Maria van Bourgondië (1457-1482)

Maria van Bourgondië
1457-1482
Portret door Michael Pacher
Hertogin van Bourgondië Vorstin van de Nederlandse Gewesten
Periode	1477-1482
Voorganger	Karel de Stoute
Opvolger	Filips de Schone
Vader	Karel de Stoute
Moeder	Isabella van Bourbon
Wapen van Maria.

Maria van Bourgondië (Brussel, 13 februari 1457 – Wijnendale, 27 maart 1482) was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen, Namen en Franche-Comté, en vrouwe van Mechelen. Door al deze titels was zij samenvattend vorstin van de Nederlanden.

Jeugd, de politieke crisis van 1477 en huwelijk

Maria werd geboren in het paleis van de Koudenberg te Brussel. Haar grootvader Filips de Goede wou haar doopsel niet bijwonen, omdat het kind "slechts een meisje was" en hij hoopte dat de dynastie door een mannelijke opvolger zou worden voortgezet. Maria werd opgevoed in de hoftaal, die Frans was en leerde ook Latijn.

Als enig kind van Karel de Stoute en Isabella van Bourbon, moest zij, na het onverwachte overlijden van haar vader in de Slag bij Nancy op 5 januari 1477, op 20-jarige leeftijd het bewind in zijn erflanden overnemen. Zij werd door prinsen over heel Europa ten huwelijk gevraagd en onder meer koning Lodewijk XI van Frankrijk zag in haar de gedroomde huwelijkspartner voor zijn zoon, de dauphin Karel, om zo Bourgondië en Vlaanderen bij zijn kroondomein te kunnen voegen. Maria zocht daarom steun bij haar onderdanen.

Zij werd onmiddellijk geconfronteerd met hun ontevredenheid omwille van het oorlogszuchtig en centralistisch beleid van haar vader. Door toekenning van het Groot Privilege op 11 februari 1477 verkreeg Maria financiële en militaire steun van de Staten-Generaal. Ook moest zij, om tegemoet te komen aan het particularisme, aan verscheidene gewesten en steden eigen keuren verlenen en toezien hoe haar vaders trouwe kanselier Hugonet en raadgever Guy van Brimeu (heer van Humbercourt, stadhouder van Limburg, Maastricht en Namen) alsook schatbewaarder Jan van Meile, op beschuldigingen van hoogverraad wegens corruptie werden onthoofd te Gent.

Op 19 maart 1477 deed ze op verzoek van de prins-bisschop afstand van al haar rechten op het prinsbisdom Luik.

Op 19 augustus 1477 trouwde Maria met 18-jarige kroonprins Maximiliaan I van Oostenrijk. Daarmee kon de Franse dreiging het hoofd geboden worden: Maximiliaan versloeg op 7 augustus 1479 de troepen van Lodewijk XI in de Slag bij Guinegate.

Huwelijk van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostenrijk

Vlaanderen, dubbel vuurijzer, geslagen onder Maria van Bourgondië in 1478

Titels

• 5 januari 1477–27 maart 1482: hertogin van Bourgondië als Maria I (hoewel Lodewijk XI, koning van Frankrijk dit gebied had ingenomen toen Karel de Stoute stierf)
• 5 januari 1477–27 maart 1482: hertogin van Brabant als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: hertogin van Gelre als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: hertogin van Limburg als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Lothier als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Luxemburg als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: markgravin van Namen als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van vrij Bourgondië (Franche-Comté) als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Artesië als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Charolais als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Vlaanderen als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Henegouwen als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Holland als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Zeeland als Maria I
• 5 januari 1477–27 maart 1482: gravin van Zutphen als Maria I

Kinderen

Het echtpaar kreeg 2 kinderen:

• Filips de Schone (22 juni 1478 - 25 september 1506), trouwde met Johanna van Castilië
• Margaretha van Oostenrijk (10 januari 1480 - 1 december 1530), trouwde met Johan van Aragón en met Filibert II van Savoye

Het praalgraf van Maria van Bourgondië door Jan Borreman in de O.-L.-Vrouwekerk te Brugge

Dood en begraafplaats

Maria overleed op 25-jarige leeftijd aan de gevolgen van een val van haar paard in het bos bij het kasteel van Wynendaele nabij Torhout. Haar vierjarige zoontje Filips de Schone volgde haar op, onder het regentschap van zijn vader Maximiliaan. Zij werd begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Brugge, waar haar grafmonument zich bevindt, vlak naast het praalgraf van haar vader Karel de Stoute. Tijdens archeologisch onderzoek in 1979 werd haar stoffelijk overschot geïdentificeerd.

Na haar dood zou Maximiliaan het zeer nadelige vredesverdrag dat Maria had gesloten met de Franse koning betwisten, maar kreeg hierdoor te kampen met voortdurend verzet van de Vlaamse steden. In Vlaanderen was men reeds blij verlost te zijn vanonder de Franse leenheerschappij en men ervoer oorlog als een aanslag op hun welvarende economie. Deze was gevoelig voor oorlogen, vanwege de import van grondstoffen.

Trivia

In april 2013 werd door PostNL een postzegel uitgebracht van Maria van Bourgondië en vijf andere bijzondere vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, in het kader van het verschijnen van het boek (en de tentoonstelling) 1001 vrouwen.

Voorouders

Voorouders van Maria van Bourgondië
Overgrootouders	Jan zonder Vrees (1371-1413) ∞ Margaretha van Beieren (1353-1423)		Johan I van Portugal (1357-1433) ∞ 1387 Filippa van Lancaster (1360-1415)		Jan I van Bourbon (1381-1434) ∞ Maria van Berry (1367–1434)		Jan zonder Vrees (1371-1413) ∞ Margaretha van Beieren (1353-1423)
Grootouders	Filips de Goede (1396-1467) ∞ 1433 Isabella van Portugal (1397-1472)				Karel I van Bourbon (1401-1456) ∞ 1412 Agnes van Bourgondië (1407–1476)
Ouders	Karel de Stoute (1433-1477) ∞ 1454 Isabella van Bourbon (1436-1465)
Maria van Bourgondië (1457-1482)

Zie ook

• Bourgondische tijd

Externe link

• Portret in Digitaal Vrouwenlexicon

Mediabestanden

Zie de categorie Mary of Burgundy van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.