1949
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1949 / MCMXLIX
stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1910–1919 • 1920–1929 • 1930–1939 • 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969 • 1970–1979
lata: 1939 « 1944 « 1945 « 1946 « 1947 « 1948 « 1949 » 1950 » 1951 » 1952 » 1953 » 1954 » 1959
Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia – w handlu spożywczym zniesiono system kartkowy (jednocześnie „w niektórych okręgach wprowadzono bony tłuszczowe dla świata pracy”).
- 7 stycznia – w niewyjaśnionych okolicznościach, podczas śledztwa prowadzonego przez MBP, zginął Jan Rodowicz ps. „Anoda” – polski harcerz, żołnierz Szarych Szeregów, pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
- 11 stycznia – zlikwidowano Ministerstwo Ziem Odzyskanych.
- 16 stycznia – rozwiązanie Bundu.
- 20 stycznia:
- Władysław Gomułka został zdymisjonowany z funkcji wicepremiera.
- na zjeździe literatów w Szczecinie przyjęto za obowiązujący w literaturze tzw. socrealizm (inne środowiska twórcze także przyjęły socrealizm: plastycy 12 lutego, aktorzy 18 czerwca, kompozytorzy 5 sierpnia, a filmowcy 19 listopada).
- 26 stycznia:
- 4 lutego – Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Wczasów Pracowniczych.
- 7 lutego – ukazał się pierwszy numer czasopisma młodzieżowego „Świat Młodych”.
- 15 lutego – ukazało się pierwsze wydanie „Gazety Krakowskiej”.
- 24 lutego – została powołana Komisja Bezpieczeństwa KC PZPR.
- 27 lutego – w wielkopolskim Barchlinie założono pierwszą w kraju Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną.
- 9 marca – Sejm przyjął ustawę o likwidacji analfabetyzmu.
- 3 kwietnia – minister kultury i sztuki powołał Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa Polskiego.
- 7 kwietnia – ustawa o likwidacji analfabetyzmu.
- 27 kwietnia – ustawa o ustroju sądów powszechnych i postępowaniu karnym. Wprowadzenie ławników sądowych.
- 28 kwietnia – Koluszki uzyskały prawa miejskie.
- 12 maja:
- przedzierając się przez okrążenie oddziałów NKWD zginął ppor. Anatol Radziwonik ps. Olech, ostatni dowódca zorganizowanych struktur polskiego podziemia niepodległościowego na ziemi nowogródzkiej.
- premiera filmu wojennego Za wami pójdą inni w reżyserii Antoniego Bohdziewicza.
- 12-13 maja – powstało Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.
- 21 maja – kpt. Zdzisław Broński ps. Uskok, dowódca oddziałów partyzanckich Inspektoratu Lubelskiego WiN, kawaler Virtuti Militari, otoczony przez siły bezpieczeństwa popełnił samobójstwo.
- 1 czerwca – na II Kongresie Związków Zawodowych powołano Centralna Rada Związków Zawodowych.
- 5 czerwca – kpt. Emilia Malessa ps. Marysia, oficer AK, więziona przez UB od jesieni 1945, popełniła samobójstwo.
- 23 czerwca:
- rozpoczęto budowę Nowej Huty.
- otwarto dworzec kolejowy Warszawa Śródmieście.
- premiera filmu Ulica Graniczna.
- 1 lipca – Żarki odzyskały prawa miejskie.
- 4 lipca – początek akcji przeglądu bibliotek (wykaz ksiąg „podlegających wycofaniu” obejmował: dzieła wszystkie 14 autorów, 457 tytułów indywidualnych i 61 zbiorowych, 563 książki dla dzieci).
- 11 lipca – Adam Doboszyński, znany działacz Stronnictwa Narodowego, w pokazowym procesie został skazany na karę śmierci.
- 14 lipca – prasa doniosła o cudzie w Lublinie (łzy na obrazie Matki Bożej), do miasta przybyły tysiące pielgrzymów, co zainicjowało antyreligijną kampanię z udziałem Związku Literatów Polskich.
- 17 lipca – po pożarze hali produkcyjnej nr 20 zakładów mechanicznych „Zamech” w Elblągu aresztowano pod zarzutem sabotażu ponad 100 osób.
- 20 lipca – w Krakowie otwarto Powszechny Dom Towarowy.
- 22 lipca – oddano do użytku Trasę W-Z w Warszawie.
- 2 sierpnia – ustanowiono odznaczenia Order Budowniczych Polski Ludowej i Order Sztandaru Pracy.
- 5 sierpnia – wydano dekret o ochronie wolności sumienia i wyznania.
- 20 sierpnia – Zdobysław Stawczyk ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 21,2 s.
- 2 września – powołano Związek Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD) – kombatancką organizację, poza którą pozostawali żołnierze AK, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i więźniowie łagrów.
- 14 września – zostali rozstrzelani w krakowskim więzieniu: jezuita Władysław Gurgacz, Stefan Balicki i Stanisław Szajna (członkowie Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej).
- 15 września – rozpoczął się IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
- 22 września – Jerzy Dobrzycki i Andrzej Kwiek z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza odkryli planetoidę Posnania.
- 27 września – ukazało się pierwsze wydanie kieleckiego dziennika Słowo Ludu.
- 30 września – rząd komunistycznej Polski zerwał stosunki dyplomatyczne z Jugosławią.
- 1 października – otwarto dla ruchu odbudowaną po zniszczeniach wojennych ulicę Nowy Świat w Warszawie.
- 1-2 października – pierwszy zjazd Związku Bojowników o Wolność i Demkorację – (ZBoWiD).
- 3 października – Polskie Radio uruchomiło drugi program ogólnopolski.
- 15 października:
- powstały pierwsze cztery bataliony górnicze.
- zakończył się IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Pierwszą nagrodę zdobyły ex aequo Halina Czerny-Stefańska (Polska) i Bella Dawidowicz (ZSRR).
- 21 października – przekazano do eksploatacji pierwszy zbudowany po wojnie w Polsce statek pełnomorski SS Sołdek.
- 26 października – dekret o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.
- 6 listopada – powołanie Konstantego Rokossowskiego na stanowisko ministra obrony narodowej i mianowanie na stopień Marszałka Polski.
- 11 listopada – na III Plenum KC PZPR wezwano do wzmożenia „czujności rewolucyjnej” (zapowiedź dalszej ofensywy ideologicznej władz komunistycznych).
- 12 listopada – zainaugurował działalność Teatr Nowy w Łodzi.
- 17-20 listopada – w Wiśle odbył się Zjazd Filmowców, na którym przyjęto założenia twórczości filmowej zgodnej z linią polityczną PZPR.
- 18 listopada – pracownik Instytutu Francuskiego w Warszawie André Robineau został aresztowany na lotnisku Okęcie pod zarzutem szpiegostwa.
- 27-29 listopada – kongres zjednoczeniowy ludowców. Powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe – (ZSL).
- 30 listopada:
- uchwała Rady Ministrów o szczególnych uprawnieniach dla górników – Karta Górnika.
- utworzono Politechnikę Częstochowską.
- 1 grudnia – powstała Politechnika Białostocka.
- 15 grudnia – zakończono prace odwadniające na Żuławach Wiślanych zatopionych przez Niemców w 1945.
- 19 grudnia – minister obrony narodowej wydał zarządzenie o utworzeniu Wojskowej Centrali Handlowej.
- 21 grudnia – dokonano oblotu szybowca IS-4 Jastrząb.
- 29 grudnia – powstały Wytwórnia Filmów Oświatowych w Łodzi i Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie.
- 31 grudnia – rozpoczęła działalność Wojskowa Centrala Handlowa.
- Gdańsk – początek odbudowy Głównego Miasta.
Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 2 stycznia – Luis Muñoz Marín został pierwszym, demokratycznie wybranym, gubernatorem Puerto Rico.
- 3 stycznia – Alfred Hitchcock i wytwórnia Warner Bros. zawarli umowę na realizację 4 filmów w ciągu 6 lat.
- 8 stycznia – w Moskwie zakończyła się trzydniowa konferencja na której utworzono Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.
- 11 stycznia – w Los Angeles spadł śnieg.
- 13 stycznia – I wojna arabsko-izraelska: rozpoczęły się tajne negocjacje pokojowe na greckiej wyspie Rodos.
- 15 stycznia – chińska wojna domowa: wojska komunistyczne zdobyły Tiencin.
- 17 stycznia – katastrofa brytyjskiego samolotu pasażerskiego Avro 688/689 Tudor u wybrzeży Bermudów. Zginęło 20 osób.
- 21 stycznia – Czang Kaj-szek ustąpił z funkcji prezydenta Republiki Chińskiej.
- 25 stycznia:
- w Moskwie powołano do życia Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG).
- w Izraelu odbyły się pierwsze wybory do Knesetu.
- 26 stycznia:
- w Obserwatorium Palomar w Kalifornii uruchomiono Teleskop Hale’a o średnicy zwierciadła 508 cm.
- założono indonezyjskie narodowe linie lotnicze Garuda Indonesia.
- 29 stycznia – Wielka Brytania uznała de facto państwo Izrael.
- 31 stycznia:
- USA uznały de iure państwo Izrael.
- chińska wojna domowa: wojska komunistyczne zajęły Pekin.
- 4 lutego – szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi został dwukrotnie postrzelony na terenie Uniwersytetu Teherańskiego przez zamachowca udającego fotoreportera.
- 5 lutego – kapitan chilijskiej armii Alberto Larraguibel ustanowił obowiązujący do dziś rekord świata w skoku na koniu przez przeszkodę (2,47 m).
- 8 lutego:
- oskarżony o zdradę kraju węgierski kardynał József Mindszenty został skazany na dożywotnie więzienie.
- Irlandia odrzuciła zaproszenie do członkostwa w NATO z powodu okupacji przez Wielką Brytanię 6 hrabstw w północno-wschodniej części wyspy.
- 12 lutego – założyciel stowarzyszenia Braci Muzułmańskich Hasan al-Banna został zamordowany w Kairze przez agentów rządowych.
- 14 lutego – pierwsze w historii posiedzenie parlamentu izraelskiego – Knesetu.
- 15 lutego – Chaim Weizmann został pierwszym prezydentem Izraela.
- 21 lutego – Albania została członkiem Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.
- 24 lutego:
- na greckiej wyspie Rodos podpisano izraelsko-egipskie porozumienie o zawieszeniu broni w czasie I wojny izraelsko-arabskiej.
- amerykańska rakieta Bumper 5 wzniosła się na rekordową wysokość 400 km przy prędkości 2300 m/s.
- 26 lutego – Lucky Lady II, amer. samolot z serii Boeing B-50 Superforteca rozpoczął pierwszy w historii lotnictwa przelot dookoła Ziemi bez międzylądowania, który trwał 94 h.
- 1 marca:
- I wojna izraelsko-arabska: rozpoczęły się tajne rozmowy izraelsko-libańskie na przejściu granicznym Rosz HaNikra.
- u wybrzeży Holandii zatonął masowiec SS Katowice.
- 3 marca – DeSoto w Teksasie uzyskało prawa miejskie.
- 4 marca – Andriej Wyszynski zastąpił Wiaczesława Mołotowa na stanowisku ministra spraw zagranicznych ZSRR.
- 5 marca – I wojna izraelsko-arabska: rozpoczęła się izraelska operacja „Uvda”, która doprowadziła do zajęcia całości obszaru pustyni Negew.
- 10 marca – I wojna izraelsko-arabska: wojska izraelskie zajęły Ejlat nad Morzem Czerwonym.
- 12 marca – He Yingqin został premierem Republiki Chińskiej.
- 23 marca:
- I wojna izraelsko-arabska: zawarto porozumienie o zawieszeniu broni między Izraelem a Libanem.
- brytyjski parlament uchwalił Akt nowofundlandzki, który potwierdził warunki unii pomiędzy odrębnymi dotychczas dominiami Kanady i Nowej Fundlandii.
- 24 marca – odbyła się 21. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 25 marca:
- rozpoczęła się druga fala deportacji dziesiątek tysięcy obywateli Estonii, Łotwy i Litwy do syberyjskich łagrów.
- ukazało się pierwsze wydanie francuskiego tygodnika Paris Match.
- 28 marca – Turcja jako pierwszy kraj muzułmański uznała państwo Izrael.
- 29 marca – gen. Husni az-Za’im obalił w bezkrwawym zamachu stanu prezydenta Syrii Szukriego al-Kuwatli i zajął jego miejsce.
- 30 marca – gen. Husni az-Za’im został prezydentem Syrii.
- 31 marca – Nowa Fundlandia została przyłączona do Konfederacji Kanady.
- 3 kwietnia – na greckiej wyspie Rodos został podpisany izraelsko-jordański układ rozejmowy.
- 4 kwietnia:
- w Waszyngtonie został podpisany Traktat Północnoatlantycki powołujący do życia NATO.
- w pożarze szpitala św. Antoniego w Effingham w stanie Illinois zginęło 75 osób.
- 8 kwietnia:
- francuska strefa okupacyjna w Niemczech została przyłączona do brytyjsko-amerykańskiej Bizonii z którą utworzyła Trizonię.
- w Chorwacji utworzono Park Narodowy Jezior Plitwickich.
- 16 kwietnia – dokonano oblotu pierwszego amerykańskiego odrzutowego myśliwca przechwytujątego Lockheed F-94 Starfire.
- 18 kwietnia – proklamowano Republikę Irlandii (Éire).
- 20-25 kwietnia – obradował w Paryżu I Światowy Kongres Pokoju.
- 21 kwietnia – we Francji dokonano oblotu pierwszego samolotu z silnikiem strumieniowym Leduc 010.
- 23 kwietnia – powstała Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.
- 25 kwietnia – uruchomiono komunikację tramwajową w rosyjskim Tomsku.
- 1 maja – Gerard Kuiper odkrył Nereidę, księżyc Neptuna.
- 4 maja:
- zakończyła się blokada Berlina Zachodniego przez ZSRR.
- samolot z piłkarzami AC Torino rozbił się na wzgórzu koło Turynu; zginęło 31 osób.
- premiera musicalu filmowego Przygoda na Broadwayu.
- 5 maja – w wyniku traktatu londyńskiego powstała Rada Europy.
- 6 maja – uruchomiono pierwszy program na amerykańskim komputerze EDSAC.
- 9 maja – Rainier III został księciem Monako.
- 10 maja – Bonn zostało stolicą RFN.
- 11 maja:
- 12 maja – zakończyła się radziecka blokada Berlina.
- 13 maja – dokonano oblotu brytyjskiego bombowca odrzutowego English Electric Canberra.
- 15 maja – papież Pius XII kanonizował Joannę de Lestonnac.
- 16 maja – na japońskiej wyspie Hokkaido założono Park Narodowy Shikotsu-Tōya.
- 20 maja – w USA powstała Agencja Bezpieczeństwa Sił Zbrojnych (AFSA).
- 23 maja – na terenach amerykańskiej, brytyjskiej i francuskiej strefy okupacyjnej Niemiec powstała Republika Federalna Niemiec.
- 1 czerwca – utworzono Libańskie Siły Powietrzne.
- 8 czerwca – w Wielkiej Brytanii ukazała się powieść Rok 1984 George’a Orwella.
- 13 lipca – papież Pius XII wydał dekret grożący ekskomuniką wszystkim katolikom należącym do partii komunistycznej, a także z nią współpracującym.
- 14 lipca – pierwsza próba jądrowa w ZSRR.
- 19 lipca:
- Laos uzyskał niepodległość (od Francji).
- założono klub piłkarski Dinamo Tirana.
- 20 lipca – zakończyła się I wojna izraelsko-arabska.
- 27 lipca – w Wielkiej Brytanii dokonano oblotu pierwszego odrzutowego samolotu pasażerskiego De Havilland Comet.
- 5 sierpnia – trzęsienie ziemi w Ambato w Ekwadorze zniszczyło około pięćdziesięciu miejscowości i pozbawiło życia ponad 5 tysięcy osób.
- 8 sierpnia – Bhutan uzyskał niepodległość.
- 12 sierpnia – uchwalono 4 konwencje genewskie o ochronie ofiar wojny.
- 14 sierpnia – w RFN odbyły się pierwsze po wojnie wybory parlamentarne.
- 18 sierpnia – uchwalono komunistyczną konstytucję Węgier.
- 24 sierpnia – wszedł w życie Pakt Północnoatlantycki (NATO).
- 29 sierpnia – ZSRR przeprowadził na poligonie w Semipałatyńsku pierwszą udaną próbę z bombą atomową RDS-1.
- 6 września – Juliana wstąpiła na tron Holandii.
- 7 września – powstanie Republiki Federalnej Niemiec.
- 10 września:
- dokonano oblotu francuskiego samolotu transportowego Nord Noratlas.
- reprezentacja Polski w piłce siatkowej zadebiutowała na mistrzostwach świata, pokonując w Pradze Holendrów 3:0.
- 12 września – Theodor Heuss został wybrany pierwszym prezydentem RFN.
- 15 września – Konrad Adenauer został pierwszym kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec.
- 17 września – od 118 do 139 osób zginęło w pożarze kanadyjskiego statku pasażerskiego SS Noronic w porcie Toronto.
- 20 września – w RFN powstał pierwszy rząd Konrada Adenauera.
- 22 września – przeprowadzono pierwszą próbną eksplozję ładunku nuklearnego w ZSRR.
- 30 września – po odbyciu ponad 278 tysięcy lotów oficjalnie został zlikwidowany most powietrzny do Berlina Zachodniego.
- 1 października – Mao Zedong proklamował Chińską Republikę Ludową
- 7 października – z radzieckiej strefy okupacyjnej powstała Niemiecka Republika Demokratyczna.
- 12 października – w Monachium założono Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych (DGB).
- 16 października – klęską komunistycznych partyzantów zakończyła się wojna domowa w Grecji.
- 1 listopada – katastrofa lotu Eastern Air Lines 537: 55 osób zginęło po zderzeniu samolotu DC-4 z myśliwcem nad Waszyngtonem.
- 2 listopada – podczas konferencji okrągłego stołu przyznano niepodległość Indonezji.
- 6 listopada – z połączenia Nowej Gwinei Australijskiej i Papui powstała Papua Nowa Gwinea.
- 7 listopada – w Gorkim (Niżnym Nowogrodzie) odbyła się prezentacja samochodu osobowego GAZ-12 ZIM.
- 8 listopada – Francja przyznała autonomię Kambodży.
- 10 listopada – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca transportowego Sikorsky H-19 Chickasaw.
- 19 listopada – Rainier III został intronizowany na księcia Monako.
- 26 listopada – Indie przyjęły republikańską konstytucję, która weszła w życie 26 stycznia 1950 roku.
- 29 listopada – otwarto Słowacką Galerię Narodową.
- 2 grudnia – w Bostonie odbyła się premiera Turangalîla-Symphonie Oliviera Messiaena.
- 8 grudnia:
- chińska wojna domowa: chińscy nacjonaliści ewakuowali się na Tajwan.
- powstała Agencja Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA).
- w Panagjuriszte w Bułgarii podczas prac ziemnych znaleziono 9 złotych naczyń z przełomu IV i III wieku p.n.e. o wadze ponad 6 kg.
- 10 grudnia – chińska wojna domowa: wojska komunistyczne podeszły pod Chengdu, ostatnie miasto na kontynencie znajdujące się pod kontrolą Kuomintangu. Tego samego dnia Czang Kaj-szek ewakuował się samolotem na Tajwan.
- 11 grudnia – w czasie mszy w kościele we wsi Číhošť w Czechach kilka razy poruszył się na boki półmetrowy krzyż ołtarzowy (tzw. cud cíhostki).
- 13 grudnia – Sidney Holland został premierem Nowej Zelandii.
- 19 grudnia – Robert Menzies został po raz drugi premierem Australii.
- 21 grudnia – Rada Najwyższa ZSRR wydała dekret o utworzeniu Międzynarodowej Leninowskiej Nagrody Pokoju.
- 22 grudnia – Japonia zażądała zwrócenia Okinawy.
- 27 grudnia – królowa holenderska przyznała Indonezji suwerenność.
- 30 grudnia – Indie uznały Chińską Republikę Ludową.
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 7 stycznia – Chris Womersley, nowozelandzki narciarz alpejski, olimpijczyk
- 11 stycznia:
- Witold Gintowt-Dziewałtowski, polski polityk
- Namsrajn Sandagdordż, mongolski biegacz narciarski, olimpijczyk
- 12 stycznia – Andrzej Zaucha, polski muzyk, jazzman, perkusista, piosenkarz (zm. 1991)
- 13 stycznia – Lech Brański, polski kompozytor, aranżer
- 19 stycznia:
- Romuald Ajchler, polski polityk
- Tadeusz Myler, polski polityk
- 22 stycznia – Steve Perry, amerykański artysta muzyczny
- 24 stycznia:
- John Belushi, amerykański aktor (zm. 1982)
- Nikolaus Brender, niemiecki dziennikarz
- 26 stycznia – Wiesław Krajka, polski literaturoznawca
- 27 stycznia – Zbigniew Rybczyński, reżyser i operator filmowy, laureat Oskara w 1982
- 30 stycznia – Leszek Bugajski, polski krytyk literacki, publicysta, redaktor
- 1 lutego – Joanna Senyszyn, polska polityk
- 2 lutego – Renata Rochnowska, polska polityk
- 4 lutego – Krzysztof Zakrzewski, polski aktor
- 7 lutego – Grzegorz Kędzierski, polski scenarzysta, reżyser, operator filmowy i telewizyjny
- 9 lutego – Henryk Górski, polski polityk (zm. 2014)
- 17 lutego – Fred Frith, angielski i amerykański multiinstrumentalista, związany z zespołem Henry Cow, Massacre i awangardą
- 24 lutego – Janusz Zemke, polski polityk
- 4 marca – Genowefa Wiśniowska, polska polityk
- 6 marca – Marek Ziółkowski, polski socjolog, profesor i polityk
- 8 marca:
- Teófilo Cubillas, peruwiański piłkarz
- Antonello Venditti, włoski piosenkarz
- 9 marca – Emma Popik, polska pisarka science fiction
- 16 marca – Victor Garber, amerykański aktor, znany z roli Thomasa Andrewsa w filmie Titanic
- 18 marca – Alex Higgins, północnoirlandzki snookerzysta
- 21 marca – Włodzimierz Szaranowicz, polski dziennikarz i komentator sportowy
- 22 marca:
- Andrzej Szuba, polski poeta, tłumacz poezji amerykańskiej, brytyjskiej i irlandzkiej
- Jurij Muchin, rosyjski dziennikarz i publicysta
- 26 marca – Patrick Süskind, niemiecki pisarz
- 27 marca – Krzysztof Wakuliński, polski aktor
- 28 marca – Peter Alltschekow, polityk niemiecki
- 3 kwietnia – Tadeusz Drozda, polski komik i satyryk (prowadzący program Śmiechu Warte)
- 5 kwietnia – Judith Resnik, amerykańska astronautka (zm. 1986)
- 9 kwietnia – Andrzej Zając, polski polityk
- 11 kwietnia:
- Stefan Chwin ps. Max Lars, polski powieściopisarz, krytyk literacki, eseista, historyk literatury, grafik związany z Gdańskiem
- Grzegorz Wasowski, polski dziennikarz muzyczny i satyryk
- 13 kwietnia – Christopher Hitchens, brytyjsko-amerykański pisarz, dziennikarz i krytyk literacki (zm. 2011)
- 15 kwietnia:
- Krystyna Grabicka, polska polityk
- Ałła Pugaczowa, rosyjska piosenkarka
- Aleksandra Ziółkowska-Boehm, polska pisarka
- 16 kwietnia – Tomasz Marzecki, polski aktor dubbingowy, lektor i narrator
- 19 kwietnia – Antoni Libera, polski pisarz, tłumacz, reżyser teatralny
- 20 kwietnia – Jessica Lange, amerykańska aktorka filmowa
- 25 kwietnia – Grażyna Tyszko, polska polityk
- 1 maja – Ewa Florczak, polska aktorka
- 4 maja – Graham Swift, brytyjski pisarz
- 9 maja – Billy Joel, amerykański wokalista rockowy i kompozytor
- 14 maja – Klaus-Peter Thaler, niemiecki kolarz
- 15 maja – Lech Szymańczyk, polski polityk
- 16 maja – Ferruccio Furlanetto, włoski śpiewak operowy, bas
- 17 maja – Bill Bruford, brytyjski perkusista
- 25 maja – Michał Kurc, polski fotografik
- 26 maja:
- Ward Cunningham, pomysłodawca Wiki
- Philip Michael Thomas, amerykański aktor
- 31 maja – Zbigniew Kruszewski, polski polityk
- 1 czerwca – Teresa Sawicka, polska aktorka
- 3 czerwca – Philippe Djian, francuski pisarz
- 5 czerwca:
- Ken Follett, walijski pisarz
- Janusz Mączka, polski taternik i alpinista, przewodnik tatrzański (zm. 2013)
- 6 czerwca – Tadeusz Kaleniecki, polski polityk
- 9 czerwca – Diane Craig, australijska aktorka
- 12 czerwca – Ivo Linna, estoński piosenkarz, reprezentant Estonii podczas 41. Konkursu Piosenki Eurowizji
- 13 czerwca – Simon Callow, angielski aktor (Cztery wesela i pogrzeb)
- 14 czerwca – Harry Turtledove, amerykański autor fantastyki
- 15 czerwca:
- Stanisław Iwan, polski polityk
- Tadeusz Kośka, polski geodeta
- 18 czerwca:
- Jarosław Kaczyński, premier RP na V kadencję, brat Lecha Kaczyńskiego
- Lech Kaczyński, prezydent RP, brat Jarosława Kaczyńskiego (zm. 2010)
- 20 czerwca – Lionel Richie, amerykański piosenkarz
- 21 czerwca – Jan Kochanowski, polski polityk
- 22 czerwca – Meryl Streep, amerykańska aktorka filmowa i teatralna
- 29 czerwca – Piotr Bednarz, działacz opozycji w PRL-u (zm. 2009)
- 7 lipca – Zyta Gilowska, polska polityk, profesor nauk ekonomicznych, minister finansów
- 22 lipca:
- Olle Schmidt, szwedzki polityk
- Wojciech Trzciński, polski kompozytor
- Lasse Virén, fiński lekkoatleta
- 23 lipca – Andrzej Otręba, polski polityk
- 24 lipca – Stasys Eidrigevičius, litewski grafik, mieszkający w Polsce
- 26 lipca – Roger Taylor, brytyjski perkusista i jeden z założycieli grupy Queen
- 29 lipca – Jerzy Bończak, polski aktor
- 6 sierpnia – Larry Silva, amerykański duchowny katolicki
- 8 sierpnia – Ryszard Knosala, polski polityk
- 12 sierpnia:
- Bożena Kizińska, polska polityk
- Mark Knopfler, szkocki muzyk, założyciel Dire Straits
- Szczepan Skomra, polski polityk
- 16 sierpnia – Scott Asheton, amerykański perkusista
- 18 sierpnia – Silas Warner, programista, autor gry Castle Wolfenstein
- 22 sierpnia:
- Andrzej Precigs, polski aktor i reżyser dubbingu
- Kazimierz Wóycicki, polski dziennikarz i publicysta
- 23 sierpnia – William Lane Craig, amerykański filozof, teolog i apologeta chrześcijański
- 25 sierpnia:
- Gene Simmons, amerykański muzyk rockowy
- Leszek Żuliński, polski krytyk literacki, poeta, tłumacz
- 28 sierpnia – Marek Safjan, polski prawnik
- 31 sierpnia – Mieczysław Hryniewicz, polski aktor
- 2 września:
- Wiesław Kuc, polski polityk
- Ryszard Terlecki, polski historyk, dziennikarz i polityk
- 3 września – Piotr VII, cypryjski duchowny prawosławny, patriarcha Aleksandrii od 1997 (zm. 2004)
- 7 września – Gloria Gaynor, amerykańska piosenkarka
- 10 września – Leszek Wierzchowski, polski polityk i literat, samozwańczy wielki książę i regent polski
- 11 września – Ewa Szykulska, polska aktorka
- 12 września – Eugeniusz Czykwin, polski polityk
- 15 września – Róża Żarska, polska prawniczka (zm. 2011)
- 16 września – Janusz Rewiński, polski aktor
- 17 września – Zbigniew Wassermann, polski prawnik, polityk, koordynator służb specjalnych (zm. 2010)
- 21 września – Wojciech Nowak, polski chirurg
- 23 września – Bruce Springsteen, amerykański muzyk rockowy
- 25 września – Pedro Almodóvar, hiszpański reżyser i scenarzysta, podwójny zdobywca Oscara
- 4 października – Anne Ditchburn, kanadyjska aktorka
- 9 października – Magda Umer, polska piosenkarka, wykonawczyni poezji śpiewanej, dziennikarka
- 18 października – Łukasz Abgarowicz, polski polityk
- 19 października – Stanisław Gądecki, polski duchowny katolicki, arcybiskup poznański
- 21 października:
- Binjamin Netanjahu, izraelski polityk
- Anne-Grete Strøm-Erichsen, norweska polityk
- 22 października – Arsène Wenger, francuski trener piłkarski
- 28 października – Edite Estrela, portugalska filolog, dziennikarka, polityk
- 1 listopada – David Foster – kanadyjski muzyk, kompozytor, producent
- 2 listopada – Lois McMaster Bujold, amerykańska pisarka science-fiction i fantasy
- 10 listopada – Wacław Martyniuk, polski polityk
- 20 listopada – Krystian Łuczak, polski polityk
- 3 grudnia – Nicky Stevens, walijska piosenkarka, wokalistka zespołu Brotherhood of Man
- 4 grudnia – Jeff Bridges, amerykański aktor
- 9 grudnia – Eugenio Alliata, włoski archeolog i palestynolog
- 12 grudnia – Bill Nighy, brytyjski aktor
- 14 grudnia:
- Lloyd Phillips, nowozelandzki producent filmowy (zm. 2013)
- Cliff Williams, brytyjski muzyk, basista rockowego zespołu AC/DC
- 15 grudnia – Ewa Bartnik, polska profesor genetyki
- 15 grudnia – Don Johnson, amerykański aktor
- 17 grudnia – Sotiris Kaiafas, cypryjski piłkarz
- 17 grudnia – Paul Rodgers, brytyjski muzyk, wokalista zespołu Queen + Paul Rodgers
- 22 grudnia – Maurice Gibb, brytyjski muzyk, członek zespołu Bee Gees (zm. 2003) i jego brat Robin Gibb (zm. 2012)
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
- 6 lutego – Ernst Estlander, fiński żeglarz, olimpijczyk (ur. 1870)
- 22 lutego – Félix d'Hérelle, kanadyjski mikrobiolog, współodkrywca bakteriofagów, pomysłodawca terapii fagowej (ur. 1873)
- 11 marca – Henri Giraud, francuski generał, dowódca sił francuskich w operacji „Torch” w Afryce w czasie II wojny światowej (ur. 1879)
- 6 maja – Stanisław Grabski, polski ekonomista i socjolog (ur. 1871)
- 22 maja – Witold Łaszczyński, polski pisarz (ur. 1872)
- 5 czerwca – Emilia Malessa, polska żołnierz, działaczka Armii Krajowej, powstaniec warszawski (ur. 1909)
- 10 czerwca – Sigrid Undset, norweska powieściopisarka (ur. 1882)
- 12 czerwca – Maria Kandyda od Eucharystii, włoska karmelitanka, błogosławiona katolicka (ur. 1884)
- 8 lipca – Zdzisław Eichler, polski artysta malarz (ur. 1883)
- 30 lipca – Maria Wincencja od św. Doroty, meksykańska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sług Najświętszej Trójcy i Ubogich, błogosławiona katolicka (ur. 1867)
- 11 sierpnia – Maurycy Tornay, szwajcarski kanonik laterański, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1910)
- 16 sierpnia – Margaret Mitchell, amerykańska pisarka (ur. 1900)
- 22 sierpnia – Joseph Wittig, niemiecki profesor teologii, filozof i pisarz (ur. 1879)
- 29 sierpnia – Franciszek Latinik, generał dywizji Wojska Polskiego (ur. 1864)
- 8 września – Richard Strauss, niemiecki kompozytor i dyrygent muzyki okresu późnego romantyzmu (ur. 1864)
- 14 września – Władysław Gurgacz, jezuita, uczestnik podziemia antykomunistycznego, Kapelan (PPAN) (ur. 1914)
- 3 października – Johan Silén, fiński żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1869)
- 8 października – Erik Ørvig, norweski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1895)
- 1 października – Nykyta Budka, biskup pomocniczy archieparchii greckokatolickiej we Lwowie, błogosławiony katolicki (ur. 1877)
- 14 października – Roman Łysko, duchowny greckokatolicki, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1914)
- 21 października – Laura Montoya, kolumbijska zakonnica, święta katolicka (ur. 1874)
- 23 października – Stanisław Barabasz, architekt, malarz, narciarz (ur. 1857)
- 28 października – Viktor Glondys, niemiecki duchowny i teolog luterański (ur. 1882)
- 29 października – Georgij Gurdżijew, ormiański mistyk (ur. ok. 1870)
- 15 listopada – Henryk Kon (Sawicki), polski adwokat żydowskiego pochodzenia (ur. 1868)
- 23 listopada – Gustav Radbruch, niemiecki filozof i profesor prawa, przedstawiciel neokantowskiej szkoły badeńskiej (ur. 1878)
- 31 grudnia – Raimond Valgre, estoński muzyk i kompozytor (ur. 1913)
- data dzienna nieznana:
- Tadeusz Świerz, polski leśnik, taternik, narciarz (ur. 1889)
Nagrody Nobla[edytuj | edytuj kod]
- z fizyki – Hideki Yukawa
- z chemii – William Giauque
- z medycyny – Walter Hess, Egas Moniz
- z literatury – William Faulkner
- nagroda pokojowa – baron John Boyd Orr
Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 24 lutego
- Ostatki: 1 marca
- Popielec: 2 marca
- Niedziela Palmowa: 10 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 12 kwietnia
- Wielki Czwartek: 14 kwietnia
- Wielki Piątek: 15 kwietnia
- Wielka Sobota: 16 kwietnia
- Wielkanoc: 17 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 18 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 26 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 5 czerwca
- Boże Ciało: 16 czerwca