Nord-Pas-de-Calais

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Nord-Pas-de-Calais
Regio van Frankrijk Vlag van Frankrijk
Vlag van de regio Nord-Pas-de-Calais
(Details)		 Wapen van de regio Nord-Pas-de-Calais
Ligging van de Elzas in Frankrijk
Algemeen
Oppervlakte 12.414 km²
Inwoners (31-12-2007) 4.091.129 (330 inw/km²)
Hoofdplaats Rijsel (Lille)
Arrondissementen 13
Kantons 156
Gemeenten 1 546
Departementen Nord (59)
Pas-de-Calais (62)
Portaal  Portaalicoon   Frankrijk

Nord-Pas-de-Calais (Noord-Nauw van Kales) is de meest noordelijke van de 22 Franse régions (bestuurlijke gewesten). Het bestaat uit de departementen Nord en Pas-de-Calais en heeft een oppervlakte overeenkomend met 40% van België of 92% van het Vlaams Gewest.

Nord-Pas-de-Calais ontstond in 1960 bij de oprichting van de régions. In 1972 verkreeg de regio de status van een établissement public (publieke instelling) onder leiding van een regionale prefect. Door de decentralisatiewetten van 1982 werden de régions ook collectivités territoriales (territoriale overheden), de status die voordien enkel gemeenten en departementen bezaten. In 1986 werden voor het eerst rechtstreeks regio-raden gekozen. Sindsdien stond de nationale overheid steeds meer bevoegdheden af aan de regionale overheden. De regio maakt na de regionale herindeling per januari 2016 deel uit van de regio Nord-Pas-de-Calais-Picardie.

Het gebied heeft een rijke historie als grensgebied tussen Frankrijk en de Nederlanden. Het gebied hoorde in de 16e eeuw grotendeels bij de Zeventien Provinciën maar werd later ingenomen door Lodewijk XIV. Van oudsher speelde de nijverheid er een grote rol. Het is een sterk verstedelijkte streek waar tot voor kort de mijnbouw en textielindustrie domineerden.

Rond de eeuwwisseling begon een nieuwe economische bloei van het gewest tot een van de meest dynamische gebieden in Frankrijk. Het heeft vanaf begin jaren 1990 meer directe buitenlandse investeringen aangetrokken dan enig ander gewest buiten het Île-de-France.[1]

Naam en wapen[bewerken]

Vous êtes en Flandre

Anders dan in de vorige twee eeuwen wordt het Vlaamse karakter van dit gebied thans ook in Frankrijk zelf meer geafficheerd, ironisch genoeg juist op het tijdstip waarop het Vlaams als taal nagenoeg geheel is verdwenen.[2] De regio voert de Vlaamse Leeuw in wapen en vlag, maar de 'conseil régional' (regioraad) hanteert een moderner logo, dat de toren van een typisch Vlaams belfort toont, geplaatst in een hart. De gecombineerde naam 'Nord-Pas-de-Calais' klinkt sommigen niet vlot in de oren en komt als fusie-naam a-historisch en gekunsteld over. Daarom ijveren sommige groeperingen om de naam om te vormen tot 'Pays-Bas français' of Franse Nederlanden, voorlopig zonder succes.[3][4]

Geografie[bewerken]

Reliëf van Nord-Pas-de-Calais.
Historisch centrum voor de mijnbouw te Lewarde

De regio heeft veel steenkoolmijnen en andere zware industrie gekend. Door de sluiting van de mijnen en vele andere bedrijven kent de streek een hoge werkloosheid en armoede. Typisch voor de streek zijn de vele kleine arbeidershuizen.

De kust van deze streek wordt de Opaalkust genoemd. Deze bestaat hoofdzakelijk uit zandstranden, maar er zijn ook een paar kliffen: de Cap Blanc-Nez (Kaap Blankenes) van 134 meter in witte krijt en de Cap Gris-Nez (Kaap Zwartenes) van 45 meter hoog in zandsteen. Deze hebben aan de Engelse zijde van het Nauw van Calais hun tegenhanger in de kliffen van Dover. De kust heeft veel badplaatsen, maar is niet zo druk bebouwd als de Belgische kust. Het hoogste punt van deze regio is de Mont Anor van 271 meter in Anor.

Aangrenzende regio's[bewerken]

Nord-Pas-de-Calais grenst aan:

   Aangrenzende regio's   
 Engeland (VK)   Vlaanderen (BE)   Vlaanderen, Wallonië (BE) 
 Het Kanaal  Brosen windrose nl.svg  Wallonië (BE) 
 Picardië   Picardië   Wallonië (BE) 

Steden[bewerken]

  • De administratieve hoofdstad (préfecture of prefectuur) is Rijsel (Lille). Schuingedrukt zijn de Nederlandse benamingen voor de steden.

Historisch belangrijke steden zijn voorts:

Daarnaast zijn nog te vermelden:

Demografie[bewerken]

De regio heeft 4 miljoen inwoners (7% van de Franse bevolking). Met een bevolkingsdichtheid van 320 inwoners per km² neemt zij na Île-de-France de tweede plaats in in Frankrijk, dat wil zeggen dat zij na Parijs het tweede metropoolgebied in Frankrijk vormt. Meer dan 80 procent van haar bevolking woont in stedelijk gebied.

De vijf grootste stedelijke gebieden in Nord-Pas-de-Calais :
Rang in
Nord-
Pas-de-Calais		 Rang in
Frankrijk		 Naam van de
belangrijkste stad		 Aantal inwoners
(2007)
1 4 Rijsel 1.163.934
2 12 Douai-Lens 546.294
3 19 Valenciennes 399.144
4 34 Béthune 268.972
5 36 Duinkerke 259.134
Bron: Insee

Door het hoge geboortecijfer is de bevolking van Nord-Pas-de-Calais de jongste van alle regio's: 36,5% van de inwoners is minder dan 25 jaar oud (het landelijk gemiddelde is 32,4%). Niettemin loopt het bevolkingsaantal langzaam terug door het vertrekoverschot.

De regionale onderwijsvoorziening van de 'Académie de Lille' (Academie van Rijsel) omvat 1 miljoen leerlingen en studenten. Hoger onderwijs en onderzoek worden verzorgd door de Université Lille Nord de France (110.000 studenten, 10 campussen en een Europees Doctorandicollege).

Geschiedenis[bewerken]

1rightarrow blue.svg Zie Vlaanderen (Franse provincie) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De grote 'Franse landen' in de tiende eeuw: Vlaanderen, Champagne, Bourgondië, Toulouse, Gasconje, Aquitanië, Anjou, Maine, Bretagne, Normandië, en het koninklijke gebied
Vlaanderen in 1609

De regio omvat als hoofdbestanddelen de Franse delen van Vlaanderen (Frans-Vlaanderen) en van Henegouwen (Frans-Henegouwen), alsmede het gewest Artesië (Artois). Deze gebieden horen pas sinds de 17e eeuw bij Frankrijk. Daarvoor maakten zij deel uit van de Bourgondische resp. Spaanse Nederlanden. Daarnaast hoort tot deze regio het vroegere graafschap Boulogne of de 'Boulonnais' met de belangrijke havenstad Boulogne-sur-Mer, alsmede de vroeger (van 1347 tot 1558) bij Engeland behorende havenstad Calais.

Op het einde van het Ancien Régime bestonden er in deze regio twee Franse provincies:

De provincies waren een soort onderverdeling van de grotere Franse 'landen' of gewesten. Vlaanderen was in de vroege middeleeuwen een van deze tien oudste Franse 'landen'. In een groot deel van dit 'Flandre', tot aan Calais toe, werd Vlaams gesproken.[5]

1rightarrow blue.svg Zie Frans-Vlaams voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

  • Arras (Atrecht): De typisch Vlaamse marktplaats (Place des Héros), geplaveid met kasseien

  • Arras: Hotel 'Les Trois Lupars' op de Grand'Place)

  • Arras: Parkeren op de Petite Place

Politieke indeling[bewerken]

Département Prefectuur ISO 3166-2 Arrondissementen Kantons Gemeenten inwoners (jaar) oppervlakte
(km²)		 bevolkingsdichtheid
(inw./km²)
Nord Rijsel FR-59 6 79 652 2.564.950 (2007) 5.743 446,6
Pas-de-Calais Arras FR-62 7 77 895 1.456.726 (2007) 6.671 218,4

Infrastructuur[bewerken]

Kanaaltunnel[bewerken]

De Kanaaltunnel (Engels: 'Channel Tunnel' of 'Chunnel', Frans: 'Tunnel sous la Manche') is een spoorwegtunnel onder Het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland. De bouw van deze tunnel werd voltooid op 6 mei 1994. De tunnel loopt van Calais naar Folkestone in Kent. Hij is ongeveer 50 kilometer lang.

Lille als knooppunt tussen Londen, Brussel en Parijs

Spoorwegknooppunt Rijsel[bewerken]

Rijsel vormt een belangrijk spoorwegknooppunt. Er zijn twee stations: Lille Europe, waar op een paar lokale treinen na enkel TGV- en Eurostar-treinen stoppen, en het kopstation Lille Flandres, waar de meeste andere treinen vertrekken of hun reis beëindigen. Het grootstedelijke gebied rond station Lille Europe, 'Euralille', is ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas.

Verkeersknooppunt Duinkerke[bewerken]

Duinkerke is ook een belangrijk verkeersknooppunt. Het ligt aan de snelweg E40, die een veertigtal kilometers westelijk in Calais begint. In zuidoostelijke richting is er de E42/A25, die Frans-Vlaanderen doorkruist in de richting van Rijsel en bij Bergen op de E19 uitkomt. Er is een TGV-verbinding met Rijsel en Parijs en er zijn TER-treinen (zie hieronder) die de hele regio bedienen.

TER kaart van de regio

Regionaal spoornet[bewerken]

1rightarrow blue.svg Zie TER Nord-Pas-de-Calais voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het regionaal spoornet heeft 1300 km spoorlijn, heeft 18 lijnen in de dienstregeling en bedient 211 stations. Het is het op één na grootste regionaal spoornet van Frankrijk, na dat van TER Rhône-Alpes.

Toerisme[bewerken]

Kaart met de Belforten in België en Frankrijk die op de Unesco-Werelderfgoedlijst staan.

  • Belfort van Armentières (Armentiers)

  • Belfort van Belle (Bailleul)

  • Belfort van Sint-Winoksbergen (Bergues)

  • Belfort van Dowaai (Douai)

  • Belfort van Arras (Atrecht)

  • Duinkerke: Stadhuis

  • Carnaval in Duinkerke

  • Carnaval in Duinkerke

Referenties[bewerken]

  1. ↑ Strauss, D. Northern Area Stages Comeback. Financial Times Europe Special Report: Business Locations in France. 3 oktober 2007.
  2. ↑ Euromosaic. Flemish in France. UOC.edu. Geraadpleegd op 19 juni 2013.
  3. ↑ M.E. Et si on se décidait enfin à changer le nom de la région ? Cap21NPdC.net. Geraadpleegd op 19 juni 2013.
  4. ↑ Comité pour les Pays-Bas français. Pétition pour le changement de nom de la région Nord-Pas-de-Calais. Pays-Bas-francais.org. Geraadpleegd op 10 februari 2012.
  5. ↑ Ryckeboer, H. Dutch/Flemish in the North of France. Journal of Multilingual and Multicultural Development. 2002; 23 (1): 22–35.
    Abstract: Some of the oldest sources of the Dutch language originate from the north of France, where also a lot of place names and family names give evidence of the historical presence of Dutch in that region, although it was mostly called there Flemish. It was replaced there by old French in its Picard form from the 11th century onwards. The gradual transition of language and the corresponding moving up of the language border lasted for about a thousand years. That border did not coincide with political borders, e.g. between the counties of Artesia and Flanders. After the annexation of great parts of Flanders by Louis XIV in the 16th century a slow Frenchification of what is now the arrondisement of Dunkirk began. But Dutch continued to play its role as a cultural language until the French Revolution. The legislation about language use in education and administration hastened the Frenchification of the upper class in the 19th century, especially in the towns. But it was not earlier than the period between the two world wars and mainly after the Second World War that the oral Flemish dialect was increasingly given up. As a result, its disappearance is imminent.

Zie ook[bewerken]

Externe links[bewerken]

Vlag van Frankrijk Bestuurlijke indeling van Frankrijk: Regio's (Régions) Vlag van de Europese Unie
Huidige regio's: Aquitanië · Auvergne · Basse-Normandie · Bourgondië · Bretagne · Centre-Val de Loire · Champagne-Ardenne · Elzas · Franche-Comté · Haute-Normandie · Île-de-France · Languedoc-Roussillon · Limousin · Lotharingen · Midi-Pyrénées · Nord-Pas-de-Calais · Pays de la Loire · Picardië · Poitou-Charentes · Provence-Alpes-Côte d'Azur · Rhône-Alpes
Regio's vanaf 2016: Alsace-Champagne-Ardenne-Lorraine · Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes · Auvergne-Rhône-Alpes · Bourgogne-Franche-Comté · Bretagne · Centre-Val de Loire · Île-de-France · Languedoc-Roussillon-Midi-Pyrénées · Nord-Pas-de-Calais-Picardie · Normandie · Pays de la Loire · Provence-Alpes-Côte d'Azur
Overige regio's: Corsica · Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nord-Pas-de-Calais&oldid=44782450"