Rijk (biologie)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
In de biologie is een rijk (Engels: kingdom of Regnum) een taxonomische rang (of een taxon in die rang) in de biologische classificatie, de taxonomie. Oorspronkelijk werden er drie rijken onderscheiden: dieren, planten en mineralen. De mineralen worden niet tot het leven gerekend en worden tegenwoordig dus elders ingedeeld. Aan het eind van de twintigste eeuw werd de indeling gebruikt van Carl Woese, die de levende wezens indeelde in zes rijken:
- De archaea
- De bacteriën
- De protisten: eencelligen met celkern (eukaryoten).
- De planten: meercellige eukaryoten die hun eigen voedsel aanmaken door middel van fotosynthese.
- De dieren: meercellige eukaryoten die voedsel extern opnemen. Ze kunnen zich bewegen.
- De schimmels: meercellige eukaryoten die voedsel extern opnemen.
Een modernere indeling van organismen is in drie domeinen:
- de bacteriën,
- de archaea en
- de eukaryoten; deze zijn weer onderverdeeld in 5 supergroepen[1][2]:
- Unikonta met de Opisthokonta (dieren en schimmels) en Amoebozoa
- Excavata
- Chromalveolata (met onder andere de bruinwieren, diatomeeën, dinoflagellaten en trilhaardiertjes)
- Rhizaria (met onder andere de foraminiferen en de stralendiertjes)
- Archaeplastida (met de roodwieren, groenwieren en planten)
De oorspronkelijke rijken zijn dus verplaatst en de protisten zijn verdeeld over alle vijf supergroepen.
Schema[bewerken]
| Haeckel (1894) 3 rijken |
Whittaker (1969) 5 rijken |
Woese (1977) 6 rijken |
Woese (1990) 3 domeinen |
Cavalier-Smith (1998) 2 domeinen en 6 rijken |
Keeling (2004) 3 domeinen en 5 supergroepen |
||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Animalia | Animalia | Animalia | Eukarya | Eukaryota | Animalia | Eukaryota | Unikonta |
| Plantae | Fungi | Fungi | Fungi | Excavata | |||
| Plantae | Plantae | Plantae | Archaeplastida | ||||
| Protista | Protista | Chromista | Chromalveolata | ||||
| Protista (niet behandeld door Linnaeus) |
Protozoa | Rhizaria | |||||
| Monera | Archaebacteria | Archaea | Prokaryota | Bacteria | Archaea | ||
| Eubacteria | Bacteria | Bacteria | |||||
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Hoofdindeling van Eukaryoten | ||||
|---|---|---|---|---|
|
