Hamas

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hamas
حركة المقاومة الاسلامية
Vlag van Hamas met de Sjahada
Vlag van Hamas met de Sjahada
Functiehouders
Partijleider Khaled Mashal
Ismail Haniya
Mahmoud Zahar
Mandaten
Parlement
Geschiedenis
Opgericht 1987
Algemene gegevens
Actief in Palestijnse gebieden
Hoofdkantoor Gazastad en Doha
Richting Anti-zionisme
Ideologie Soennitisch islamisme, Palestijns nationalisme, Moslimfundamentalisme
Internationale organisatie Moslimbroederschap
Website palinfo.com
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Warning icon.svg De neutraliteit van dit gedeelte wordt betwist.
Zie de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie.

Hamas (Arabisch: حماس, een Arabisch acroniem voor حركة المقاومة الاسلامية Ḥarakat al-Muqāwamah al-ʾIslāmiyyah letterlijk Islamitische Verzetsbeweging), is een Palestijnse islamitische politieke beweging die zegt te streven naar de "bevrijding van Palestina", zich verzet tegen de vermeende "Israëlische bezetting"[1] en de vernietiging van Israël.[2] Het Arabische woord حماس (ḥamās) betekent 'enthousiasme, vuur, fanatisme'.

Hamas heeft aanslagen tegen Israëlische soldaten en burgers gepleegd. Tactieken zijn onder meer zelfmoordaanslagen, en sinds 2001, raketaanvallen.[3][4] Het raketten arsenaal van Hamas is geëvolueerd van een kort bereik, zelfgemaakte Qassam-raketten, tot lange-afstands wapens die grote Israëlische steden zoals Tel Aviv en Haifa hebben bereikt.[5] De aanvallen op burgers werden veroordeeld als oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid door mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch.[6][7]

Door groepen in islamitische en Arabische landen wordt Hamas gesteund. Door een deel van de Palestijnen wordt Hamas gezien als een gedisciplineerde groep, die onderwijs, huisvesting en medische voorzieningen verzorgt, en zeer belangrijk is voor hun gevoel van eigenwaarde en hun verzet tijdens tientallen jaren van vernedering en onrecht. Anno 2015 wordt Hamas door onder meer de Europese Unie[8], Verenigde Staten, Japan, Jordanië, Australië, Canada en Israël beschouwd als een terroristische organisatie.

Inleiding[bewerken]

Hamas is een Palestijnse afsplitsing van de in Egypte (land) ontstane Moslimbroederschap. In 1973 richtte sjeik Ahmad Yassin de islamitische liefdadigheidsorganisatie Mujama al-Islamiya op. In 1987, tijdens de Eerste Intifada, richtte Yassin met Abdel Aziz al-Rantissi en vijf andere leden van Mujama al-Islamiya de verzetsbeweging Hamas op. Yassin was de spiritueel leider van de beweging. Op 22 maart 2004 werd hij door het Israëlische leger geliquideerd. Onder de Palestijnse bevolking was Hamas vooral populair door zijn sociaal werk. In januari 2006 won Hamas de verkiezingen in de Palestijnse gebieden met 76 van de 132 zetels. De seculiere partij Fatah van de Palestijnse Autoriteit - die aan de macht was - behaalde 43 zetels. Onder internationale druk probeerden Hamas en Fatah een 'regering van nationale eenheid' te vormen. Deze poging mislukte vanwege hun verschillende standpunten met betrekking tot de conflicten met Israël. Aanhangers van Fatah en Hamas raakten slaags met elkaar, culminerend in een burgeroorlog in Gaza in juni 2007. De Palestijnse Autoriteit onthief vervolgens de gekozen Hamasleden uit hun functie en verving ze door leden van Fatah. Hierop nam Hamas op 14 juni 2007 het bestuur over de Gazastrook met geweld over. Sindsdien voert Hamas het bestuur over de Gazastrook en Fatah over de Westelijke Jordaanoever.

Doel en middelen[bewerken]

1rightarrow blue.svg Zie ook Handvest van Hamas

Het doel van Hamas is te lezen in het zesendertig artikelen tellende Handvest uit 1988. Daarin staat dat Hamas streeft naar een islamitische staat in Palestina tussen de Middellandse Zee en de Jordaan, het vroegere Mandaatgebied Palestina, "waarin alle godsdiensten, jodendom, christendom en islam veilig met elkaar kunnen leven onder de vleugels van de islam". Met betrekking tot Israël: "Israël zal bestaan en voortbestaan totdat de islam het elimineert zoals hij voordien anderen heeft geëlimineerd."[9]. Hamas neemt de strijd op tegen "de zionistische indringers" en gaat daarbij terug tot 1939, de tijd "voordat het land wederrechtelijk toegeëigend was, de bevolking angst was aangejaagd en gedwongen te zwerven over de wereld, een rechtsstaat verdween en werd vervangen door een 'leugen-staat'". De Islamitische Verzetsbeweging gelooft dat het land Palestina een islamitische Waqf is, "geheiligd voor toekomstige islamitische generaties en zolang zal blijven bestaan als de hemel en aarde blijven bestaan". Verder staat er geschreven dat Hamas een humane organisatie is die de rechten van de mens en verdraagzaamheid tegenover andere godsdiensten in acht neemt onder de vleugels van de islam, "tegenover de vijand die duizenden mensen in gevangenenkampen stopt en in minder-menselijke omstandigheden vasthoudt". Hamas zet zich met name af tegen "de zionistische invasie, die methodisch en met behulp van organisaties haar doel, de overheersing van een zo groot mogelijk grondgebied tracht te bereiken", en steunt alle nationalistische bewegingen die werken aan de bevrijding van Palestina. De leden van de Islamitische Verzetsbeweging beschouwen zichzelf als strijders in naam van de islam.

Hamas maakt, net als de islamitische Jihad en de Libanese Hezbollah, gebruik van islamitische theologie, waarbij volgens hun uitlegging Allah (God) zelf hun strijd en strijdmiddelen goedkeurt, om mensen aan te moedigen tegen Israël te strijden. Deze strijd wordt veelal gevoerd door middel van aanslagen op Israëlische soldaten, maar ook door terreuraanslagen op willekeurige Israëlische burgerdoelen, zoals automobilisten, bussen, scholen en winkels, en het vrijwel dagelijks bombarderen van Israëlische buurgemeenten van de Gazastrook door zelfgemaakte en geïmporteerde raketten. Meestal reageert het Israëlische leger (IDF) niet als dit maar een enkele raket betreft. Maar als er periodiek meer raketten tegelijk vanuit Gaza worden afgevuurd, wordt er soms met precisiebombardementen gereageerd op doelen zoals lanceerinstallaties, gebouwen van Hamas en belangrijke Hamasleden. Doordat Hamas lanceerinstallaties tussen dichtbevolkte wooncomplexen, scholen, ziekenhuizen en moskeeën opstelt vallen bij tegenacties van het IDF meestal ook burgerslachtoffers, waarvoor Hamas Israël dan bekritiseert.

Wapens en munitie worden door tunnels onder de Egyptische grens gesmokkeld en een gedeelte van de wapens wordt in de Gazastrook zelf gefabriceerd. De technische vakkennis die gebruikt wordt om middellange afstand raketten te produceren, is afkomstig uit Iran. Om de raketten de Gazastrook in te smokkelen, heeft Iran een complex systeem gebouwd dat grenzen overschrijdt en routes over zee en land omvat. Sudan is het belangrijkste land in het systeem; de wapens worden er per schip gebracht en via land naar de Gazastrook vervoerd door netwerken van professionele smokkelaars. Geld voor de operaties komt voornamelijk van Iran. Ook Saoedi-Arabië is een belangrijke financier van Hamas ondanks zijn toezeggingen geen terreur meer te financieren. Meerdere westerse landen proberen de geldstroom naar Hamas te blokkeren of te beperken.

Enkele Hamasleiders hebben publiekelijk gezegd een langdurig staakt-het-vuren te overwegen indien Israël zich terug zou trekken tot de zogenaamde Groene Lijn (de grenzen van vóór 1967); dit werd door sommigen opgevat als een indicatie dat Hamas afstand zou hebben genomen van haar streven naar de vernietiging van Israël. De officiële positie van Hamas, zoals die ook in het nog altijd geldige Hamas Handvest staat, is echter dat Hamas de vernietiging van Israël nastreeft. Tevens was het door de betreffende Hamas-leiders voorgestelde staakt-het-vuren enkel van langdurige, maar tijdelijke, en niet permanente aard.

Terreurlijst[bewerken]

Land Beschrijving
Vlag van Australië Australië De militaire vleugel van Hamas, de Izz al-Din al-Qassam Brigades, is opgenomen als een terroristische organisatie.
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland De militaire vleugel van Hamas, de Izz al-Din al-Qassam Brigades, is opgenomen als een terroristische organisatie sinds 2010.
Vlag van Canada Canada Canada ziet Hamas als een terroristische organisatie sinds 2002.
Vlag van Europa Europese Unie De EU ziet Hamas als een terroristische organisatie sinds 2003.
Vlag van Israël Israël Israel zegt dat Hamas "een terroristische infrastructuur onderhoudt in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, en terreuraanslagen pleegt in Israël".
Vlag van Japan Japan Japan ziet Hamas als een terroristische organisatie.
Vlag van Jordanië Jordanië Jordanië heeft Hamas verboden in 1999.
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk De militaire vleugel van Hamas, de Izz al-Din al-Qassam Brigades, is opgenomen als een terroristische organisatie sinds 2001.
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten De Verenigde Staten zien Hamas als een terroristische organisatie.
Vlag van Egypte Egypte Egypte ziet Hamas als een terroristische organisatie sinds 2014.
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië Verbood de Moslimbroederschap in 2014 als terroristische organisatie. Hoewel Hamas niet specifiek wordt vermeld, verklaarde een niet-officiële Saoedische bron dat de beslissing ook gaat over haar afdelingen in andere landen, waaronder Hamas.

Hamas ontplooit zowel politieke, maatschappelijke als militaire taken. Vooral wegens zijn zelfmoordaanslagen in Israël wordt Hamas door Israël, de Europese Unie[10][11] (zie de Europese terreurlijst), de Verenigde Staten[12][13][14], Canada, Israël, Egypte en Japan[15] als een terroristische organisatie beschouwd. In Jordanië is de organisatie verboden. Australië, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk beschouwen alleen de militaire vleugel van Hamas, de Izz ad-Din al-Qassam Brigade, als een terroristische organisatie. Op 17 december 2014 oordeelde de rechter dat Hamas van de EU-terreurlijst afgehaald moest worden vanwege procedurele bezwaren[16], de EU is daartegen in beroep gegaan en terwijl die procedure loopt blijft Hamas op de EU-terreurlijst staan.[17]

Publieke opinie over Hamas[bewerken]

In Israël en de Palestijnse gebieden[bewerken]

Voor 2006 stond Hamas hoog aanzien bij de bevolking in de Palestijnse gebieden voor haar efficiëntie en vermeende gebrek aan corruptie ten opzichte van Fatah.[18][19]

De mening over Hamas werd negatiever in de Palestijnse gebieden nadat ze de controle overnamen in de Gazastrook in 2007. Voor de overname stond 62% van de Palestijnen positief tegen Hamas, terwijl een derde er negatief tegen aanstond. In 2014 stond slechts een derde positief tegenover Hamas en de helft negatief. 68% van de Israëlische Arabieren kijkt negatief naar Hamas.[20]

In Arabische en islamitische landen[bewerken]

In Libanon kijkt 65% van de bevolking negatief naar Hamas. In Jordanië en Egypte is dat ongeveer 60%, in Turkije 80%, in Tunesië 42%, in Bangladesh 56% en in Indonesië 44%.[20]

Geschiedenis[bewerken]

Hamas komt voort uit een organisatie genaamd Al-Mujamma al Islami, een Palestijnse afsplitsing van de Egyptische Moslimbroederschap. Al-Mujamma al Islami werd opgericht in 1978 door sjeik Ahmed Yassin die tot zijn dood in 2004 leider zou blijven van de organisatie. Aanvankelijk hield de organisatie zich vooral bezig met religie en sociaal werk, ze bouwden ziekenhuizen en scholen en boden burgers financiële hulp.

In het begin van de jaren 80 van de twintigste eeuw genoten sjeik Yassin en zijn aanhangers steun van de Israëlische overheid.[21] Israël zag Al-Mujamma al Islami als een mogelijke bondgenoot in de strijd tegen de toenmalige terreur van de door Yasser Arafat geleide PLO. Ook hoopte Israël dat ze door Al-Mujamma al Islami te steunen verdeeldheid kon zaaien binnen de PLO en de Palestijnse gemeenschap. De lichamelijk gehandicapte Yassin werd in die tijd meerdere malen medisch behandeld in Israël.

In de tweede helft van de jaren 80 ging Al-Mujamma al Islami zich steeds meer richten op verzet tegen Israël en werd het van een religieuze sociale beweging steeds meer een verzetsbeweging. Het karakter van Al-Mujamma al Islami veranderde definitief in 1987 met het begin van de eerste Palestijnse intifada (1987-1993). In dat jaar veranderde Al-Mujamma al Islami zijn naam in Hamas.[22]. De Eerste Intifada was een ongecoördineerde uitbarsting van geweld en volksprotest tegen de Israëlische aanwezigheid in de Westelijke Jordaanoever. Naarmate de jaren vorderden werd het geweld steeds heftiger, de Eerste Intifada leidde mede tot de Oslo-akkoorden van 1993. Tijdens de eerste intifada trad Hamas met veel geweld op tegen Palestijnen die ze verdachten van collaboratie met Israël. Het begrip collaboratie werd door Hamas breed uitgelegd, het kon van alles zijn: van het geven van informatie aan Israël tot het werken voor Israëliërs. Honderden (vermeende) collaborateurs werden geliquideerd. Ondanks dit gewelddadige optreden won Hamas aan populariteit. In 1993 werden de Oslo-akkoorden ondertekend door Israël en de PLO. De akkoorden voorzagen in een terugtrekking van het Israëlische leger uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever en het recht op zelfbestuur van de Palestijnen door de vorming van de Palestijnse Autoriteit. Daar stond tegenover dat de Palestijnen de staat Israël moesten erkennen. Hamas was en bleef tegenstander van de Oslo-akkoorden omdat Hamas de staat Israël niet erkent en het hele voormalige Palestina opeist voor de Palestijnen, in het handvest van Hamas staat dat het streeft naar de vernietiging van de staat Israël. Na de Oslo-akkoorden kwamen de Fatah-beweging van Arafat en de Hamas van Yassin scherper tegenover elkaar te staan.

Bomaanslag op het Sbarro-pizzarestaurant van Jeruzalem door Hamas, waarbij 15 Israëlische burgers omkwamen.

De Oslo-akkoorden brachten niet de verbeteringen waar de Palestijnen op gehoopt hadden. De door Fatah geleide Palestijnse Autoriteit kampte met mismanagement en corruptie, hierdoor waren veel Palestijnen slechter af dan vóór het zelfbestuur. De verslechtering van de situatie in de Palestijnse gebieden verweet men Israël, die nog steeds delen van de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever bezet hield. Met een bezoek op 28 september 2000 van de toenmalige Israëlisch oppositieleider Ariel Sharon aan de Tempelberg barstte de bom. Er braken massale demonstraties uit in de Palestijnse gebieden en in Israël zelf. In 2000 startte Hamas met het beschieten van Israël met raketten en mortiergranaten, vooral het zuiden van Israël was doelwit. Deze tweede intifada zou tot 2005 duren. Van 29 september 2000 tot en met 30 juli 2005 kwamen 972 Israëliërs en 3301 Palestijnen om het leven en raakten tienduizenden mensen gewond. Om een einde te maken aan de spiraal van geweld besloot Israël in 2005 om zich volledig terug te trekken uit de Gazastrook. De resterende militaire bases werden ontmanteld en de Joodse nederzettingen werden in september 2005 - soms met geweld - ontruimd. Hamas claimde daarna de overwinning op Israël, Israël zou vertrokken zijn vanwege het verzet door Hamas. De terugtrekking van Israël leverde Hamas veel stemmen op bij de verkiezingen in 2006, maar vrede bracht het verlaten van de Gazastrook niet.

Betoging van Hamas in Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever

Hamas, de Islamitische Jihad en de Al-Aqsa Martelarenbrigade van de Fatah-beweging opereren vanuit de Palestijnse gebieden en Zuid-Libanon. Ook na de terugtrekking van Israël in 2005 bleef Hamas raketten afvuren op burgerdoelen in Israël, Hamas doet dit vooral vanuit de Gazastrook. Voorheen vormden de Joodse nederzettingen en militaire bases een bufferzone tussen Israël en Gaza, nu deze bufferzone was weggevallen nam het aantal raketbeschietingen vanuit de Gazastrook op Israël alleen maar toe. Tussen 2005 en eind 2008 vuurde Hamas ca. 5.700 raketten en 4.000 mortiergranaten af op Israël.[23]. Hamas maakt daarbij vaak gebruik van zelfgemaakte Qassam-raketten, maar de groepering beschikt ook over in Iran gefabriceerde raketten. Bij deze beschietingen vallen regelmatig gewonden en soms ook doden, een vaak getroffen stad is het vlak naast de Gazastrook gelegen Sderot. Ook andere aan Hamas gelieerde Palestijnse groeperingen bleven in die periode raketten afvuren op Israël.

In 2006 gebruikte Hamas een ondergrondse grensoverschrijdende tunnel om de Israëlische soldaat Gilad Shalit te ontvoeren, ze hielden hem gevangen tot 2011, toen hij werd vrijgelaten in ruil voor 1027 Palestijnse gevangenen. Sindsdien blijft Hamas hun netwerk van interne en grensoverschrijdende tunnels uitbreiden, die worden gebruikt om grensoverschrijdende aanvallen uit te voeren en wapens op te slaan.[24] Vernietigen van die tunnels was de primaire doelstelling van het Israëlische leger in het Conflict in de Gazastrook 2014.[25]

Hamas erkende in 2006 indirect het feitelijke bestaan - maar niet het bestaansrecht - van Israël door akkoord te gaan met delen van het gevangenendocument en onderhandelingen met Israël.[26]

Verkiezingen 2004 en 2006[bewerken]

Hamasleider Khaled Mashal (2009)

De politieke tak van Hamas deed in het najaar van 2004 en begin 2005 mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. Een jaar later nam Hamas onder druk van het Westen deel aan de democratische Palestijnse parlementsverkiezingen van 25 januari 2006. Daarbij behaalde het een absolute meerderheid van 76 zetels van de 132 in het Palestijns parlement tegen 43 zetels voor Fatah. Deze nederlaag had Fatah vooral te wijten aan het corrupte en ineffectieve bestuur van Yasser Arafat die tot zijn dood in 2004 Fatah leidde. Ook won Hamas aan populariteit door de terugtrekking van Israël uit de Gazastrook in september 2005, Hamas claimde dat Israël onder druk van Hamas was vertrokken, een claim die door veel Palestijnen voor waar werd gehouden. Het werd al snel duidelijk dat het Westen een bestuur onder Hamas niet zou erkennen, onder internationale druk probeerden Hamas en Fatah een 'regering van nationale eenheid' te vormen. Deze poging mislukte, aanhangers van Fatah en Hamas raakten slaags met elkaar culminerend in een burgeroorlog in Gaza in juni 2007. Deze strijd kostte 118 mensen het leven, 550 werden gewond. De Palestijnse Autoriteit onthief vervolgens de gekozen Hamas-leden uit hun functie en verving ze door leden van Fatah, deze actie werd door de Palestijnse burgers als onrechtmatig beschouwd. Op 14 juni 2007 nam Hamas de controle over de Gazastrook met geweld over.[27] Op 18 juni 2007 verklaarde de Palestijnse president Mahmoud Abbas de militaire vleugel van Hamas illegaal. Sinds 14 juni 2007 voert Hamas het bestuur over de Gazastrook en Fatah over de Westelijke Jordaanoever. Woordvoerders van Hamas bevestigden later dat de Qassambrigade (de militaire vleugel van Hamas) na de machtsovername in Gaza aanhangers van Fatah heeft geëxecuteerd. Omdat Hamas het gewapende verzet tegen Israël weigerde af te zweren, hebben Israël, de VS en de Europese Unie het contact met Hamas verbroken en kreeg de Gazastrook te maken met internationale sancties waardoor de armoede in het gebied nog verder toenam. Zo weigert het Westen hulpgelden over te maken aan Hamas en verloopt alle hulp sindsdien via internationale organisaties onder andere via de UNRWA. Momenteel (2012) erkent het Westen alleen de Fatahpartij van Mahmoud Abbas als autoriteit.

Conflict met Israël in 2008-2009[bewerken]

1rightarrow blue.svg Zie Conflict in de Gazastrook 2008-2009 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 17 juni 2008 kwam er dankzij bemiddeling door Egypte een informele wapenstilstand tot stand tussen Israël en Hamas. Deze wapenstilstand ging op 19 juni 2008 in en zou zes maanden duren. Hamas verklaarde zich aan de wapenstilstand te houden maar behield wel het recht voor om zich te verdedigen als Israël het bestand zou schenden. Op de vraag of Hamas een langere wapenstilstand voor mogelijk hield, zei Hamas-leider Nizar Rayyan: "De enige reden om akkoord te gaan met een wapenstilstand is om ons beter voor te kunnen bereiden op de definitieve strijd met Israël en daar hebben we geen vijftig jaar voor nodig. Israël kan niet blijven bestaan, het is een belediging van God."[28][29] Op 4 november 2008 kwam de wapenstilstand op losse schroeven te staan nadat Israëlische militairen een Palestijnse strijder doodden. De Israëliërs beweerden dat ze bezig waren met het ontmantelen van een tunnel die bedoeld zou zijn om Israëlische militairen te ontvoeren. In de gevechten die volgden na de dood van de Palestijnse strijder kwamen nog eens vijf Palestijnen om het leven en raakten vier Israëlische militairen gewond.[30] Hierna laaide de strijd tussen Hamas en Israël weer op, in november en december vuurde Hamas 361 raketten en 303 granaten af vanuit de Gazastrook. In december 2008 gaf de Israëlische minister van Defensie Ehud Barak toestemming voor een serie luchtaanvallen op Gaza, maar premier Ehud Olmert besloot om de aanval uit te stellen.[31]

Op 18 december 2008 liet Hamas weten de (al geschonden) wapenstilstand met Israël niet te willen verlengen. Hamas legde de schuld bij Israël dat zich niet aan het bestand had gehouden en ook de blokkade van de Gazastrook niet op wilde heffen. Op 21 december vuurde Hamas 70 raketten af op Israël, vlak na deze beschietingen kwam Hamas met een verklaring dat ze een nieuw bestand wilde overwegen als 'Israël zijn agressie stopt en de grensovergangen opent'.[32] Hamas bleef echter raketten afvuren op het zuiden van Israël, hierop gaf Israël Hamas 48 uur de tijd om het verzet te staken. De beschietingen hielden aan, waarop Israël op 27 december 2008 startte met luchtaanvallen op de Gazastrook.[33][34]. Op de eerste dag voerden Israëlische gevechtsvliegtuigen aanvallen uit op dertig doelen in Gaza-Stad, deze aanvallen zouden gericht zijn op gebouwen en installaties van Hamas, de eerste dag kwamen er 155 Palestijnen om het leven. Egypte schaarde zich achter Israël net als Fatah, volgens beiden had Hamas het Israëlische geweld over zichzelf afgeroepen door de beschietingen op Israël voort te zetten. Op 3 januari 2009 startte Israël de grondaanval en trok het met tanks de Gazastrook binnen.[35] Hoewel Israël met flyers en sms-berichten burgers opriep te vertrekken uit aan te vallen gebieden vielen er toch honderden slachtoffers, volgens Israël komt dit doordat Hamas burgers als menselijk schild gebruikt. Hamas stelt daarentegen dat Israël ook burgerdoelen aanvalt.[36] Op 8 januari 2009 ging de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties akkoord met een resolutie over het conflict rond de Gazastrook. In de resolutie roept de VN Israël en Hamas op tot een onmiddellijk, duurzaam en volkomen gerespecteerd staakt-het-vuren. Hamas verwierp de resolutie direct en ook Israël zette de aanvallen voort.[37] Op 10 januari verklaarde premier Ehud Olmert dat Israël het offensief tegen Hamas zal doorzetten, Olmert zei dat Israël niet door anderen wil laten bepalen wanneer het stopt met het offensief.[38]

Verwarring over bestuur Hamas[bewerken]

Na de liquidatie van sjeik Yassin in 2004 werd de leiding van Hamas waarschijnlijk gesplitst. Er kwam een algemeen leider en een leider in de Gazastrook. Het is onduidelijk wie precies waar de verantwoordelijkheid voor draagt. De algemene leiding van Hamas kwam te liggen bij Khaled Mashal vanuit Damascus, dit is echter niet helemaal duidelijk omdat Syrië niet openbaar wil maken dat de Hamas vanuit haar hoofdstad wordt geleid.

Abdel Aziz al-Rantissi werd door een comité tot leider van Hamas in de Gazastrook benoemd. Een andere bron van verwarring over het gedeelde leiderschap was het feit dat Rantissi aanvankelijk in een nokvol voetbalstadion had beweerd dat hij verkozen was tot opvolger van Yassin. Op 17 april 2004 liquideerde Israël al-Rantissi samen met zijn zoon en chauffeur Mohammed en een lijfwacht. Ten tijde van de verkiezingen van 2006 werd Khaled Mashal, die in ballingschap in Damascus verblijft, de leider van Hamas. Ismail Haniya was de lijsttrekker van Hamas, Mahmoud Zahar is de leider van Hamas in de Gazastrook.

Belangrijkste aanslagen door Hamas[bewerken]

Gegijzelde Israelische soldaat Gilad Shalit op een Hamas-poster
Schade aan peuterspeelzaal in Beersheva na een raketaanval vanuit Gaza
  • 1989: militante Hamas-leden schieten Israëliërs dood bij tientallen aanslagen. Israël verbiedt Hamas als een terreurorganisatie.
  • 16 april 1993: eerste zelfmoordaanslag op de parkeerplaats Mehola Junction, 2 doden, 20 gewonden.
  • 6 april 1994: 9 doden en 55 gewonden bij een aanslag met een autobom in de Israëlische stad Afula.
  • 13 april 1994: zelfmoordaanslag op een bus in Hadera, 6 doden en 30 gewonden.
  • 19 oktober 1994: 21 doden en 50 gewonden bij een zelfmoordaanslag van Hamas op een bus in Tel Aviv, niet door Hamas opgeëist. Hierbij komt een Nederlandse student om.
  • 9 april 1995: zelfmoordaanslag op Egged bus 36, 9 doden, 55 gewonden.
  • 24 juli 1995: zelfmoordaanslag op bus 20 in Ramat Gan, 5 doden, 30 gewonden.
  • 21 augustus 1995: zelfmoordaanslag op bus 26 in Jeruzalem, 5 doden, meer dan 100 gewonden.
  • 25 februari en 3 maart 1996: twee zelfmoordaanslagen op bus 18 in Jeruzalem, 45 doden, 55 gewonden.
  • 4 maart 1996: aanslag op het Dizengoff Center in Tel Aviv, toegeschreven aan Hamas, 13 doden.
  • 21 maart 1997: aanslag op Café Appropo in Tel Aviv, 3 doden.
  • 30 juli 1997: zelfmoordaanslag op de Mahane Yehuda markt in Jeruzalem, 16 doden.
  • 4 september 1997: bomaanslag in de Ben Yehuda straat in Jeruzalem, 4 doden (plus 3 zelfmoordenaars).
  • 28 december 2000: een bomaanslag op een bus in Tel Aviv, waarbij 13 mensen gewond raken. Bronnen beweren dat Hamas hiervoor de verantwoordelijkheid heeft opgeëist.
  • 1 juni 2001: zelfmoordaanslag voor de deur van discotheek Dophinarium in Tel Aviv, 21 doden, meer dan 100 gewonden.
  • 9 augustus 2001: een lid van Hamas blaast zichzelf op in een pizzeria in Jeruzalem: 15 doden, waaronder een naar Israël geëmigreerd Nederlands gezin.
  • 27 maart 2002: 30 mensen komen om bij een zelfmoordaanslag in het Park Hotel in Netanya.
  • 21 november 2002: Hamas eiste de aanslag op een volle Jeruzalemse stadsbus op, Egged bus 20, waarbij 11 doden vielen. In de bus, die tijdens de ochtendspits op weg was van de voorstad Kiryat Menachem naar het centrum van de stad, zaten ook schoolkinderen en studenten. Meer dan 50 mensen raakten gewond.
  • augustus-september 2003: 39 doden bij drie zelfmoordaanslagen door Hamas.
  • 14 januari 2004: 4 doden door een zelfmoordaanslag bij de grens tussen Israël en de Gazastrook. Het was de eerste keer dat in de Gazastrook een vrouw in naam van Hamas een zelfmoordaanslag pleegde.
  • 29 januari 2004: zeker 10 doden door een zelfmoordaanslag op een bus in Jeruzalem.
  • 14 maart 2004: een zelfmoordaanslag van Hamas en Fatah's Al-Aqsa Martelaren Brigade doodt 10 mensen in de haven van Ashdod.
  • 31 augustus 2004: 16 doden en ruim 100 gewonden bij twee zelfmoordaanslagen op stadsbuslijnen 6 en 12 in Beër Sjeva.
  • 18 januari 2005: zelfmoordaanslag op Israëlische militairen bij een Israëlisch checkpoint bij Gush Katif in de Gazastrook, 4 doden.
  • 6 maart 2008: schietaanslag op de leerlingen van een jesjiva in Jeruzalem, 8 doden.[39][40]
  • 31 augustus 2010: schietaanslag op voorbijgaande auto in Kiryat Arba (Westelijke Jordaanoever), 4 doden.[41]
  • 2 september 2010: schietaanslag op auto in de Westelijke Jordaanoever, twee gewonden.[42]

Aanslagen op Hamas-leiders[bewerken]

  • 3 december 2000: Awad Silmi, een leider van de militaire tak van Hamas, de Ezzedin al-Qassam Brigades.
  • 31 juli 2001: Jamal Mansoer en Jamal Saliem, samen met vier andere Hamas-leden bij een helikopteraanval op een Hamas-kantoor in Nablus.
  • 23 november 2001: Mahmoed Aboe Hannoed, een van de militaire leiders bij een helikopteraanval in Nablus.
  • 22 juli 2002: Salah Sjedada, de oprichter van de Ezzedin al-Qassam Brigades, gedood door een vliegtuigbom in de Gazastrook. Er vallen nog 17 andere doden, onder wie 11 kinderen. er kwamen ook veel bejaarden mensen om.
  • 14 augustus 2002: Nasser Jarrar, leider van de Ezzedin al-Qassam Brigades in Jenin.
  • 26 september 2002: Mohammed Deif overleeft een liquidatiepoging in Gaza.
  • 8 maart 2003: Ibrahim al-Maqadma en drie lijfwachten.
  • 8 april 2003: Saadi al-Arabid, een belangrijk figuur in de militaire vleugel, samen met twee andere Hamas-leden en 4 kinderen in de Gazastrook.
  • 10 juni 2003: mislukte poging om Abdelazziz al-Rantissi te doden met een raket op zijn wagen.
  • 21 juni 2003: Abdoellah Qawasmeh, Hamas-leider op de Westbank, in Hebron.
  • 21 augustus 2003: Ismail Aboe Sjanab, in Gaza.
  • 6 september 2003: sjeik Ahmed Yassin, de geestelijke leider, raakt gewond in Gaza.
  • 9 september 2003: Ahmed Badr, hoofd van de militaire tak in Hebron.
  • 10 september 2003: Mahmoed al-Zahar overleeft een aanslag in Gaza. Zijn zoon komt wel om.
  • 22 maart 2004: sjeik Ahmed Yassin, oprichter van Hamas en geestelijke leider werd door een Israëlische raketaanval vanuit een gevechtshelikopter gedood. Hierbij kwamen ook zeven omstanders om het leven.
  • 17 april 2004: Abdelazziz al-Rantissi was het hoofd van Hamas in de Gazastrook van 25 maart 2004 tot 17 april 2004, toen hij bij een Israëlische raketaanval in Gaza werd gedood.
  • 1 januari 2009: Nizar Rayan komt om het leven tijdens een Israëlische luchtaanval in het Israël-Gazaconflict 2008-2009.
  • 14 november 2012: Ahmed al-Jabari was de leider van de militante tak van Hamas in de Gazastrook, toen hij bij een Israëlische raketaanval op zijn auto in Gaza werd gedood. Zijn zoon kwam ook bij deze aanval om het leven.

Literatuur (onder andere)[bewerken]

  • (en) Michael Irving Jensen The political ideology of Hamas - a grassroots perspective, uitg. I.B.Tauris (2008) ISBN

1845110595 en ISBN 9781845110598

Zie ook[bewerken]

Externe links[bewerken]

Palestijnse politieke partijen Vlag van Palestijnse Autoriteit

Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina (DFLP) · Fatah · Hamas · Palestijnse Democratische Unie (FIDA) · Palestijns Nationaal Initiatief (PNI) · Palestijnse Volkspartij (PPP) · Palestijns Volksgevechtsfront (PPSF/PSF) · Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) · Volksfront voor de Bevrijding van Palestina - Algemeen Commando (PFLP-GC) · De Toekomst · Derde Weg Partij · As-Sa'iqa · Arabisch Bevrijdingsfront
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hamas&oldid=44402091"