1914

1 stycznia – otwarto pierwszą linię lotniczą regularnie przewożącą pasażerów (Floryda).
4 stycznia – odzyskany przez włoską policję obraz Leonarda da Vinciego Mona Lisa powrócił do paryskiego Luwru.
5 stycznia – Ford Motor Company wprowadził ośmiogodzinny dzień pracy w swych fabrykach oraz minimalną stawkę 5 dolarów za dzień pracy.
10 stycznia – Rewolucja meksykańska: Oddziały Pancho Villi zajęły miasto Ojinaga w stanie Chihuahua.
11 stycznia:
- wybuchł wulkan Sakurajima na japońskiej wyspie Kiusiu.
- odbyła się premiera stworzonego przez Towarzystwo Strażnica religijnego filmu „Fotodrama stworzenia” – pierwszej prezentacji zawierającej ruchomy obraz i kolorowane przezrocza zsynchronizowane z akompaniamentem muzycznym i nagranymi komentarzami.
- założono włoski klub piłkarski Reggina Calcio.
16 stycznia – w tureckim Izmirze założono klub piłkarski Altay SK.
30 stycznia – w Wiedniu odbyła się premiera operetki Nareszcie sami z muzyką Ferenca Lehára.
Styczeń – armia rosyjska posiadała 15 sterowców ciśnieniowych o łącznej pojemności 76 tys. m³ (większą flotę sterowców posiadały tylko Niemcy).
13 lutego – w Nowym Jorku powstało Stowarzyszenie Kompozytorów Autorów i Edytorów (ang. American Society of Composers, Authors and Publishers – ASCAP) celem którego jest ochrona praw autorskich (ang. copyright, symbol: ©) jego członków.
15 lutego – założono urugwajski klub piłkarski Sud América Montevideo.
26 lutego – w brytyjskiej stoczni Harland and Wolff, w Belfaście zwodowano transatlantyk HMHS Britannic, siostrzany statek RMS Titanic.
1 marca – Republika Chińska przystąpiła do Powszechnego Związku Pocztowego.
5 marca – w czasie próby zdobycia bieguna północnego zmarł na Wyspie Rudolfa rosyjski badacz Arktyki Gieorgij Siedow.
6 marca – założono szwedzki klub piłkarski Halmstads BK.
7 marca:
- Wilhelm zu Wied przybył do Albanii by rozpocząć panowanie.
- Departament Policji w Petersburgu zawiadomił swoją agenturę w Paryżu, że „znany działacz PPS, Józef Piłsudski przebywający obecnie w Paryżu, przygotowuje wspólnie z Wacławem Sieroszewskim i innymi członkami partii zamach na życie cesarza podczas ewentualnego jego pobytu w Paryżu”.
10 marca – angielska sufrażystka Mary Richardson uszkodziła nożem do mięsa obraz Diego Velázqueza „Wenus ze zwierciadłem” (ang. Rokeby Venus) znajdujący się w National Gallery w Londynie.
16 marca – żona francuskiego ministra Josepha Caillauxa Henriette Caillaux zastrzeliła dziennikarza, wydawcę gazety Le Figaro Gastona Calmette, ponieważ ten groził jej publikacją miłosnych listów z okresu trwania pierwszego małżeństwa jej męża (została w późniejszym procesie uniewinniona).
19 marca – w Toronto otwarto Royal Ontario Museum.
20 marca – amerykański astronom Joel Metcalf odkrył planetoidę (784) Pickeringia.
21 marca – Antonio Salandra został premierem Włoch.
26 marca – w Albanii ustanowiono Order Czarnego Orła.
27 marca:
- belgijski chirurg Albert Hustin dokonał pierwszej udanej niebezpośredniej transfuzji krwi, używając środków przeciwzakrzepowych.
- Tajlandia: otwarto Port lotniczy Bangkok-Don Muang.
29 marca – Katherine Routledge i jej mąż przybyli na Wyspę Wielkanocną w celu pierwszych prawdziwych badań naukowych (wyspę opuścili w sierpniu 1915).
9 kwietnia – rewolucja meksykańska: doszło do tzw. incydentu w Tampico.
14 kwietnia – Irving nabywa praw miejskich w stanie Teksas.
17 kwietnia – Imperium Rosyjskie dokonało aneksji Kraju Urianchajskiego.
18 kwietnia – premiera filmu Cabiria.
20 kwietnia:
- w stanie Kolorado, Gwardia Narodowa Stanów Zjednoczonych dokonała masakry strajkujących górników, 24 osoby zostały zabite (ang. Ludlow massacre).
- II Zawody o Puchar Schneidera (wyścigi wodnosamolotów) w Monako wygrał Brytyjczyk Howard Pixton. Na pływakowym wodnosamolocie Sopwith Tabloid osiągnął rekordową prędkość przelotową 139,7 km/h.
- rewolucja meksykańska: zwycięstwo Amerykanów w bitwie o Veracruz.
- niemiecki astronom Franz Kaiser odkrył planetoidę (786) Bredichina.
21 kwietnia – 3 tys. żołnierzy Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych wylądowało w porcie Vera Cruz w Meksyku.
1 maja – w Chinach uchwalono nową konstytucję przyznającą dyktatorską władzę prezydentowi Yuan Shikaiowi.
4 maja – premiera filmu Bójka na deszczu, pierwszego całkowicie zrealizowanego przez Charliego Chaplina.
8 maja – powstała amerykańska wytwórnia filmowa Paramount Pictures.
14 maja – Woodrow Wilson podpisał proklamację Kongresu Stanów Zjednoczonych ustanawiającą Dzień Matki świętem państwowym w USA.
23 maja – Giacomo della Chiesa (późniejszy papież Benedykt XV) został kardynałem.
24 maja – założono klub piłkarski Lewski Sofia.
25 maja – w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii, Izba Gmin przegłosowała prawo pozwalające Irlandii na ustanowienie swego własnego rządu (ang. Home Rule Act 1914).
29 maja – liniowiec kanadyjski RMS „Empress of Ireland” zatonął w Zatoce Świętego Wawrzyńca, 1024 osoby poniosły śmierć.
1 czerwca – wysłannik prezydenta Woodrow Wilsona Edward Mandell House, spotyka się z cesarzem Niemiec Wilhelmem II Hohenzollernem.
7 czerwca – manifestacje robotnicze w Ankonie (Włochy).
14 czerwca – Międzynarodowy Komitet Olimpijski przedstawił flagę olimpijską.
18 czerwca – Rewolucja meksykańska: Konstytucjonaliści zajmują stan San Luis Potosí – Venustiano Carranza domaga się poddania sił rządowych podległych prezydentowi Victoriano Huercie.
20 czerwca – podczas pokazów lotniczych w Wiener Neustadt doszło do zderzenia sterowca Körting M II z samolotem typu Farman IV (załogi obu maszyn latających zginęły).
28 czerwca – w Sarajewie w Bośni serbski nacjonalista Gavrilo Princip dokonuje zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zabicie arcyksięcia stało się pretekstem do rozpoczęcia I wojny światowej.
2 lipca – oficjalnie ogłoszono, że cesarz Niemiec Wilhelm II Hohenzollern, nie będzie uczestniczył w pogrzebie austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony Zofii von Chotek.
3 lipca:
- w Szimli podpisano trójstronne porozumienie pomiędzy Chinami, Tybetem i Wielką Brytanią. Zgodnie z nim, Chiny pozostawały de iure suwerenem Tybetu, jednak musiały uznać jego pełną autonomię wewnętrzną.
- uruchomienie łączności telefonicznej Nowy Jork-San Francisco.
4 lipca:
- w Artstetten, ok. 60 km na zachód od Wiednia, odbył się pogrzeb austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony Zofii von Chotek.
- w Londynie, Brytyjczyk Willie Applegarth ustanowił rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 21,2 s.
7 lipca – narada ministrów rządu austro-węgierskiego z udziałem m.in., ministra spraw zagranicznych i wojny oraz głównodowodzącego armią i głównodowodzącego marynarką wojenną (trwała od 11:30 do 18:15).
9 lipca:
- Izba Lordów zakończyła redagowanie poprawek do ustawy o samostanowieniu Irlandii (ang. Home Rule Act 1914).
- Franciszek Józef I cesarz austro-węgierski otrzymuje raport z dochodzenia w sprawie zamachu w Sarajewie. Prasa w monarchii prowadzi kampanię antyserbską, nazywając Serbów „śmiercionośnymi szczurami”.
10 lipca – rosyjski dyplomata przy rządzie serbskim, zmarł niespodziewanie w niewyjaśnionych okolicznościach, w austro-węgierskim poselstwie w Belgradzie.
11 lipca – legenda baseballu w USA, Babe Ruth debiutuje w zespole Boston Red Sox.
12 lipca – odbyły się demonstracje w prowincji Irlandii Ulster, zapowiadające wojnę domową.
13 lipca – władze w Wiedniu otrzymały raport o prawdopodobnym ataku sił serbskich nacjonalistów na placówkę dyplomatyczną monarchii w Belgradzie.
14 lipca:
- rząd Irlandii, nowelizuje ustawę przegłosowaną przez brytyjską Izbę Lordów w sprawie samostanowieniu Irlandii (ang. Home Rule Act 1914).
- Robert Goddard otrzymał pierwszy patent na napęd rakietowy na paliwo ciekłe. Jego rakieta miała 12,5 m wysokości.
- pod naciskiem Stanów Zjednoczonych meksykański prezydent Victoriano Huerta podał się do dymisji.
15 lipca:
- w Alpach Berneńskich został oddany do użytku najdłuższy tunel kolejowy Lotschberg o długości ponad 14 km.
- Rewolucja meksykańska: Victoriano Huerta zrezygnował z prezydentury i opuścił Meksyk.
- Rewolucja meksykańska: Francisco Carvajal został prezydentem Meksyku.
- premier István Tisza oświadcza w węgierskim parlamencie że stosunki z Serbią muszą być oczyszczone.
19 lipca – prasa austro-węgierska przestrzega przed domniemaną konspiracją w sprawie idei „Wielkiej Serbii”.
21 lipca – została odkryta Sinope, księżyc Jowisza.
23 lipca – Austro-Węgry wystosowały wobec Serbii ultimatum z żądaniem ujawnienia tożsamości zabójcy arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.
27 lipca – Felix Manalo zarejestrował organizację religijną „Iglesia ni Cristo” na Filipinach.
28 lipca – I wojna światowa: Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii.
30 lipca – w Rosji zostaje ogłoszona powszechna mobilizacja.
31 lipca:
- Niemcy wysunęły ultimatum wobec Francji.
- w Paryżu doszło do zamachu na przywódcę socjalistów Jeana Jaurèsa.
- utworzono Szwajcarskie Siły Powietrzne.
Sierpień:
- za inicjatywą Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza został wydany dekret o zjednoczeniu ziem polskich pod berłem carów. Akt ten nie spotkał się z uznaniem, ale skutkiem przedsięwzięcia było powstanie Legionu Puławskiego.
- Marcus Garvey założył „Uniwersalny Związek Doskonalenia Czarnych” (ang. Universal Negro Improvement Association – UNIA), który miał promować jedność Afroamerykanów.
- wojska rosyjskie wkraczają do Galicji.
1 sierpnia – Niemcy wypowiadają wojnę Rosji. Powszechna mobilizacja w Szwajcarii.
2 sierpnia:
- wojska niemieckie wkraczają do Luksemburga.
- został zawarty tajny układ pomiędzy Imperium Osmańskim a Niemcami, zapewniający Turcji neutralność.
3 sierpnia:
- Niemcy wypowiedziały wojnę Francji.
- wojska niemieckie wkraczają na terytorium Belgii.
- Włochy odmawiają poparcia dla Austro-Węgier (neutralność w wojnie).
4 sierpnia – Wielka Brytania wypowiada Niemcom wojnę. Rozpoczyna się blokada morska Niemiec.
5 sierpnia:
- Stany Zjednoczone ogłaszają neutralność w wojnie.
- w Cleveland uruchomiono pierwszą elektryczną sygnalizację świetlną.
5-16 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa o miasto Liège.
6 sierpnia – Serbia wypowiedziała wojnę Niemcom; Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.
8 sierpnia:
- ostrzał Dar es Salam przez marynarkę brytyjską.
- niemieckie siły kolonialne dokonały egzekucji w Kamerunie na oficerze Martinie-Paulu Sambie – za zdradę stanu.
- poseł Wiktor Jaroński wygłosił w Dumie Państwowej deklarację o solidarności narodu polskiego z Rosją w jej walce z Niemcami.
12 sierpnia:
- Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.
- I wojna światowa: Bitwa pod Haelen, zwana także „bitwą srebrnych hełmów”.
14 sierpnia – I wojna światowa: wojska francuskie wkroczyły do Lotaryngii.
15 sierpnia:
- otwarty zostaje Kanał Panamski.
- Rewolucja meksykańska: Oddziały Venustiano Carranza, dowodzone przez generała Álvaro Obregón, opanowały stolicę Meksyku miasto Meksyk.
- adagio na smyczki i harfę Edwarda Elgara, zostaje po raz pierwszy wykonane w Londynie.
16-19 sierpnia – w bitwie pod górą Cer, około 100 km od Belgradu w Serbii, siły serbskie odniosły zwycięstwo nad siłami Austro-Węgier, było to pierwsze zwycięstwo sił ententy w pierwszej wojnie światowej.
17 sierpnia:
- I wojna światowa: Niemcy zajmują miasto Liège.
- I wojna światowa: ruszyła ofensywa armii rosyjskiej na Prusy Wschodnie.
17 sierpnia-2 września – I wojna światowa: Bitwa pod Tannenbergiem (Grunwaldem) między wojskami niemieckimi i rosyjskimi.
18 sierpnia:
- I wojna światowa: Rozpoczyna się niemiecka ofensywa we Francji.
- Sankt Petersburg został przemianowany na Piotrogród.
20 sierpnia:
- I wojna światowa: Niemcy zdobyły Brukselę.
- I wojna światowa: pyrrusowe zwycięstwo wojsk rosyjskich nad niemieckimi w bitwie pod Gąbinem (ob. Gusiew) w Prusach Wschodnich.
21 sierpnia – całkowite zaćmienie słońca nad Grenlandią i północno-wschodnią Europą.
23 sierpnia:
- Japonia wypowiedziała wojnę Niemcom.
- I wojna światowa: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad niemieckimi w bitwie pod Mons.
25 sierpnia-13 września – pierwsze w świecie loty polarne nad Arktyką na samolocie Maurice Farman M.F.11, Polaka por. Jana Nagórskiego, oficera armii rosyjskiej, w poszukiwaniu zaginionej wyprawy polarnej Gieorgija Siedowa.
25 sierpnia – I wojna światowa: Bitwa austriacko-rosyjska pod Kraśnikiem.
26 sierpnia – kapitulacja niemieckich sił kolonialnych w Togo wobec wojsk angielskich i francuskich.
26-27 sierpnia – I wojna światowa: bitwa obronna w pobliżu miejscowości Le Cateau-Cambrésis we Francji.
28 sierpnia:
- I wojna światowa: zwycięska dla floty brytyjskiej bitwa morska pod Helgolandem z flotą niemiecką.
- I wojna światowa: skapitulował garnizon obronny niemieckiej kolonii Togo.
29-30 sierpnia – I wojna światowa: bitwa obronna w pobliżu miejscowości Saint-Quentin we Francji.
30 sierpnia – I wojna światowa: armia nowozelandzka zajęła Samoa Niemieckie.
Wrzesień – ostrzał niemieckiej artylerii zniszczył zabytkową katedrę w Reims.
1 września:
- Sankt Petersburg zmienił nazwę na Piotrogród.
- ostatni gołąb wędrowny zdechł w ogrodzie zoologicznym w Cincinnati w USA.
2 września
- I wojna światowa: opuszczenie Lwowa przez Austriaków.
- I wojna światowa: Niemcy okupowali miejscowość Moronvilliers, położoną około 15 km od Reims.
3 września:
- kardynał Giacomo della Chiesa został obrany papieżem i przyjął imię Benedykta XV.
- po sześciu miesiącach Wilhelm zu Wied opuścił Albanię, co było spowodowane opozycją w stosunku do jego rządów.
- I wojna światowa: rząd Francji przeniósł się z Paryża do Bordeaux.
5 września:
- w Londynie podpisano porozumienie, zgodnie z którym żaden członek potrójnej ententy (Anglia, Francja, Rosja) nie mógł osobno zawierać układów pokojowych z państwami centralnymi.
- I wojna światowa: w rejonie Firth of Forth niemiecki U-21 storpedował i zatopił brytyjski krążownik Pathfinder.
5-9 września – I wojna światowa: pierwsza bitwa nad rzeką Marną, siły francusko-angielskie powstrzymały marsz Niemców na zachód (ok. 513 tys. zabitych).
6-12 września – I wojna światowa: bitwa niemiecko-rosyjska nad jeziorami mazurskimi.
13 września – I wojna światowa: Siły Republiki Południowej Afryki rozpoczynają działania zbrojne przeciw Niemcom w niemieckiej południowo-zachodniej Afryce (dzisiejsza Namibia).
13-28 września – I wojna światowa: pierwsza bitwa we francuskim departamencie Aisne.
17 września – po raz trzeci Andrew Fisher został premierem Australii.
22 września – I wojna światowa: na Morzu Północnym trzy brytyjskie krążowniki zostały zatopione przez niemiecki okręt podwodny U-9.
26 września – w USA zostaje powołana niezależna agencja rządowa (ang. Federal Trade Commission – FTC), której celem jest ochrona klientów oraz eliminacja i zapobieganie nieuczciwej konkurencji.
30 września – w USA powstała organizacja do walki z alkoholizmem (ang. Flying Squadron).
Październik:
- Włochy stopniowo przechodziły do sojuszu z Ententą.
- Katedra Westminsterska została ubezpieczona od następstw niemieckich bombardowań lotniczych (na sumę 150 tys. £).
1 października:
- I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Arras.
- według chronologii biblijnej zaczęło panować w niebie Królestwo Boże z Jezusem Chrystusem jako władcą.
8 października – premiera filmu niemego Hello, Mabel.
9 października – I wojna światowa: Antwerpia zostaje zdobyta przez siły niemieckie.
10 października – Ferdynand I został królem Rumunii.
13 października:
- I wojna światowa: rząd belgijski przeniósł się do Hawru.
- Amerykanin Garret A. Morgan opatentował maskę przeciwgazową.
- zespół Boston Braves pokonał Philadelphia Athletics 3:1 i zdobył trofeum baseballowe World Series.
15 października – debiut sceniczny Bieniamino Gigli w roli Enza w operze Amilcare Ponchiellego Gioconda.
19 października – I wojna światowa: rozpoczęła się I bitwa pod Ypres.
21 października – Turcja zamknęła dla żeglugi cieśniny Bosfor i Dardanele.
27 października – I wojna światowa: u wybrzeży Irlandii zatonął po wejściu na niemiecką minę brytyjski pancernik „Audacious”.
28 października – I wojna światowa: bitwa morska pod Penang.
29 października:
- I wojna światowa: atak floty tureckiej na wybrzeża Rosji.
- rozpoczął się proces zamachowców z Sarajewa.
Listopad – na froncie zachodnim utrwala się pozycyjny charakter wojny.
1 listopada – I wojna światowa: Bitwa pod Coronelem.
2-5 listopada – Rosja oraz Francja i Anglia wypowiadają wojnę Turcji.
3 listopada:
- I wojna światowa: Niemcy zwyciężyli Brytyjczyków w bitwie pod Tanga (Niemiecka Afryka Wschodnia).
- I wojna światowa: dwa okręty brytyjskie i jeden francuski, w celu przełamania blokady cieśniny Dardanele, dokonały bombardowania tureckiego fortu Sedd el Bahr.
- I wojna światowa: niemieckie okręty przeprowadziły atak na angielskie portowe miasto Great Yarmouth.
5 listopada:
- I wojna światowa: Wielka Brytania anektowała Cypr.
- państwa Ententy wypowiedziały wojnę Turcji.
6 listopada – I wojna światowa: wojska australijskie zajęły kontrolowaną do tej pory przez Niemców wyspę Nauru na Pacyfiku.
7 listopada – I wojna światowa: Japonia zajęła kolonię niemiecką Jiaozhou w Chinach, miejsce stacjonowania Eskadry Wschodnioazjatyckiej marynarki wojennej Cesarstwa Niemieckiego.
9 listopada – I wojna światowa: w bitwie koło Wysp Kokosowych zniszczony został niemiecki krążownik „Emden”.
10 listopada – I wojna światowa: w czasie I bitwy pod Ypres doszło do masakry około 2 tysięcy niemieckich ochotników, głównie uczniów i studentów, skierowanych do ataku na zajmowane przez Brytyjczyków wzgórze (tzw. Kindermord).
12 listopada – Turcja wypowiedziała wojnę państwom ententy.
15 listopada – Venceslau Brás został prezydentem Brazylii.
16 listopada:
- w rok po uchwaleniu prawa (ang. Federal Reserve Act of 1913) zakładającego Bank Rezerwy Federalnej, instytucja ta rozpoczęła swą działalność w USA.
- I wojna światowa: Rozpoczęła się bitwa na froncie bałkańskim nad rzeką Kolubara, między armią Austro-Węgier a siłami serbskimi.
22 listopada – I wojna światowa: zakończyła się I bitwa pod Ypres.
23 listopada – siły USA opuściły Veracruz w Meksyku. Oddziały Venustiano Carranzy po zajęciu miasta ustanawiają tam kwaterę główną swych sił.
24 listopada – Benito Mussolini został wydalony z Włoskiej Partii Socjalistycznej.
26 listopada – eksplozja amunicji na pancerniku Bulwark w angielskim porcie Sheerness spowodowała śmierć 738 z 750 członków załogi.
28 listopada – Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych zamknięta w lipcu ze względu na toczącą się wojnę w Europie, została otwarta tylko dla handlu obligacjami.
30 listopada/1 grudnia – I wojna światowa: po nocnej bitwie pod Krakowem siły austro-węgierskie powstrzymały marsz Rosjan na zachód.
Grudzień – Wielka Brytania ogłosiła protektorat nad Egiptem.
1 grudnia – założono włoską firmę motoryzacyjną Maserati.
6 grudnia – I wojna światowa: armia niemiecka wkroczyła do Łodzi.
8 grudnia – I wojna światowa: w bitwie koło Falklandów Brytyjczycy rozgromili niemiecką Eskadrę Wschodnioazjatycką admirała von Spee.
9 grudnia – I wojna światowa: do służby w Royal Navy wszedł pierwszy transportowiec wodnosamolotów Ark Royal (wyporność 6900 t, 8 wodnosamolotów lub samolotów, 4 działa, 14 km, lotnicze warsztaty naprawcze).
10 grudnia – pożar w fabryce Edisona w Nowym Jorku.
15 grudnia:
- I wojna światowa: zwycięstwo wojsk serbskich nad austro-węgierskimi w bitwie nad Kolubarą.
- eksplozja gazu w kopalni węgla konglomeratu Mitsubishi Hojyo w Kiusiu w Japonii, spowodowała śmierć 687 osób. Najtragiczniejszy wypadek w dziejach kopalnictwa w Japonii.
16 grudnia – I wojna światowa: 137 osób zginęło, a 592 zostały ranne w wyniku ataku marynarki niemieckiej na brytyjskie portowe miasta: Scarborough, Hartlepool i Whitby.
17 grudnia:
- I wojna światowa: Rosjanie zostali zatrzymani pod Limanową.
- I wojna światowa: Wielka Brytania ogłosiła protektorat nad Egiptem.
18 grudnia – w Egipcie Wielka Brytania pozbawiła władzy kedywa Abbasa II, wprowadzając jednocześnie na jego miejsce Husajna Kāmila.
24 grudnia – I wojna światowa: w okolicach miasta Ypres doszło do rozejmu bożonarodzeniowego – angielscy i niemieccy żołnierze przerwali walki.
28 grudnia – Włochy zajęły albański port Valona.
31 grudnia – I wojna światowa: pierwszy raz w czasach nowożytnych, armia niemiecka użyła broni chemicznej na froncie wschodnim, na linii rzek Bzura i Rawka, pod Bolimowem – przeciw oddziałom rosyjskim.

Blaise Diagne z Senegalu stał się pierwszym czarnym afrykańczykiem wybranym do parlamentu we Francji.
Po raz pierwszy można spotkać artykuły powszechnego użytku wykonane ze stali nierdzewnej.
Mahatma Gandhi wraca do Indii z Republiki Południowej Afryki i staje się czołowym działaczem ruchu na rzecz niezależności Indii.
Stolica regionu autonomicznego Kuangsi w Chinach, zostaje przeniesiona z miasta Guilin do miasta Nanning.
Port w miejscowości Orange w stanie Teksas zostaje pogłębiony i przygotowany do budowy okrętów dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych.
W USA powstaje cywilna niedochodowa organizacja (ang. United States Power Squadrons – USPS), której celem jest bezpieczeństwo cywilnych jednostek na morzu oraz szkolenie ludzi związanych z morzem.

Urodzili się[edytuj | edytuj kod]

4 stycznia – Jean-Pierre Vernant, francuski historyk i antropolog (zm. 2007)
5 stycznia:
- Henryk Musiałowicz, polski malarz (zm. 2015)
- George Reeves, amerykański aktor (zm. 1959)
12 stycznia – Karl Otto Götz, niemiecki malarz
13 stycznia – Ján Futák, słowacki duchowny katolicki, botanik i działacz ochrony przyrody, znawca flory Słowacji (zm. 1980)
15 stycznia:
- Stefan Bałuk, polski fotografik, fotoreporter wojenny, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2014)
- Alberto Ullastres, hiszpański polityk i prawnik (zm. 2001)
1 lutego – Aleksander Polus, polski bokser (zm. 1965)
3 lutego – Mary Carlisle, amerykańska aktorka i piosenkarka
5 lutego:
- William S. Burroughs, pisarz i poeta amerykański (zm. 1997)
- Alan Lloyd Hodgkin, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1998)
8 lutego – Jyoti Basu, polityk indyjski (zm. 2010)
12 lutego – Lazar Koliševski, jugosłowiański polityk, prezydent Jugosławii (zm. 2000)
15 lutego – Kevin McCarthy, amerykański aktor (zm. 2010)
22 lutego – Renato Dulbecco, amerykański wirusolog pochodzenia włoskiego (zm. 2012)
23 lutego – Theofiel Middelkamp, holenderski kolarz szosowy (zm. 2005)
1 marca – Józef Sondej, polski duchowny katolicki (zm. 2015)
3 marca:
- Bill Hammon, australijski rugbysta (zm. 2004)
- Asger Jorn (zm. 1973)
8 marca – Jacob Bakema, holenderski architekt (zm. 1981)
11 marca – Álvaro del Portillo, prałat Opus Dei, Sługa Boży (zm. 1994)
15 marca – Bazyli (Doroszkiewicz), polski arcybiskup prawosławny, metropolita warszawski i całej Polski (zm. 1998)
17 marca:
- Jerzy Pierzchała, taternik, alpinista (zm. 2002)
- Maria Gabriella Sagheddu, włoska trapistka, błogosławiona katolicka (zm. 1939)
22 marca – Władysław Niedoba, polski reżyser, scenarzysta i aktor teatralny, działacz społeczny i kulturalny na Zaolziu (zm. 1999)
24 marca – Krystyna Krahelska, poetka, harcerka, żołnierz Armii Krajowej; sanitariuszka, poległa w powstaniu warszawskim; jej twarz została przez Ludwikę Nitschową odwzorowana w (powstałym jeszcze przed wojną) pomniku Syreny na warszawskim Powiślu (zm. 1944)
25 marca:
- Norman Borlaug, amerykański uczony norweskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla (zm. 2009)
- Daan Kagchelland, holenderski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1998)
26 marca – William Westmoreland, amerykański generał (zm. 2005)
28 marca:
- Bohumil Hrabal, czeski pisarz (zm. 1997)
- Edmund Muskie, amerykański polityk polskiego pochodzenia (zm. 1996)
- Jan Mulak, polski trener lekkoatletyczny, twórca Wunderteam (zm. 2005)
31 marca:
- Jerzy Burski, polski polityk (zm. 1979)
- Michał Jakubik, polski generał, pilot myśliwski (zm. 1966)
- Wincenty Kawalec, polski ekonomista, polityk, prezes GUS, minister pracy, płac i spraw socjalnych (zm. 1991)
- Octavio Paz, meksykański poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (zm. 1998)
2 kwietnia – Alec Guinness, brytyjski aktor filmowy i teatralny (zm. 2000)
4 kwietnia – Marguerite Duras, francuska pisarka (zm. 1996)
8 kwietnia – Maria Euthymia Üffing, niemiecka zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1955)
10 kwietnia – Alfred Pellicer Muñoz, hiszpański franciszkanin, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
12 kwietnia:
- Armen Alchian, amerykański ekonomista (zm. 2013)
- Jan van Cauwelaert, belgijski duchowny katolicki
- František Mrázik, słowacki taternik, przewodnik tatrzański, narciarz i ratownik górski (zm. 2001)
17 kwietnia – Evelyn Furtsch, amerykańska lekkoatletka (zm. 2015)
19 kwietnia – Franciszek de Paula Castello y Aleu, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
24 kwietnia albo 24 czerwca – Jan Karski, historyk, prawnik i dyplomata, kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego (zm. 2000)
25 kwietnia – Claude Mauriac, francuski pisarz (zm. 1996)
26 kwietnia – Bernard Malamud, amerykański pisarz, prozaik i autor sztuk teatralnych (zm. 1986)
3 maja – Martí de Riquer, hiszpański mediewista i filolog (zm. 2013)
14 maja – Teodor Ojzerman, radziecki i rosyjski historyk filozofii
15 maja:
- Tenzing Norgay, himalaista nepalski, który wraz z Edmundem Hillarym dokonał pierwszego wejścia na Mount Everest (zm. 1986)
- Botir Boboyev, sowiecki wojskowy, Bohater Związku Radzieckiego (zm. 1984)
21 maja – Kazimierz Antonowicz, polski fizyk (zm. 2003)
27 maja – Bohdan Arct, polski pilot myśliwski, pisarz (zm. 1973)
6 czerwca – Antonina Gordon-Górecka, polska aktorka (zm. 1993)
10 czerwca – Henryk Tomaszewski, polski grafik, rysownik, twórca plakatów i ilustracji (zm. 2005)
15 czerwca – Jurij Andropow, radziecki działacz partyjny i państwowy (zm. 1984)
16 czerwca – Czesław Szachnitowski, polski artysta malarz
24 czerwca:
- albo 24 kwietnia – Jan Karski, historyk, prawnik i dyplomata, kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego (zm. 2000)
- Myrosław Lubacziwski (ukr. Миросла́в Іва́н Любачі́вський), ukraiński duchowny katolicki, arcybiskup większy Lwowa (zm. 2000)
26 czerwca – Rudolf Schmid, niemiecki duchowny katolicki (zm. 2012)
2 lipca – Alojs Andricki, duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1943)
9 lipca – Willi Stoph, polityk NRD, jeden z najdłużej urzędujących premierów państwa europejskiego (zm. 1999)
18 lipca – Gino Bartali, włoski kolarz szosowy, dwukrotny zwycięzca Tour de France i trzykrotny Giro d’Italia (zm. 2000)
20 lipca – Ersilio Tonini, włoski duchowny katolicki, kardynał (zm. 2013)
24 lipca – Frances Oldham Kelsey, kanadyjska uczona, farmakolog i lekarka (zm. 2015)
27 lipca – Giuseppe Baldo, włoski piłkarz (zm. 2007)
29 lipca – Alojzy Novarese, włoski ksiądz katolicki, błogosławiony (zm. 1984)
31 lipca – Louis de Funès, francuski komik (zm. 1983)
2 sierpnia – Stanisław Hartman, polski matematyk zajmujący się analizą harmoniczną, współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej, członek-założyciel Towarzystwa Kursów Naukowych, współpracownik KOR (zm. 1992)
7 sierpnia – Jean Carmignac, francuski biblista, qumranolog (zm. 1986)
9 sierpnia – Tove Jansson, fińska pisarka pisząca po szwedzku i malarka (zm. 2001)
14 sierpnia – Roman Łysko, duchowny greckokatolicki, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1949)
18 sierpnia – Ryszard Matuszewski, polski eseista, krytyk literacki, autor podręczników szkolnych, tłumacz (zm. 2010)
23 sierpnia – Lars Lundström, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (zm. 1982)
26 sierpnia – Julio Cortázar, argentyński pisarz (zm. 1984)
28 sierpnia – Per Gedda, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 2005)
2 września – Stefania Grodzieńska, polska pisarka i aktorka (zm. 2010)
5 września – Nicanor Parra, chilijski poeta
11 września:
- Mária Medvecká, słowacka artystka malarka (zm. 1987)
- Paweł, patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego (zm. 2009)
24 września:
- John Kerr, australijski prawnik, polityk, gubernator generalny Australii (zm. 1991)
- Andrzej Panufnik polski kompozytor i dyrygent (zm. 1991)
26 września – Jack LaLanne, amerykański kręgarz, pisarz, kulturysta, instruktor ćwiczeń i osobowość telewizyjna (zm. 2011)
28 września – Marian Fuks, polski historyk żydowskiego pochodzenia
1 października – Maciej Maciejewski, polski aktor
2 października – Jan Nowak-Jeziorański, polski polityk i dziennikarz (zm. 2005)
6 października – Thor Heyerdahl, norweski badacz i podróżnik, na tratwie Kon-Tiki przepłynął Ocean Spokojny (zm. 2002)
7 października – Josef František, czeski lotnik, as myśliwski (zm. 1940)
11 października:
- Reuben Fine, amerykański arcymistrz szachowy (zm. 1993)
- Tore Rydman, szwedzki curler (zm. 2003)
16 października – Mohammad Zaher Szah, król Afganistanu (zm. 2007)
21 października:
- Martin Gardner, amerykański matematyk (zm. 2010)
- Kazimierz Świątek, białoruski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup mińsko-mohylewski (zm. 2011)
26 października – Stefan Sándor, węgierski salezjanin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1953)
27 października:
- Jan Kott, polski krytyk i teoretyk teatru, poeta i tłumacz (zm. 2001)
- Dylan Thomas, walijski poeta i pisarz (zm. 1953)
28 października:
- Jonas Salk, amerykański lekarz, biolog, odkrywca szczepionki przeciwko polio (zm. 1995)
- Richard Synge, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1994)
5 listopada – Herbert Czaja, niemiecki polityk chadecki, reprezentant „wypędzonych” (zm. 1997)
8 listopada – Norman Lloyd, amerykański aktor, producent i reżyser
9 listopada – Hedy Lamarr, aktorka, hollywoodzka gwiazda filmowa i wynalazczyni (zm. 2000)
10 listopada – Julian Sztatler, polski piosenkarz i pianista, aktor (zm. 1964)
11 listopada – Eugene Nida, amerykański lingwista i teoretyk przekładu biblijnego (zm. 2011)
13 listopada – Amelia Bence, argentyńska aktorka
23 listopada – Mira Michałowska, polska pisarka, dziennikarka, satyryk i tłumaczka (zm. 2007)
5 grudnia:
- Stanisław Dygat, polski prozaik i felietonista (zm. 1978)
- Hans Hellmut Kirst, niemiecki pisarz (zm. 1989)
14 grudnia – Karl Carstens, prezydent Niemiec (zm. 1992)
16 grudnia – Władysław Miziołek, polski biskup katolicki, ekumenista (zm. 2000)
20 grudnia – Harry F. Byrd, Jr., amerykański polityk (zm. 2013)
21 grudnia – Ivan Generalić, chorwacki malarz naiwny (zm. 1992)
26 grudnia:
- Józef Maria Corbín Ferrer, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- Annemarie Wendl, niemiecka aktorka (zm. 2006)
- Richard Widmark, amerykański aktor filmowy (zm. 2008)

Zmarli[edytuj | edytuj kod]

10 stycznia – Leonia Franciszka Aviat, francuska zakonnica, założycielka oblatek św. Franciszka Salezego, święta katolicka (ur. 1844)
18 stycznia – Fryderyk Sellin, łódzki cukiernik, kupiec, przedsiębiorca teatralny, „lodzermensz” (ur. 1831)
24 stycznia – David Gill, szkocki astronom (ur. 1843)
26 stycznia – Józef Gabriel Brochero, argentyński duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1840)
1 marca – Gilbert Elliot-Murray-Kynynmound (znany jako lord Melgund), brytyjski wojskowy, polityk (ur. 1845)
16 marca – Charles-Albert Gobat, szwajcarski prawnik i polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1843)
23 marca – Rafka Chobok Ar-Rajes, libańska zakonnica, święta katolicka (ur. 1832)
25 marca – Frédéric Mistral, francuski poeta i leksykograf, laureat literackiej Nagrody Nobla (ur. 1830)
6 kwietnia – Józef Chełmoński, polski malarz realista (ur. 1849)
11 kwietnia – Helena Guerra, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1835)
16 kwietnia – George William Hill, amerykański astronom, matematyk (ur. 1838)
24 kwietnia – Benedykt Menni, włoski bonifrater, święty katolicki (ur. 1841)
29 maja – Józef Gerard, misjonarz ze zgromadzenia oblatów Maryi Niepokalanej, błogosławiony katolicki (ur. 1831)
21 czerwca – Bertha von Suttner, austriacka pacyfistka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1843)
24 lipca – Adolf Martens, niemiecki metalograf, pionier w badaniach metalograficznych stali (ur. 1850)
31 lipca – Jean Jaurès, francuski przywódca socjalistyczny (ur. 1859)
6 sierpnia:
- Alfred Hegar, niemiecki lekarz, chirurg, ginekolog (ur. 1830)
- Ellen Wilson, pierwsza żona prezydenta USA Woodrowa Wilsona (ur. 1860)
20 sierpnia – Pius X (właściwie Giuseppe Sarto), papież od 1903, święty (ur. 1835)
30 sierpnia – Aleksander Samsonow, generał rosyjski, dowódca wojskowy w czasie I wojny światowej (ur. 1859)
6 września – Maksym Gorlicki, święty męczennik prawosławny, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w Gorlicach (ur. 1886)
27 września lub 10 października – Karol I Hohenzollern-Sigmaringen, król Rumunii (ur. 1839)
3 listopada – Georg Trakl, austriacki poeta (ur. 1887)
14 listopada – Frederick Roberts, brytyjski wojskowy, marszałek polny (ur. 1832)
16 listopada – Modest Maryański, polski podróżnik, inżynier górnik, poszukiwacz metali szlachetnych, założyciel i właściciel kopalń w Ameryce i Australii (ur. 1854)
18 listopada – Karolina Kózka, polska męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1898)
1 grudnia – Erik Lindh, fiński żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1865)
25 grudnia – Józef Lesiecki, polski taternik, narciarz wysokogórski, ratownik tatrzański, artysta rzeźbiarz (ur. 1886)
27 grudnia – Ottó Herman, węgierski ornitolog, entomolog i polityk (ur. 1835)
Oszkár Jordán, węgierski taternik, alpinista, narciarz wysokogórski, prawnik (ur. 1887)

Zdarzenia astronomiczne[edytuj | edytuj kod]

21 sierpnia – całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla[edytuj | edytuj kod]

z fizyki – Max von Laue
z chemii – Theodore Richards
z medycyny – Robert Barany
z literatury – nagrody nie przyznano
nagroda pokojowa – nagrody nie przyznano

Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]

Tłusty czwartek: 19 lutego
Ostatki: 24 lutego
Popielec: 25 lutego
Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
Wielki Czwartek: 9 kwietnia
Wielki Piątek: 10 kwietnia
Wielka Sobota: 11 kwietnia
Wielkanoc: 12 kwietnia
Poniedziałek wielkanocny: 13 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 21 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
Boże Ciało: 11 czerwca

1914

Spis treści

Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]

Urodzili się[edytuj | edytuj kod]

Zmarli[edytuj | edytuj kod]

Zdarzenia astronomiczne[edytuj | edytuj kod]

Nagrody Nobla[edytuj | edytuj kod]

Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]

Menu nawigacyjne

Narzędzia osobiste

Przestrzenie nazw

Warianty

Wyświetleń

Więcej

Szukaj

Nawigacja

Dla czytelników

Dla wikipedystów

Narzędzia

Drukuj lub eksportuj

W innych językach