Macedonië (land)

	Република Македонија; Republika Makedonija; Republika e Maqedonisë
(Details)	(Details)
	Basisgegevens
Officiële landstaal	Macedonisch
Hoofdstad	Skopje
Regeringsvorm	Republiek
Staatshoofd	President Gjorge Ivanov
Regeringsleider	Nikola Gruevski
Religie	Orthodoxe Kerk 64,7%, islam 33,3%
Oppervlakte	25.713 km² (1,8% water)
Inwoners	2.022.547 (2002); 2.091.719 (2014) (81,3/km² (2014))
	Overige
Volkslied	Denes nad Makedonija
Munteenheid	Denar (MKD)
UTC	+1 (zomer +2)
Nationale feestdag	2 augustus
Web \| Code \| Tel.	.mk \| MKD \| 389
	Voorgaande staten
Socialistische Federale Republiek Joegoslavië	1991 (Joegoslavische burgeroorlog)
	Topografie
Portaal	Landen & Volken

De Republiek Macedonië (Macedonisch Slavisch: Република Македонија, uitspraak (info / uitleg)) is een land gelegen in het midden van de Balkan in Zuidoost-Europa. Het is een van de opvolgerstaten van het voormalige Socialistische Federale Republiek Joegoslavië, waarvan het zich onafhankelijk verklaarde in 1991. Het werd een lid van de Verenigde Naties^[6] in 1993, maar als gevolg van een geschil met Griekenland over zijn naam, werd het enkel toegelaten onder de voorlopige verwijzing voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië^[7] (Macedonisch Slavisch: Πоранешна Југословенска Република Македонија,^[8] Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija), afgekort Fyrom (van het Engelse FYROM of Former Yugoslav Republic of Macedonia).

De Republiek Macedonië is een binnenstaat die wordt begrensd door Kosovo in het noordwesten, Servië in het noorden, Bulgarije in het oosten, Griekenland in het zuiden en Albanië in het westen. De hoofdstad van het land is Skopje, met een kleine 670.000 inwoners in 2006. Andere grotere steden zijn respectievelijk Kumanovo, Bitola, Tetovo, Gostivar, Prilep, Struga, Ohrid, Veles, Strumica en Štip. Het land heeft meer dan vijftig meren en zestien bergen hoger dan 2000 meter.

De Republiek Macedonië is een lid van de Verenigde Naties en de Raad van Europa.^[9] Sinds december 2005 is ze ook een kandidaat voor toetreding tot de Europese Unie^[10] en heeft ze het lidmaatschap aangevraagd voor de NAVO.^[11]

Geschiedenis[bewerken]

Zie Geschiedenis van de Republiek Macedonië voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Joegoslavië (formeel) een federale staat, waarbij voor het eerst ook het Macedonische volk^[12] een eigen territorium kreeg, de Socialistische Republiek Macedonië. Op 8 september 1991 werd deze deelstaat na een referendum onafhankelijk.

De naam Macedonië ligt gevoelig bij Griekenland, aangezien het noordelijke deel van Griekenland ook die naam heeft. De Grieken vrezen dat er verwarring ontstaat tussen het land Macedonië en de noordelijke provincie van Griekenland, met name omdat de provincie onder andere door Alexander de Grote belangrijk was in de oudheid.^[13] Griekenland drong er bij de internationale gemeenschap op aan om het verschil tussen de twee 'Macedoniën' duidelijk naar voren te laten komen. Daarom is in de Verenigde Naties bepaald dat Macedonië in het internationale verkeer wordt aangeduid als 'Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië' (in het Engels Former Yugoslav Republic of Macedonia of afgekort als F.Y.R.O.M.). De Grieken noemen het land ΠΓΔΜ (spreek uit: poe-ghoe-dhoe-moe), de Griekse afkorting voor F.Y.R.O.M., of simpelweg Skopje, naar de hoofdstad van het land. Op 17 maart 2008 onderhandelden Athene en Skopje over de naam, omdat er voor 2 april een oplossing gevonden moest worden naar aanleiding van de onderhandelingen over de toetreding van het nieuw gevormde land tot de NAVO. Er werd echter geen oplossing gevonden en Griekenland gebruikte zijn veto om de toetreding tot de NAVO te blokkeren.

De nieuwe Republiek Macedonië ondervond weinig tot geen gevolgen van de Oorlogen in Joegoslavië begin jaren 90. Dat veranderde toen in 1998 een extreem-nationalistische orthodoxe regering onder premier Gregoriefski aan de macht kwam en bovendien oorlog uitbrak in Kosovo. Veel etnische Albanezen vluchtten uit Kosovo, waarvan een deel naar Macedonië waar al een etnisch-Albanese minderheid woonde. De Albanezen in Macedonië, georganiseerd in de UÇK-M, streefden naar onafhankelijkheid. Dit leidde ertoe dat er in 2001 in de Republiek Macedonië een korte maar hevige strijd woedde tussen etnische Albanezen en het Macedonische regeringsleger. Als gevolg hiervan stopte het geweld en werd door Macedonische en etnisch-Albanese leiders het Akkoord van Ohrid ondertekend.

Besloten werd dat de NAVO zou assisteren bij het innemen van de wapens van de etnische Albanezen. Deze missie kreeg de naam Task Force Harvest (oogst). De NAVO werd gevraagd om de Republiek Macedonië na beëindiging van TFH te ondersteunen bij het vredesproces en de parlementsverkiezingen van 15 september 2002. Hierop stationeerde de NAVO de vredesmacht Task Force Fox in de Repbuliek Macedonië. Nadat de verkiezingen naar tevredenheid verlopen waren werd deze missie opgevolgd door een kleinere EU-vredesmacht "Concordia", die later weer werd opgevolgd door een EU politie-missie met de naam "Proxima", die een jaar (tot 15 december 2004) actief zou zijn. Vlak voor die tijd werd de missie met één jaar verlengd (Proxima II). Deze missie eindigde op 15 december 2005.

Europese Unie[bewerken]

Zie Macedonië en de Europese Unie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Republiek Macedonië heeft een aanvraag gedaan om toe te treden tot de Europese Unie op 22 maart 2004. Op 9 november 2005 gaf de Europese Commissie een positief advies, dat op 17 december 2005 werd overgenomen door de Europese Raad. Het land werd daarmee kandidaat-lid.

Geografie[bewerken]

lengte landgrenzen: 766 km (151 km met Albanië, 148 km met Bulgarije, 246 km met Griekenland en 221 km met Servië)
kustlijn: geen
grootste rivieren: Vardar
grootste meren: Doiranmeer, Prespameer, Meer van Ohrid
hoogste punt: Korab, 2754 m.
laagste punt: rivier de Vardar, 44 m

Steden[bewerken]

De belangrijkste steden in de Republiek Macedonië zijn:

Bestuurlijke indeling[bewerken]

Zie Lijst van gemeenten in Macedonië voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tot november 1991 was de republiek opgedeeld in 34 districten, waarna de primaire bestuurlijke verdeling werd veranderd in 123 gemeenten (opštini). In augustus 2004 werd dit teruggebracht tot 84 gemeenten.

Talen[bewerken]

Coat of arms proposed in 2014 by the Macedonian government^[14]

De enige nationale officiële taal van de Republiek Macedonië is het Macedonisch,^[2] dat in Bulgarije door sommigen^[15] als een dialect of variëteit van het Bulgaars wordt beschouwd, en dus niet als een op zichzelf staande taal.

In het westen van de Republiek Macedonië leeft een belangrijke Gegisch-Albanese minderheid, die in onder meer de centrumsteden Debar, Gostivar en Tetovo zelfs de meerderheid van de bevolking uitmaakt. In alle gemeenten waar meer dan 20% Albanezen wonen kan het Albanees gebruikt worden voor vragen aan de overheid en in het gemeentelijk bestuur.^[2] Ook in Skopje, waar de meerderheid van de bevolking Macedonisch is, zijn wegwijzers en straatnaamborden doorgaans tweetalig. Ook het Turks wordt nog door zo'n 200.000 mensen gesproken in Macedonië.

Verder wordt het Servisch nog vrij algemeen beheerst als tweede taal, doordat Macedonië vroeger een deel van Joegoslavië was. Ook wordt er lokaal Adygees, Aroemeens, Balkan-Gagaoezisch Turks, Grieks, Megleno-Roemeens en (Balkan-)Romani gesproken.