Կոստա Ռիկա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
República de Costa Rica
Կոստա Ռիկայի Հանրապետություն
Կոստա Ռիկա դրոշ
Դրոշ
Կոստա Ռիկա զինանշանը
Զինանշան
Նշանաբան՝
Աշխատանքն ու աշխարհը կապրեն դարեդար
Օրհներգ՝
Noble patria, tu hermosa bandera  
"Ազնիվ հայրենիք, քո գեղեցիկ դրոշը"

Կոստա Ռիկա դիրքը
Մայրաքաղաք Սան Խոսե
100) 9°55′N, 84°4′W
Ամենամեծ քաղաք Սան Խոսե, Պունտարենաս, Էրեդիա
Պետական լեզուներ իսպաներեն
Կառավարում Հանրապետություն
 -  Նախագահ Օսկար Արիաս Սանչես
Անկախություն Իսպանիայից 
 -  Հայտարարված սեպտեմբերի 15 1821 
Տարածք
 -  Ընդհանուր 51 100 կմ²  (128րդ)
 -  Ջրային (%) 0.7
Բնակչություն
 -  մայիս 2009 նախահաշիվը 4,509,290  (119րդ)
 -  Խտություն 85 /կմ² (107րդ)
220 /մղոն²
ՀՆԱ (ԳՀ) 2008 գնահատում
 -  Ընդհանուր $48.741 բիլիոն (2006 գնահատում) 
 -  Մեկ շնչի հաշվով $10,752 (չշարված)
ՄԶՀ (2008) Green Arrow Up Darker.svg 0.847 (բարձր) (50րդ)
Դրամական միավոր Կոստա Ռիկայի կոլոն (CRC)
Ժամային գոտի (UTC-6)
Վերին մակարդակի ազգային դոմենն .cr
Հեռախոսային կոդ +506

Կոստա Ռիկա (իսպաներեն նշանակում է «հարուստ ծովափ»), պետություն Կենտրոնական Ամերիկայում, հյուսիսից սահմանակից է Նիկարագուային, հարավարևելքից՝ Պանամային, հարավից Էկվադորին։ Արևելքում ողողվում է Կարիբյան ծովի, արևմուտքում՝ Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով։

Այն ունի մոտ 4.5 միլիոն, որի մոտավորապես քառորդ մասը բնակվում է մայրաքաղաք Սան Խոսեի մռտրոպիտեն հատվածում։

Անվանում[խմբագրել]

Կոստա Ռիկայի տարածքը հայտնագործել է Քրիստոֆոր Կոլումբոսը 1502 թվականին և անվանել Նուևո Կարթագո (Նոր Կարթագեն)։ Ժամանակակից անվանումը (իսպ.՝ costa ― «ափ», rica ― «հարուստ», այսինքն՝ «հարուստ ափ») իսպանացի գաղութարարները տվել են 16-րդ դարի կեսերին[1]։

Պատմություն[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կոստա Ռիկայի պատմություն

Հնագույն ժամանակներում Կոստա Ռիկայի տարածքում բնակվել են հնդկացիական ցեղեր։ 1502 թ-ին Ք. Կոլումբոսը հայտնաբերել է Կոստա Ռիկայի տարածքը և այն անվանել Նուևո Կարթագո (Նոր Կարթագեն)։ Երկրի ժամանակակից անվանումը տրվել է XVI դարի կեսին և նշանակում է հարուստ ափ։ Երկիրը եղել է Իսպանիայի գաղութը։ Կոստա Ռիկան անկախություն է ձեռք բերել 1821 թ-ի սեպտեմբերի 15-ին՝ Ամերիկայում իսպանական գաղութների անկախության պատերազմի ընթացքում։

Աշխարհագրություն[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կոստա Ռիկայի աշխարհագրություն


Կոստա Ռիկան գտնվում է Կենտրոնական Ամերիկայում։ Ափերը արևելքում ողողում են Կարիբյան ծովի, արևմուտքում՝ Խաղաղ օվկանոսի ջրերը։ Երկրի տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են Կորդիլիերա դե Գուանակաստե, Կորդիլիերա Սենտրալ, Կորդիլիերա դե Տալամանկա լեռները։ Կան գործող հրաբուխներ՝ Իրասու (3432 մ), Պոաս (2704 մ)։ Երկրի հյուսիսը և ծովափնյա նեղ շերտերը զբաղեցնում են դաշտավայրերը։ Կարիբյան ծովափը ճահճապատ է, խաղաղօվկիանոսյանը՝ խիստ մասնատված։ Կան երկաթի, ծծմբի, բոքսիտների, արծաթի, ոսկու հանքավայրեր։

Կլիմա[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կոստա Ռիկայի կլիմա

Կլիման մերձհասարակածային է։ Գետերը (Սան Խուան, Ռիո Ֆրիո) արագահոս են, ստորին հոսանքներում՝ նավարկելի։ Երկրի տարածքի 2/3-ը զբաղեցնում են անտառները։ Բնորոշ կենդանիներից են կապիկները, կատվառյուծը, հովազը, զրահակիրը։ Ափամերձ ջրերը հարուստ են ձկներով։

Գյուղատնտեսություն[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կոստա Ռիկայի տնտեսություն

Պոաս հրաբխի խառնարանը Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է։ Մշակում են սուրճ, կակաո, շաքարեղեգ, ադամաթուզ, բրինձ, եգիպտացորեն և այլն։ Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ։ Զարգացած են արդյունաբերության արդյունահանող (ոսկի, արծաթ, ծովի ջրից՝ աղ), սննդի, տեքստիլ, մետաղամշակման, նավթավերամշակման, քիմիական ճյուղերը։

Բնակչություն և տուրիզմ[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կոստա Ռիկայի բնակչություն

Կոստա Ռիկան կղզյախմբային պետություն է, որով էլ պայմանավորված է այս երկրում տուրիզմի զարգացած լինելու մասին։ Գտնվելով Ամերիկայի կենտրոնում երկիրը հանդիսանում է ԱՄՆ և Հարավային Ամերիկայի առևտրական խաչմերուկ։ Երկիրը բավականին բազմազգ է, այստեղ կան տեղաբնիկ կոստա ռիկացիներ, մեքսիկացիներ, մեծ քանակությամբ իսպանացիներ և պորտուգալացիներ և ամերիկացիներ։

Իր հարմարավետ աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ Կոստա Ռիկայի մայրաքաղաք՝ Սան Խոսեն այժմ տուրիզմի զարգացած կենտրոններից է։

Ամռանը այստեղ են գալիս մեծ քանակությամբ եվրոպացիներ հատկապես գերմանացիներ, իտալացիներ, ֆրանսիացիներ և անգլիացիներ։

Կրոն[խմբագրել]

    1rightarrow.png Հիմնական հոդված՝ Կրոնը Կոստա Ռիկայում

Կոստա Ռիկացիները քրիստոնյա ժողովուրդ են։ Նրանք հավակնում են Քրիստոնեության Կաթոլիկ ուղղությանը հավատարիմ մնալով Քաղկեդոնի ժողովի սկզբունքներին։ Կաթոլիկությունը այստեղ տարածել են իսպանացի նվաճողները իրենց լեզվի հետ միաժամանակ

Տես նաև[խմբագրել]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել]

  1. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987)։ Աշխարհագրական անունների բառարան։ Երևան: «Լույս».