Vatikan

Vatikan
lat. Status Civitatis Vaticanæ
it. Stato della Città del Vaticano

Bayrağı Gerbi
Rəsmi dil	Latın və İtalyan
İdarəetmə forması	tamamilə teokratik Konstitusiyalı monarxiya
Roma Papası	Fransis
Dövlət Katibi	Tarçizo Bertone
Qubernator	Covanni Laylo
Ərazi • Ümumi	0,44 km² (232-ci)
Əhali • Təxmini sayı (2010) • Əhali sıxlığı	829 nəfər (226-cı) 1884 nəfər/km²
Pul vahidi	Avro (EUR)
İnternet domeni	.va
Telefon kodu	+379

Vatikanda Müqəddəs Pyotr meydanı

Vatikan — müstəqil dövlət-şəhər və Roma Papasının iqamətgahı yerləşən Roma katolik kilsəsinin mərkəzi. Başçısı Roma Papasıdır.

Vatikan şəhər-dövlətinin yaranması 7 iyun 1929-cu ildə imzalanmış Lateran müqaviləsi ilə bağlıdır. İtaliya hökuməti ilə imzalanan "Lateran sazişi"nə əsasən, paytaxt Roma şəhərinin Monte-Vatikano adlanan hissəsində Vatikan dövləti yaranıb. Sahəsi 44 hektar, əhalisi isə cəmi 1000 nəfərə yaxın olan Vatikan dünyanın ən kiçik dövləti sayılır. Paytaxtı Vatikan şəhəridir. Vatikan bütün dövlət atributlarına malikdir, dünyanın əksər ölkələri ilə diplomatik münasibətlər saxlayır. BMT-nin üzvü olmayan yeganə Avropa dövlətidir.

Vatikan monarxiya olsa da, hakimiyyət irsi xarakter daşımır. Yəni dövlətə, kardinallar tərəfindın seçilmiş şəxs – Roma yepiskopu başçılıq edir.

Dünyanın ən kiçik ölkəsi olan Vatikan, qanunlara görə, ordu yarada bilmir. Vatikan 110 nəfərlik İsveçrə qvardiyası tərəfindən mühafizə edilir(2013-cü ilə olan məlumata görə). Onlar həm Papanı, həm də Vatikan sarayını qorumalıdır. Şəhər isə ümumilkdə İtaliyanın himayəsi altındadır.

Ümumi məlumat

Vatikan dövlət şəhəri. Mons Vatikanus təpəsi adindan, latinca-vaticinia-"falçı yeri". İdarə etmə forması- Mütləq teoloji monarxiya. Dövlət başçısı- Roma papası, ömürlük seçilir. Ali qanunverici orqanı- Birpalatası Papa Şurası. Roma papası- xvı Benedikt (2005). Dövlət katibi- Tarçizio Bertone (2006). İnzibati idarəetmə- 5 kardinaldan və komissiyaya tabe olan qubernatordan ibarət xüsusi papa komissiyası. Dövlət dili- İtalyan, latın. Milli bayram- ll İohan Pavlın Roma papası seçildiyi gün- 22 oktyabr (1978). Yerləşir- Roma şəhərinin ərazisində. Əhali- daimi yaşayan əhali yoxdur. Papa, Roma kuriyasının rəhbərləri, Vatikan idarəsinin qulluqçuları 2493 nəfər. Vatikan himayəsində olan 821 nəfər. Qəzetlər- "Osservatore romano" - 50 min nüsxə, "Acensiya internasionale fides" mətbuat agentliyi (AİF). Valyuta....Pul vahidi- Vatikan lirəsi (İtalya lirəsi ilə bərabər işlənir). Papa dövləti əsasən numizmatlar üçün öz sikkələrini buraxır. Tarixi arayış- Vatikan- Frank kıralı Gödək Pipin Romanı və İtalyanın bir neçə əyalətini papa ll Stefana bağışladıqdan sonra 756-cı ildən mövcud olmuş Papa vilayətinin varisidir (1870-ci ilədək). Mövcud sərhədlərdə hazırkı Vatikan müstəqil dövlət kimi 1929-cu ildə yaradılmıştır. Ərazisi-0,44 km2 (517m2)

Cinayətkarlıq

Rəsmən dövlət statusuna malik Vatikanın cəmi 530 daimi sakini var. Lakin ərazisində törədilən müxtəlif cinayətlərin sayına görə, Vatikan dünya liderlərindən biridir. Vatikanda cinayətkarlıq səviyyəsinin çox yüksək olmasının səbəblərindən biri buraya gələn turistlər arasında qanun pozuntularıdır. Vatikanın hüquq-mühafizə sturkturu 2010-cu ildə turistlər və zəvvarlarla bağlı 170 cinayət, 1300-ə yaxın mülki iş qaldırıb. Vatikana hər il 17 milyondan artıq turist və zəvvar baş çəkir.