Сербиэ
| Сербиэ серб-бз. Република Србија |
|||||
|
|||||
 |
|||||
| Гоуидзэр: «Само слога Србина спасава» | |||||
Къэрал уэрэд: «Боже правде» ( едэӀун (info)) |
|||||
| Хуитыныгъэм и махуэ | 2006 мэкъуауэгъуэм и 3 | ||||
| Нэхъышъхьэбзэхэр | сербыбзэ | ||||
| Къалэ нэхъышъхьэр | Белград | ||||
| Къалэ нэхъ инхэр | Белград, Нови-Сад, Приштина, Ниш | ||||
| ӀэнатӀэ хабзэр | республикэ | ||||
| Президентыр Премиер-министыр Скупщинэ тхьэмадэ |
Борис Тадич Мирко Цветкович Славица Джукич-Деянович |
||||
| ШӀыпӀэр • Псори |
111-нэ дунем 88 361 км² |
||||
| Къэралым и джылэр • ЗэралъытэмкӀэ (2013) • Ӏувагъыр |
9 090 715 цӀыху (84-нэ) 115 цӀыху/км² |
||||
| ВКӀуП • КъыхэкӀыр (2008) • Зы цӀыхум къытехуэр |
$48,816 млрд. (67-нэ) $7,000 |
||||
| Валутэр | cербиэкӀэ динар (RSD, кодыр 941) | ||||
| Интернет-доменхэр | .rs | ||||
| Телефон кодыр | +381 | ||||
| Зэманыгъуэхэр | +1 | ||||
 Сербиэ Уикисурэтылъэм |
|||||
Сербиэ (серб-бз. Република Србија) — Еуропэм хэт къэрал. Къалэ нэхъышъхьэр — Белград.
Хэкумэтх[гъэтэрэзын | edit source]
Сербиэ Еуропэм, Балкан хы тӀыгуныкъуэм хэт.
Гъунапкъэхэр здыӀухьэр: ишъхъэрэмкӀэ — Венгрэм, къуэкӀыпӀэмкӀэ — Румыниэм, Болгариэм, ипшъэмкӀэ — Македониэм, Республикэ Косовом (дунейпсом къамылъыта къэрал), Албаниэм, къуэхьэпӀэмкӀэ — Хоруатиэм, Босниэрэ Герцеговинэм, КъущхьэфӀыцӀэм.
Къэралым и инагъыр — 88 361 км².
Тхыдэр[гъэтэрэзын | edit source]
Курыт лъэхъэнэхэм Балканхэм Сербиэ пэштыхьей къыхокӀыр. 1389 гъэм, сербыдзэм и къэру къимыхьу туркудзэр токӀуэ Косово губгъуэм, Сербиэр псоуэ Уэсмэн империэм щыхэхьэр 1459 гъэм.
1815 гъэм Сербиэм аутоном статус къештэ Уэсмэн империэм здыхэтым, 1878 гъэм къэрал хуит мэхъур.
Япэрей дунейпсо зауэр иуха яуж Сербиэр 1918 гъэм Сербхэм, хоруатхэм, солуэнхэм я пэштыхьейм хэт мэхъур (1929 гъэм щыкӀэдзауэ Йугослау хъуар)
ЕтӀуанэ дунейпсо зауэм щыгъуэ Йугослаур «Осим» и къэралхэм оккупациэ яшъат, 1945 гъэм и нэкъыгъэм къыхагъэкӀыжьауэ.
1980-хэм я кӀэм Йугослаум политикэмрэ экономикэмрэ я кризис кӀедзэ, къэралыр зэхэкӀынымрэ, джылэ зауэмрэ нигъэсу. ИкӀэм федерациэм хэту къэнэжьахэр Сербиэмрэ Къушъхьафlыцlэмрэ, Йугослаур зэрщыту щызэгуэхуар 2006 гъэм.
2008 гъэм Косово Республикэм хуитыныгъэ къештэ, ауэ, Сербиэ ӀэнатӀэгъуэм ар къылъытакъым.
Джылэр[гъэтэрэзын | edit source]
Джылу дэсым и бжыгъэр - 9 млн (2013 гъэм и къэлъытэгъуэкӀэ).
ЛъэпкъкӀэ - сербхэр (82.86 %), венгхэр (3.91 %), боснийхэр (1.82 %), пэмыкӀхэр.
Къэралым и нэхъышъхьэбзэхэр - сербыбзэ.
Экономикэр[гъэтэрэзын | edit source]
ВКӀуП-р 2008 гъэмкӀэ здынэсар $48,816 млрд.
Валютэр — cербиэмкӀэ динар.
Администрациэ гуэчыгъуэр[гъэтэрэзын | edit source]
Сербиэ — къэрал унитару щыт.
Къэралыр аутоном администрациэкӀэ зэхэт - Воеводина, Косово Метохиэрэ. АдминистрациэмкӀэ хэку 29, куей 211 мэгуэш.
ТехьэпӀэхэр[гъэтэрэзын | edit source]
|
|
||
|---|---|---|
| Къэралхэр | Азэрбиджан¹ • Албаниэ • Алыджей • Андоррэ • Аустрэ • Белгэ • Болгариэ • Босниэрэ Герцеговинэрэ • Британиэшхуэ • Ватикан • Даниэ • Джэрмэней • Ермэлы¹ • Ирлэнд • Ислэнд • Къазахъстэн² • КъущхьэфӀыцӀэ • Латвиэ • Лахь жылэ • Литоу • Лихтэнштейн • Луксембург • Македониэ • Малтэ • Мэжарей • Молдавиэ • Монако • Нидерлэндхэр • Норвегэ • Португал • Румей • Румыниэ • Сан-Марино • Сербиэ • Слоуакэ • Слоуэнэ • Тырку² • Урысей² • Урысыху • Финлэнд • Фрэнджей • Хоруатиэ • Хъырцей¹ • Хуэхуэлей • Чехиэ • Шуэц • Шуэцарэ • Эспаниэ • Эстониэ |  |
| ЧӀыпӀэм шъхьэфимыт | Аландхэм хы тӀыгухэр • Гернси • Гибралтар • Джерси • Мэн хы тӀыгухэр • Фарерхэм хы тӀыгухэр • Шпицберген • Ян-Майен | |
| Дунейпсом къамылъыта къэрал | Косово • Приднестровиэ | |
| ¹ Ныкъуэу е лъэныкъуэкlэ Еуропэм хэт къэралхэр. ² Азиэм. | ||
 |
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. Мы псалъашъхьэр зэфӀэкӀыгъуэфкӀэ нэхъ тэрэзымкӀэ зэхъукӀын хуэй. |
