1875
Izvor: Wikipedia
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vijekovi: | 18. vijek – 19. vijek – 20. vijek |
| Decenija: | 1840-e 1850-e 1860-e – 1870-e – 1880-e 1890-e 1900-e |
| Godine: | 1872 1873 1874 – 1875 – 1876 1877 1878 |
| Gregorijanski | 1875 MDCCCLXXV |
| Ab urbe condita | 2628 |
| Islamski | 1291 – 1292 |
| Iranski | 1253 – 1254 |
| Hebrejski | 5635 – 5636 |
| Bizantski | 7383 – 7384 |
| Koptski | 1591 – 1592 |
| Hindu kalendari | |
| - Vikram Samvat | 1930 – 1931 |
| - Shaka Samvat | 1797 – 1798 |
| - Kali Yuga | 4976 – 4977 |
| Kineski | |
| - Kontinualno | 4511 – 4512 |
| - 60 godina | Yin Drvo Svinja (od kineske N. g.) |
| Holocenski kalendar | 11875 |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1875 (MDCCCLXXV) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Sadržaj/Садржај
Događaji[uredi - уреди]
- 3. 2. (22. 1. po j.k.) - Srpski predsednik vlade Aćim Čumić daje ostavku (nakon povlačenja Kaljevića i Piroćanca); nasleđuje ga Danilo Stefanović.
- 8. 2. - Iz Pule otkriven asteroid 183 Istria (astronom Johann Palisa).
- 3. 3. - Premijera Bizetove opere Carmen u Parizu.
- 10. 3. (26. 2. po j.k.?) - U Trstu umro Svetozar Marković.
- 20. 5. - Osnovan Međunarodni biro za mere i tegove, usvojena "Metarska konvencija" (Međunarodni dan metrologije).
- 23. 6. - Nevesinjska puška, napad hajduka Pere Tunguza na turski karavan u Bišini - početak Bosanko-hercegovačkog ustanka (koji izaziva veliko uzbuđenje u Srbiji, vlada pomaže).
- 3. 8. - Osnovan Crveni krst Crne Gore.
- 6. 8. (25. 7. po j.k.) - Knez Milan Obrenović se verio sa Natalijom Petrovom Keško.
- 15. 8. (3. 8. po j.k.) - Skupštinski izbori u Srbiji, liberalna većina (uprkos pritisku na glasače).
- 25. 8. - Matthew Webb je prvi čovjek koji je bez tehničke podrške preplivao La Manche.
- 31. 8. (19. 8. po j.k.) - Stevča Mihailović (liberal) novi predsednik ministarskog saveta u Srbiji ("akciono ministarstvo"; Jovan Ristić dobio inostrane poslove).
- 4. 10. (22. 9. po j.k.) - Knez Milan se obratio direktno skupštini i poslanicima, odvraćajući ih od rata sa Turskom.
- 8. 10. (26. 9. po j.k.) - Ljubomir Kaljević (liberal) novi predsednik srpske vlade (okuplja mlade liberale i konzervativce).
- 6. 10. - Premijera Šekspirovog "Kralja Lira" u Beogradu.
- 17. 10. (5. 10. po j.k.) - U Beogradu venčanje srpskog kneza Milana i Natalije Keško (iz moldavske bojarske porodice).
- 20. 10. (8. 10. po j.k.) - Izmenjen srpski Zakon o opštinama - dobijaju veću samostalnost.
- 28. 10. (16. 10. po j.k.) - Srpska skupština odobrila zajam od 24 miliona dinara, "na strani ili u zemlji" - kasnije neuspešan "Dobrovoljni patriotski zajam".
- 10 - 11. 11. - Najveća ustanička pobeda u BiH, na Muratovici.
- 27. 12. (15. 12. po j.k.) - Izmenjen srpski Zakon o štampi - slobodnija.
Tokom/tijekom godine[uredi - уреди]
- Josif Pančić otkrio novu vrstu omorike (opisana 1877.).
Rođenja[uredi - уреди]
- 14.1. - Albert Schweitzer, alzaško-njemački liječnik, protestantski teolog, filozof i glazbenik († 1965.)
- 22.1. - D.W. Griffith, američki filmski režiser († 1948.)
- 4.2. - Đorđe Mihajlović, slikar († 1919)
- 7.3. - Maurice Ravel, francuski skladatelj († 1937.)
- 2.4. - Dragutin Vladisavljević, srpski lekar, pisac, prevodilac († 1938)
- 6.4. - Branislav Petronijević, srpski filozof, paleontolog, akademik († 1954)
- 20.4. - Vladimir Vidrić, hrvatski književnik († 1909.)
- 24.5. - Teodor Taranovski, teoretičar prava u Srbiji
- 29.5. - Svetozar Ćorović, književnik i poblicista († 1919)
- 6.6. - Thomas Mann, njemački književnik, Nobelova nagrada za književnost, 1929. († 1955.)
- 8.7. - Arčibald Rajs, švajcarski kriminolog, prijatelj Srbije († 1929)
- 11.7. - Fran Binički, hrvatski svećenik, pisac († 1945.)
- 26.7. - Carl Gustav Jung, švicarski psiholog i psihijatar († 1961.)
- 12.9. - Dragutin Domjanić, hrvatski pjesnik († 1933.)
- 4.12. - Rainer Maria Rilke, austrijski pjesnik
- 19.12. - Mileva Marić, matematičar i fizičar, supruga A.Ajnštajna († 1948)
- 29.12. - Pablo Casals, španjolski violočelist, dirigent i skladatelj († 1973.)
Smrti[uredi - уреди]
- 22.2. - Camille Corot, francuski slikar (* 1796.)
- 10.3. - Svetozar Marković, začetnik socijalističkog pokreta u Srbiji (* 1846)
- 20.5. - Ivan Franjo Jukić, hrvatski književnik, kulturni i politički djelatnik (* 1818.)
- 10.6. - Jovan Grčić Milenko, srpski pisac (*1846)
- 10.9. - Petar Popović Pecija, hajdučki harambaša i vođa ustanika bosanske Krajine
