Illas Marshall
|
|||
| Devisa nacionala: (cap) | |||
| Lengas oficialas | anglés, marshallés | ||
| capitala populacion (an) |
Majuro 26 382 abitants (1999) |
||
 |
|||
| President | Litokwa Tomeing | ||
| Superfícia | 181 km² | ||
| Populacion Densitat |
59 071 (2005) |
||
| Independéncia - Jorn |
(dels Estats Units) 21 d'octobre de 1986 |
||
| Moneda | dolar american | ||
| Ora | UTC+12 | ||
| Imne nacional | Forever Marshall Islands | ||
| ISO-3166 (Internet) | .mh | ||
| Còde telefonic | +692 | ||
Las Illas Marshall son un país format per d'archipèlas, d'atòls e d'illas pichonas situats dins lo sud de l'Ocean Pacific.
Istòria[modificar | modificar la font]
L'explorador espanhòl Álvaro de Saavedra Cerón las descobriguèt e i desbarquèt en 1529, ne'n prenent possession al nom del Rei d'Espanha. Se sap pauc de causas de la preïstòria de las Illas Marshall. Pasmens, d'ondas migratòrias successivas venentas del sud-èst asiatic arribèron dins lo Pacific Occidental fa a l'entorn de 3000 ans e atenguèron aquestas illas. Los angleses las nomenèron "Marshall" en las sieunas mapas, en omenatge a un explorator del meteis nom que las visitèt en 1799, mas foguèron reclamadas per Espanha en 1874 e foguèt reconeguda la siá sobeiranetat per la diplomacia internacionala. Part de l'Oceania espanhòla, foguèron vendudas a Alemanha en 1884 après la mediacion papala.
Alemanha establiguèt un protectorat en 1885 e d'estacions de comèrci dins las illas de Jaluit e Ebon per menar a tèrme lo comèrci florescent de la còpra (carn seca de coco). Los Iroij (nauts caps locals) marshalleses contunhèron de governar jos una administracion alemanda indirecta.
Durant lo començament de la Primièra Guèrra Mondiala, Japon prenguèt lo contraròtle de las illas Marshall. Las siás casèrnas demorèron dins lo centre alemand d'administracion, Jaluit. Lo 31 de genièr de 1944, las tropas nòrd-americanas desbarquèron en l'atòl de Kwajalein e prenguèron lo contraròtle de las illas dels japoneses lo 3 de febrièr, seguit d'intensas luchas dins los atòls de Kwajalein e Enewetak. En 1947, los Estats Units, coma la poténcia ocupanta, arribèron a un acòrd amb lo Conselh de Seguretat de l'ONU per administrar Micronesia, inclusas las Illas Marshall, coma lo Territòri Fiduciari de las illas del Pacific. De 1946 fins a 1958 i aguèt 67 ensages nuclears dins divèrses atòls. Un important radar foguèt bastit en l'atòl de Kwajalein.
Lo 1 de mai de 1979, en reconeissença de l'evolucion de l'estatut politic de las illas Marshall, los Estats Units admetèron la constitucion de las illas e l'establiment del govèrn de la Republica de las Illas Marshall. La constitucion incorpòra de concèptes nòrd-americans e britanics.
L'independéncia complèta en acòrd amb la legalitat internacionala arribèt en 1990, quand las Nacions Unidas donèron oficialament per acabar lo "fideicomis" per lo territòri.
Politica[modificar | modificar la font]
Lo president de Illas Marshall es cap d'Estat e cap de govèrn. Lo president, qu'es elegit pels membres del Nitijela (Parlament) entre los sieus integrants, nomena lo sieu pròpri gabinet.
Las eleccions pel parlament, qu'a 33 deputats, son cada quatre ans.
Geografia[modificar | modificar la font]
Lo clima de las illas es caud e umid, amb un periòde sec entre mai e novembre. Ocasionalament sofrís de tifons.
Economia[modificar | modificar la font]
- De veire: Economia de las Illas Marshall.
