Гөрҗистан
|
|||||
Шигарь: «Бердәмлектә көч гөрҗ. ძალა ერთობაშია» |
|||||
Һимн: «Азатлык» | |||||
Рәсми тел | гөрҗи | ||||
Башкала | Тбилиси, Кутаиси | ||||
Эре шәһәрләр | Тбилиси, Кутаиси, Батуми, Рустави, Зугдиди, Гори, Поти | ||||
Идарә итү формасы | Парламент җөмһүрияте[* 1] | ||||
Президент Премьер-министр Парламент спикеры |
Георги Маргвелашвили Иракли Гарибашвили Давид Усупашвили |
||||
Мәйдан • Барлыгы |
69 700 км²[* 2][4][5] км² |
||||
Халык саны • Бәя (2013) • Җанисәп (2002) • Халык тыгызлыгы |
▼4 483 800[6] кеше 4 369 579 кеше 68-нче кеше/км² |
||||
ТЭП (САМП) • Барлыгы (2012) • Кеше башына |
26,626 млрд.[7] $ (110-нчы) 5 902[7] $ |
||||
ТЭП (номинал) • Барлыгы (2012) • Кеше башына |
15,829 млрд.[7] $ 3 508[7] $ |
||||
КПҮИ (2013) | 0,745[8] (югары) (72-нче-нч.) | ||||
Акча берәмлеге | лари | ||||
Интернет домены | .ge | ||||
ISO коды | GE | ||||
ХОК коды | GEO | ||||
Телефон коды | +995 | ||||
Сәгать пояслары | +4 |
Координатлар: 41°41′00″ т. к. 43°44′00″ кч. о. / 41.68333° т. к. 43.73333° кч. о. (G) (O)
Гөрҗистан (гөрҗ. საქართველო Сакартвело, шулай ук Грузия) - Алгы Азиядә (күпчелек инглизтелле чыганаклар дәүләтне Якын Көнчыгыш яки Көнчыгыш Аурупага кертәләр), Кавказ артының көнбатыш өлешендә, Кара диңгезнең көнчыгыш ярында урнашкан дәүләт.
Гөрҗистан көньякта Әрмәнстан һәм Төркия, көньяк-көнчыгышта Азәрбайҗан һәм төньякта Русия белән чиктәш.
Абхазия һәм Көньяк Осетия территорияләре грузин хөкүмәте тарафыннан идарә ителми һәм Гөрҗистан хөкүмәте буенча Русия тарафыннан басып алынган Гөрҗистан өлешләре дип саналалар. Русия һәм БМОның башка дәүләтләре 2008-2009 елларда Абхазия һәм Көньяк Осетияне бәйсез дәүләт сыйфатында таныдылар. Күпчелек көнбатыш дәүләтләре Русиянең гамәлләрен сүгеп, Гөрҗистанның территориаль бөтенлеген яклап чыгыш ясадылар. Гөрҗистан хакимиятләре тарафыннан идарә ителүче территория көнбатышта Абхазия, төньякта Көньяк Осетия белән чиктәш.
Абхазиядә һәм Көньяк Осетиядә үткәрелгән бөтен халкы референдумда Гөрҗистаннан мөстәкыйльлеген якланган.
Русия Федерациясе белән дипломатик мөнәсәбәтләр 2008 елда Гөрҗистан тарафыннан өзелде. Русия белән дипломатик элемтәләр Швейцария илчелеге аша үткәрелә.
Гөрҗистан 2008 елгы сугыштан соң БДБ оешмасыннан чыгып китте.
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гөрҗистан табигате күп төрле. Территориясе биек вә урта биеклектәге таулар, калулыклар, түбәнлеләр, яссытаулык вә платолардан гыйбарәт. Җөмһүриятнең төньягын Зур Кавказның урта өлеше биләп тора. Гөрҗистанның иң биек ноктасы — Шһара тавы (5068 м). Зур Кавказның Гөрҗистандагы көнбатыш өлешендә карст киң таралган, көнчыгышта яшь янартау корылмалар бар.
Дәүләт төзелеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гөрҗистан — демократик җөмһүрият. 1995 елда кабул ителгән конституция нигезендә дәүләт вә башкарма хакимият башлыгы — президент. Ул гомумхалык тавыш бирү юлы белән биш елга сайланыла. Иң югары канун чыгаручы хакимият органы — парламент.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Статья 69 Конституции Грузии, принятой в 1995 году[1], устанавливает, что несмотря на наличие должности премьер-министра главой исполнительной власти страны является президент. Однако после инаугурации нового президента, намеченной на осень 2013 года, вступят в силу основные положения новой конституции[2], согласно которым формирование кабинета министров станет исключительной прерогативой парламента[3]. Таким образом, изменится форма правления государства.
- ↑ Шул исәптә Абхазия — 8600 км², Көньяк Осетия — 3900 км², Аҗария — 3400 км²
- ↑ Конституция Грузии
- ↑ Өземтә китерү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокRG-2010-10-15
не указан текст - ↑ Калатозишвили Г. Грузия, трансформирующаяся в парламентскую республику. Вестник Кавказа (vestikavkaza.ru) (23 август 2012). 14 гыйнвар 2013 көнне тикшерелгән. 19 гыйнвар 2013 көнне төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ The World Factbook. Country profile: Georgia.(ингл.). ЦРУ США (2012). 6 сентябрь 2012 көнне тикшерелгән.
- ↑ Jacques Leclerc. Géorgie(фр.). Университет Лаваля (29 sept. 2011). 6 сентябрь 2012 көнне тикшерелгән. 14 октябрь 2012 көнне төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ Статком Грузии. Численность населения на начало года в 2000—2013 гг.(ингл.)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Международный Банк, World DataBank: World Development Indicators, версия от 27 ноября 2013 года
- ↑ Human Development Report 2013(ингл.). United Nations Development Programme (2013). 13 август 2013 көнне төп чыганагыннан архивланган.
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Викиҗыентыкта? Грузия |
- Грузия президенты сайты(ингл.)
- Грузия хөкүмәте сайты (груз.)
- Department of Tourism and Resorts (груз.)
- Сайт About Georgia(груз.)
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: Грузия (рус.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.
|
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|
|
|
---|---|
Австрия • Азәрбайҗан • Албания • Алмания • Андорра • Әрмәнстан • Беларусия • Бельгия • Болгария • Босния һәм Герцеговина • Бөекбритания • Ватикан • Маҗарстан • Греция • Гөрҗистан • Дания • Ирландия • Исландия • Испания • Италия • Казакъстан • Кипр • Латвия • Литва • Лихтенштейн • Люксембург • Македония • Мальта • Молдавия • Монако • Монтенегро • Нидерландлар • Норвегия • Польша • Португалия • Румыния • Русия • Сан-Марино • Сербия • Словакия • Словения • Төркия • Украина • Финляндия • Франция • Хорватия • Чехия • Швейцария • Швеция • Эстония
Өлешчә танылган дәүләтләр: Косово Танылмаган дәүләтләр: Днестр буе • Донецк Халык Җөмһүрияте • Луганск Халык Җөмһүрияте Буйсынган территориялар: Акротири һәм Декелия • Аланд утраулары • Гернси • Гибралтар • Җерси • Мэн утравы • Фарер утраулары • Шпицберген • Ян-Майен |
|
|
---|---|
Азәрбайҗан • Әрмәнстан • Әфганстан • Бангладеш • Бәхрәйн • Берләшкән Гарәп Әмирлекләре • Бруней • Бутан • Вьетнам • Гөрҗистан • Гыйрак • Исраил • Индонезия • Иран • Йәмән • Казакъстан1 • Камбоҗа • Катар • Кипр • Көньяк Корея • Төньяк Корея • Көнчыгыш Тимор • Күвәйт • Кыргызстан • Кытай • Лаос • Ливан • Малайзия • Мальдивлар • Мисыр2 • Монголия • Мьянма • Непал • Оман • Пакьстан • Русия1 • Сингапур • Согуд Гарәбстаны • Сүрия • Таҗикстан • Таиланд • Төрекмәнстан • Төркия1 • Үзбәкстан • Үрдүн • Филиппиннар • Һиндстан • Шри-Ланка • Япония
Танылмаган дәүләтләр һәм башка территорияләр: Абхазия • Вазиристан • Гыйрак Көрдстаны 1 Өлеше Аурупада. 2 Күбесенчә Африкада. |