Mongoli

Mongoli
Kublai Khan • Damdin Sükhbaatar Byambyn Rinchen • Zanabazar Džingis Kan • Peljidiin Genden
Ukupna populacija
~10,000,000
Značajno stanovništvo u
Kina ~5,800,000 Mongolija ~2,700,000 Rusija ~1,000,000
Jezik
Mongolski jezik, Kineski jezik, Ruski jezik
Vjera
Tibetanski budizam, Šamanizam (Islam)

Mongoli su etnička grupa koja je nastala u oblasti koja bi danas zauzimala dijelove Mongolije, Rusije i Kine, također poznata kao Unutrašnja Mongolija. Danas ima oko 8,5 miliona Mongola koji govore mongolski jezik.

Historija

Džingis Kan

Džingis Kan (1162-1227).

Džingis Kan (1162-1227), također poznat kao Džengiz ili Temudžinili Timućin , bio je mongolski osvajač i osnivač Mongolskog carstva, najvećeg kopnenog carstva u historiji.

Za više podataka vidi članak Džingis Kan.

Mongolsko carstvo

Mongolsko carstvo oko 1207. god.

Mongolsko carstvo, koje je trajalo od 1206–1368, bilo je najveće carstvo u historiji svijeta koje se protezalo na neprekidnoj kopnenoj površini od nekih 35 miliona km², na kojoj je živjelo preko 100 miliona ljudi. Carstvo je osnovao Džingis Kan, 1206, nakon ujedinjavanja mongolskih plemena. Carstvo je obuhvaćalo teritorije koje su se protezale od jugoistočne Azije do srednje Evrope.Tokom svog postojanja, Mongolsko carstvo je olakšalo kulturnu i trgovinsku razmjenu između Istoka, Zapada i Bliskog Istoka.

Etnička, kulturna i vjerska raznolikost

Izraz Mongol, u smislu mongolske vladavine tokom 12. i 13. st., vjerovatno se odnosio na vojnike i zapovjednike sa Bliskog Istoka, Kine, istočne i srednje Evrope, koji su se borili pod zastavom Mongola, mada vjerovatno svi nisu bili etnički Mongoli niti su poticali sa prostora današnje Mongolije. Naziv je je vjerovatno bio više simbolički i podrazumijevao je ogromnu snagu i superiornost za one koji su odavali privrženost Mongolskom carstvu, Džingis Kanu i njegovim nasljednicima,Velikim kanovima.

Mnogi članovi mongolskog dvora bili su hrišćani Nestorijanci. Iako je dvor zvanično bio budistički, vladajuća politika je bila otvorena prema svim vjerama i religijama, naročito prema hrišćanstvu. 1235, dvor je poslušao krstaška kraljevstva u Siriji da bi napao muslimanske prestonice Bagdad i Kairo. Bagdad je zauzet i opljačkan, 1258; abasidski kalif je ubijen, dok je hrišćansko stanovništvo sačuvano. Međutim, pri vojnom pohodu na Kairo, Mongka Kan je umro, 1259, dok se dobar dio vojske vratio naza da bi izabrao novog vođu. Egipatske snage su godinu dana kasnije uzvratile napad, što je označilo krajnji doseg Mongolskog carstva u njegovom napredovanju prema Zapadu.

Kublaj Kan je naslijedio Mongka Kana, prebacujući dvor u Beijing, osnivajući Juan dinastiju, i ponovo pokrećući osvajanje Kine.

Međutim, početkom 14. vijeka, evroazijski svijet je zahvatila kuga, koja je doprinijela drušveno-političkim neredima i opadanju Mongolskog carstva.

Vremenski raspored osvajanja

Procjene o broju žrtava u mongolskim pohodima:

• 1200, Sjeverna i južna Kina — nepoznato
• 1215, Yanjing Kina (današnji Beijing) — nepoznato
• 1221, Nišapur, Persija — ~1,7 miliona ubijeno u napadu
• 1221, Merv, Persijaa — ~1,4 miliona ubijeno u napadu
• 1221, Meru Čahdžan, Persija — ~1,3 miliona ubijeno u napadu
• 1221, Raj, Iran, Persija — ~1,6 miliona ubijeno u napadu
• 1236, Bilär, Bulgarski gradovi, Volga bulgarska — 150,000 ili više
• 1237-1240, Kijev — polovina stanovništva
• 1241, Batu Kan poražava Belu IV Mađarskog ~ 500,000 ljudi
• 1242 Mongoli se vraćaju da bi izabrali novog vođu
• 1258, Bagdad — ~ 800,000 ljudi

Narandžasta linija pokazuje doseg Mongolskog carstva u kasnom 13. vijeku. Crvene površine pokazuju oblasti u kojima su dominirali današnji etnički Mongoli.

Također pogledajte

• Mongolija
• Mongolsko carstvo