Monaco
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Monaco | |||
|
|||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Frans | ||
Hoofsjtad | Monaco | ||
Sjtaotsvörm | Constitutioneel Monarchie | ||
Sjtaotshoof | Albert II | ||
minister vaan staot | Jean-Paul Proust | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
1.95 km² -% |
||
Inwoeners – Deechde: |
32.671 18285/km² |
||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Euro (EUR of € ) |
||
Tiedzaone | UTC +1 | ||
Nationale fiesdaag | 19 november | ||
Vouksleed | Hymne Monégasque | ||
Web | Code | Tel. | .mc | MON | +377 |
Monaco is e stadsstäötsje aon de Middellandse Zie, gaans umslote door Frankriek. Nao Vaticaanstad is 't 't kleinste land op de wereld en 't is 't diechs bevolkde vaan al, umtot 't gans gebeed is volgebouwd. 't Is in trèk es deur toeristenoord en es belastingparadies.
Euro[bewirk | brón bewèrke]
Monaco is ein vaan de drei staote, neve San Marino en Vaticaanstad, die gein lid is vaan de EU, mer wel de Euro gebruuk. Monaco had naomelek, op groond vaan zienen umvaank, al laank 'n munteinheid mèt Fraankriek, en gebruukde veur 2002 de Franse franc (mèt es variant Monegaskische frank). Monaco liet ouch eige euro's sloon; Monegaskische euro's zien zeldzaam en deur verzaomelobjekte.
Taole[bewirk | brón bewèrke]
't Frans, door de mierderheid gesproke, is de offesjeel taol; de hèlf vaan de bevolking heet de Franse nationaliteit. De awwer generatie vaan inlandse Monegaske sprik nog Monegaskisch, e dialek vaan 't Ligurisch. 't Italiaans is ouch in gebruuk.
Historie[bewirk | brón bewèrke]
In de zesde iew veur Christus woort hei naoventrint 'n Griekse kolonie, Monoikos, gestiech. In de loup vaan d'n tied verdween de plaots, tot ze in 1215 nui gestiech woort es veurpos vaan Genua. In 1297 naom Francisco Grimaldi de börch, verkleid es Franciscaner monnek, in; de dynastie bleef tot op d'n daag vaan vaandaog aon de mach mèt oetzundering vaan 1793 tot 1814, wie 't land oonder Frans bestuur kaom. Nao 't Congres vaan Wene woort 't e protectoraat vaan 't Keuninkriek Sardinië en in 1861 erkinde me de ónaofhenkelekheid. In 1949 kaom prins Rainier III aon de mach. In 1962 woort de constitutie gemoderniseerd. E verdraag oet 2002 garandeert tot Frankriek 't land, es de dynastie tot 'n eind kump neet zal inlijve. In 2005 störf prins Rainer III op 81-jaorege leeftied. Ziene zoon Albert volg häöm op.
Lenj in Europa |
---|
Albanië | Andorra | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Belsj | Bosnië en Herzegovina | Bulgarieë | Cyprus2 | Daenemarke | Duutsjlandj | Esland | Finland | Frankriek | Griekelandj | Hongarieë | Ierland | Iesland | Italië | Kosovo (betwis) | Kroatië | Letland | Liechtenstein | Litouwe | Luxemburg | Macedonië | Malta | Moldavië | Monaco | Montenegro | Nederlandj | Noorwege | Oekraïne | Oesteriek | Pole | Portugal | Roemenië | Ruslandj1 | San Marino | Servië | Sjlovenië | Sjlowakieë | Sjpanje | Turkije1 | Tsjechië | Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) | Vereineg Keuninkriek | Wit-Ruslandj | Zjwaede | Zjwitserland |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Faeröer | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Eilandj Man | Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |