|
ทั่วไป |
ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม |
วาเนเดียม, V, 23 |
อนุกรมเคมี |
โลหะทรานซิชัน |
หมู่, คาบ, บล็อก |
5, 4, d |
ลักษณะ |
สีเทาเงินเป็นมันวาว
|
มวลอะตอม |
50.9415 (1) กรัม/โมล |
การจัดเรียงอิเล็กตรอน |
[Ar] 3d3 4s2 |
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน |
2, 8, 11, 2 |
คุณสมบัติทางกายภาพ |
สถานะ |
ของแข็ง |
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.) |
6.0 ก./ซม.³ |
ความหนาแน่นของของเหลวที่m.p. |
5.5 ก./ซม.³ |
จุดหลอมเหลว |
2183 K
(1910 °C) |
จุดเดือด |
3680 K(3407 °C) |
ความร้อนของการหลอมเหลว |
21.5 กิโลจูล/โมล |
ความร้อนของการกลายเป็นไอ |
459 กิโลจูล/โมล |
ความร้อนจำเพาะ |
(25 °C) 24.89 J/(mol·K) |
ความดันไอ
P/Pa |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k |
ที่ T K |
2101 |
2289 |
2523 |
2814 |
3187 |
3679 |
|
คุณสมบัติของอะตอม |
โครงสร้างผลึก |
cubic body centered |
สถานะออกซิเดชัน |
5, 3
(amphoteric oxide) |
อิเล็กโตรเนกาติวิตี |
1.63 (พอลิงสเกล) |
พลังงานไอออไนเซชัน
(เพิ่มเติม) |
ระดับที่ 1: 650.9 กิโลจูล/โมล |
ระดับที่ 2: 1414 กิโลจูล/โมล |
ระดับที่ 3: 2830 กิโลจูล/โมล |
รัศมีอะตอม |
135 pm |
รัศมีอะตอม (คำนวณ) |
171 pm |
รัศมีโควาเลนต์ |
125 pm |
อื่น ๆ |
การจัดเรียงทางแม่เหล็ก |
??? |
ความต้านทานไฟฟ้า |
(20 °C) 197 nΩ·m |
การนำความร้อน |
(300 K) 30.7 W/(m·K) |
การขยายตัวจากความร้อน |
(25 °C) 8.4 µm/(m·K) |
อัตราเร็วของเสียง (แท่งบาง) |
(20 °C) 4560 m/s |
โมดูลัสของยังก์ |
128 GPa |
โมดูลัสของแรงเฉือน |
47 GPa |
โมดูลัสของแรงบีบอัด |
160 GPa |
อัตราส่วนปัวซอง |
0.37 |
ความแข็งโมห์ส |
7.0 |
ความแข็งวิกเกอร์ส |
628 MPa |
ความแข็งบริเนล |
628 MPa |
เลขทะเบียน CAS |
7440-62-2 |
ไอโซโทปที่น่าสนใจ |
|
แหล่งอ้างอิง |
วาเนเดียม (อังกฤษ: Vanadium) เป็น ธาตุเคมี ในกลุ่มโลหะทรานซิชัน ที่มีเลขอะตอมเท่ากับ 23 ในตารางธาตุ และมีสัญลักษณ์ธาตุเป็น V
วาเนเดียมเป็นธาตุที่หายาก อ่อนนิ่ม ตีเป็นแผ่นได้ ในธรรมชาติจะพบในรูปของสารประกอบของแร่ วาเนเดียมมีประโยชน์ในการทำโลหะผสม (alloys)
การใช้ประโยชน์[แก้]
ในปัจจุบันเราได้สังเกตเห็นว่าอุตสาหกรรมโรงงานและเศรษฐกิจค่อนข้างขยายตัวและทำรายได้ให้กับประเทศชาติเป็นอย่างมาก และหนึ่งในนั้นคือ อุตสาหกรรมเหล็ก ส่วนมากใช้ผสมเหล็กเป็นโลหะเจือเพื่อเพิ่มสมบัติในการดึงเป็นเส้นได้ดีขึ้น
- 80 % ของวาเนเดียมที่ผลิตขึ้นใช้ทำ ferrovanadium และวาเนเดียมคาร์ไบด์ (VC) เพื่อใช้เติมกับเหล็กกล้า
- 11 % ใช้ทำโลหะเจือกับอะลูมินัม (V-Al) ซึ่งใช้ใน อุตสาหกรรมไนเทเนียม
- วาเนเดียมในรูป V2O5 และแอมโมเนียม เมตาวาเนเดียมใช้ในปฏิกิริยา เคมีในอุตสาหกรรมโดยใช้เป็นตัวเร่ง เช่น เป็นตัวเร่งในการเตรียมกรดซัลฟุริก ส่วน VOCl3 ใช้เป็นตัวเร่ง ในกระบวนการโพลิเมอไรเซชันเพื่อเตรียมยางเอทีลีน-โพรพิลีน
เนื่องจากเราสามารถสัมผัสกับแร่ธาตชนิดได้จากการดำรงชีวิตประจำวันของเราโดยเฉพาะกลุ่มบุคคลที่ทำงานในโรงงานอุตสาหหกรรมที่ใช้แร่ธาตุชนิดนี้เป็นองค์ประกอบ ซึ่งยังไม่มีองค์กรที่น่าเชื่อถือองค์กรใด กำหนดค่ามาตรฐานของโลหะวาเนเดียมในร่างกายคนทำงานไว้ การตรวจระดับวาเนเดียมในร่างกายนั้นสามารถทำได้ โดยการตรวจใน เลือด ปัสสาวะ หรือในเล็บ ซึ่งล้วนแต่เป็นงานวิจัยต่างๆ แต่จริงๆแล้วในทางปฏิบัติการตรวจหาระดับวาเนเดียมในร่างกายยังไม่เป็นที่นิยม ส่วนหนึ่งเพราะยังไม่มีค่ามาตรฐานที่ชัดเจน ซึ่งพิษของแร่ธาตุชนิดนี้เมื่อเข้าไปในร่างกายแล้วก็จะก่อให้เกิดกลไกการก่อโรค ฤทธิ์ก่อโรคที่สำคัญที่สุดเกิดจากการระคายเคืองเยื่อบุเป็นหลัก เช่น เยื่อบุตา เยื่อบุทางเดินหายใจ นอกจากนี้ยังสามารถดูดซึมเข้าไปสะสมในเนื้อเยื่อส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ ที่ร้ายแรงไปกว่านั้น อาจก่อให้เกิดมะเร็ง IARC Group 2B (vanadium pentoxide)[1]
- ↑ นพ.วิวัฒน์ เอกบูรณะวัฒน์ (31 พฤษภาคม 2555) www.summacheeva.org/index_thaitox_vanadium.htm