Кирил үсэг

Кирил цагаан толгойн тархац

Кирил үсэг (Орос хэл: Кирилли́ческий алфави́т) нь грек цагаан толгойноос гаралтай бөгөөд голчлон Славян угсааны ард түмний дунд түгсэн бичгийн тогтолцоо юм.

Үүсэл

Христийн номлогчид болох ах дүү Кирилл, Мефодий нар 10-р зууны үед Славян үндэстэнд Христийн сургаалыг номлож байх үедээ зохиосон байна. Тэд өөрсдийн сургаалыг ард түмэнд ойлгомжтой болгох үүднээс славян хэлний бүтцэд тохируулан Славян цагаан толгойг (одоогийн кирил цагаан толгой) грек цагаан толгойны нэгэн хувилбар болох Глаголит цагаан толгойноос санаа аван зохиосон байна.

Хэрэглээ

Кирил үсгийг 30 гаруй улсад ашиглаж байгаа бөгөөд өөрсдийн хэлний онцлог, дуудлага хөгд тохируулан үсэг нэмж хэрэглэж байна.

Кирил цагаан толгой

Кирил үсгийг албан ёсны цагаан толгойгоор ашигладаг хэлүүд гэвэл:

• Славян хэлүүд: Болгар, Беларус, Македон, Орос, Русин, Серби, Украйн
• Славян бус хэлүүд: Абхаз, Башкир, Ерзя, Хасаг, Килдин, Сами, Коми, Хиргис, Мари, Мокша, Монгол, Оссет, Романи (зарим аялгад), Саха, Якут, Тажик, татр, Тлингит (сүмийн текст бичихэд), Туван, Удмурт, Юуйт (Сибир Юпик хэл), Юпик (Аляскад)

Бичгийн хэв

Мөр 1: Дармал бичиглэл, Мөр 2: Бичмэл бичиглэл.

а

б

в

г

д

е

ё

ж

з

и

й

к

л

м

н

о

п

Р

с

т

у

ф

х

ц

ч

ш

щ

ъ

ы

ь

э

ю

я

а

б

в

г

д

е

ё

ж

з

и

й

к

л

м

н

о

п

р

с

т

у

ф

х

ц

ч

ш

щ

ъ

ы

ь

э

ю

я