Kubanska revolucija
| Kubanska revolucija | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
| Zaraćene strane | |||||||
 Pokret 26. jula |
 Batistin režim |
||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Fidel Castro Che Guevara Raúl Castro Camilo Cienfuegos |
Fulgencio Batista |
||||||
Kubanska revolucija (španski: Revolución cubana) je naziv za građanski rat koji se od 1953. do 1959. vodio na Kubi između režima pro-američkog predsjednika Batiste na jednoj, i ljevičarskih, nacionalističkih i prodemokratski orijentiranih ustanika okupljenih u Pokret 26. jula na drugoj strani. Ustanici, koje je vodio Fidel Castro, su usprkos brojčane i tehničke inferiornosti, koristeći vještu kombinaciju propagande i gerilske strategije, do kraja 1958. uspjeli vojnički slomiti Batistine snage i uspostaviti režim koji je započeo niz dalekosežnih ekonomskih i političkih reformi, koji će od Kube učiniti prvu socijalističku, odnosno komunističku državu na zapadnoj hemisferi. Reakcija SAD na te događaje je dovela do najozbiljnije eskalacije hladnog rata, a dostignuća i strategiju kubanskih revolucionara su, s manje ili više uspjeha, pokušali kopirati brojne revolucionarne i gerilske organizacije širom svijeta. Zbog svega toga se kubanska revolucija smatra jednim od najvažnijih događaja 20. vijeka.
Sadržaj/Садржај
Dolazak Batiste na vlast[uredi - уреди]
Za vreme Drugog svetskog rata premijer Kube bio je Fulgensio Batista (to je bila njegova prva vladavina Kubom), čija je kandidatura bila potpomognuta od koalicije koji su činili komunisti. I pored toga što su omogučavali značajne povlastice radničkom pokretu, ova koalicija (sa Batistom i komunistima) nije bila prihvaćena kod većine građana i to će možda dovesti do podele u revolucijonarnom pokretu. Za vreme Batistine vlade, enonomska situacija će doživeti značajan napredak zbog izbijanja Drugog svetskog rata. Njegov naslednik Ramon Grau San Martino, izabran 1944. zahvaljujući širokoj podršci u narodu koju je stekao zahvaljujući svojim nacionalističkim i demokratskim merama koje je uveo za vreme njegove prethodne vladavine.
Kako San Martino, tako je i Karlos Prio Sokaras (1948-1952) (obojica su bili lideri kubanske revolucionarne partije) - nisu umeli a kamoli uspeli da iskoriste povoljne ekonomske uslove za vreme svojih mandata, svojim merama umesto da doprinesu ekonomsko stalje ne Kubi, oni su nazadovali i time usporili nadu u ekonomskom procvatu, švercerska industrija je uzimala svoj mah, pljačka javnih fondova nije bila retkost, već je i doživela uspeh neviđenih razmera. I Korupcija nije bila retkost i ona je doživela svoj procvat zahvaljujući mnogobrojnim gagsterskim bandama koje je vlada podržavala da izbaci komuniste iz struktura vlasti. Građanski i politički pokret "ortodoxia" pobunijo se zbog veoma lošeg stanja u zemlji. Njihom harizmatični vođa, Eduardo Sivas, koji će 1951. godine izvršiti samoubistvo usled jedne žestoke rasprave sa vladinim predstavnicima.
Iako je sve na izborima pokazivalo da je ortodoxia pobedila na izborima 1952. godine, vojni udar sve će promeniti. Dobre namere bivše vlade koja je izgubila poverenje zbog toga što su sve revorme bile propuštene, išlo je na ruki Fugnelesiju Batisti da uz podršku Amerike izvrši vojni udar 10. marta 1953. godine.. Usledila je druga vlada Fulgensio Batista koja će trajati od 1953. godine do 1. januara 1959. godine..
