26-a de majo
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
majo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
majo | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
aranĝo de 2015 tagoj |
La 26-a de majo estas la 146-a tago de la jaro (la 147-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 219 tagoj restas.
Je la 26-a de majo okazis, interalie:
Eventoj[redakti | redakti fonton]
- 946: Edred iĝis reĝo de Anglio
- 1331: Pollando: tutlanda kunveno vokita en Chęciny de pola reĝo Wladyslaw Lokietek; komenco de pola parlamenteco
- 1521: Dum hispana konkero de Meksiko komenciĝis batalo de Tenoĉtitlano
- 1538: Franca teologo kaj reformisto Kalvino estis forpelita de Ĝenovo
- 1569: Aliĝo de Volinio al Pollando.
- 1714: Pollando: dua urbigo de Ostrovo
- 1761: Miĥail Lomonosov malkovris atmosferon sur Venuso
- 1800: Napoleona armeo konkeris urbon Ivrea en norda Italio
- 1805: En katedralo de Milano Napoleono Bonaparte kroniĝis per Fera Krono kiel reĝo de Italio
- 1805: Ekspedicio de Lewis kaj Clark la unuan fojon ekrigardis Rokan Montaron
- 1807: Napoleona armeo konkeris Gdańsk
- 1863: Januara ribelo: pola generalo Edmund Różycki supervenkis kun volinia kavalerio en batalo de Salicha (nun en Ĥmelnicka provinco) trioble pli grandan rusan infanterion
- 1894: Germana matematikisto kaj filozofo Emanuel Lasker iĝis ŝakmondĉampiono (por 27 jaroj)
- 1896: Moskvo: la lasta caro de Rusio Nikolao la 2-a kroniĝis
- 1918: En Tbiliso estis proklamita Kartvela Demokratia Respubliko
- 1923: Francio: la unua aŭta vetkuro 24 Horoj de Manso okazis
- 1931: En Ĥarbino, en okupata de japanoj Manĝukuo, estis fondita de rusa politika elmigrantaro Rusa Faŝisma Partio (konsistanta de blankaj rusoj)
- 1933: En Germanio fondiĝis kontraŭpola organizo Bund Deutscher Osten
- 1937: En Sovetunio oni informis pri aresto de marŝalo Miĥail Tuĥaĉevskij (sub falsa riproĉo de spionado favore al Germanio)
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: Germanaj regopovoj malpermesis en Ĝenerala Gubernio kuraci judojn en malsanulejoj kaj doni al ili kuracistan helpon
- Polaj batalŝipoj "Błyskawica" (Fulmo) kaj "Burza" (Tempesto) komencis kune kun aliaj aliancanaj ŝipoj evakui britan kaj francan armeojn el la regiono de Dunkerque
- 1941: Greiser malpermesis al germanaj klerikoj animzorgadon de poloj; pola destrojero "Piorun" (Fulmotondro) trovis surmare germanan kirasŝipon Bismarck kaj komencis interbatalon - venontan tagon sinkigis ĝin britaj ŝipoj
- 1942: En pola setlejo Wereszczyn (proksime al Włodawa) germanoj pafmortigis ĉ. 300 judojn; germanaj ĝendarmoj pafmortigis en Wereszyn (proksime al Chełm) 111 personojn, en tio 97 judojn kaj bruligis 68 domojn; administrejo de geto en Lodzo informis Landan Ekonomian Oficejon ke en magazenoj de ekstermejo Chełmno estas 370 vagonoj da vestoj (post murditaj personoj)
- En Moskvo Anthony Eden kaj Vjaĉeslav Molotov subskribis britan-sovetan pakton
- 1943: Gestapo, ĝendarmoj, policanoj kaj germanaj sodatoj pafmortigis preskaŭ 250 personojn en tri provincoj: Mazovia, Lublina kaj Sanktakruca; pola rezista movado atakis segejon en Puławy, policejon en Radziejowice (proksime al Żyrardów), fabrikon de vatitaj litkovriloj en Lodzo
- 1944: Germana komandanto por regiono de Bjalistoko anoncis publike ke revenĝe pro partizana atako al aŭtomobila konvojo ordonis aresti 1500 personojn; en Radom ĉefo de sekureca polico rekomendis plifortigon de kontraŭkomunisma propagando kaj ordonis publike akronimigi nomojn uzataj de revolucia maldekstrularo (ekz.: PPR - Partizanoj de Politkomisaroj Rusaj anstataŭ ĝusta Polska Partia Robotnicza — Pola Laborista Partio)
- Pola registaro en ekzilo pro postulo de britaj regopovoj redonis senkondiĉe Paraŝutistan Brigadon al dispono de alianca komandantaro
- 1945: 464 usonaj bombaviadiloj B-29 aeratakis Tokion
- 1945: En Vroclavo okazis parado de polaj soldatoj revenantaj de batal-kampoj
- 1958: Malfermo de la unua komerca nuklea centralo apud la rivero Ohio en Usono
- 1966: Gujano sendependiĝis (de Britio)
- 1968: Islando enkondukis la dekstra-flankan strat-trafikon ("Tago H").
- 1969: Skipa misio de Apollo 10 finiĝis
- 1972: Inaŭguro de la Munkena Olimpa Stadiono
- 1978: En Atlantic city oni malfermis la unuan laŭleĝan kazinon en orienta Usono
- 1980: Brita armita interveno sur ribeliĝinta insulo Tanna en la insularo Nov-Hebridoj (nun Vanuatuo)
- 1980: Lanĉo de Sojuz 36 kun la unua hungara kosmonaŭto - Bertalan Farkas
- 1986: Eŭropa Komunumo akceptis la flagon de la Eŭropa Unio
- 1991: Zviad Gamsaĥurdja ekprezidentis en Kartvelio.
- 2008: NASA: kosmosondilo Fenikso descendis Marson proksime al la norda poluso
- 2009: Prezidento Nicolas Sarkozy en Abu Dabio malfermis la unuan francan militistejon en regiono de Persa Golfo
- 2011: Serba generalo Ratko Mladić, respondeca pri genocido, estis arestita apud urbo Zrenjanin
- 2012: Sidejo de Parlamento de Kartvelio estis translokigita de Tbiliso al Kutaiso
- 2012: Sveda kantistino Loreen gajnis la 57-an Eŭrovido-Kantokonkurson en Bakuo
- 2014: Narendra Modi iĝis ĉefministro de Barato
Naskiĝoj[redakti | redakti fonton]
- 1478: Klemento la 7-a, papo (m. 1534)
- 1667: Abraham de Moivre, franca matematikisto konata pro malkovro de la formulo de de Moivre (m. 1754)
- 1700: Nikolaus Ludwig von Zinzendorf, germana luterana teologo, religia reformisto, gvidanto de pietisma movado en Saksio (m. 1760)
- 1722: Washington Shirley, brita oficiro kaj framasono (m. 1778)
- 1821: Amalie Dietrich, germana botanikistino (m. 1891)
- 1822: Edmond de Goncourt, franca verkisto, literatura kritikisto kaj eldonisto (m. 1896)
- 1850: Amélie Helga Lundahl, finna pentristino (m. 1914)
- 1874: Henri Farman, franca pioniro de aviado britdevena (m. 1958)
- 1878: Isadora Duncan, usona dancistino (m. 1927)
- 1891: Oskar Halecki, pola historiisto, fakulo pri mezepokismo kaj bizanciisto (m. 1973)
- 1894: János Botos, rumania hungara ĵurnalisto (m. 1953)
- 1901: Ferenc Bikfalvy, rumania hungara agronomo (m. ?)
- 1907: John Wayne, usona aktoro (m. 1979)
- 1912: János Kádár, hungara komunisma partiestro (m. 1989)
- 1919: Sándor Gálfalvi, rumania hungara pedagogo (m. 1996)
- 1920: Peggy Lee, usona kantistino kaj aktorino (m. 2002)
- 1923: Horst Tappert, germana aktoro (m. 2008)
- 1926: Miles Davis, usona ĵaza trumpetisto (m. 1991)
- 1930: Jenő Kosztándi, hungara pentristo
- 1930: Emilio Barbón, hispana socialisto (m. 2003)
- 1937: Mengistu Haile Mariam, etiopa militisto kaj komunista politikisto, ŝtatestro de Etiopio
- 1939: Ernő Schiff, hungara, rumania hungara kuracisto (n. 1863)
- 1941: József Demian, rumania hungara, aŭstralia reĝisoro, kameristo
- 1942: Éva Nuridsány, rumania hungara pentristino
- 1946: Gyula Székely, rumania hungara inĝeniero pri elektoro, universitata profesoro
- 1948: Stevie Nicks, usona kantistino
- 1949: Ward Cunningham, usona komputikisto, inventisto de la Vikio
- 1973: Magdalena Kožená, ĉeĥa operkantistino (mezosoprano)
- 1977: Luca Toni, itala futbalisto
Mortoj[redakti | redakti fonton]
- 604: Aŭgusteno de Canterbury, apostolo al la anglosaksoj
- 946: Edmundo la 1-a, reĝo de Anglio (n. ĉ. 922)
- 1566: Antonio de Cabezón, hispana komponisto (n. 1510)
- 1595: Filipo Neri, itala kleriko, unu el gvidantoj de kontraŭreformacio, kreinto kaj populariganto de oratorio, katolika sanktulo (n. 1515)
- 1667: Johannes Rudbeckius, la Juna, sveda teologo (n. 1623)
- 1679: Ferdinando Maria, princo-elektisto de Bavario (n. 1636)
- 1703: Samuel Pepys, angla verkisto (n. 1633)
- 1707: Françoise-Athénaïs de Rochechouart de Mortemart, amatino de franca reĝo Ludoviko la 14-a (n. 1640)
- 1817: John Fryer, ribelanto de la mar-ŝipo Bounty (n. 1753)
- 1845: Jónas Hallgrímsson, islanda verkisto (n. 1807)
- 1864: Charles Sealsfield, aŭstra-usona verkisto (n. 1793)
- 1874: Hermann von Mallinckrodt, germana katolika politikisto (n. 1821)
- 1876: František Palacký, ĉeĥa verkisto kaj historiisto (n. 1798)
- 1902: Almon Brown Strowger, usona entreprenisto kaj inventisto pri telekomunikado (n. 1839)
- 1908: Mirza Ghulam Ahmad, barata religia reformisto, fondinto de ahmadismo (n. 1835)
- 1909: Jenő Basa, hungara pentristo (n. 1879)
- 1909: Gyula Vajda, hungara historiisto (n. 1843)
- 1919: Elek Gozsdu hungara verkisto (n. 1849)
- 1923: Albert Leo Schlageter, germana soldato (n. 1894)
- 1946: Emil Gherasim, rumania hungara ĵurnalisto, poeto (n. 1904)
- 1955: Alberto Ascari, itala aŭtomobilisto (n. 1918)
- 1966: Áron Tamási, hungara verkisto (n. 1897)
- 1976: Martin Heidegger, germana filozofo okupiĝanta pri ontologio (n. 1889)
- 1977: Domokos Izsák, rumania hungara poeto, rakontisto (n. 1895)
- 1979: Fidél P. Benedek, rumanihungara franciskano, historiisto (n. 1907)
- 1983: Louise Weiss, franca verkistinio, feminisma ĵurnalistino kaj politikistino (n. 1893)
- 2004: Nikolaj Stepanoviĉ Ĉerniĥ, soveta astronomo (n. 1931)
- 2008: Sydney Pollack, usono reĝisoro kaj aktoro (n. 1934)
- 2013: Jack Vance, usona verkisto pri fantasto kaj sciencfikcio (n. 1916)
- 2014: Manuel Uribe, meksika mekanikisto, unu el la plej pezaj homoj
Specialaj tagoj kaj festoj[redakti | redakti fonton]
- Pollando: Tago de Patrino
- Nacia tago en Kartvelio, la unua proklamo de sendependeco (1918)
- Romkatolika Kalendaro: Memoro de Sankta Filipo Neri, sacerdoto
Tagoj de semajno[redakti | redakti fonton]
La 26-a de majo estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Lundo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Mardo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Merkredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Vendredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Sabato en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096.