Гөрҗистан

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан
Моңа күчү: навигация, эзләү
Гөрҗистан
Flag of Georgia.svg Greater coat of arms of Georgia.svg
Байрак Илтамга
Шигарь: «Бердәмлектә көч
гөрҗ. ძალა ერთობაშია»
Һимн: «Азатлык»
Georgia (orthographic projection with inset).svg
Рәсми тел гөрҗи
Башкала Тбилиси, Кутаиси
Эре шәһәрләр Тбилиси, Кутаиси, Батуми, Рустави, Зугдиди, Гори, Поти
Идарә итү формасы Парламент җөмһүрияте[* 1]
Президент
Премьер-министр
Парламент спикеры
Георги Маргвелашвили
Иракли Гарибашвили
Давид Усупашвили
Мәйдан
• Барлыгы

69 700 км²[* 2][4][5] км²
Халык саны
• Бәя (2013)
• Җанисәп (2002)
Халык тыгызлыгы

4 483 800[6] кеше
4 369 579 кеше
68-нче кеше/км²
ТЭП (САМП)
  • Барлыгы (2012)
  • Кеше башына

26,626 млрд.[7] $ (110-нчы)
5 902[7] $
ТЭП (номинал)
  • Барлыгы (2012)
  • Кеше башына

15,829 млрд.[7] $
3 508[7] $
КПҮИ (2013) Green Arrow Up Darker.svg0,745[8] (югары) (72-нче-нч.)
Акча берәмлеге лари
Интернет домены .ge
ISO коды GE
ХОК коды GEO
Телефон коды +995
Сәгать пояслары +4

Координатлар: 41°41′00″ т. к. 43°44′00″ кч. о. / 41.68333° т. к. 43.73333° кч. о. / 41.68333; 43.73333 (G) (O)

Гөрҗистан (гөрҗ. საქართველო Сакартвело, шулай ук Грузия) - Алгы Азиядә (күпчелек инглизтелле чыганаклар дәүләтне Якын Көнчыгыш яки Көнчыгыш Аурупага кертәләр), Кавказ артының көнбатыш өлешендә, Кара диңгезнең көнчыгыш ярында урнашкан дәүләт.

Гөрҗистан көньякта Әрмәнстан һәм Төркия, көньяк-көнчыгышта Азәрбайҗан һәм төньякта Русия белән чиктәш.

Абхазия һәм Көньяк Осетия территорияләре грузин хөкүмәте тарафыннан идарә ителми һәм Гөрҗистан хөкүмәте буенча Русия тарафыннан басып алынган Гөрҗистан өлешләре дип саналалар. Русия һәм БМОның башка дәүләтләре 2008-2009 елларда Абхазия һәм Көньяк Осетияне бәйсез дәүләт сыйфатында таныдылар. Күпчелек көнбатыш дәүләтләре Русиянең гамәлләрен сүгеп, Гөрҗистанның территориаль бөтенлеген яклап чыгыш ясадылар. Гөрҗистан хакимиятләре тарафыннан идарә ителүче территория көнбатышта Абхазия, төньякта Көньяк Осетия белән чиктәш.

Абхазиядә һәм Көньяк Осетиядә үткәрелгән бөтен халкы референдумда Гөрҗистаннан мөстәкыйльлеген якланган.

Русия Федерациясе белән дипломатик мөнәсәбәтләр 2008 елда Гөрҗистан тарафыннан өзелде. Русия белән дипломатик элемтәләр Швейцария илчелеге аша үткәрелә.

Гөрҗистан 2008 елгы сугыштан соң БДБ оешмасыннан чыгып китте.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гөрҗистан табигате күп төрле. Территориясе биек вә урта биеклектәге таулар, калулыклар, түбәнлеләр, яссытаулык вә платолардан гыйбарәт. Җөмһүриятнең төньягын Зур Кавказның урта өлеше биләп тора. Гөрҗистанның иң биек ноктасы — Шһара тавы (5068 м). Зур Кавказның Гөрҗистандагы көнбатыш өлешендә карст киң таралган, көнчыгышта яшь янартау корылмалар бар. 

Дәүләт төзелеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гөрҗистан — демократик җөмһүрият. 1995 елда кабул ителгән конституция нигезендә дәүләт вә башкарма хакимият башлыгы — президент. Ул гомумхалык тавыш бирү юлы белән биш елга сайланыла. Иң югары канун чыгаручы хакимият органы — парламент.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Статья 69 Конституции Грузии, принятой в 1995 году[1], устанавливает, что несмотря на наличие должности премьер-министра главой исполнительной власти страны является президент. Однако после инаугурации нового президента, намеченной на осень 2013 года, вступят в силу основные положения новой конституции[2], согласно которым формирование кабинета министров станет исключительной прерогативой парламента[3]. Таким образом, изменится форма правления государства.
  2. Шул исәптә Абхазия — 8600 км², Көньяк Осетия — 3900 км², Аҗария — 3400 км²
  1. Конституция Грузии
  2. Өземтә китерү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок RG-2010-10-15 не указан текст
  3. Калатозишвили Г. Грузия, трансформирующаяся в парламентскую республику. Вестник Кавказа (vestikavkaza.ru) (23 август 2012). 14 гыйнвар 2013 көнне тикшерелгән. 19 гыйнвар 2013 көнне төп чыганагыннан архивланган.
  4. The World Factbook. Country profile: Georgia.(ингл.). ЦРУ США (2012). 6 сентябрь 2012 көнне тикшерелгән.
  5. Jacques Leclerc. Géorgie(фр.). Университет Лаваля (29 sept. 2011). 6 сентябрь 2012 көнне тикшерелгән. 14 октябрь 2012 көнне төп чыганагыннан архивланган.
  6. Статком Грузии. Численность населения на начало года в 2000—2013 гг.(ингл.)
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Международный Банк, World DataBank: World Development Indicators, версия от 27 ноября 2013 года
  8. Human Development Report 2013(ингл.). United Nations Development Programme (2013). 13 август 2013 көнне төп чыганагыннан архивланган.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]



Калып:Link FA