭಾಗವಷ್ಟೇ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ತಟಸ್ಥ ಎನ್ನಲಾದ ಸೇನಾ ನೀತಿಯಿದ್ದರೂ, ಶೀತಲ ಯುದ್ಧದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ NATO ಪರ ಪಕ್ಷಪಾತ ವಹಿಸಿತು . ‌ ಕ್ಯೂಬನ್‌ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಷ್ಯಾನನ್‌ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋದ ಕ್ಯೂಬಾ ಮತ್ತು ಚೆಕೊಸ್ಲೊವಾಕ್‌ ವಿಮಾನಗಳ ತಪಾಸಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದಷಾನ್‌ ಲೆಮಾಸ್‌ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು CIAಗೆ ರವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಟಸ್ಥ ಎನ್ನಲಾದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌, ಮೈತ್ರಿಪಡೆಗಳಿಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ, ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು.('ಐರಿಷ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾಲಿಟಿ ಡ್ಯುರಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ II ' ನೋಡಿ) 1999ರಿಂದಲೂ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ NATO ಶಾಂತಿಪಾಲನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ.

ಐರಿಷ್‌ ರಕ್ಷಣಾ ಸೈನ್ಯಗಳ ಲಾಂಛನ.

ಮಿಲಿಟರಿ (ಸೇನೆ)

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸೇನೆಯು ಐರಿಷ್‌ ರಕ್ಷಣಾ ಸೇನೆ ಎಂದು ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದೆ (Óglaigh na hÉireann). ಈ ವಲಯದ ಇತರೆ ದೇಶಗಳ ಭೂಸೇನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಭೂಸೇನೆ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೂ, ಸುಸಜ್ಜಿತವಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 8,500 ಪೂರ್ಣಕಾಲಿಕ ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಹಾಗೂ ಮೀಸಲು ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ 9,292 ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ತಟಸ್ಥ ನೀತಿಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಯಾವುದೇ ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ಮೂರು ಸ್ತರಗಳ ನಿಯಮಗಳಿವೆ. ಇದರಂತೆ, ಯಾವುದೇ ಸಂಘರ್ಷದ ವಲಯಕ್ಕೆ ಸೇನೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವ ಮುಂಚೆ UN(ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ), ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು Dáilನ ಅನುಮೋದನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಶಾಂತಿಪಾಲನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸರಹದ್ದಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಲಪ್ರದೇಶ (ಐರಿಷ್‌ ನೌಕಾ ಸೇವೆ) ರಕ್ಷಣೆ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಸಿವಿಲ್ ಪವರ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ನೆರವು ಮುಂತಾದವು ಐರಿಷ್ ಸೈನಿಕರ ನಿಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸುಮಾರು 40,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಐರಿಷ್‌ ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶಾಂತಿಪಾಲನಾ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಐರಿಷ್‌ ವಾಯುಸೇನಾ ದಳವು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಕೇವಲ ಏಳು ಹಗುರ ದಾಳಿ ವಿಮಾನಗಳು, ಎಂಟು ದಾಳಿ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಇತರೆ ಸಹಾಯಕ, ಗಸ್ತು ಹಾಗೂ ಸಾರಿಗೆ ವಿಮಾನಗಳಿವೆ. ಐರಿಷ್‌ ನೌಕಾ ಸೇವೆಯು ಸೇನೆಯ ಕಡಲ ವಿಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳೂ ಸಹ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ನೌಕಾಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಜಲಪ್ರದೇಶ ಗಸ್ತು ಹಡಗುಗಳು, ಹಲವು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಣ್ಣಗಾತ್ರದ ಗಾಳಿ-ತುಂಬಬಹುದಾದ ದೋಣಿಗಳು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ದೋಣಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಬಹಳಷ್ಟು ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಹಾಗು ಸಶಸ್ತ್ರ ದಾಳಿ ಪಡೆಗಳಿವೆ. ಈ ದಾಳಿ ಪಡೆಗಳು ಹಡಗಿಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಬಲ್ಲವು. ಅಲ್ಲದೆ ಈಜುಗಾರರ ವಿಶೇಷ ಘಟಕವೂ ಇದೆ. ನೌಕಾ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಭಾರೀ ಯುದ್ಧ ನೌಕೆಗಳಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಎಲ್ಲಾ ಐರಿಷ್‌ ನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಗುಂಡುಹಾರಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿಲ್ಲದ ಸೇನಾಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಮೀಸಲು ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳು (ಐರಿಷ್‌ ಭೂಸೇನಾ ಮೀಸಲುಪಡೆ ಹಾಗೂ ನೌಕಾ ಮೀಸಲುಪಡೆ) ಇವೆ. ಭೂಸೇನೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಐರಿಷ್ ಭೂಸೇನಾ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತ ದಳವು ವಿಶೇಷ ಪಡೆಗಳ ವಿಭಾಗವಾಗಿದೆ.

ಪೌರತ್ವ

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪೌರತ್ವ ನಿಯಮಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ (ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಎಲ್ಲ ದ್ವೀಪಗಳು ಹಾಗೂ ಸಮುದ್ರಗಳು). ಇದರಿಂದಾಗಿ ಈ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನ ಅಂಗವಾದ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ತನಕ ಹಬ್ಬಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಐರಿಷ್‌ ಪೌರತ್ವ ಹೊಂದಲು ಅಗತ್ಯ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಐರಿಷ್‌ ಅಥವಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ದಂಪತಿಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಅಥವಾ ಗಣರಾಜ್ಯದ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಲ್ಲದೆ ವಾಸಿಸಲು ಅರ್ಹರಾದ ದಂಪತಿಗೆ ಜನಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್ ರಹದಾರಿ ಪತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಐರಿಷ್‌‌ ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಭೌಗೋಳಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರ

Main article: Geography of Ireland

ಭೂದೃಶ್ಯ

ಪಶ್ಚಿಮ ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಮೊಹೆರ್ ಕಡಿಬಂಡೆಗಳು.

ವೆಸ್ಟ್ ಮೀತ್ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಲಾಕ್ ಲೇನ್ ಸರೋವರ

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪವು ಸುಮಾರು 84,421 km² (32,595 sq mi) ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 83%ರಷ್ಟು ಐರಿಷ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ (70,280 km² or 27,135 sq mi) ಸೇರಿದೆ. ಉಳಿದವು ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಸಾಗರ, ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಕಾಲುವೆ (North Channel) ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಐರಿಷ್‌ ಸಮುದ್ರವಿದೆ. ಇದು ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇಂಟ್‌ ಜಾರ್ಜ್ಸ್ ಚಾನೆಲ್‌ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾಗರದೊಂದಿಗೆ ಮರುಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪಶ್ಚಿಮ ತೀರದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಡಿಬಂಡೆಗಳು, ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ತಗ್ಗು ಪರ್ವತಗಳಿವೆ. 1,038 m or 3,406 ftಕ್ಯಾರೌಂಟೂಹಿಲ್‌ ಶಿಖರವು ಅತಿ ಎತ್ತರವಿದೆ.

ದೇಶದ ಒಳನಾಡು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮಟ್ಟಸವಾದ ನೆಲ ಹೊಂದಿದೆ. ಷಾನನ್‌ ನದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ನದಿಗಳು ಹಾಗೂ ಹಲವು ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆಗಳು ಅಥವಾ ಸರೋವರಗಳು ಇವೆ. ದೇಶದ ಮಧ್ಯಭಾಗವು ಷ್ಯಾನನ್‌ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೊಳೆಸೊಪ್ಪು(ಸಸ್ಯದಿದ್ದಿಲು) ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾದ ವಿಶಾಲ ಜೌಗುಪ್ರದೇಶವಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹ ಕಡಲತೀರದಾಚೆಯ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳಿವೆ.

ಪೂರ್ವ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನಗರ (1,045,769), ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಕ್‌ (190,384), ಪಶ್ಚಿಮ-ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಿಮರಿಕ್‌ (90,757), ಪಶ್ಚಿಮ ತೀರದಲ್ಲಿ ಗಾಲ್ವೇ (72,729) ಹಾಗೂ ಅಗ್ನೇಯ ತೀರದಲ್ಲಿ ವಾಟರ್‌‌ಫೋರ್ಡ್‌ (49,213) ಮುಖ್ಯ ನಗರಕೂಟಗಳಾಗಿವೆ. (ನೋಡಿ: ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ನಗರಗಳು)

ಕೃಷಿಯ ಪ್ರಭಾವ

ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿ ವಿಧಾನಗಳ (ಕೀಟನಾಶಕ ಮತ್ತು ರಸಗೊಬ್ಬರ ಬಳಕೆ) ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಮೀನು ಬಳಕೆಯ ನಮೂನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವು ಕೃಷಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸೀಮಿತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ನಗರಾಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸೀಮಿತ ಭೂಮಿ), ಇದರಲ್ಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೆಲದ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಜಾಗವನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪರಭಕ್ಷಕ ಜೀವಿಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ನರಿಗಳಂತಹ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಿಂದ ಬೇಟೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ವಾರ್ಷಿಕ ಕಲ್ಲಿಂಗ್(ವಧೆ)ಮೂಲಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಉದಾ.ಅರೆ ವನ್ಯ ಜೀವಿ ಜಿಂಕೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ) ಹಸಿರು ತುಂಬಿದ ತಾಣಗಳನ್ನುಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯಲು ಮತ್ತು ಪಶು ಸಾಕಾಣಿಕೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ವಾಸಸ್ಥಾನ ಕಲ್ಪಿಸಲು ಜಾಗದ ಲಭ್ಯತೆ ಅವಕಾಶ ಸೀಮಿತಗೊಂಡಿದೆ. ಭೂಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾದ ಪೊದೆ-ಕಂಟಿಗ ಬಳಕೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ವನ್ಯಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಆಶ್ರಯವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವರ ಪರಿಸರ ಪದ್ದತಿಯು ಹಳ್ಳಿಗಾಡುಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಒಂದೊಮ್ಮೆ ದ್ವೀಪವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಂಪರ್ಕಗಳ ಜಾಲವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯವು ಪರಿಸರೀಯ ಹಾನಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕಲುಷಿತ ವಸ್ತುಗಳು ತೊರೆಗಳು, ನದಿಗಳು ಹಾಗೂ ಕೆರೆಗಳೊಳಗೆ ಹರಿಯುವುದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಕೆಟ್ಟ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಥನೆ ನೀಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಜಮೀನು ಬಳಕೆಯ ವಿರೂಪಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಅನುದಾನಗಳು ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತಿವೆ. ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ CAP ಇನ್ನೂ ಅನುದಾನ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಉತ್ಪಾದನಾ ಮಟ್ಟಗಳಿಂದ ಅನುದಾನವನ್ನು ಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳಿಸಿ, ಪರಿಸರೀಯ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ.

ಕಾಡು ಪ್ರದೇಶವು ದೇಶದ 10%ರಷ್ಟು ಆವರಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ನಿಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯವಲ್ಲದ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಏಕಫಸಲಿನ ನೆಡುತೋಪುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಈ ನೆಲೆಗಳು ಅಕಶೇರುಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ವಿಸ್ತಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾಗದಿರಬಹುದು. ಸ್ಥಳೀಯ ಅರಣ್ಯದ ಅವಶೇಷಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಿಲ್ಲರ್ನಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿಯೇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಂಕೆ ಮತ್ತು ಕುರಿಗಳು ವಿಪರೀತ ಮೇಯುವುದನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬೇಲಿ ಹಾಕುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ದೇಶದ ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಅರಣ್ಯದ ಪುನರ್‌ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. [115]

ಹವಾಗುಣ

Main article: Climate of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಸಾಗರಪರಿಣಾಮಿ ಹವಾಗುಣವಿದೆ. ಅರ್ಥಾತ್‌ ಮೃದುವಾದ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶವು −3 °C (27 °F) ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರದು ಹಾಗೂ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ 22 °C (72 °F) ಹೆಚ್ಚಾಗದು. ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಸಾಗರವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಹವಾಗುಣವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಪ್ರಬಲ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕೊಲ್ಲಿ ಝರಿಯಿಂದಾಗಿ ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಹವೆಯ ಪ್ರಭಾವವಿದೆ. ಹವಾಗುಣವು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಬಲ್ಲದು. ಇತರೆ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶಗಳು ವರ್ಷವಿಡೀ ತೀವ್ರತೆಯತ್ತ ಸಾಗಬಹುದು. ಅಗ್ನೇಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಹೊಳಪು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಳೆಯಾಗುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಗೂ ಬೇಸಿಗೆಯ ಆರಂಭದ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಅತೀ ಕಡಿಮೆ.

ನೈಋತ್ಯ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಗಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ, ದೇಶದ ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ವಾಯವ್ಯ, ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ನೈಋತ್ಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಡಬ್ಲಿನ್‌ ದೇಶದ ಅತಿ ಒಣ ಪ್ರದೇಶ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗಗಳು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಗಾಳಿ ಬೀಸುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಗಾಳಿಯಿಂದ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲು ಇದು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. 1887ರ ಜೂನ್‌ 26ರಂದು, ಕಿಲ್ಕೆನಿಯ ಕಿಲ್ಕೆನಿ ಕ್ಯಾಸಲ್‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ 33.3 °C (91.9 °F) ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣಾಂಶವಾಗಿತ್ತು. 1881ರ ಜನವರಿ 16ರಂದು, ಸ್ಲಿಗೊದ ಮಾರ್ಕ್ರೀ ಕ್ಯಾಸಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ −19.1 °C (−2.4 °F) ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಉಷ್ಣಾಂಶವಾಗಿತ್ತು.

Climate data for Ireland
Month	Jan	Feb	Mar	Apr	May	Jun	Jul	Aug	Sep	Oct	Nov	Dec	Year
Source: Ireland Logue (examples used are Shannon and Galway)

ಆರ್ಥಿಕತೆ

Main article: Economy of the Republic of Ireland

ಇತಿಹಾಸ

ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೈನಾನ್ಷಿಯಲ್ ಸರ್ವೀಸ್ ಸೆಂಟರ್ (ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಸೇವಾಕೇಂದ್ರ)

1920ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಿಂದಲೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 1930ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸುಂಕಗಳು ಮುಂತಾದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ತಡೆಗಳಿದ್ದವು ಹಾಗೂ ಆಮದು ಪರ್ಯಾಯ ನೀತಿಯಿತ್ತು. 1950ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಿಂದ 400,000 ಜನರು ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಆರ್ಥಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ತಾಳಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದು ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗತೊಡಗಿತು. ಇತರೆ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಕುಂಠಿತಗೊಂಡಿತು. 1958ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾದ 'ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ' ಎಂಬ ಅಧಿಕೃತ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀತಿ ಮಾರ್ಪಾಟುಗಳನ್ನು ಒಂದಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ನಿರ್ಬಂಧವು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ ಆಗುವ ಬದಲಿಗೆ, ಮುಕ್ತ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಹಿವಾಟು, ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ, ಉತ್ಪಾದನಾಶೀಲ ಹೂಡಿಕೆ ಹಾಗೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸಿತು.

1970ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 15%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯವು 4%ರಷ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ದರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಉದ್ಯೋಗದ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 1%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು, ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪಾಲು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯಮವಲಯಗಳಲ್ಲಿತ್ತು. 1980ರರಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟು ಕಾರ್ಮಿಕಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಮೂರರಲ್ಲಿ ಒಂದರಷ್ಟು ಪಾಲಿತ್ತು. ಮುಂಗಡ ಪತ್ರಗಳ ಕೊರತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಋಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗತೊಡಗಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ 1980ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಆಸ್ಪದ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. 1980ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ತವಾಗಿದ್ದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ಗೋಚರಿಸಿಕೊಂಡವು. ಮಧ್ಯಮ ಆದಾಯದ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅವರ ಕನಿಷ್ಠ ಆದಾಯದ 60%ರಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ತೆರಿಗೆಯಾಗಿ ಪಾವತಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ನಿರುದ್ಯೋಗದ ದರವು 20%ರಷ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿತ್ತು, ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದೇಶ ವಲಸೆಯು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 1%ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮೀರಿತ್ತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೊರತೆಗಳು ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ(GDP )15%ರಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪಿತು.

ಫಿಯನಾ ಫೆಯಿಲ್ ಇಸವಿ 1987ರಲ್ಲಿ ಚುನಾಯಿತರಾಗಿ, ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸರ್ಕಾರದತ್ತ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲಾಯಿತು.ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನೂ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಯಿತು. ರಯಾನ್‌ಏರ್‌ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ವಿಮಾನಯಾನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು ಹಾಗೂ ಐರೋಪ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಕರಿಗೆ ಸಾರಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಕಾಣಲು ನೆರವು ನೀಡಿತು. 1989ರಲ್ಲಿ ಇಂಟೆಲ್‌ ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ, ಮೈಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್‌, ಗೂಗಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಉತ್ತಮ ದೇಶ ಎಂದು ಮನಗಂಡವು. ಅದೇ ರೀತಿ ನಿರಂತರ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುರಿತು ಎಲ್ಲಾ ಸರ್ಕಾರಿ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಒಮ್ಮತಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮೂಡಿದೆ. ಒಂದು ದಶಕಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಏಳಿಗೆಯ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ತಲಾವಾರು GDPಯು 1993ರಲ್ಲಿ 21ನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದದ್ದು, 2002ರಲ್ಲಿ 4ನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರಿತು. 1985ರಿಂದ 2002ರ ತನಕ, ಖಾಸಗಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳು 59%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿತು. ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಉದ್ದಿಮೆಗಳತ್ತ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಕೃಷಿಯಿಂದ ಜ್ಞಾನ ಆರ್ಥಿಕತೆಯತ್ತ ಸಾಗಿತು. 1995ರಿಂದ 2000ರವರೆಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸರಾಸರಿ 10%ರಷ್ಟಿತ್ತು, ಹಾಗೂ 2001ರಿಂದ 2004ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 7%ರಷ್ಟಿತ್ತು. GDPಯ 46%ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹಾಗೂ ರಫ್ತುಗಳಲ್ಲಿ 80%ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹೊಂದಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರವು, ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬದಲಿಗೆ, ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಹೊಮ್ಮಿತು.

ರಫ್ತುಗಳು

ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಬಂದರು

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ರಫ್ತುಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಕಳೆದ 40 ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ, ಕ್ಷುದ್ರಲೋಹ(ಬೇಸ್ ಮೆಟಲ್) (ತವರ, ಸೀಸ, ಸತು ಮುಂತಾದವು) ನಿಕ್ಷೇಪಗಳ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಶೋಧನೆಗಳ ಸರಣಿಯೇ ನಡೆದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತಾರಾ ಗಣಿ‌ಯಲ್ಲಿನ ಬೃಹತ್ ಅದಿರು ನಿಕ್ಷೇಪದ ಪತ್ತೆಯೂ ಸಹ ಸೇರಿದೆ. ಲಿಷೀನ್‌ ಮತ್ತು ಗಲ್ಮಾಯ್‌ನಲ್ಲಿನ ಭೂಗರ್ಭದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸತು-ಸೀಸೆ ಅದಿರುಗಳ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಪ್ರಸಕ್ತ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಏಳನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸತು ಲೋಹ ಸಾಂದ್ರಣಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಸೀಸೆ ಸಾಂದ್ರಣಗಳ ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಗಣಿಗಳಿಂದಲೂ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟು ಸೇರಿಸಿದರೆ, ಸತು ಲೋಹ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಪಾದಕ ಹಾಗೂ ಸೀಸೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಪಾದಕವಾಗಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಮೂಲದ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ದಿಮೆಗಳ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಹೊಂದಿವೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ದೇಶದ ಟ್ಯಾಕ್ಸ್‌ ನೋಟ್ಸ್‌ ಎಂಬ ತೆರಿಗೆ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ,USಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಲಾಭದಾಯಕ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಔಷಧೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಾಂಶ-ಸಂಬಂಧಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಹ ಒಂದು.

ಅನಿಲ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಬೊರ್ಡ್‌ ಗ್ಯಾಸ್‌ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದ ಪೂರೈಕೆ, ರವಾನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯ ಹೊಣೆ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅನಿಲವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 1976ರಲ್ಲಿ ಕಿನ್ಸೆಲ್‌ ಹೆಡ್‌ ಗ್ಯಾಸ್‌ ಫೀಲ್ಡ್‌ನಿಂದ ತರಲಾಯಿತು. 2010ರ ನಂತರ ಅನಿಲ ಪೂರೈಸುವ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೊಸ ಮೂಲಗಳು ಬರಲಿರುವುದಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರಿಬ್‌ ಅನಿಲ ಕ್ಷೇತ್ರ ಹಾಗೂ ಷ್ಯಾನನ್‌ ದ್ರವೀಕೃತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ (ಎಲ್‌ಎನ್‌ಜಿ) ಅನಿಲಾಗಾರ ಸಹ ಸೇರಿವೆ. ಇಂಧನದ ರಫ್ತುಗಳು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಪರಿವರ್ತನೆ ತರಬಹುದು.

ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಟೈಗರ್‌ (ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಹುಲಿ)

ಬಳಕೆದಾರರ ವೆಚ್ಚ ಹೆಚ್ಚಳ, ಕಟ್ಟಡನಿರ್ಮಾಣ ಹಾಗೂ ವಾಣಿಜ್ಯ ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಂದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. 1987ರಿಂದಲೂ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರ, ಉದ್ಯಮಗಳ ಮಾಲೀಕರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ವೇತನ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ನವ-ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಗುಂಪು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಒಪ್ಪಲಾದ ವೇತನದ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಇವು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. 1995ರಿಂದ 2000ದ ವರೆಗೆ ಭಾರೀ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಲವರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶವನ್ನು ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಟೈಗರ್‌ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. 2001 ಹಾಗೂ 2002ರಲ್ಲಿ GDP ಅಭಿವೃದ್ಧಿ 6% ದರದಲ್ಲಿ, ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ದೃಢವಾಗಿ ಸಾಗಿತು. 2004 ಹಾಗೂ 2005ರಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಕ್ರಮವಾಗಿ 4% ಹಾಗೂ 4.7%ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ, ಹಣದುಬ್ಬರವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಲೆಗಳು ವಿಶ್ವದ ಇತರೆಡೆಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದವು. ಆದರೂ, ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಕುಸಿದ ನಂತರ ಈಗ ಆಸ್ತಿ ಬೆಲೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. 2008ರ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, CPI) ಮಾಪನದ ಪ್ರಕಾರ, ಹಣದುಬ್ಬರದ ವಾರ್ಷಿಕ ದರವು 4.4%ರಷ್ಟಿತ್ತು, ಹಾಗೂ ಹೆಚ್‌ಐಸಿಪಿ ಪ್ರಕಾರ 3.6%ರಷ್ಟಿದ್ದು, ಹಿಂದಿನ ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹಣದುಬ್ಬರವು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಕುಸಿಯಿತು.

ತಲಾವಾರು GDP ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ, OECD ಹಾಗೂ EU-27ರಲ್ಲಿ ಯಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಒಇಸಿಡಿ-28ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ ಇನ್ನೂ ಉತ್ತಮ ಮಾನದಂಡವಾದ ತಲಾವಾರು GNP ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದರೂ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ OECD ಸರಾಸರಿಗಿಂತಲೂ ಕೆಳಗಿನ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದ್ದು, OECD-28 ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ 10ನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಕಾರಣ, GDP (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ)GNP (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯ)ಗಿಂತಲೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ದಿ ಇಕನಾಮಿಸ್ಟ್ ‌ ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜೀವನ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಯದ ಮಾನದಂಡಕ್ಕಾಗಿ, ಈ ಅಧ್ಯಯನವು ತಲಾವಾರು GNI ಬದಲಿಗೆ ತಲಾವಾರು GDPಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿತು.

ಈ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವರದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಿಕ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳು ಹಲವು ಅಸಮತೋಲನಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಚಿದ್ದವು. ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಆವರ್ತ ಸ್ವರೂಪದಂತಿರುವ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ GDPಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಪಾಲು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿವಾಸದ ಆಸ್ತಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಕುಸಿತದ ಭಾವನೆಯು ಗೃಹನಿರ್ಮಾಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಐರಿಷ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಒಡ್ಡಿದ್ದರತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದೆ. ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಒಂದು ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. 2000ದಿಂದ ಸತತ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು EU-15 ಸರಾಸರಿಗಿಂತಲೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಡತನದ ಅಪಾಯ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 6.8%ರಷ್ಟು ಜನರು 'ಸತತ ಬಡತನ'ದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಕರೆನ್ಸಿ

2002ರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಯುರೋ ನೋಟಗಳು ಮತ್ತು ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಮುಂಚೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಪೌಂಡ್‌ ಅಥವಾ ಪಂಟ್ ‌ ಎಂಬ ನಗ-ನಾಣ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. 1999ರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ನ ಯೂರೋ ಏಕೈಕ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ಹನ್ನೊಂದು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸಹ ಒಂದು. ‌ ಯುರೊ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ನೋಟುಗಳನ್ನು €5, €10, €20, €50, €100, €200 ಹಾಗೂ €500ರ ಮುಖಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಇಡೀ ಯುರೋಪ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಒಂದೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಯುರೋಝೋನ್‌ನ ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋ ನಾಣ್ಯಗಳ ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಐರಿಷ್‌ ನಾಣ್ಯ ವರ್ಗರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿನ್ಯಾಸ ನಮೂದಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಣಯಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚಿಹ್ನೆಯಾದ ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಹಾರ್ಪ್‌ನ್ನು ನಾಣ್ಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ದಿನದೊಂದಿಗೆ ಅಲಂಕರಿಸಿ, Éire ಎಂಬ ಪದವನ್ನೂ ಅಚ್ಚು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ EUನ ಇತರ 11 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಐರೋಪ್ಯ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು 1999ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆತಂದಿತು.

ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು

ವಾಲ್‌ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ ಜರ್ನಲ್‌ ಮತ್ತು ಹೆರಿಟೇಜ್‌ ಫೌಂಡೇಷನ್‌ ರಚಿಸಿದ ಇಂಡೆಕ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಫ್ರೀಡಮ್‌ನ ಸೂಚಿ ಪ್ರಕಾರ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಮೂರನೆಯ ಮುಕ್ತ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್‌ ಆಫೀಸ್‌ ಘೋಷಿಸಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿಕೆಗೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಒಳಪಡುವಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸರ್ಕಾರ ಭಾರಿ ಋಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್‌ & ಪೂರ್ಸ್‌ ರೇಟಿಂಗ್ಸ್‌ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದ AAA ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ತೆಗೆದು AA+ಗೆ ಇಳಿಸಿತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಈಗ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬದ(ಮನೆಯ) ಸಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. (ಕುಟುಂಬದ ಆದಾಯದ 190%ರಷ್ಟು)

ಹಿಂದಿನ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಉತ್ಕರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಧಾನಗೊಂಡಿತು. ನಿರ್ಮಾಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಹಿಂಜರಿಕೆಯು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ಆದರೂ, ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಸ್ಥಿರತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮನೆಗಳ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿತವಾಗಿದ್ದು, ಜೀವನದ ವೆಚ್ಚವು ಸ್ಥಿರಗೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಉತ್ಕರ್ಷದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪ್‌ನ ಅತಿ ದುಬಾರಿ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. 2007ರಲ್ಲಿ 4.7%ರಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ನಂತರ, 2008ರಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು -1.7%ರಷ್ಟು ಹಾಗೂ 2009ರಲ್ಲಿ -7.1%ರಷ್ಟು ಸಂಕುಚಿತಗೊಂಡಿತು. 2009ರ ಮೊದಲ Q1 (ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ) ನಲ್ಲಿ 2.7% ಹಾಗೂ Q4 (ನಾಲ್ಕನೇ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ)ದಲ್ಲಿ 0.3%ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸಿದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌, 2010ರ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದಿತು. ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಕಮಿಷನ್‌ ಪ್ರಕಾರ, ಐರಿಷ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು 2011ರಲ್ಲಿ 3%ರಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಬ್ರಸೆಲ್ಸ್‌ ಯಾವುದೇ EU (ಐರೋಪ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟ)ದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂಗಾಣುತ್ತಿರುವ ಅತಿ ವೇಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರವಾಗಿದೆ.

ಸಾರಿಗೆ

ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನ ಲುವಾಸ್ ಹಗುರ ರೈಲ್ವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

Main articles: Transport in Ireland, Rail transport in Irelandಮತ್ತು Roads in Ireland

ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಆಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ (ಡಬ್ಲಿನ್‌, ಷ್ಯಾನನ್‌, ಕಾರ್ಕ್‌ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಅಂತರ-ಖಂಡೀಯ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ ಹಾಗೂ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೇರೆಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ವಿಮಾನ ಯಾನ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಏರ್‌ ಲಿಂಗಸ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆ, ಆದರೂ, ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವ ರಯಾನ್‌ಏರ್‌ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಲಂಡನ್‌ ಮತ್ತು ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನಡುವಿನ ಮಾರ್ಗವು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲೇ ಅತಿ ದಟ್ಟಣೆಯ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ ಇವೆರಡೂ ನಗರಗಳ ನಡುವೆ 4.5 ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದ್ದರು.

Iarnród Éireann ರೈಲು ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಈ ರೈಲು ಸೇವಾ ಜಾಲದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಾದ (ಹ್ಯೂಸ್ಟನ್‌ ಮತ್ತು ಕಾನೊಲಿ) ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಗಳಿಗೆ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ರೇಲ್ವೆ ಒಂದಿಗೆ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಓಡುವ ಎಂಟರ್ಪ್ರೈಸ್‌ ರೈಲು ಸೇವೆಯು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನನ್ನು ಬೆಲ್ಫಾಸ್ಟ್‌ ನಗರದ ಜತೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಡಬ್ಲಿನ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯ ಜಾಲವು ದಿನೇ ದಿನೇ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. DART, ಲುವಾಸ್‌, ಬಸ್‌ ಸೇವೆ ಹಾಗೂ ವಿಸ್ತರಣೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ರೈಲು ಜಾಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

M8 ನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ M7 ನನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾದ M7/M8 ಮೋಟಾರು ಮಾರ್ಗಗಳ ಈ ವಿಭಾಗವನ್ನು 2010 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ತೆರವುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ರಸ್ತೆಯ ಜಾಲವು ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ 21 ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಮೋಟಾರು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಕ್ತ ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳ ತನಕ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮೂಲಕ, 2010ರ ಅಂತ್ಯದೊಳಗೆ ವಿಶ್ವ-ದರ್ಜೆಯ ಮೋಟಾರು ಮಾರ್ಗದ ಜಾಲವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಷ್ಟರೊಳಗೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಾದ ಕಾರ್ಕ್‌, ಲಿಮರಿಕ್‌, ಗ್ಯಾಲ್ವೇ, ವಾರ್ಟ್‌ಫರ್ಡ್‌, ಬೆಲ್ಫಾಸ್ಟ್‌ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಮೋಟಾರುಮಾರ್ಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಮೋಟಾರುಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಮೀಪದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ರಸ್ತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಡಬ್ಲಿನ್ ಜತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲಾಗುವುದು. ಈಸ್ಟ್‌-ಲಿಂಕ್‌ ಹಾಗೂ ವೆಸ್ಟ್‌-ಲಿಂಕ್‌ ಸುಂಕ ಸೇತುವೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಪೋರ್ಟ್‌ ಟನೆಲ್‌ನಂತಹ ಇನ್ನೂ ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಇತರೆ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಉಪಮಾರ್ಗಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರ್ಯ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ. 2009ರಲ್ಲಿ ಇವುಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಕಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೀ ನದಿಯ ಕೆಳಗಿರುವ ಜ್ಯಾಕ್‌ ಲಿಂಚ್ ಸುರಂಗವು ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಲಿಮರಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಷ್ಯಾನನ್‌ ನದಿಯ ಕೆಳಗಿರುವ ಲಿಮರಿಕ್‌ ಸುರಂಗ ಎನ್ನಲಾದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸುರಂಗದ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರ್ಯವು 2006ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಸ್ತೆ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಮೋಟಾರ್‌ ಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರ್ಗಗಳ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದ್ವಿತೀಯ ರಸ್ತೆಗಳು) ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಉಳಿದ ರಸ್ತೆಗಳ (ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ರಸ್ತೆಗಳು) ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಕಾಲುವೆಗಳ ಜಾಲವಿದೆ. ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಕು ಸಾಗಣೆಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಲಾಸಿ ದೋಣಿ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ದೋಣಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಹಡಗು ಸೇವೆಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟನ್‌, ಐಲ್‌ ಆಫ್‌ ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ನಡುವೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕಾರ್ಕ್‌ ಕಾಲೇಜ್

Main article: Education in the Republic of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಪ್ರೌಢ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣಗಳು ಎಂಬ ಮೂರು ಹಂತಗಳಿವೆ. ಈ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶಗಳ ಮೇರೆಗೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಪಠ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು, ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದಿರುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆಗಳು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಆರರಿಂದ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಡ್ಡಾಯ. ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ತನಕ ಎಲ್ಲಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೂ ಸಹ, ಜ್ಯೂನಿಯರ್‌ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್‌ ಪರೀಕ್ಷೆ ಸೇರಿದಂತೆ, ಪ್ರೌಢ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೊದಲ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ವ್ಯಾಸಂಗದ ನಂತರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಲೀವಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಂತಿಮ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರೆಸಲು ಇಚ್ಛಿಸುವವರು ಈ ಪರೀಕ್ಷೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವರು. ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಆರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಗಳಿಸಿದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಉನ್ನತ (ಮೂರನೆಯ ಹಂತ) ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಾನುಮತಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಮೂರನೆಯ ಹಂತದ ಶಿಕ್ಷಣ ಅವಾರ್ಡ್‌(ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಗೌರವ)ಗಳನ್ನು ಸುಮಾರು 38ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಕಾಲೇಜ್‌ (UCD), ಡಬ್ಲಿನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ (ಟ್ರಿನಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್‌), ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನಗರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಡಬ್ಲಿನ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ, ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪರಿಷತ್‌, ಐರ್ಲೆಂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕಾರ್ಕ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ, ವಾಟರ್‌ಫರ್ಡ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ, ಲಿಮರಿಕ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಹಾಗೂ ಮೇರಿ ಇಮ್ಯಾಕುಲೇಟ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌, ಲಿಮೆರಿಕ್‌ ಸೇರಿವೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂಗೀಕರಿಸಿರುವ ಸ್ನಾತಕ ಪದವಿ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಗಳಾಗಿದ್ದು, ಎಲ್ಲಾ ಎಲ್ಲ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲೂ ಅವಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.

OECDಸಂಘಟಿಸಿರುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ದೇಶಗಳ ಪೈಕಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಶಿಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 20ನೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅಂಕಿಅಂಶದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ OECD ಸರಾಸರಿಗಿಂತಲೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ, ಹದಿನೈದು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಐರಿಷ್‌ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು,ಓದುವ ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲೇ ಎರಡನೆಯ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿತ್ತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಪ್ರೌಢ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ (ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ/ಕಾಲೇಜ್‌) ಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣಗಳುEU(ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟ)ನ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕರಿಗೂ ಉಚಿತವಾಗಿದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಭರಿಸಲು ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆರೋಗ್ಯರಕ್ಷಣೆ

ಬಿಮಾಂಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಹಾಗು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನನಿಬಿಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಾಗಿದೆ.

Main article: Healthcare in the Republic of Ireland

ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂತ್ರಿಯು ಇಡೀ ಆರೋಗ್ಯ ನೀತಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಿವಾಸಿಯೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮೂಲಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಾಂಗ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು,ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ತೆರಿಗೆ ವರಮಾನದಿಂದ ಹಣ ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಾಗಿ ರಿಯಾಯಿತಿಯ ಶುಲ್ಕ ನೀಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ಆದಾಯ, ವಯಸ್ಸು, ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ಅಂಗವೈಕಲ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಪ್ರಸೂತಿ ಸೇವೆಗಳು ಉಚಿತವಾಗಿ ದೊರೆಯಲಿದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಆರು ತಿಂಗಳ ವಯಸ್ಸಾಗುವ ತನಕ ಇದು ಉಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಪಘಾತ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರೆ, €100 ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ತುರ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ ಕಾರ್ಡ್‌ ಹೊಂದಿರುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಾ ಶಾಖೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಸೇವಾ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೊರರೋಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸೇವೆಗಳು ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯ. ಆದರೆ, ಮಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದ ವೇತನ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ರೋಗಿಗಳು ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಖಾಸಗಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ ಸೌಲಭ್ಯ ಪಡೆಯಲಿಚ್ಛಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಸರ್ಕಾರ ಸ್ವಾಮ್ಯದಲ್ಲಿರುವ Vhi ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್‌, ಕ್ವಿನ್‌ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್‌ ಹಾಗೂ ಅವಿವಾ ಇತರೆ ಸೇವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ

Main article: Demographics of the Republic of Ireland

ಚಿತ್ರ:IrelandPopulationChange.png

1936 ರಿಂದ 2006 ರ ವರೆಗಿನ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆ.

ಬಹಳಷ್ಟು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹಿಮಯುಗಅಂತ್ಯಗೊಂಡ ನಂತರ ಐಬೀರಿಯಾ ದೇಶದಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದವರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದವರು ಎಂದು ಹಲವು ತಳೀಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಮಧ್ಯ ಶಿಲಾಯುಗ, ನವಶಿಲಾಯುಗ ಹಾಗೂ ಕಂಚು ಯುಗಗಳ ನಂತರ, ಹಲವು ವಲಸಿಗರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ನವ ಶಿಲಾಯುಗದಿಂದ ಕಂಚು ಯುಗದ ವರೆಗೆ ಆನಂತರದ ವಲಸಿಗರು ಬಹುತೇಕ ಐರಿಷ್‌ ಜನರ ತಳೀಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಈ ದ್ವೀಪವುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಡಿತು. ಗೇಲಿಕ್‌ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪ್ರಬಲ ಸ್ವರೂಪವಾಯಿತು. ಇಂದು, ಐರಿಷ್‌ ಜನರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗೇಲಿಕ್‌ ಪೂರ್ವಜರ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ನಾರ್ಸ್‌, ಆಂಗ್ಲೊ-ನಾರ್ಮನ್‌, ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌, ಸ್ಕಾಟಿಷ್‌, ಪ್ರೆಂಚ್‌ ಮತ್ತು ವೆಲ್ಷ್‌ ಪೂರ್ವಜರ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗೇಲಿಕ್‌ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ರೂಪಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತಿನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಜನಾಂಗೀಯ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಗುಂಪು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ (ಜನಾಂಗೀಯವಾಗಿ ಅಲ್ಲ)ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ರೊಮಾ ಮತ್ತು ಜಿಪ್ಸಿ ಗುಂಪುಗಳ ಜತೆ ನಂಟು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೂ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಒಂದು 'ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪು' ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಹ ಒಂದು.

2004ರಿಂದ 2006ರ ತನಕ, ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರವು 2%ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು. ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾವಿನ ಪ್ರಮಾಣಗಳು, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜನನದ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟಗಳ ವಲಸೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಯುವ ವಯಸ್ಕ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಕೇವಲ 11.2%ರಷ್ಟು ಜನರು 65 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 2035ರ ತನಕ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ 65+ ವಯೋಮಾನದ ಗುಂಪಿನ ಜನರ ಕನಿಷ್ಠ ಅನುಪಾತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆಂದು ಮುಂಗಾಣಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಗಾಣಲಾದ ಐರಿಷ್‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲೇ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು. 2060ರೊಳಗೆ 53%, 2035ರೊಳಗೆ 6,057,000ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲುಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿದ ವಲಸೆಯುಂಟಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಮುನ್ನಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಪುನರ್ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಒಳಿತು ಎಂದು ಉಪಾಖ್ಯಾನ ರೂಪೀ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಐರಿಷೇತರ ಜನರು
ಮೂಲ ದೇಶ	ಜನಸಂಖ್ಯೆ
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[116] ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	112,548
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[47] ಪೋಲೆಂಡ್‌	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	63,276
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[41] ಲಿಥುಯೆನಿಯಾ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	24,628
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	ನೈಜೀರಿಯಾ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	16,300
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	ಲ್ಯಾಟ್ವಿಯಾ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	13,319
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[40] ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	12,475
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[45] ಚೀನಾ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	11,161
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[106] ಜರ್ಮನಿ	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	10,289
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್‌‌	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	9,548
style="background: #f0f0f0; color: #000000"	[88] ಫ್ರಾನ್ಸ್‌	style="background: #f0f0f0; color: #000000"	9,046

ಜನಸಂಖ್ಯೆ

ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನಂಶವು ವಲಸಿಗರ ಆಗಮನ, ಹಾಗೂ, ನಿರುದ್ಯೋಗವು ಅತಿಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್ ಜನರು ವಲಸೆ ಹೋಗಿ, ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ವಾಪಸಾಗಿರುವುದು ಸಹ ಕಾರಣ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನನ ದರವು ಸಾವಿನ ದರದ ಎರಡರಷ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 10%ರಷ್ಟು ವಿದೇಶಿ ನಾಗರಿಕರಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.

• ಸೆನ್ಸಸ್‌ ಡೇ(ಜನಗಣತಿ ದಿನ) ಎಂದರೆ 2006ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 23ರಂದು ಎಣಿಕೆಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 4,234,925 ಆಗಿತ್ತು. 2002ರಿಂದಲೂ ಇದು 317,722ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳ, ಅಥವಾ 8.1%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ.
• ಜನನಗಳು (245,000) ಹಾಗೂ ಮೃತ್ಯುಗಳನ್ನು(114,000) ಲೆಕ್ಕಹಾಕಿದಾಗ, 2002ರಿಂದ 2006ರ ತನಕ ಹೊಂದಿದ ಒಟ್ಟು ವಲಸೆಯ ಸಂಖ್ಯೆಯು 186,000 ಆಗಿತ್ತು.
• ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ 419,733 ವಿದೇಶಿ ಮೂಲದ ನಿವಾಸಿಗಳಿದ್ದಾರೆ.
• ಇದು ಯಾವುದೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೂಲ ಹೊಂದದ 1318 ಜನರನ್ನು ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಘೋಷಿಸಿಲ್ಲದ 44,279 ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿಲ್ಲ.
• ವಲಸಿಗರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ನಂತರ, ಪೊಲೆಂಡ್‌, ಲಿಥುಯೆನಿಯಾ ಮತ್ತು ನೈಜೀರಿಯಾದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
• ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 94.8%ರಷ್ಟು ಶ್ವೇತವರ್ಣೀಯ, ಜನಾಂಗೀಯ ಅಥವಾ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯುಳ್ಳವರು ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. 1.1%ರಷ್ಟು ಜನರು ಕರಿಯ ಅಥವಾ ಕರಿಯ ಐರಿಷ್‌ ಹಿನ್ನೆಲೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರು; 1.3%ರಷ್ಟು ಜನರು ಏಷ್ಯನ್‌ ಐರಿಷ್‌ ಹಿನ್ನಲೆಯುಳ್ಳವರು ಹಾಗೂ 1.7%ರಷ್ಟು ಜನರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.
• ಈ ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಹೆಚ್ಚಳದ ದರವಾದ 2%,ದಾಖಲಿಸಲಾದ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ದರವಾಗಿದೆ (1996ರಿಂದ 2002ರವರೆಗೆ 1.3% ಹಾಗೂ 1971ರಿಂದ 1979ರ ತನಕ 1.5%)
• 2006ರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡೆಯದಾಗಿ ಮೀರಿಸಿದ್ದು 1861ರ ಜನಗಣತಿಯಾಗಿದ್ದು,ಆಗ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 4 .4ದಶಲಕ್ಷವಾಗಿತ್ತು.
• ಲೇನ್ಸ್ಟರ್‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 8.9%ರಷ್ಟು, ಮುನ್ಸ್ಟರ್‌ನದು 6.5% ಬೆಳೆಯಿತು, ಹಾಗೂ ಕನಾಕ್ಟ್‌-ಉಲ್ಸ್ಟರ್‌ ವಲಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಕುಸಿತವು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು.

• 1979ರಿಂದ 2006ರ ತನಕ, ಈ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ನಡುವೆ ಅನುಪಾತವು ಕುಸಿಯಿತು. ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಪುರುಷರಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದು ಲೇನ್‌ಸ್ಟರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಕ್ಯಾವಾನ್‌, ಲೇಟ್ರಿಮ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಸ್ಕಾಮನ್‌ನಂತಹ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಪುರುಷರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಸ್ತ್ರೀಯರಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀಯರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ವಿಸ್ತೃತ ಕುಸಿತವು ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಲಭ್ಯ: Census 2006 Principal Demographic Results PDF (894 KB) ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಐರಿಷ್‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನೋಡಿ.

ಭಾಷೆ

Main articles: Languages of Ireland, Irish language, Hiberno-Englishಮತ್ತು Mid Ulster English

ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌‌ ಮತ್ತು ಐರಿಷ್‌ ಅದಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳಾಗಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದಿರುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಷೆಗಳು ಕಡ್ಡಾಯ. ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯ ವ್ಯಾಸಂಗ ಪಡೆಯಲು ಕೆಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇಡೀ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಪ್ರಬಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಐರಿಷ್‌-ಭಾಷಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಿರುವ Gaeltacht ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು, ಪಶ್ಚಿಮ ಕಡಲತೀರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತಾರು ಸಾವಿರ ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಗಾಯಿಲ್‌ಟೆಕ್ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ರಸ್ತೆ ಸೂಚಕಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದ್ವಿಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ನಮೂದಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಸ್ಥಳದ ಹೆಸರುಗಳ ಕಾನೂನಿನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು. 2005ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳ ಕಾಯಿದೆಯನ್ವಯ ಹೊರಡಿಸಲಾದ ಆದೇಶದಂತೆ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಿಂದ ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಗೆ ಪುನಃ ಬದಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ವಿರೋಧ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯವಿದ್ದರೂ, ಡಿಂಗಲ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಆನ್ ಡೇನ್ಜಿಯನ್ ಎಂದು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು. ಡಿಂಗಲ್‌ ಡೇನ್ಜಿಯನ್‌ ಯು ಚುಯಿಸ್ ‌ ಎಂಬ ದ್ವಿಭಾಷೆಯ ರೂಪಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಎಂದು ಅವರು ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೂಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಮುದ್ರಿತ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನುಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಎರಡೂ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ನಾಗರಿಕರು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆಡಳಿತದೊಂದಿಗೆ ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರುತೆರೆ (ದೂರದರ್ಶನ) (ಟಿಜಿ4), ರೇಡಿಯೊ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆರ್‌ಟಿಇ Raidió na Gaeltachta ಹಾಗೂ ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ (ಉದಾಹರಣೆ: Foinse) ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. 2006 ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ 1,656,790 ಜನರು (39%) ತಮ್ಮನ್ನು ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢಿಮೆ ಹೊಂದಿದವರು ಎದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಭಾಷಿಕರ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ 100% ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.

ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ನಂತರ, ಪೊಲಿಷ್‌ ಭಾಷೆ ಅತಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. 2006 ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 63,276 ಜನ ಪೋಲೆಂಡ್ ಮೂಲದವರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪೊಲಿಷ್‌ನಂತಹ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಭಾಷೆಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನುದ್ದಕ್ಕೂ ದಿನನಿತ್ಯ ಮಾತನಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುವ ಇತರೆ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ, ಷೆಲ್ಟಾ ಸೇರಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಕಾಟ್‌ಗಳ ಆಡುಭಾಷೆಯನ್ನು ಉಲ್ಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್‌ ನೆಲಸಿಗರ ಕೆಲವು ವಂಶಜರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ವಿದೇಶಿ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಜ್ಯೂನಿಯರ್‌ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಹಾಗೂ ಲೀವಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್‌ಗೆ ಲಭ್ಯ ಭಾಷೆಗಳ ಪೈಕಿ ಫ್ರೆಂಚ್‌, ಜರ್ಮನ್‌, ಇಟ್ಯಾಲಿಯನ್‌ ಹಾಗೂ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌ ಸೇರಿವೆ; ಲೀವಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಅರಾಬಿಕ್‌, ಜಪಾನೀಸ್‌ ಹಾಗೂ ರಷ್ಯನ್‌ ಭಾಷೆಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಕಲಿಯಬಹುದು. ಕೆಲವು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ಗ್ರೀಕ್, ಹೆಬ್ರ್ಯೂ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಟೀನ್‌ ಭಾಷೆ ಕಲಿಸಿಕೊಡುತ್ತವೆ.

Religion in Ireland
Religion			Percent
Roman Catholic			86.8%
Protestant			5%
Non-religion			4.4%
Other			1.4%
Islam			0.8%
Christian (unspecified)			0.7%
Orthodox			0.5%
Jewish			0.5%

ಧರ್ಮ

Main articles: Religion in the Republic of Ireland, Christianity in Irelandಮತ್ತು Saints of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮವು ಪ್ರಬಲ ಧರ್ಮವಾಗಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ರೋಮನ್‌ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮೆರೆದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವು ಯಾವುದೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಧರ್ಮವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂವಿಧಾನವು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 86.8%ರಷ್ಟು ಮಂದಿ ತಮ್ಮನ್ನು ರೋಮನ್‌ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್‌ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಇದು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷ ಮುಂಚೆ ಇದ್ದವರಿಗಿಂತ 1.4%ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಪಂಗಡದವರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 218,800ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಜಾರ್ಜ್‌ಟೌನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ, ನಿಯಮಿತ (ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅಥವಾ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು) ಹಾಗೂ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಸಮೂಹ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸಹ ಒಂದು. ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸೇವೆಗೆ ಹಾಜರಾತಿಯು 63.4%ರಷ್ಟಿದ್ದು, 50%ರಷ್ಟು ಜನರು ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಚರ್ಚ್‌ಗೆ ಹೋಗುವರು. ಆದರೂ, ಮೂಲದ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ 30 ವರ್ಷಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ಈ ಹಾಜರಾತಿಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಿದೆ. 1970ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳು 91%ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು. ಮೇನಾತ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸೇಂಟ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌ ಹಾಗೂ ಬೆಲ್ಫಾಸ್ಟ್‌ನ ಸೇಂಟ್‌ ಮಾಲಾಚೀಸ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಸೆಮಿನರಿಗಳನ್ನು(ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಲೆ) ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಮತಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು ದೀಕ್ಷೆಹೊಂದಿದ ಪಾದ್ರಿ ಹಾಗೂ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದಿಲ್ಲದ ಜನರಿಬ್ಬರಿಗೂ ಶಿಕ್ಷಣನೀಡುವ ಕಾರ್ಯ ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿವೆ.

ಚಿತ್ರ:StPatCathedralDublin.jpg

ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸೆಂಟ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ನ ಮುಖ್ಯ ಚರ್ಚ್ ‌.

ಇತರೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್‌ ಪಂಗಡದವರ ಇಗರ್ಜಿಗಳ ಪೈಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪ್ರೆಸ್ಬಿಟೇರಿಯನ್‌ ಇಗರ್ಜಿ ಹಾಗೂ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಮೆಥಡಿಸ್ಟ್‌ ಇಗರ್ಜಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿವೆ. ಚರ್ಚ್‌ ಆಫ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ (ಆಂಗ್ಲಿಕನ್‌) ಎಂಬ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಪಂಗಡದ ಸದಸ್ಯತ್ವವು ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಬಹುಭಾಗ ಕುಂಠಿತಗೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪುನಃ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿ ಇತರೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಪಂಗಡಗಳೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ಸದಸ್ಯತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ವಲಸೆಯ ಕಾರಣ, ದೇಶದ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮ್‌ ಧರ್ಮದವರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಯೆಹೂದಿ ಧರ್ಮದವರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಸಹ ಕನಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. (ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಯೆಹೂದ್ಯರ ಇತಿಹಾಸ ನೋಡಿ. ಶೇಕಡಾವಾರು ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮ್‌ ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ (ಕ್ರಮವಾಗಿ 100% ಹಾಗೂ 70% ಬೆಳೆದಿದೆ) ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಧರ್ಮಗಳಾಗಿವೆ.

ಸೇಂಟ್‌ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌, ಸೇಂಟ್‌ ಬ್ರಿಜೆಟ್‌ ಹಾಗೂ ಸೇಂಟ್‌ ಕೊಲಂಬಾ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಕ್ಷಕ ಸಂತರು. ಈ ಮೂವರಲ್ಲಿ ಸೇಂಟ್‌ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌‌ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಕ್ಷಕ ಸಂತ ಎಂದು ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಾರ್ಚ್‌ 17ರಂದು ಸೇಂಟ್‌ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌ರ ದಿನವನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಆಚರಣೆಗಳು ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿರುತ್ತವೆ. 2006 ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ 186,318 ಜನರು (ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 4.4%ರಷ್ಟು) ತಾವು ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿಲ್ಲ ಎಂದಿರುವುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿ 1,515 ಜನರು ತಮ್ಮನ್ನು ಆಜ್ಞೇಯತಾವಾದಿ ಹಾಗೂ 929 ಜನರು ನಾಸ್ತಿಕ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನೂ 70,322 (1.7%) ಜನರು ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಲು ಇಚ್ಛಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಮೂಲತಃ, 1937ರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂವಿಧಾನವು ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್‌ಗೆ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರ ಚರ್ಚ್‌ ಎಂದು ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಿತಾದರೂ, ಇತರೆ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಯೆಹೂದ್ಯಧರ್ಮಕ್ಕೂ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಿತು. ಇತರೆ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಂತೆ, ಐರಿಷ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರವೂ ಸಹ ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅಪರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯ ಅವಧಿಗೆ ಮುಟ್ಟಿತು. 1972ರಲ್ಲಿ,ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿದ ಸಂವಿಧಾನದ ವಿಧಿಯನ್ನು ಜನಮತ ಸಂಗ್ರಹದ ಮೂಲಕ, ಸಂವಿಧಾನದ ಐದನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ ತೆಗೆಯಲಾಯಿತು. 44ನೇ ವಿಧಿ ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿದೆ: ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಗೌರವಾರ್ಪಣೆಗೆ ಸರ್ವಶಕ್ತ ದೇವರು ಕಾರಣ ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರವು ಸಮ್ಮತಿಸಿದೆ. ಇದು ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ಭಯಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮರ್ಯಾದೆ ಮತ್ತು ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸೆಂಟ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್, ಇಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾದ ರಾಜನಿಗೆ ಬೋಧಿಸುತ್ತಿರುವವನ ಚಿತ್ರ ರೋಮನ್ ಬ್ರಿಟನ್ ನ ಕ್ರೈಸ್ತಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕನದಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇವನನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಸಂತ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ವಿಧಿಯು ಧರ್ಮಾಚರಣೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ (ನಂಬಿಕೆ, ಅಭ್ಯಾಸ, ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಿಲ್ಲದೆ ಸಂಘಟನೆಗೆ). ಈ ವಿಧಿಯು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ದತ್ತಿಕೊಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಕ್ಷಪಾತದಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ.ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕೇತರ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕಾಣುವಂತೆ ಅಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿವೆಯಾದರೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಐರಿಷ್‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್‌ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಿರೀಕರಣ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕರ್ಮಗಳಿಗಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ಆರನೆಯ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂಬಂಧಿತ ಕಠಿಣಅಧ್ಯಯನ ಪಠ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಜಾತ್ಯತೀತ ಗುಂಪುಗಳು ಯತ್ನಿಸಿವೆ. ತಾವು ಇಚ್ಛಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಹೆತ್ತವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ತರಗತಿಗಳಿಂದ ಹೊರತರಲು ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 2001ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಜ್ಯೂನಿಯರ್‌ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ವಿಷಯವಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಕಡ್ಡಾಯವಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಒಂದೇ ಧರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸದೇ, ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಗಳ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಧನಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಧರ್ಮದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಅದರ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪಕ್ಷಪಾತ ಧೋರಣೆ ತಾಳಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಆದ್ಯತೆಗೆ ಅನುಮೋದಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕೋಟಾ ಈಗಾಗಲೇ ತಲುಪಿದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಠ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಚಾರಗಳು

See also: Abortion in the Republic of Irelandಮತ್ತು LGBT rights in the Republic of Ireland

1937ರ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವಿಚ್ಛೇದನೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. 1995ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಹದಿನೈದನೆಯ ತಿದ್ಡುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ವಿಚ್ಛೇದನ ನಿಷೇಧವನ್ನು ರದ್ದುಮಾಡಲಾಯಿತು. 1983ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಎಂಟನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ, ಜನಿಸಿಲ್ಲದ ಶಿಶುವಿಗೆ ಜೀವಿಸುವ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ತಾಯಿಯ "ಜೀವಿಸುವ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕಿಗೆ" ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅರ್ಹತೆಗಳಿಗೆ ಇದು ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್ v. X ಪ್ರಕರಣದ ತರುವಾಯ ಹದಿಮೂರನೆಯ ಮತ್ತು ಹದಿನಾಲ್ಕನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ಅಂಗೀಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗರ್ಭಪಾತವನ್ನು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಖಾತರಿ ಮಾಡಿತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮವೆನಿಸಿದ ಆದರೆ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾದ "ಸೇವೆಗಳ" ಬಗ್ಗೆ ಅರಿಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನೂ ಖಾತರಿಮಾಡಿತು.

1979ರ ತನಕ ಗರ್ಭನಿರೋಧಕಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಯಿತು. 1993ರಲ್ಲಿ ಸಲಿಂಗಕಾಮ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಕಾನೂನು-ಬಾಹಿರಗೊಳಿಸಿದ ಶಾಸನವನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೂ, ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರ ಜತೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿತ್ತು ವಯಸ್ಸು, ಲಿಂಗ, ಲೈಂಗಿಕ ಆಸಕ್ತಿಗಳು, ಲೈಂಗಿಕ ಸ್ವಭಾವ, ವೈವಾಹಿಕ ಅಥವಾ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಧರ್ಮ, ಜನಾಂಗ ಅಥವಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪಕ್ಷಪಾತ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಗ್ರಹ ತೋರುವುದು ಕಾನೂನು ಸಮ್ಮತವಲ್ಲ. ಸಲಿಂಗೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸಹಯೋಗ(ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜೀವಿಸುವುದು)ಗಳ ಶಾಸನವನ್ನು 2008ರ ಜೂನ್‌ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. 2010ರ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ Dáil ಹಾಗೂ ಸೀನಾಡ್‌, ಸಲಿಂಗ ದಂಪತಿ ನಡುವಿನ ನಾಗರಿಕ ಸಹಯೋಗಕ್ಕೆ(ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜೀವಿಸುವುದು) ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಿ ನಾಗರಿಕ ಸಹಯೋಗ ಮಸೂದೆ ಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಈ ಶಾಸನವು ಸಲಿಂಗ ದಂಪತಿ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಒಬ್ಬ ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. 2008ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಐರಿಷ್‌ ಜನತೆಯಲ್ಲಿ 84%ರಷ್ಟು ಜನರು,ಪುರುಷ ಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳ ನಡುವೆ ನಾಗರಿಕ ವಿವಾಹ ಅಥವಾ ನಾಗರಿಕ ಸಹಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥಿಸಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. 58%ರಷ್ಟು ಜನರು ನೋಂದಣಿ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ವೈವಾಹಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು.. ನಂತರ ನಡೆಸಲಾದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಲಿಂಗೀಯ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ 63%ರಷ್ಟು ಸಮರ್ಥನೆಯಿತ್ತು.

2002ರಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಚೀಲಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಸರೀಯ ಸುಂಕ ವಿಧಿಸಲು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಯಿತು. 2004ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಎಲ್ಲಾ ದುಡಿಯುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಧೂಮಪಾನ ನಿಷೇಧವಿಧಿಸಿದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ದೇಶವಾಯಿತು. 2008ರಲ್ಲಿ ತಾಪಜ್ವಲನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಬಲ್ಬ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಷೇಧವಿಧಿಸಿದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಯಿತು. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. 2008ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಬಾಂಬ್ ನಿಷೇಧ ಕುರಿತ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂಗಡಿ-ಮಳಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ತಂಬಾಕು ಜಾಹೀರಾತು ಹಾಗೂ ತಂಬಾಕು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೊದಲ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ದೇಶ ಹಾಗೂ (ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು ಐಸ್‌ಲೆಂಡ್‌ ನಂತರ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಮೂರನೆಯ ದೇಶ). ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಎಂಟನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತಿ

Main article: Culture of Ireland

ವಿಲಿಯಮ್ ಬಟ್ಲರ್ ಯೀಟ್ಸ್

ಸಾಹಿತ್ಯ

Main articles: Irish literatureಮತ್ತು Irish theatre

ಜೇಮ್ಸ್‌ ಜಾಯ್ಸ್‌ ತಮ್ಮ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಕೃತಿ ಯುಲಿಸಿಸ್‌ ನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಇದು 1922ರಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಣೆಯಲಾದ ಒಡಿಸ್ಸಿಯ ಅರ್ಥವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಎಡಿತ್‌ ಸೊಮರ್ವಿಲ್‌ ತಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರರಾದಮಾರ್ಟಿನ್‌ ರಾಸ್‌ 1915ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದ ನಂತರ, ಗ್ರಂಥರಚನೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. 1920ರ ಹಾಗೂ 1930ರ ದಶಕಗಳ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಣಯ-ಪ್ರಧಾನ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಥೆಗಳ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಲವು ಬರಹಗಾರರಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಮೂಲದ ಆನೀ ಎಂ. ಪಿ. ಸ್ಮಿತ್ಸನ್‌ ಸಹ ಒಬ್ಬರು. ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದವರ ಪೈಕಿ ಬ್ರಯಾನ್‌ ಒ'ನೊಲಾನ್‌ ಸಹ ಒಬ್ಬರು. ಇವರು ಫ್ಲ್ಯಾನ್‌ ಒ'ಬ್ರಿಯನ್‌, ಎಲಿಜಬೆತ್‌ ಬೊವೆನ್‌, ಕೇಟ್‌ ಒ'ಬ್ರಿಯನ್‌ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಡ್ನಾ ಒ'ಬ್ರಿಯನ್‌, ಜಾನ್‌ ಮೆಕ್‌ಗಹರ್ನ್‌, ಮೇವ್‌ ಬಿಂಚಿ, ಜೋಸೆಪ್‌ ಒ'ಕಾನರ್‌, ರಾಡ್ಡಿ ಡಾಯ್ಲ್‌, ಕಾಲ್ಮ್‌ ಟೊಯಿಬಿನ್‌ ಹಾಗೂ ಜಾನ್‌ ಬ್ಯಾನ್ವಿಲ್‌ ಪ್ರಮುಖ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರಾಗಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದರು.

ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಷಿಯಾ ಲಿಂಚ್ (1898–1972) ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಗ್ರಂಥಕರ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಯಾಯಿನ್‌‌ ಕಾಲ್ಫರ್‌ ಸಹ ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಐರಿಷ್‌ ಬರಹಗಾರರು ಒಲವು ತೋರುವ ಕಿರುಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ, ಸೀನ್‌ ಫಾವೋಲೇನ್‌, ಫ್ರಾಂಕ್‌ ಒ'ಕಾನರ್‌ ಮತ್ತು ವಿಲಿಯಮ್‌ ಟ್ರೆವರ್‌ ಪ್ರಮುಖರು. ಕವಿಗಳ ಪೈಕಿ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಬಿ ಯೀಟ್ಸ್ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ) ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಕವಾನಾಗ್, ಸೀಮಸ್ ಹೀನಿ(ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ) ಥಾಮಸ್‌ ಮೆಕಾರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಡರ್ಮಟ್‌ ಬೊಲ್ಗರ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬರಹಗಾರರ ಪೈಕಿ ಪೆಡ್ರಾಯಿಕ್‌ ಒ'ಕೊನೇರ್‌, ಮಾರ್ಟಿನ್‌ ಒ ಕ್ಯಾಡಹೇನ್‌, ಸೀಮಸ್‌ ಒ ಗ್ರಿಯನಾ ಹಾಗೂ ನುವಾಲಾ ನಿ ಧೊಮ್ಹ್‌ನೇಲ್‌ ಪ್ರಮುಖರು. ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಷಾ ಅವರ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ, ವೈಲ್ಡ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಮುಯಲ್‌ ಬೆಕೆಟ್‌ (ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ), ನಾಟಕಾರರಾದ ಸೀನ್‌ ಒ'ಕೇಸೀ, ಬ್ರಯಾನ್‌ ಫ್ರಯಲ್‌, ಸೆಬಸ್ಟೀನ್‌ ಬ್ಯಾರಿ, ಬ್ರೆಂಡನ್‌ ಬೆಹಾನ್‌, ಕಾನರ್‌ ಮೆಕ್‌ಫರ್ಸನ್‌ ಹಾಗೂ ಬಿಲ್ಲಿ ರೊಚ್‌ ಜನಪ್ರಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ರಂಗಭೂಮಿ

Main article: Irish theatre

ಐರಿಷ್‌ ರಂಗಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸವು,ಸಾಮಾನ್ಯ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಪ್ರಕಾರ, 17ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಆಡಳಿತದ ಆರಂಭದೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ನಂತರದ 400 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ. ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿನ ರಂಗಭೂಮಿಯ ನಿರ್ಮಾಣಗಳೆಲ್ಲವೂ ಆಡಳಿತದ ರಾಜಕೀಯ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ರಂಗಮಂದಿರಗಳು ಆರಂಭವಾಗಿ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ, ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಮನರಂಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು. ಹಲವು ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಮೂಲದ ರಂಗಮಂದಿರಗಳು ತನಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಲಂಡನ್‌ ರಂಗಮಂದಿರಗಳ ನಡುವೆ ನಂಟು ಬೆಳೆಸಿದವು. ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ರಾಜಧಾನಿಯಿಂದ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣಗಳು ಐರಿಷ್‌ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಲಿಯಮ್‌ ಕಾಂಗ್ರೀವ್‌ರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಜಾರ್ಜ್‌ ಬರ್ನಾರ್ಡ್‌ ಷಾ ತನಕ ಬಹಳಷ್ಟು ಐರಿಷ್‌ ನಾಟಕಕಾರರು ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದೃಢವಾಗಿ ನೆಲೆಹೊಂದಲು ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವುದು ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. 20ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ನಾಟಕಗಳಿಗೆ ಮುಡಿಪಾದ ರಂಗಭೂಮಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು. ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಬರಹಗಾರರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರು ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಹಲವು ಖ್ಯಾತ ಐರಿಷ್‌ ನಾಟಕಕಾರರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಕಲಿಯಲು ಹಾಗೂ UK‌ ಅಥವಾ USA ಬದಲಿಗೆ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿಯೇ ತಮ್ಮ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಿರಪಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು.

ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರ ಜೀವನ

ಸಂಗೀತ

Main articles: Irish musicಮತ್ತು Irish dance

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ತನ್ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಗೀತಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಜಾಗತೀಕರಣದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಲೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಗೀತವು ಸ್ಪಂದನಶೀಲವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸಂಗೀತವು ತನ್ನ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ, ಹಾಗೂ USAನಲ್ಲಿ ನಾಡಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಜನಪದ ಸಂಗೀತ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ಇದು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತದ ಮೇಲೂ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ರಾಕ್‌ ಅಂಡ್‌ ರೋಲ್‌, ಪಂಕ್‌ ರಾಕ್‌ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಪ್ರಕಾರದ ಸಂಗೀತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದೆ. ಚಿರಪರಿಚಿತ ಆಧುನಿಕ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನಕಾರರಲ್ಲಿ ವಾದ್ಯತಂಡಗಳಾದ ದಿ ಡಬ್ಲಿನರ್ಸ್‌, ದಿ ಚೀಫ್ಟನ್ಸ್‌, ಕ್ಲಾನಡ್‌, ದಿ ಸಾ ಡಾಕ್ಟರ್ಸ್‌ ಹಾಗೂ ಆಲ್ಟಾನ್‌; ಹಾಗೂ ಗಾಯಕರಾದ ಕ್ರಿಸ್ಟಿ ಮೂರ್‌ ಮತ್ತು ಮೇರಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌, ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳಾದ ಅನುನಾ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ವುಮನ್‌ ಹಾಗೂ ಇತರೆಡೆಯಿಂದ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಗಾಯಕರಾದ ಎನ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಸಿನೀಡ್‌ ಒ'ಕಾನರ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಗೀತದ ಇತರೆ ಪ್ರಕಾರಗಳಾದ ರಾಕ್‌, ಪಾಪ್‌, ಜ್ಯಾಝ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಸ್‌ ಸಂಗೀತಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯ ಐರಿಷ್‌ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಿದೆ - ದಿ ಪೋಗ್ಸ್‌, ಯು2, ಬಾಯ್‌ಝೋನ್‌, ವೆಸ್ಟ್‌ಲೈಫ್‌, ಕ್ರಿಸ್‌ ಡಿ ಬರ್ಘ್‌, ರೊನಾನ್‌ ಕೀಟಿಂಗ್‌, ಥಿನ್‌ ಲಿಝಿ, ದಿ ಕಾರ್ಸ್‌, ದಿ ಕ್ರಾನ್ಬೆರೀಸ್‌, ಡೇಮಿಯನ್‌ ರೈಸ್‌, ಬ್ಲೂಸ್‌ ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿಯ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ರೊರಿ ಗ್ಗ್ಯಾಲಾಘರ್‌ ಮತ್ತು ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ, ದಿ ಫ್ರೇಮ್ಸ್‌ನ ಗ್ಲೆನ್‌ ಹ್ಯಾನ್ಸಾರ್ಡ್‌ಮುಂತಾದವರು. ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲಾವಿದರ ಪೈಕಿ ದಿ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್, ದಿ ಕೊರೊನಾಸ್‌, ರಿಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆಫ್ ಲೂಸ್‌, ಬೆಲ್ ಎಕ್ಸ್‌1, ಮಿಕ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾನರಿ, ಲಿಸಾ ಹ್ಯಾನಿಗನ್‌, ಜೇಪ್‌ ಮತ್ತು ದಿ ಬ್ಲಿಝರ್ಡ್ಸ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.

RTÉಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್ಸ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ, ಐರ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹಲವು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಗುಂಪುಗಳಿವೆ. ಗೀತನಾಟಕ(ಒಪೆರಾ)ಗಳನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ, ಮೂರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಒಪೆರಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮನರಂಜನೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಒಪೆರಾ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಗೀತ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಒಪೆರಾ ಥಿಯೆಟರ್‌ ಕಂಪೆನಿ ಸಹ ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಹೊಂದಿದ್ದು, ಇಡೀ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯವಲ್ಲದೆ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಚೇಂಬರ್ ಶೈಲಿಯ ಒಪೆರಾಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರವಾಸ ತೆರಳುತ್ತದೆ. ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ವೆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ ನಗರದ ವಾರ್ಷಿಕ ವೆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ ಒಪೆರಾ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೇನೂ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿಲ್ಲದ ಗೀತನಾಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ನೃತ್ಯ

Main article: Irish dance

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಐರಿಷ್‌ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ನೃತ್ಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೃತ್ಯಗಳು ಎಂದು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸೇಯ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸೆಟ್ ನೃತ್ಯ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸಾಮೂಹಿಕ ನೃತ್ಯಗಳು ನಾಲ್ವರ ನೃತ್ಯ - ಇದು ಚೌಕದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ದಂಪತಿ ನರ್ತಿಸುವರು. ಸೇಯ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ (ಸೇಯ್ಲಿ) ಒಂದರಿಂದ ಎಂಟು ದಂಪತಿ (2ರಿಂದ 16 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು) ನರ್ತಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ನೃತ್ಯದ ಇವರಡೂ ಸ್ವರೂಪಗಳ ನಡುವೆ ಹಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ಶೈಲಿಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಐರಿಷ್‌ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೃತ್ಯವು ಜೀವಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನತೆಗಳು ಐರಿಷ್‌ ನೃತ್ಯ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಳ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡುಗೊಳಿಸಿ, ಹೊಸ ನೃತ್ಯಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಐರಿಷ್‌ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ನೃತ್ಯ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ ರಿವರ್‌ಡ್ಯಾನ್ಸ್‌ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಐರಿಷ್‌ ಹೆಜ್ಜೆನೃತ್ಯವನ್ನು 1994ರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ನೃತ್ಯವು ಕಾಲುಗಳ ತ್ವರಿತ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು, ಶರೀರ ಮತ್ತು ಕೈಗಳು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ತಟಸ್ಥ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಹಲವು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಹೆಜ್ಜೆನೃತ್ಯಗಳು ಸೋಲೊ(ಏಕಾಂಗಿ) ನೃತ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಆದರೂ ಹಲವು ಹೆಜ್ಜೆನರ್ತಕರು ಸಹ ಸೇಯ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವರು ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವರು. ಒಬ್ಬರೇ ನರ್ತಿಸುವ ಹೆಜ್ಜೆನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವ, ಬಾಗದಿರುವ ಶರೀರದ ಮೇಲ್ಭಾಗ, ನೇರವಾದ ಕೈಗಳು ಪಾದಗಳ ತ್ವರಿತ, ನಿಖರ ಚಲನೆಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. 'ಮೃದು ಬೂದು' ಅಥವಾ 'ಗಟ್ಟಿ ಬೂಟು' ಧರಿಸಿ ಸೋಲೊ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಮಾಧ್ಯಮ

ಆರ್‌ಟಿಇ ನ್ಯೂಸ್ ಸ್ಟುಡಿಯೋ

ಹಲವು ಜನರು ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಆಫ್ ದಿ ಏರ್(ರೇಡಿಯೊ ತರಂಗಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಾರ) ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರಾದರೂ, ಇನ್ನೂ ಹಲವರು ಬಹು-ವಾಹಿನಿ ಪ್ರಸಾರ ಜಾಲಗಳಿಗೆ ಚಂದಾದಾರರಾಗಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಕೈ ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಅತಿ ಜನಪ್ರಿಯ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ದೂರದರ್ಶನ ವಾಹಿನಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗಿವೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಟಿಇ ಟೂ, ಟಿವಿ3 ಹಾಗೂ ಟಿಜಿ4 ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್(ರೇಡಿಯೊ ತರಂಗ ಬಳಸಿ ಪ್ರಸಾರ) ಪ್ರಸಾರ ವಾಹಿನಿಗಳಿವೆ: ಆರ್‌‌ಟಿಇ ಒನ್‌. RTÉ ದೇಶದ ಮೊದಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ಪ್ರಸಾರ ವಾಹಿನಿ. RTÉ ಒನ್ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ‌ ಹಲವು ವಿಭಿನ್ನ ದೇಶೀಯ ಹಾಗೂ ಆಮದು ಮಾಡಲಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರಮಾಡುತ್ತದೆ. RTÉ ನ್ಯೂಸ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಅತಿ ಜನಪ್ರಿಯ ವಾರ್ತಾಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ 77%ರಷ್ಟು ಜನರು ಐರಿಷ್‌ ಹಾಗೂ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾರ್ತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಾಹಿನಿಯುವಿಭಿನ್ನ ರಾಜಕೀಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರೈಮ್‌ ಟೈಮ್‌, ದಿ ಫ್ರಂಟ್‌ಲೈನ್‌ ಹಾಗೂ ಒಯಿರೀಚ್‌ಟಾಸ್‌ ರಿಪೋರ್ಟ್‌ ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು. ದಿ ಲೇಟ್‌ ಲೇಟ್‌ ಷೋ RTÉ ವಾಹಿನಿಯ ಬಹು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಚಾಟ್ ಶೊ(ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಚರ್ಚೆ) ಆಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಿಂದ ಮೇವರೆಗೆ ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ರಾತ್ರಿಗಳಂದು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು RTÉಒನ್ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರೆದುರು ನೇರ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ RTÉ ಟು ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಮದಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ದಿ ಡೆನ್‌ ವಾರದ ದಿನಗಳಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ವೇಳೆ, ನಂತರ ಯುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ ಟೂ ಟ್ಯೂಬ್‌ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.

ಟಿವಿ3 ಗ್ರೂಪ್‌ ಟಿವಿ3 ವಾಹಿನಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. 3ಇ ವಾಹಿನಿಯೂ ಸಹ ಇದರ ಸ್ವಾಮ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಟಿವಿ3ರಲ್ಲಿ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಾಧೀನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ನಿರ್ಮಾಣಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಹಗುರ ಪ್ರಮಾಣದ ಮನರಂಜನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ AM ಹಾಗೂ ಎಕ್ಸ್‌ಪೊಸ್ ಸಹ ಸೇರಿವೆ. ವಾಹಿನಿಯು UK ಹಾಗೂ UK‌ನಿಂದ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಮುದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕಾರೊನೆಷನ್‌ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ ಮತ್ತು ಎಮರ್ಡೇಲ್‌ ಮುಂತಾದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾಗಳು TV3ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಲಾದ ಇತರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪೈಕಿ ದಿ ಎಕ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟನ್ಸ್ ಗಾಟ್‌ ಟ್ಯಾಲೆಂಟ್‌, ಜೊತೆಗೆ USಪ್ರದರ್ಶನಗಳಾದ ಒಪ್ರಾ ವಿನ್‌ಫ್ರೆ ಷೋ ಮತ್ತು ದಿ ಎಲೆನ್‌ ಡಿಜೆನೆರೆಸ್‌ ಷೋ ಸೇರಿವೆ. ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಸೀರೀಸ್‌ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸೀರೀಸ್‌ಗಳ ಮಾದರಿಯ ದಿ ಅಪ್ರೆಂಟೀಸ್‌ನ ಐರಿಷ್‌ ಆವೃತ್ತಿ ಸಹ TV3 ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 3ಇ ವಾಹಿನಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಟಿವಿ3 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಹಾಗೂ US ಸರಣಿಗಳ ಮರುಪ್ರಸಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

TG4 ಐರಿಷ್ ಭಾಷಿಕರ ವಾಹಿನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಏಳು ತಾಸುಗಳ ಕಾಲ ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. TG4 ವಾಹಿನಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ನಿಪ್‌/ಟಕ್‌, ಗಾಸಿಪ್‌ ಗರ್ಲ್‌, ಕೋಲ್ಡ್‌ ಕೇಸ್‌ ಹಾಗೂ ಟ್ರೂ ಬ್ಲಡ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ USನ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಈ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷಿಕ ವೀಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ Ardán and Paisean Faisean ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಮನರಂಜನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಟಿಜಿ4 ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಮಟ್ಟದ ಗೇಲಿಕ್‌ ಪುಟ್ಬಾಲ್‌ ಹಾಗೂ ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ(ಹಾಕಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಆಟ) ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಕ್ಲಬ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳು ಮುಂತಾದ ಐರಿಷ್‌ ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ಈ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಲಾ 4 ಎಂಬುದು ಈ ವಾಹಿನಿಯ ಮಕ್ಕಳ ವಿಭಾಗ. ಇದರಲ್ಲಿ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿವೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಐರಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಡಬ್ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಉಪಶೀರ್ಷಿಕೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ರಾಸ್‌ ನಾ ರನ್‌ ಟಿಜಿ4 ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ದಿರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿರುವ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾ. ಹದಿವಯಸ್ಸಿನ ವೀಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ ಐಫ್ರಿಕ್‌ ಎಂಬುದು ನಾಟಕ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ.

RTÉ ರೇಡಿಯೊದಲ್ಲಿ RTÉ ರೇಡಿಯೊ 1 , RTÉ 2ಎಫ್‌ಎಂ , RTÉ ಲಿರಿಕ್‌ ಎಫ್‌ಎಂ ಹಾಗೂ RTÉರೇಡಿಯೊ ನಾ ಗೇಲ್ಟಾಚ್ಟಾ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ರೇಡಿಯೊ ವಾಹಿನಿಗಳು ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಟುಡೆ FM ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್‌ಟಾಕ್‌ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೇಡಿಯೊ ವಾಹಿನಿಗಳಾಗಿವೆ. ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಕ ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗಾಗಿ ಬೀಟ್‌ 102-103, ಸ್ಪಿನ್‌ ಸೌತ್‌-ವೆಸ್ಟ್‌, ಐ102-104 FM ಹಾಗೂ ಐ105-107FM ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಸ್ವತಂತ್ರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕಕ ವಾಹಿನಿಗಳಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ 25 ಸ್ಥಳೀಯ ರೇಡಿಯೊ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಕೆಲವು ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಕೇಂದ್ರವು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಹಲವು ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ವಾಣಿಜ್ಯೇತರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹಲವು ಪರವಾನಗಿಯುಳ್ಳ ಸಮುದಾಯ ರೇಡಿಯೊ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ.

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್‌ , ದಿ ಐರಿಷ್‌ ಎಕ್ಸಾಮೈನರ್‌ , ದಿ ಐರಿಷ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ , ಐರಿಷ್‌ ಡೈಲಿ ಸ್ಟಾರ್‌ ಹಾಗೂ ಈವಿನಿಂಗ್‌ ಹೆರಾಲ್ಡ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳಿವೆ. ಟ್ಯಾಬ್ಲಾಯ್ಡ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಡ್‌ಷೀಟ್‌ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿತವಾಗುವ ಐರಿಷ್‌ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್‌ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸಾರದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಂಡೇ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್ ‌ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇತರೆ ಜನಪ್ರಿಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ದಿ ಸಂಡೆ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್‌ , ದಿ ಸಂಡೆ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ , ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆನ್‌ ಸಂಡೆ ಹಾಗೂ ಸಂಡೇ ವರ್ಲ್‌ ಸೇರಿವೆ. ಕೌಂಟಿಗಳು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಗಳಿವೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ

Main article: Irish cinema

ಸರ್ಕಾರಿ ಬೆಂಬಲದ ಪ್ರವರ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಐರಿಷ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮಂಡಳಿ Bord Scannán na hÉireann ನೀಲ್ ಜೋರ್ಡಾನ್ ಮತ್ತು ಜಿಮ್ ಶೆರಿಡಾನ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಗಿವೆ. ಜಾನ್‌ ಕ್ರೋಲಿರವರ ಇಂಟರ್ಮಿಷನ್‌ , ನೀಲ್‌ ಜೊರ್ಡಾನ್‌ರ ಬ್ರೇಕ್ಫಾಸ್ಟ್‌ ಆನ್ ಪ್ಲುಟೊ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಐರಿಷ್‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿವೆ. ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಧನಗಳ ನೀತಿಯಿಂದಾಗಿ, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮವನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನತ್ತ ಆಕರ್ಷಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೆಲ್‌ ಗಿಬ್ಸನ್‌ರ ಬ್ರೇವ್‌ಹಾರ್ಟ್ ‌ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀವೆನ್‌ ಸ್ಪೀಲ್ಬರ್ಗ್‌ರ ಸೇವಿಂಗ್‌ ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ರಯಾನ್ ‌ನಂತಹ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು. ಮೌರೀನ್‌ ಒ'ಸಲಿವನ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಚಲನಚಿತ್ರ ತಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ದೇಶದ ಹಾಲಿವುಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೆರೆದ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರಲ್ಲಿ ಮೌರೀನ್‌ ಒ'ಹಾರಾ, ಬ್ಯಾರಿ ಫಿಟ್ಜ್‌ಗೆರಾಲ್ಡ್‌, ರಿಚರ್ಡ್‌ ಹ್ಯಾರಿಸ್‌, ಎವಾನಾ ಲಿಂಚ್‌, ಪಿಟರ್‌ ಒ'ಟೂಲ್‌, ಲಿಯಾಮ್‌ ನೀಸನ್‌, ಪಿಯರ್ಸ್‌ ಬ್ರಾಸ್ನನ್‌, ಗೇಬ್ರಿಯಲ್‌ ಬೈರ್ನ್‌, ಬ್ರೆಂಡನ್‌ ಗ್ಲೀಸನ್‌, ಡೇನಿಯಲ್‌ ಡೇ ಲೂಯಿಸ್‌ (ಪೌರತ್ವದ ಮೂಲಕ), ಕೊಲ್ಮ್‌ ಮೀನಿ, ಕೊಲಿನ್‌ ಫ್ಯಾರೆಲ್‌, ಬ್ರೆಂಡಾ ಫ್ರಿಕರ್‌, ಜೊನಾಥನ್‌ ರೀಸ್‌-ಮಯರ್ಸ್‌, ಸವೊಯಿರ್ಸ್‌ ರೊನಾನ್‌, ಸ್ಟುವರ್ಟ್‌ ಟೌನ್ಸೆಂಡ್‌, ಮೈಕಲ್‌ ಗ್ಯಾಂಬನ್‌ ಹಾಗೂ ಕಿಲಿಯನ್‌ ಮರ್ಫಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.

ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ

ನವಶಿಲಾಯುಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಕೌಂಟಿ ಕ್ಲೇರ್‌ನ ಪೌಲ್ ನ್ಯಾಬ್ರೋನ್ ಡಾಲ್ ಮೆನ್ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ

Main article: Architecture of Ireland

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಕೆಲವು ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಕಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಗೋರಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ ಎನ್ನಲಾದ ಬ್ರೂ ನಾ ಬೊಯಿನ್‌ (ಬೊಯಿನ್‌ ಅರಮನೆ) ಹಾಗೂ ಪೌಲ್ನಾಬ್ರೊನ್‌ ಡೊಲ್ಮೆನ್‌, ಕ್ಯಾಸಲ್ ಸ್ಟ್ರೇಂಜ್‌ ಸ್ಟೋನ್‌, ಟುರೊ ಸ್ಟೋನ್‌ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಂಬೆಗ್‌ ಸರ್ಕಲ್‌ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳು. ರೋಮನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ದ್ವೀಪವನ್ನು ಜಯಿಸದೇ ಇದ್ದ ಕಾರಣ, ಗ್ರೀಕೋ-ರೋಮನ್‌ ಪ್ರಾಚೀನ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿರಳ, ಆದರೂ,ಡ್ರುಮನಾಘ್‌ಸಂಭವನೀಯ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಬದಲಿಗೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿತ, ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಉಕ್ಕಿನ ಯುಗದ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯಿತ್ತು. ಗಂಟೆಗೋಪುರದಂತಿದ್ದ ಐರಿಷ್‌ ದುಂಡುಗೋಪುರಕಟ್ಟಡ ಶೈಲಿಯು ಪೂರ್ವ ಮಧ್ಯಯುಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದವು. ಹ್ಯಾಂಡ್ಬಾಲ್‌ ಆವರಣ ಹಾಗೂ ಇಂದು ಅಜ್ಞಾತವೆನ್ನಲಾದ ಸಂಯೋಜಿತ ಬಾರ್‌ ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿ ಮಳಿಗೆಯು, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ಗೇ ವಿಶಿಷ್ಠ ಎನ್ನಲಾದ ಇತರೆ ಕಟ್ಟಡದ ಶೈಲಿಗಳಾಗಿದೆ.

ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮದ ಪರಿಚಯದೊಂದಿಗೆ, ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಸರಳ ಕ್ರೈಸ್ತ ಸನ್ಯಾಸಿ ಗೃಹಗಳು ನಿರ್ಮಿತವಾದವು. ಕ್ಲೊನ್‌ಮ್ಯಾಕ್ನಾಯಿಸ್‌, ಸ್ಕೆಲಿಗ್‌ ಮೈಕಲ್‌ ಹಾಗೂ ಸ್ಕ್ಯಾಟರಿ ಐಲೆಂಡ್‌ ಇವುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು. ಆರಂಭಕಾಲದ ಕ್ರೈಸ್ತ ಸನ್ಯಾಸಿ ಜೋಡಿಗೃಹ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಕಾಪ್ಟ್‌(ಸ್ಥಳೀಯ ಈಜಿಪಟ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್)ಗಳ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವಿನ ಸಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಕೆಲವು ಪರಿಣತರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗೇಲಿಕ್‌ ಅರಸರು ಮತ್ತು ಕುಲೀನ ವರ್ಗದವರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲಿನ ವರ್ತುಲಾಕಾರದ ಕೋಟೆಗಳು ಅಥವಾ ಪುರಾತನ ಸರೋವರ ವಸತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ವೈಕಿಂಗ್‌ ಕುಲದವರು ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು. ಡಬ್ಲಿನ್‌, ಕಾರ್ಕ್‌, ವಾಟರ್ಫೊರ್ಡ್‌, ವೆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ ಮತ್ತು ಲಿಮರಿಕ್‌ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವೈಕಿಂಗ್‌ ಲಾಂಗ್ಫೋರ್ಟ್‌ಗಳು ಕಡಲತೀರದಲ್ಲಿವೆ. ಸಿಸ್ಟರ್ಸಿಯನ್ಸ್‌ ಮೂಲಕ 12ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಚರ್ಚ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಖಂಡೀಯ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು.ಅಬ್ಬೆಗಳು ಮೆಲಿಫಾಂಟ್‌, ಬಾಯ್ಲ್‌ ಮತ್ತು ಟಿಂಟರ್ನ್‌ಗಳನ್ನು ರೋಮನ್‌ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ದ್ವೀಪದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ಮನ್‌ರು ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಕ್ಯಾಸಲ್‌, ಕಿಲ್ಕೆನಿ ಕ್ಯಾಸಲ್‌ ಮತ್ತು ಆಷ್ಫರ್ಡ್‌ ಕ್ಯಾಸಲ್‌ನಂತಹ ಕೋಟೆ-ಕೊತ್ತಲಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇನ್ನೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಭೂಮಾಲೀಕನ ಸ್ವಾಮ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಯೋಜಿತ, ಗೋಡೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪಟ್ಟಣದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ನಾರ್ಮನ್‌ರು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು (ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ನೆಲೆಗಳು ಕೇವಲ ಕ್ರೈಸ್ತ ಸಂನ್ಯಾಸಿ ಮಾದರಿ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಹಾಗೂ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಹೈಬರ್ನೊ-ನಾರ್ಸ್‌ ಬಂದರುಗಳಾಗಿದ್ದವು) ಇವುಗಳ ಜೊತೆ ಆನಂತರ ಬಂದ ಪ್ಲಾಂಟೇಷನ್(ತೋಟ) ಪಟ್ಟಣಗಳು ಸೇರಿ, ಇಂದಿನ ಬಹುತೇಕ ಐರಿಷ್‌ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಇಂದಿಗೂ ಇರುವ ನಾರ್ಮನ್‌-ಸ್ಥಾಪಿತ-ಯೋಜಿತ ಪಟ್ಟಣಗಳ ಪೈಕಿ ಡ್ರೊಗೆಡಾ, ಆರ್ಕ್ಲೊ ಮತ್ತು ಯುಘಾಲ್‌ ಸೇರಿವೆ. ಪೋರ್ಟ್‌ಲಾವೊಯಿಸ್‌ ತೋಟ-ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಸಮಕಾಲೀನ ಹೊಸ ಪಟ್ಟಣಗಳ ಪೈಕಿ ಆಡಮ್ಸ್‌ಟೌನ್ (ಜನಸಂಖ್ಯೆ 25000 ಎಂದು ಮುಂಗಾಣಲಾಗಿದೆ) ಇದಕ್ಕೆ ಯೋಜನಾ ಶಾಸನದ ಅನ್ವಯ SDZ (ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಲಯ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿರುವುದು ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ.

ಡಬ್ಲಿನ್‌ ನ ಕಸ್ಟಮ್ ಹೌಸ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ನವ ಕ್ಲ್ಯಾಸಿಕಲ್ ಯುಗದ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಗೋತಿಕ್‌ ಶೈಲಿಯ, ಅತಿಯೆತ್ತರದ ಕಮಾನುಗಳು ಮತ್ತು ಗುಂಪು-ಗುಂಪಾದ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಪ್ರಧಾನ ಇಗರ್ಜಿಗಳನ್ನು ನಾರ್ಮನ್ನರು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಸೇಂಟ್‌ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌ರ ಪ್ರಧಾನ ಇಗರ್ಜಿ ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆ. ಮಧ್ಯಯುಗಗಳ ಅಪರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕನ್‌ರು ಅಬ್ಬೆಗಳಿಗೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮೆರೆದವರಾಗಿದ್ದರು. ಭವ್ಯವಾದ ಗೋಪುರಗಳುಳ್ಳ ಮನೆಗಳನ್ನು ಗೇಲಿಕ್‌ ಮತ್ತು ನಾರ್ಮನ್‌ ಕುಲೀನ ವರ್ಗದವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬನ್ರಟಿ ಕ್ಯಾಸಲ್‌ಬಹುಶಃ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಟುಡೊರ್‌ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರಕ್ರೈಸ್ತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗೃಹಗಳ ವಿಸರ್ಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಪಾಳುಬಿದ್ದುಹೋದವು. ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣದ ನಂತರ, ಎಡ್ವರ್ಡ್‌ ಲೊವೆಟ್‌ ಪಿಯರ್ಸ್‌ರ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಪಲಾಡಿಯೊನ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ಮತ್ತು ರಕೊಕೊ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಶೈಲಿಯ ನಿವಾಸಗಳು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನುದ್ದಕ್ಕೂ ವ್ಯಾಪಿಸಿದವು. ಐರಿಷ್‌ ಸಂಸತ್ ಭವನವು ಇದರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಗಮನಾರ್ಹ. ಕಸ್ಟಮ್‌ ಹೌಸ್‌, ಫೋರ್‌ ಕೋರ್ಟ್ಸ್‌, ಪ್ರಧಾನ ಅಂಚೆ ಕಾರ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್ಸ್‌ ಇನ್ಸ್‌ನಂತಹ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದೊಂದಿಗೆ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಾಜಧಾನಿ ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ನವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಜಿಯನ್‌ ಶೈಲಿಗಳು ಪ್ರವರ್ಧಿಸಿದವು. ಲಂಡನ್‌ ಪೂರ್ವವರ್ತಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಸಂಕೀರ್ಣ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಾರ್ಜಿಯನ್‌ ಪಟ್ಟಣಗೃಹಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅದ್ವಿತೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಬೀದಿಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾದವು. ಇವು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಲ್ಲದೆ ಲಿಮರಿಕ್‌ ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಕ್‌ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ. ಆ ನಗರಗಳ ಕೇಂದ್ರಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಬೀದಿಗಳ ನೋಟ, ನಗರದ ಲಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿವೆ.

ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ವಿಮೋಚನೆಯ ನಂತರ, ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಗೋತಿಕ್‌ ಪುನಶ್ಚೇತನದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿ, ಪ್ರಧಾನ ಇಗರ್ಜಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸೇಂಟ್‌ ಕೊಲ್ಮನ್‌ಸ್‌ ಮತ್ತು ಸೇಂಟ್‌ ಫಿನ್ಬಾರ್‌ಸ್ ಚರ್ಚ್‌ಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾದವು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದಲೂ ಹುಲ್ಲುಛಾವಣಿಯುಳ್ಳ ಕುಟೀರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದುಂಟು, ಆದರೆ ಇಂದು ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಲಕ್ಷಣವೆನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಐರಿಷ್‌ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ, ವರ್ಣರಂಜಿತವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ ಅಂಗಡಿಯ ಮುಂಭಾಗವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದಿಂದಲೂ, 1927ರಲ್ಲಿ ಟರ್ನರ್ಸ್‌ ಕ್ರಾಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ವಿನ್ಯಾಸದ ಆರ್ಟ್ ಡೆಕೊ ಶೈಲಿಯ ಚರ್ಚ್‍‌ನಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು, ವಿವಿಧ ಆಧುನಿಕ ಶೈಲಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿವೆ. ಬುಸರಾಸ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಪೈರ್‌ ಆಫ್‌ ಡಬ್ಲಿನ್‌ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ವಾಗತದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು.{3 1958ರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲ್ವೇ ಪ್ರಧಾನ ಇಗರ್ಜಿ ಸೇರಿದಂತೆ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ನಗರವಿನ್ಯಾಸದ ಆಧುನಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಿಮುನ್‌ನ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಮತ್ತು ಆಡಮ್ಸ್‌ಟೌನ್‌ನ 25 ಸಾವಿರ ಜನರಿಗಾಗಿ ಹೊಸ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲಿನ್ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಕ್ರೀಡೆ

Main article: Sport in Ireland

ಕ್ರೋಕ್ ಪಾರ್ಕ್ ಗ್ಯಾಲಿಕ್ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ನ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಯುರೋಪ್ ನ ಮೂರನೆ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವಾಗಿದೆ.

ಗೇಲಿಕ್‌ ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ ಹಾಗೂ ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಅಖಿಲ-ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಮತ್ತು ಗೇಲಿಕ್‌ ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಗೇಲಿಕ್‌ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್‌ ಅಸೊಷಿಯೇಷನ್ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಹಾಜರಾತಿಯ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಗೇಲಿಕ್‌ ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ ಮತ್ತು ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿನ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಾಗಿವೆ. ಒಟ್ಟು ಹಾಜರಿಯಲ್ಲಿ 34%ರಷ್ಟು ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ ಹಾಗೂ 24%ರಷ್ಟು ಜನರು ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಪಂದ್ಯ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಹಾಜರಾಗುವರು. ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತಲಾ 17%ರಷ್ಟು ಜನರು ಗಾಲ್ಫ್‌ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ ಆಡುವರು. ಖ್ಯಾತ ಗೇಲಿಕ್‌ ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಇಂದು ನಿವೃತ್ತ ಜೋಡಿಯಾದ ಡಿಜೆ ಕ್ಯಾರಿ ಮತ್ತು ಸೀಮಸ್‌ ಮೊಯ್ನಿಹಾನ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಮಾಜಿ ಟಾವೊಸೀಚ್‌ ಪಟು ಜ್ಯಾಕ್‌ ಲಿಂಚ್‌ ರಾಜಕೀಯ ರಂಗಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮುನ್ನ ಖ್ಯಾತ ಹರ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಆಟಗಾರ ಹಾಗೂ ಆಲ್‌-ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಪಂದ್ಯ ವಿಜೇತರಾಗಿದ್ದರು. ಹಾಲಿ ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಹೆನ್ರಿ ಷೆಫ್ಲಿನ್, ಸೀನ್‌ ಕವನಾಘ್‌ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಮ್‌ ಕೂಪರ್‌ ಖ್ಯಾತರು.

2007 ರಗ್ಬಿ ವಿಶ್ವ ಕಪ್ ನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ನ ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟ ತಂಡದ ಆಟಗಾರರು.

ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡವು ಬ್ರ್ಯಾನ್‌ ಒ'ಡ್ರಿಸ್ಕಾಲ್‌, ರೊನಾನ್‌ ಒ'ಗಾರಾ, ಪಾಲ್‌ ಒ'ಕಾನೆಲ್‌ ಮತ್ತು ಕೀತ್‌ ವುಡ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಆಟಗಾರರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಯಶಸ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ RBS ಸಿಕ್ಸ್‌ ನೇಷನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ ಸ್ಲಾಮ್‌ 2009ರಲ್ಲಿ ವಿಜಯವೂ ಸೇರಿವೆ. ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್‌ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ, ಸೊನಿಯಾ ಒ'ಸಲ್ಲಿವನ್‌, ಏಮನ್‌ ಕಾಗ್ಲಾನ್‌, ಕ್ಯಾಥೆರಿನಾ ಮೆಕಿಯರ್ನನ್‌, ರಾನಿ ಡೆಲಾನೆ, ಜಾನ್‌ ಟ್ರೀಸಿ, ಡೇವಿಡ್‌ ಗಿಲಿಕ್‌ ಹಾಗೂ ಡರ್ವಾಲ್‌ ಒ'ರೂರ್ಕ್‌ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಪದಕ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ತಂಡವು ಇಡೀ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ತಂಡವು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿ‌ಯ ಸಹಸದಸ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಏಕದಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡುವ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಹೊಂದಿದೆ.. ಕೆನ್‌ ಡೊಹರ್ಟಿ ಮಾಜಿ ಸ್ನೂಕರ್‌ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ (1997) ಆಟಗಾರ.

ಲೀಗ್‌ ಆಫ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಎಂಬುದು‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ ಲೀಗ್‌ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಖ್ಯಾತ ಆಟಗಾರರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಪ್ರೀಮಿಯರ್‌ ಲೀಗ್‌ ಹಾಗೂ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಪ್ರೀಮಿಯರ್‌ ಲೀಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತಾರೆ. ಖ್ಯಾತ ಐರಿಷ್‌ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಟಗಾರರ ಪೈಕಿ ಮಾಜಿ ಆಟಗಾರರಾದ ರಾಯ್‌ ಕೀನ್‌, ಜಾನಿ ಜೈಲ್ಸ್‌, ಲಿಯಾಮ್‌ ಬ್ರ್ಯಾಡಿ, ಡೆನ್ನಿಸ್‌ ಇರ್ವಿನ್, ಪ್ಯಾಕಿ ಬಾನರ್‌, ನಿಯಾಲ್‌ ಕ್ವಿನ್‌ ಹಾಗೂ ಪಾಲ್‌ ಮೆಗ್ರಾತ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಲಿ ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಸ್ಟೀವ್‌ ಫಿನ್‌, ಷೇ ಗಿವೆನ್‌, ಡೇಮಿಯನ್‌ ಡಫ್‌, ಜಾನ್‌ ಒ'ಷೀ, ಏಯ್ಡೆನ್‌ ಮೆಕ್ಗೀಡಿ ಹಾಗೂ ರಾಬಿ ಕೀನ್‌ ಖ್ಯಾತನಾಮರು.

1858ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಐರಿಷ್‌ ಸಂಜಾತ ದಂಪತಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಜಾನ್‌ ಎಲ್‌ ಸಲಿವನ್‌, ಮೊದಲ ಆಧುನಿಕ ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಆಗಿದ್ದರು. ಬ್ಯಾರಿ ಮೆಗ್ವಿಗನ್‌ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀವ್‌ ಕಾಲಿನ್ಸ್‌ ಸಹ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಬಾಕ್ಸರ್‌ಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಬರ್ನಾರ್ಡ್‌ ಡನ್‌ ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಸುಪರ್‌ ಬಾಂಟಮ್‌ವೇಟ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಆಗಿ, ಸದ್ಯದ ಡಬ್ಲ್ಯುಬಿಎ ಸುಪರ್‌ ಬಾಂಟಮ್‌ವೇಟ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಮೈಕಲ್‌ ಕ್ಯಾರುತ್‌ ಸಹ ಒಬ್ಬ ಒಲಿಂಪಿಕ್‌ ಚಿನ್ನ ಪದಕ ವಿಜೇತರು. 1992ರಲ್ಲಿ ಬಾರ್ಸಿಲೊನಾ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ಅವರು ವೆಲ್ಟರ್ವೇಟ್‌ ವಿಭಾಗ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯ ಗೆದ್ದು ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ಗಳಿಸಿದರು.‌ ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಮಧ್ಯಮ ತೂಕದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಜೇಯರಾದ ಜಾನ್‌ ಡಡ್ಡಿ ಹಾಗೂ ಕೇವಲ ಒಂದು ಬಾರಿ ಸೋತ ಆಂಡಿ ಲೀ ಇದ್ದಾರೆ. ಈ ಇಬ್ಬರೂ ಬಾಕ್ಸರ್‌ಗಳು ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ಷಿಪ್‌ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 2008ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ರಾಜಧಾನಿ ಬೇಜಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಲಿಂಪಿಕ್‌ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ, ಐರಿಷ್‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಮೂರು ಪದಕಗಳು ದಕ್ಕಿದವು. ಕೆನೆತ್‌ ಈಗನ್‌ ರಜತ ಹಾಗೂ ಡ್ಯಾರೆನ್‌ ಸದರ್ಲೆಂಡ್‌ ಹಾಗೂ ಪ್ಯಾಡಿ ಬಾರ್ನ್ಸ್‌ ಕಂಚಿನ ಪದಕ ಗೆದ್ದರು.

ಮೋಟಾರ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ, 1990ರ ದಶಕದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹಲವು ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್‌ ಮೋಟಾರ್ ರೇಸ್‌ಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದರಲ್ಲಿ ಜೋರ್ಡಾನ್‌ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ಪ್ರಿ ಏಕೈಕ ಸ್ವತಂತ್ರ ತಂಡವಾಯಿತು. ರ‌್ಯಾಲಿಯಿಂಗ್ಕೂಡ ಪ್ರೇಕ್ಷಕ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದೆ. 2007ರಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ರ‌್ಯಾಲಿ ಆಫ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಎಫ್‌ಐಎ ವಿಶ್ವ ರ‌್ಯಾಲಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ಷಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅರ್ಹತಾ ಸುತ್ತು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂದಾಜು 200,000 ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಈ ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದರು. ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ, 1987ರಲ್ಲಿ ಟೂರ್‌ ಡಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೆದ್ದ ಸ್ಟೀಫನ್ ರೋಚ್‌ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಜೊತೆಗೆ ಸೀನ್ ಕೆಲ್ಲಿ ಸಹ ಖ್ಯಾತ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್‌ ಪಟುವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡೆರೆಕ್ ಬರ್ನೆಟ್, ಡೇವಿಡ್ ಮೆಲೋನ್ ಮತ್ತು ಫಿಲಿಫ್ ಮುರ್ಫಿ ಎಂಬುವವರು ಮಣ್ಣಿನ ಪಾರಿವಾಳಕ್ಕೆ ಗುಂಡು ಹೊಡೆಯುವ ಆಟದಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ISSF ವಿಶ್ವ ಕಪ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಪದಕಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗು ವಿಶ್ವ ಕಪ್ ನಲ್ಲಿ ಮೆಲೋನ್ಸ್ ಒಂದು ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಮೆಲೋನ್ ಮತ್ತು ಬರ್ನೆಟ್ ಬೇಸಿಗೆಯ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮೆಲೋನ್ 2000 ರಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು ಹಾಗು ಬರ್ನೆಟ್ 2000 ದಿಂದ 2008 ರ ವರೆಗೆ ಸಿಡ್ನಿ,ಅಥೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬೀಜಿಂಗ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು.

ಗಾಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ , ಪ್ಯಾಡ್ರೈಗ್ ಹ್ಯಾರಿಂಗ್ ಟನ್ ಎಂಬ ಐರಿಷ್‌ ಪೌರ 2008 ರ USPGA ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗುವ ಮೂಲಕ ಮೂರನೇ ಬಾರಿಗೆ ವಿಜೇತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡರ್ಮಾಟ್ ಲೆನನ್ 2002 ರಲ್ಲಿಶೋ ಜಂಪಿಂಗ್ ವಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌(ಕುದುರೆಗಳ ನೆಗೆತದ ಪ್ರದರ್ಶನ) ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ ಮೊದಲನೆಯ ಐರಿಷ್‌ ಸವಾರನಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು

Economy
Indicator	Ranking Measure
Gross Domestic Product (PPP)	9th	$39,468†
Gross National Product	7th	$41,140
Unemployment	58th	13.3%
CO2 emissions	30th	10.3 t†
Economic freedom	3rd	1.58

^{↓ Ranked in reverse order}

ತಲಾವಾರು †† ಪ್ರತಿ ಮಹಿಳೆಗೆ ‡ ಪ್ರತಿ 1000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ‡‡ ಪ್ರತಿ 1000 ಜನನಗಳಿಗೆ †‡ ಪ್ರತಿ 100,000 ಲಕ್ಷ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ

ರಾಜಕೀಯ
ಸೂಚಕ	ಶ್ರೇಯಾಂಕ	ಮಾಪನ
ಮಾನವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ	5ನೆಯ	0.965
ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ	1st	1
ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ	1st	0/0
ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ವೇದ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ	14th ↓	8.0
ಜಾಗತಿಕ ಶಾಂತಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ	6th	1.337
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸೂಚ್ಯಂಕ	12ನೆಯ	9.01
ವಿಫಲವಾದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸೂಚ್ಯಂಕ	5th ↓	22.4

ಆರೋಗ್ಯ
ಸೂಚಕ	ಶ್ರೇಯಾಂಕ	ಮಾಪನ
ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಜೀವಿತಾವಧಿ	29th	78.4
ಜನನ ಪ್ರಮಾಣ	129th	15.2‡
ಫಲವಂತಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣ	133rd	1.96††
ಶಿಶುವಿನ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ	172th	4.9‡‡
HIV/AIDS ಪ್ರಮಾಣ	123rd	0.10%
ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ	126th	6.5‡
ಆತ್ಮ ಹತ್ಯೆ ಪ್ರಮಾಣ	51st	16.3†‡ ♂ 3.2†‡ ♀

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ

• ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದ್ವೀಪಗಳು
• ಐರ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಆಕರಗಳು

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

• Gilland, Karin (2001). Ireland: Neutrality and the International Use of Force. Routledge. ISBN 0415218047. 
• Greenwood, Margaret (2003). Rough guide to Ireland. Rough Guides. ISBN 1843530597. 
• Mangan, James Clarence (2007). James Clarence Mangan - His Selected Poems. Read Books. ISBN 1408627000. 
• Meinardus, Otto Friedrich August (2002). Two thousand years of Coptic Christianity. American Univ in Cairo Press. ISBN 9774247574. 
• Moody, Theodore William (2005). A New History of Ireland: Prehistoric and early Ireland. Oxford University Press. ISBN 0198217374. 

ಮುಂದಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

• Bunreacht na hÉireann (1937 ರ ಸಂವಿಧಾನ) (PDF version PDF)
• ಐರಿಷ್ ಸ್ವಂತತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಂವಿಧಾನ ಕಾಯ್ದೆ ,1922
• J. ಅಂಟೋನಿ ಫೋಲೆ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀಫನ್ ಲಾಲೊರ್ (ed), ಗಿಲ್ ಅಂಡ್ ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ ಅನೋಟೇಟೆಡ್ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್ ಆಫ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ (ಗಿಲ್ ಅಂಡ್ ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್, 1995) (ISBN 0-7171-2276-X)
• FSL ಲೈನ್ಸ್, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಸಿನ್ಸ್ ದಿ ಫ್ಯಾಮಿನ್
• ಅಲ್ಯಾನ್ J. ವಾರ್ಡ್, ದಿ ಐರಿಷ್‌ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್: ರೆಸ್ಪಾನ್ಸಿಬಲ್ ಗವರ್ನಮೆಂಟ್ ಅಂಡ್ ಮಾಡರ್ನ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ 1782–1992 (ಐರಿಷ್‌ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮುದ್ರಣಾಲಯ 1994 )(ISBN ೦-೭೧೬೫-2528-3)

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

ಸರ್ಕಾರ

• ಐರಿಷ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ – ಅಫೀಷಲ್ ಗವರ್ನಮೆಂಟಲ್ ಪೋರ್ಟಲ್
• Áras an Uachtaráin – ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಅಧಿಕೃತ ಸೈಟ್
• ಟಾಯ್‌ಸೀಚ್ – ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಅಧಿಕೃತ ಸೈಟ್
• ಟೈದ್ ಆನ್ ಒರೆಚಟೈಸ್ – ಹೌಸಸ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್, ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿಕೃತ ಸೈಟ್
• ಚೀಫ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಂಡ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮೆಂಬರ್ಸ್

ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ

• Ireland entry at The World Factbook
• ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ನ ಮಾಹಿತಿ
• ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಿಂದ ಪೋರ್ಟಲ್ಸ್ ಟು ದಿ ವಲ್ಡ್
• UCB ಲೈಬ್ರರೀಸ್ ಗೋವ್ ಪುಬ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌
• Ireland on the Open Directory Project
• Wikimedia Atlas of Ireland
• ವಿಕಿಟ್ರಾವೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಪಿಡಿ (ಆಂಗ್ಲ)