Sırbistan

Sırbistan Cumhuriyeti
Република Србија Republika Srbija
Bayrak Arma
Ulusal Marş: Боже Правде / Bože Pravde Adalet tanrısı
Avrupa haritasında Sırbistan (yeşil) – Kosova (açık yeşil)
Başkent ve en büyük	Belgrad 44°48′K 20°28′D
Resmî dil(ler)	Sırpça1
Bölgesel dil(ler)	Rumence Rusince Macarca Slovakça Hırvatça
Etnik gruplar	Sırp %82,86 Macar %3,91 Boşnak %1,81 Roman %1,44 Yugoslav %1,08 Türk %0,26 Diğer % 10 (Kosova hariç.)
Milliyet	Sırp
Yönetim biçimi	Parlamenter cumhuriyet
- Cumhurbaşkanı	Tomislav Nikolić
- Başbakan	Aleksandar Vučić
Kuruluş
- Jupanlık	800
- Sırp Krallığı	1217
- İmparatorluk	1346 (16 Nisan)
- Sırp Despotluğu	1459
- İlk Sırp isyanı (Osmanlı karşıtı)	1804 (15 Şubat)
- İlk anayasa	1835 (15 Şubat)
- Bağımsız krallık	1878 (13 Temmuz)
- Voyvodina ile birleşme	1918 (25 Kasım)
- Son bağımsızlık	2006 (5 Haziran)
Yüzölçümü
- Toplam	88.361 km²  (Kosova dahil.) (112.) 34 mil²
- Su (%)	0.13
Nüfus
- 2013 sayımı	7.243.007 (Kosova hariç.)
GSYİH (SAGP)	2009
- Toplam	78,506 milyar $
- Kişi başına	10.635 $ (Kosova hariç.)
GSYİH (düşük)	2009
- Toplam	42,879 milyar $
- Kişi başına	5.809 $ (Kosova hariç.)
Gini (2007)	.24
İGE	0.821 (yüksek)  (2006)
Para birimi	Sırp dinarı (RSD)
Zaman dilimi	OAZD (UTC+1)
- Yaz	OAYZD (UTC+2)
Trafik akışı	sağ
Internet TLD	.rs
Telefon kodu	381
1 Sırbistan Cumhuriyeti’nde Kiril harfli Sırpça resmiyettedir. Bunun yanında, Voyvodina’da Rumence, Rusince, Macarca, Slovakça, Hırvatça dilleri resmiyettedir.

Sırbistan (Sırpça: Србија , Srbija) ya da resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti ( Република Србија , Republika Srbija), Balkanlar'da yer alan bir devlettir. Sırbistan-Karadağ’ın ayrılmasıyla oluşmuştur. Kuzeyinde Macaristan, batısında Hırvatistan, Bosna-Hersek ve Karadağ, güneyinde Makedonya ve Kosova, doğusunda Romanya ve Bulgaristan bulunur.

Tarih

Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını almıştır ve 420 yıl Osmanlı toprağı olarak kalmıştır. Balkanlar'da yer alan eski Yugoslavya'nın bir arada kalan iki parçası olan Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği, 21 Mayıs 2006 günü Karadağ'da düzenlenen referandum sonucu "De Facto" şekilde ortadan kalktı. Birliğin "De Jure" yani hukuki anlamda son bulmasıysa 3 Haziran 2006 tarihinde her iki ülke parlamentosunun birliğin sona ermesini onaylaması ile gerçekleşti.

Bu eski birlik içindeki iki ulusal oluşumu teşkil eden Sırbistan (başkenti Belgrad) ve Karadağ (başkenti Podgorica) artık kendi politikalarını belirleme serbestliğine sahiptirler.

Ayrılıktan sonra denizle ilişkisi kesilen Sırbistan'ın, Kosova ayrılana kadar iki otonom bölgesi vardı. Sırbistan, denizle bağlantısı bittiği için donanmasını satılığa çıkarmıştır. Ülkenin tek özerk bölgesi, başkenti Novi Sad olan Voyvodina'dır. Voyvodina'da yoğun bir Macar azınlığı bulunmaktadır. Sırbistan nüfusunun % 82'si Sırp, geri kalan % 18'lik kısmı ise Macar, Boşnak, Roman ve diğer azınlıklar oluşturur.

İdari Yapılanma

Sırbistan’ın idari sistemi istatistiksel bölgeler, ilçeler ve belediyelerden oluşur.

Kosova’daki Birimler

Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi, 1998 yılında başlayan çatışmalar sonucunda 1999 yılından itibaren fiilen Sırbistan idari yapısından kopmuştur. 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını da ilan ederek, uluslararası tanınma süreci devam eden ayrı bir devlet statüsü kazanmıştır. Dolayısıyla Kosova’daki idari birimler fiilen yoktur.

İstatistiksel Bölgeler

Sırbistan’ın en üst idari düzeyini istatistiksel bölgeler (Sırpça: Статистички регион) oluşturur. 2009 yılında Sırbistan Millî Meclisi ülkeyi 7 istatistiksel bölgeye ayıran “Eşit Bölgesel Kalkınma Kanunu” çıkarmıştır. 7 Nisan 2010 tarihinde Kanun tadil edilmiş, bölge sayısı 5 olarak düzenlenmiştir.

• Voyvodina
• Belgrad
• Şumadiya ve Batı Sırbistan
• Güney ve Doğu Sırbistan
• Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi

İlçeler

Sırbistan’ın idari sisteminde istatistiksel bölgelerin içinde ilçeler (Sırpça: Управни округ veya Округ) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 29 ilçe vardır. Bunlardan 7’si Voyvodina’da, 8’i Şumadiya ve Batı Sırbistan’da, 9’u Güney ve Doğu Sırbistan’da, 5’i fiilen Sırbistan’da yer almayan Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nde yer alır.

Belediyeler

Sırbistan’ın idari sisteminde ilçelerin içinde belediyeler (Sırpça: Општина) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 150 adet belediye vardır. Bu idari birimler, Sırbistan’daki yerel yönetim merkezlerini oluştururlar. Ülkede belediye alanlarından 33 tanesi şehir belediyesi yapısındadır.

Sırbistan idari yapısında ayrıca 24 adet idari statüye sahip şehir vardır. Şehir yapılarından bazıları şehir belediyesi birimini oluştururken, bazı şehirler bu statüye sahip değildir. Belgrad, Novi Sad, Niş, Kragujevac, Požarevac ve Vranye olarak 6 şehir ülkedeki şehir belediyelerindendirler. Bu şehirlerin yapısında ayrıca birden fazla belediye birimi bulunur.

Şehirler

Sırbistan haritası

Orta Sırbistan şehirleri ve nüfusları.

• Belgrad = 1.576.124
• Novi Sad = 299.294
• Niş = 252.400
• Kragujevac = 146.000
• Subotica = 99.820
• Leskofça = 95.758
• Çaçak = 73.200
• Semendire = 62.700
• Valjevo = 61.400
• Kraljevo = 57.800
• Alacahisar = 57.400
• Ujiçe = 55.000
• Vranye = 55.000
• Böğürdelen = 54.800
• Yeni Pazar = 54.030

Dil ve Din

Sırbistan'ın resmî dili Sırpçadır. Ancak azınlık dilleri olarak, Macarca, Makedonca, Boşnakça, Hırvatça ve Karadağca dilleri başta olmak üzere diğer azınlık dilleri konuşulur. Fakat Sırbistan hükümeti diğer dillerin konuşulmasını yasaklamıştır. Sırpların büyük bir çoğunluğu Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır. Ama aralarında Katolik ve az da olsa Protestan olanları vardır. Sancak bölgesinde yaşayanların çoğunluğu Türk asıllı ve Boşnak Müslümandır.

Demografi

Ülkede büyük nüfus oranıyla yaşayan Sırpların dışında, başka etnik gruplar da vardır. Kuzey kesimde Macarlar, Rumenler, Slovaklar, Hırvatlar, Rusinler; orta ve güneyde Boşnaklar, Arnavutlar, Türkler yaşar. Bu gruplardan bazıları az nüfusa sahiptirler.

Kültür

Mutfak

Sırbistan mutfağı, Balkan mutfaklarından biridir ve heterojen bir mutfaktır. Yemek kültürü olarak Türk mutfağı ile büyük ortaklıkları vardır. Uzun tarihî süreçteki beraber yaşama sonucunda Sırbistan mutfağında, bugün Türk yiyeceği sayılan birçok ürünü görmek mümkündür. Sarma (sarma), kebap (ćebap, ćevap), güveç (đuveć), baklava (baklava), börek (burek) bu mutfak ögelerinden birkaçıdır.

Ayrıca bakınız

• Voyvodina
• Kosova
• Sancak

Resimler

• 

  Sırbistan Ulusal Meclisi Binası

• 

  Belgrad Üniversitesi Binası

• 

  Niş şehri

• 

  Somun içinde kebaplar

• 

  Güveç

Notlar

A. ↑  Kosova ve Metohiya bölgesi, de facto olarak Sırbistan’a bağlı değil, Kosova Cumhuriyeti olarak ayrı bir devlettir. Sırbistan’a göre hukuken ülkenin bir parçasıdır.

Dış bağlantılar

• (İngilizce) People's Office of the President of the Republic
• (İngilizce) National Bank of Serbia
• (İngilizce) National Assembly of the Republic of Serbia
• (İngilizce) President of the Republic of Serbia
• (İngilizce) Government of the Republic of Serbia
• Nacionalna turistička organizacija Srbije
• Soko Banja Portal
• Soko Banja Smestaj
• Vrnjačka Banja Portal
• Vrnjačka Banja
• Vrnjačka Banja Smestaj
• Direktorijum
• Banja Vrujci Smestaj