Globus

Globus

Jeden z dwóch weneckich globusów Vincenzo Coronelliego z lat 1683-1693 z muzeum w Nieborowie

Globus (od łacińskiego słowa globus – kula) – pomniejszony model ciała niebieskiego (najczęściej Ziemi) lub sfery niebieskiej w postaci kuli umieszczonej na osi ustawionej pod kątem odpowiadającym kątowi nachylenia osi danego ciała, na powierzchni której znajduje się mapa pierwowzoru. Zaletą globusa jest brak zniekształceń, które pojawiają się przy odwzorowaniu obrazu terenu (mapy) na płaszczyźnie.

Prawdopodobnie pierwszy globus Ziemi wykonany został przez Kratesa z Mallos około 150 p.n.e. Na globusie tym były przedstawione hipotetyczne położenia lądów, często wzięte z fantazji żeglarzy i autora. Najstarszym istniejącym globusem jest globus Martina Behaima z 1492 roku. Najstarszym w Polsce jest globus z ok. 1508 zwany Jagiellońskim, jest on jednym z pierwszych, na których oznaczono Amerykę.

W języku potocznym używa się słowa globus na określenie głowy.

Osadzony na osi przechodzącej przez jego środek i przez dwa punkty na jego powierzchni: biegun północny i biegun południowy.

Największym globusem świata jest Pomnik Ziemi w nowojorskim parku Flushing Meadows. Konstrukcję nazwano Unisphere. Budowla waży w przybliżeniu 400 ton. Dodatkowe 100 ton masy ma utrzymujący ją stojak.