Urugvai
Flag |
Valdkundznam |
| Pälidn | Montevideo |
| Eläjiden lugu (2011) | 3,286,314[1] ristitud |
| Pind | 176,215[2] km² |
 |
|
| Kel' | ispanijan |
| Valdkundan pämez' | Tabare Vaskes |
| Päministr | hän-žo |
| Religii | hristanuskond, ateizm |
| Valüt | urugvain peso (UYU) |
| Internet-domen | .uy |
| Telefonkod | +598 |
| Aigvö | UTC-3 |
Urugvai (isp.: Uruguay), täuz' oficialine nimi — Päivnouzmaižen Urugvain Tazovaldkund (isp.: República Oriental del Uruguay), om valdkund Suviamerikas, Atlantižen valdmeren randpolel. Pälidn da kaikiš suremb lidn om Montevideo.
Südäiolend
Istorii[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Vl 1825 elokun 25. päiväl Urugvai tedištoiti ičeze ripmatomudes Brazilijaspäi.
Jäl'gmäine Konstitucii[3] om väges vspäi 1967 voziden 1989, 1994, 1996 da 2004 vajehtusidenke.
Geografižed andmused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Urugvai om mavaldkundröunoiš Argentinanke päivlaskmas (röunan piduz — 579 km) da Brazilijanke pohjoižpäivnouzmas (985 km). Ühthine maröunoiden piduz om 1564 km. Atlantižen valdmeren randanpird — 660 km. Valdkundan pind om 176 215 km².
Reljef om kukhikaz, tazo läz mererandištod. Korktembaine čokkoim om Katedral'-mägi (514 m).
Klimat om valdmerine subtropine.
Londuseližed varad oma mahuz, kala, gidroenergii, erased mineralad. Omaluižed ottas 77% territorijad, mec — 10%.
Politine sistem[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Ohjandusen form om unitarine konstitucine prezidentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, kahtenden strokun jäl'geten voimuseta. Prezident om ohjastusen-ki pämez'.
Parlament om kaks'kodine Päsuim (isp.: Asamblea General). Üläkodi om Senatoriden Kodi (Senat, isp.: Cámara de Senadores) 30 valitud ühtnijanke, valdkundan varaprezidentanke ezimeheks. Alakodi om Deputatoiden Kodi (isp.: Cámara de Diputados) 99 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb parlamentan ühtnijoid vodeks vodeks.
Urugvain päjärgvaličendad oliba kaks'pordhikahad. Ezmäine (parlamentine) tur oli vl 2014 redukun 26. päiväl. Toine (prezidentine) tur oli vl 2014 kül'mkun 30. päiväl, kahtiden vägestajiden partijoiden liderad oliba kandidatoikš. Nügüdläine prezident om Tabare Vaskes vs 2015 keväz'kun 1. päiväspäi (sai 56,63% valičendoil), se om hänen kahtenz' strok (ühtenz' strok oli vozil 2005-2010).
Administrativiž-territorialine jagand[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Kacu kirjutuz: Urugvain administrativiž-territorialine jagand.
Urugvai alajagase 19 agjaha (departamentha, üks'lugu isp.: departamento), ned — 89 municipaližhe ühtnikho (üks'lugu isp.: municipio).
Eläjad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Urugvaiš elädas urugvajalaižed.
Toižed sured lidnad (enamba 70 tuh. ristitud vl 2011, surembaspäi penembha): Sal'to, Sjudad de la Kost, Paisandu, Las Pjedras. Vl 2011 kaik oli 40 lidnad enamba mi 10 tuh. eläjanke.
Ekonomik[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Urugvain päeksport om lehmänliha (16%), soibobad (10%), toižed söndtavarad (läz 10%), cellüloz (8%); toine eksport — ris (4%), nižu (4%), lehmännahk (3%), vill (3%), zelläd (3%), vauktušen koncentrat (2%), sagud (2%), plastiktegesed (2%), puine poltuz (2%), eläbad lehmäd (2%), avtoiden varapalad (1%), elektruz (1%), kivivoi (1%).
Homaičendad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
- ↑ Resultados del Censo de Población 2011: población, crecimiento y estructura por sexo y edad. — Ine.gub.uy. (isp.)
- ↑ Urugvain pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)
- ↑ Nügüdläižen Urugvain Konstitucijan tekst parlamentan saital (parlamento.gub.uy). (isp.)
Irdkosketused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
- Urugvai-valdkundan oficialine sait. (isp.) (port.) (angl.)
- Urugvain prezidentan oficialine portal. (isp.) (angl.) (port.)
- Urugvain parlamentan oficialine sait. (isp.)
- Urugvain Kaičendministrusen oficialine sait. (isp.)
- Urugvain Statistikan nacionaližen institutan portal. (isp.)
- Venäman sur'oigenduzkund Urugvaiš. (isp.) (ven.)
| Suviamerikan valdkundad | ||
 |
||
