25 november

25 november is de 329ste dag van het jaar (330ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 36 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1930 - Op Java begint een uitbarsting van de vulkaan Merapi. 13 dorpen worden vernietigd, en 23 andere zwaar beschadigd. Er sterven meer dan 1300 mensen. Pas in september 1931 komt de vulkaan weer tot rust.
  • 2012 - Bij een brand in een textielfabriek in Bangladesh komen meer dan 100 mensen om het leven.
  • 2014 - Bij twee bomexplosies op een markt in Maiduguri, de hoofdstad van de Nigeriaanse deelstaat Borno, komen meer dan 45 mensen om het leven.

•  Economie
  • 2009 - De aandeelhouders van bank en verzekeraar ING geven goedkeuring voor afsplitsing van onderdelen van het concern.

•  Infrastructuur
  • 2005 - Door storm en winterse buien ontstaat de langste avondspits in Nederland ooit: er staat 802 kilometer file om 18.00 uur. Pas om 05.20 uur, de volgende ochtend, zijn alle files opgelost. Honderden reizigers (ook per trein) brengen de nacht door in opvangplaatsen. In de gemeente Haaksbergen zit de bevolking bijna drie dagen zonder stroom. (Zie: Sneeuwstorm van 25 november 2005)

•  Oorlog
  • 1941 - De U-boot U 331 vernietigt het Britse slagschip HMS Barham met drie torpedo's in de Middellandse Zee.

•  Kunst en cultuur
  • 1952 - In Londen gaat het toneelstuk The Mousetrap van Agatha Christie in première. Het wordt tot op heden onafgebroken gespeeld, en is daarmee de langstlopende toneelvoorstelling ter wereld.

•  Politiek
  • 761 - Oviedo wordt gesticht door Fruela I
  • 1947 - Nieuw-Zeeland wordt een dominion
  • 1963 - John F. Kennedy wordt begraven op de Arlington begraafplaats
  • 1972 - Norman Kirk wordt verkozen tot premier van Nieuw-Zeeland
  • 1975 - Suriname wordt onafhankelijk.
  • 1990 - Bij de eerste ronde van de Poolse presidentsverkiezingen haalt Lech Wałęsa met 39,9 % de meeste stemmen. Tweede is Stan Tymiński met 23,23 %. De eerste minister Tadeusz Mazowiecki is uitgeschakeld. Een tweede stemronde zal uitmaken wie president wordt.

•  Religie
  • 307 - Marteldood van Catharina van Alexandrië.
  • 1984 - Zaligverklaring van José Manyanet y Vives (1833-1901), Spaans priester, Daniel Brottier (1876-1936), Frans missionaris, en Elizabeth Catez (1880-1906), Frans religieuze, in Rome door Paus Johannes Paulus II.

•  Sport
  • 1892 - De Franse baron Pierre de Coubertin lanceert het idee de Olympische Spelen in moderne vorm te doen herleven.
  • 1951 - In Quito wordt het Estadio Olímpico Atahualpa officieel in gebruik genomen.
  • 1990 - In Melbourne eindigt de Nederlandse hockeyploeg als tweede bij het toernooi om de Champions Trophy.
  • 2005 - De Noord-Ierse voetballegende George Best overlijdt in een Londense kliniek op 59-jarige leeftijd.
  • 2005 - Viervoudig winnaar van de Ronde van Spanje, Roberto Heras, wordt op doping betrapt en gedeclasseerd.
  • 2012 - Sebastian Vettel wordt voor de derde maal op rij wereldkampioen Formule 1.

•  Wetenschap en technologie
  • 1935 - Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis wordt opgericht.
  • 1948 - Uitvinding van de kabeltelevisie, door Ed Parsons

Geboren

Catharina Cornaro
geboren in 1454

Sergej Tanejev
geboren in 1856

Victoria Melita van Saksen-Coburg en Gotha
geboren in 1876

Maarten 't Hart
geboren in 1944

Amy Grant
geboren in 1960

Tim Armstrong
geboren in 1966

Christina Applegate
geboren in 1971

Katie Cassidy
geboren in 1986

• 1454 - Catharina Cornaro, koningin van Cyprus (overleden 1510)
• 1562 - Lope de Vega, Spaans toneelschrijver (overleden 1635)
• 1577 - Piet Hein, Nederlands zeevaarder (overleden 1629)
• 1609 - Henriëtta Maria van Frankrijk, koningin van Engeland, Schotland en Ierland (overleden 1669)
• 1638 - Catharina van Bragança, Portugees prinses, koningin van Engeland (overleden 1705)
• 1697 - Gerhard Tersteegen, Duits protestants dichter en mysticus (overleden 1769)
• 1714 - Arima Yoriyuki, Japans wiskundige (overleden 1783)
• 1738 - Thomas Abbt, Duits filosoof en schrijver (overleden 1766)
• 1753 - Henri Daniel Guyot, Nederlands predikant, oprichter doveninstituut (overleden 1828)
• 1775 - Charles Kemble, Brits acteur (overleden 1854)
• 1787 - Franz Gruber, Oostenrijks onderwijzer, componist en organist (overleden 1863)
• 1835 - Andrew Carnegie, Amerikaans industrieel en filantroop (overleden 1919)
• 1840 - Hugo Verriest, Vlaams schrijver (overleden 1922)
• 1841 - Ernst Schröder, Duits wiskundige (overleden 1902)
• 1844 - Carl Benz, Duits ingenieur (overleden 1929)
• 1850 - Eduard Sievers, Duits taalkundige (overleden 1932)
• 1856 - Sergej Tanejev, Russisch componist en muziekpedagoog (overleden 1915)
• 1857 - Frederick Haultain, Canadees politicus (overleden 1942)
• 1858 - Léon Serpollet, Frans coureur en automobielbouwer (overleden 1907)
• 1864 - Augusta de Wit, Nederlands schrijfster (overleden 1939)
• 1865 - Georges Lemmen, Belgisch kunstschilder (overleden 1916)
• 1868 - Ernst Lodewijk van Hessen-Darmstadt, laatste groothertog van Hessen (overleden 1937)
• 1869 - Herbert Greenfield, Canadees politicus (overleden 1949)
• 1870 - Maurice Denis, Frans kunstschilder (overleden 1943)
• 1876 - Victoria Melita van Saksen-Coburg en Gotha, groothertogin van Hessen (overleden 1936)
• 1881 - Peder Gram, Deens componist, pianist en dirigent (overleden 1956)
• 1881 - Paus Johannes XXIII (Angelo Giuseppe Roncalli) (overleden 1963)
• 1887 - Martinus Casimir Addicks Nederlands verzetsstrijder (overleden 1941)
• 1887 - Nikolaj Vavilov, Russisch plantkundige (overleden 1943)
• 1893 - Hendrik de Buck, Nederlands historicus (overleden 1986)
• 1895 - Wilhelm Kempff, Duits pianist en componist (overleden 1991)
• 1895 - Anastas Mikojan, Russisch staatsman (overleden 1978)
• 1896 - Virgil Thomson, Amerikaans componist en dirigent (overleden 1989)
• 1899 - Fouad Ammoun, Libanees minister, diplomaat en rechter (overleden 1977)
• 1900 - Rudolf Höss, Duits commandant (overleden 1947)
• 1901 - Klaas Breeuwer, Nederlands voetballer (overleden 1961)
• 1901 - Arthur Liebehenschel, Duits commandant (overleden 1948)
• 1901 - Tibor Serly, Hongaars-Amerikaans componist, dirigent, en (alt)violist (overleden 1978)
• 1904 - Lillian Copeland, Amerikaans atlete (overleden 1964)
• 1908 - Ottis Stine, Amerikaans autocoureur (overleden 2000)
• 1911 - Roelof Frankot, Nederlands schilder (overleden 1984)
• 1914 - Joe DiMaggio, Amerikaans honkballer (overleden 1999)
• 1915 - Raul de Barros, Braziliaans componist, dirigent, instrumentalist en trombonist (overleden 2009)
• 1915 - Augusto Pinochet, Chileens generaal en dictator (overleden 2006)
• 1917 - Luigi Poggi, Italiaans geestelijke (overleden 2010)
• 1916 - William J. Pomeroy, Amerikaans schrijver en politiek activist (overleden 2009)
• 1920 - Ricardo Montalbán, Mexicaans filmacteur (overleden 2009)
• 1923 - Theo van Dijke, Nederlands burgemeester (overleden 1987)
• 1923 - Mauno Koivisto, Fins politicus en president
• 1923 - Jaap van Meekren, Nederlands televisiejournalist en -presentator (overleden 1997)
• 1924 - Paul Desmond, Amerikaans jazzsaxofonist en -componist (overleden 1977)
• 1924 - Maurice de Wilde, Belgisch journalist (overleden 1998)
• 1924 - Ante Marković, Kroatisch politicus (overleden 2011)
• 1924 - Raghunandan Pathak, Indiaas rechter (overleden 2007)
• 1925 - Rudi Oxenaar, Nederlands museumdirecteur (overleden 2005)
• 1926 - Poul Anderson, Amerikaans sciencefictionschrijver (overleden 2001)
• 1927 - Pierre Vinken, Nederlands neurochirurg en uitgever (overleden 2011)
• 1928 - Jacques Delelienne, Belgisch atleet
• 1930 - Clarke Scholes, Amerikaans zwemmer (overleden 2010)
• 1930 - Jan Syse, Noors politicus (overleden 1997)
• 1931 - Nat Adderley, Amerikaans jazzmusicus (overleden 2000)
• 1931 - John Coetzee, Zuid-Afrikaans kinderboekenschrijver
• 1932 - Takayo Fischer, Amerikaans actrice
• 1933 - Kathryn Crosby, Amerikaans actrice
• 1935 - Leonard Legaspi, Filipijns aartsbisschop en rector magnificus (overleden 2014)
• 1937 - Ole Sørensen, Deens voetballer (overleden 2015)
• 1939 - Rosanna Schiaffino, Italiaans filmactrice (overleden 2009)
• 1940 - Jan Jongbloed, Nederlands voetballer
• 1941 - Rein Jan Hoekstra, Nederlands lid van de Raad van State
• 1941 - Philippe Honoré, Frans striptekenaar en cartoonist (overleden 2015)
• 1941 - Percy Sledge, Amerikaans soulzanger (overleden 2015)
• 1942 - Bob Lind, Amerikaans singer-songwriter
• 1944 - Maarten 't Hart, Nederlands gedragsbioloog en schrijver
• 1944 - Ben Stein, Amerikaans acteur en presentator
• 1945 - Håkan Hagegård, Zweeds bariton
• 1946 - Slim Borgudd, Zweeds autocoureur
• 1947 - Marjan Luif, Nederlands actrice en comédienne
• 1950 - Ya'akov Edery, Israëlisch politicus
• 1951 - Johnny Rep, Nederlands voetballer
• 1952 - Imran Khan, Pakistaans cricketspeler en politicus
• 1955 - Connie Palmen, Nederlands schrijfster
• 1959 - Charles Kennedy, Brits politicus (overleden 2015)
• 1959 - Steve Rothery, Brits gitarist
• 1959 - Erik de Vlieger, Nederlands ondernemer
• 1960 - Amy Grant, Amerikaans zangeres
• 1960 - John F. Kennedy jr., Amerikaans journalist (overleden 1999)
• 1962 - Hironobu Sakaguchi, Japans ontwerper van videospelen
• 1964 - Mark Lanegan, Amerikaans zanger
• 1964 - Bert van Vlaanderen, Nederlands atleet
• 1965 - Dougray Scott, Schots acteur
• 1966 - Tim Armstrong, Amerikaans muzikant
• 1967 - Anthony Nesty, Surinaams zwemmer
• 1967 - Wilco van Rooijen, Nederlands beroepsavonturier
• 1967 - Roeland Wiesnekker, Zwitsers toneelspeler
• 1968 - Jill Hennessy, Canadees actrice
• 1968 - Rodrigo Otazu, Argentijns sieradenontwerper
• 1968 - Rami Rantanen, Fins voetballer
• 1968 - Gallyon van Vessem, Nederlands televisiepresentatrice
• 1969 - Lucien Foort, Nederlands dj
• 1969 - Roland van Vliet, Nederlands politicus
• 1971 - Christina Applegate, Amerikaans actrice
• 1971 - Hilde Gijsbrechts, Vlaams actrice
• 1972 - Stefan Everts, Vlaams motorcrosser
• 1973 - Steven de Jongh, Nederlands wielrenner
• 1973 - Marzieh Reyhani, Nederlands jazzzangeres
• 1975 - Abdelkader Benali, Nederlands schrijver en tv-presentator
• 1976 - Corey Sweet, Australisch wielrenner
• 1976 - Stijn Vandeputte, Belgisch muzikant en acteur
• 1977 - Nuno Assis, Portugees voetballer
• 1977 - Guillermo Cañas, Argentijns tennisser
• 1977 - MacBeth Sibaya, Zuid-Afrikaans voetballer
• 1978 - Lauren Hewitt, Australisch atlete
• 1978 - Marcus Marshall, Australisch autocoureur
• 1979 - Sandrine Bailly, Frans biatlete
• 1980 - Aleen Bailey, Jamaicaans atlete
• 1980 - Isaac Macharia Wanjohi, Keniaans atleet
• 1980 - Josh Mathews, Amerikaans presentator
• 1980 - Aaron Mokoena, Zuid-Afrikaans voetballer
• 1981 - Xabi Alonso, Spaans voetballer
• 1981 - Stewart Haslinger, Brits schaker
• 1983 - Olesja Syreva, Russisch atlete
• 1984 - Gaspard Ulliel, Frans filmacteur
• 1985 - Marit Malm Frafjord, Noors handbalster
• 1985 - Remona Fransen, Nederlands atlete
• 1985 - Marcus Hellner, Zweeds langlaufer
• 1985 - Obidiah Tarumbwa, Zimbabwaans voetballer
• 1986 - Katie Cassidy, Amerikaans actrice en zangeres
• 1986 - Craig Gardner, Engels voetballer
• 1986 - Elsie Moraïs, Vlaams zangeres
• 1986 - Benjamin Starke, Duits zwemmer
• 1987 - Dolla, Amerikaans rapper (overleden 2009)
• 1987 - Kseniya Grigoreva, Oezbeeks alpineskiester
• 1988 - Lalonde Gordon, atleet uit Trinidad en Tobago
• 1988 - Nodar Koemaritasjvili, Georgisch rodelaar (overleden 2010)
• 1988 - Jay Spearing, Engels voetballer
• 1989 - Tom Dice, Belgisch zanger
• 1993 - Danny Kent, Brits motorcoureur

Overleden

• 1034 - Malcolm II van Schotland (54), koning van Schotland
• 1120 - William Adelin (17), zoon van Hendrik I van Engeland
• 1185 - Paus Lucius III (78), Italiaans paus
• 1456 - Jacques Cœur (61), Frans koopman
• 1843 - Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken van Vleuten (72), Nederlands staatsman
• 1864 - David Roberts (schilder) (68), Schots schilder
• 1868 - Jozef van Saksen-Altenburg (79), Duits hertog
• 1881 - Theobald Böhm (88), Duits fluitbouwer en uitvinder
• 1885 - Alfons XII van Spanje (27), koning van Spanje
• 1892 - Samuel Senior Coronel, (65) Nederlands sociaal geneeskundige
• 1920 - Gaston Chevrolet (28), Amerikaans autopionier
• 1925 - Rama VI (44), koning van Thailand
• 1941 - Edmond Fleutiaux (93), Frans militair en entomoloog
• 1955 - Herman Hoogland (64), Nederlands dammer
• 1955 - Arthur Tansley (84), Brits botanicus
• 1961 - Hubert Van Innis (95), Belgisch boogschutter
• 1967 - Ossip Zadkine (77), Frans beeldend kunstenaar
• 1968 - Upton Sinclair (90), Amerikaans journalist, politicus en schrijver
• 1970 - Helene Madison (57), Amerikaans zwemster
• 1970 - Yukio Mishima (45), Japans schrijver en politiek activist
• 1972 - Henri Coandă (86), Roemeens uitvinder en aerodynamisch ingenieur
• 1972 - Johannes Kroese Meijer (74), Nederlands militair
• 1972 - Hans Scharoun (79), Duits architect
• 1973 - René Wijers (82), Nederlands politicus
• 1974 - Nick Drake (26), Brits muzikant
• 1974 - U Thant (65), Birmees secretaris-generaal van de Verenigde Naties
• 1981 - Morris Kirksey (86), Amerikaans atleet
• 1982 - Walt Ader (68), Amerikaans autocoureur
• 1984 - Emile Ensberg (79), Surinaams politicus
• 2002 - Karel Reisz (76), Tsjechisch-Brits filmregisseur
• 2005 - George Best (59), Brits voetballer
• 2005 - Richard Burns (34), Brits autocoureur
• 2005 - Hotze Schuil (81), Fries kaatser
• 2006 - Bobby Byrne (88), Amerikaans trombonist en bigbandleider
• 2006 - Fijke Liemburg (54), Nederlands politicus
• 2007 - Frans Kokshoorn (87), Nederlands acteur
• 2011 - Vasili Aleksejev (69), Russisch gewichtheffer
• 2011 - Fred Meijer (91), Amerikaans ondernemer
• 2011 - Dane Searls (23), Amerikaans BMX'er
• 2012 - Earl Carroll (75), Amerikaans rhythm-and-blueszanger
• 2012 - Simeon ten Holt (89), Nederlands componist
• 2012 - Lars Hörmander (81), Zweeds wiskundige
• 2012 - Jorrit Jorritsma (66), Nederlands schaatser, schaatscoach en sportverslaggever
• 2012 - Dinah Sheridan (92), Brits actrice
• 2013 - Bob Colin Day (72), Brits zanger
• 2013 - Bill Foulkes (81), Brits voetballer
• 2014 - Will Spoor (86), Nederlands mimespeler, acteur en theatermaker

Viering/herdenking

• Suriname - Onafhankelijkheidsdag
• Bosnië en Herzegovina - Nationale feestdag
• Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen (Verenigde Naties) sinds 1999
• Rooms-katholieke kalender:
  • (Naamdag van) Heilige Catharina van Alexandrië († c. 307), Patrones van de kloosterzusters, wevers, kleermakers, pottenbakkers, messenslijpers - Vrije Gedachtenis

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 2005 - Zware sneeuwval in België en Nederland(10-20cm).
• 2004 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -1,9 °C
• 2006 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 13,8 °C
• 1989 - Laagste minimumtemperatuur -6 °C
• 2006 - Hoogste maximumtemperatuur 17,2 °C
• 1917 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 18,5 m/s
• 1970 - Langste zonneschijnduur 7,1 uur
• 1949 - Langste neerslagduur 18,5 uur
• 2005 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 42,5 mm
• 1917 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 65 %

België

Dagrecords

• 1838 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -2,8 °C
• 2006 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 15,6 °C
• 1998 - Laagste minimumtemperatuur -6,9 °C
• 2006 - Hoogste maximumtemperatuur 18,5 °C
• 1987 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19,9 mm

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 25 November van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.