1. desember
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
1. desember er 335. dagur ársins (336. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 30 dagar eru eftir af árinu.
Efnisyfirlit
Atburðir[breyta | breyta frumkóða]
- 1145 - Evgeníus 3. gaf út páfabulluna Quantum praedecessores („Svo hafa forverar okkar“, óformleg þýðing) þar sem hann kallaði eftir annarri krossferðinni.
- 1640 - Portúgal endurheimti sjálfstæði sitt frá Spáni.
- 1878 - Fyrsti viti á Íslandi tekinn í notkun, Reykjanesviti á Valahnúk.
- 1918 - Sambandslagasamningur Íslands og Danmerkur gekk í gildi og varð Ísland þá frjálst og fullvalda ríki. Um leið féllu stöðulögin frá 1871 úr gildi. Íslenski fáninn var dreginn að húni í fyrsta sinn sem fullgildur þjóðfáni. Lítið var um hátíðahöld, og olli spánska veikin þar mestu um. Dagurinn er almennt kallaður fullveldisdagurinn.
- 1918 - Vísindafélag Íslendinga var stofnað.
- 1918 - Konungdæmi Serba, Króata og Slóvena var stofnað og varð síðar Konungsríkið Júgóslavía.
- 1930 - Togarinn Apríl fórst í óveðri með 18 mönnum.
- 1931 - Minnisvarði um Hannes Hafstein var afhjúpaður við Stjórnarráðshúsið.
- 1932 - Sjálfvirkar símstöðvar voru teknar í notkun í Reykjavík og Hafnarfirði og misstu þá margir tugir símastúlkna vinnu sína.
- 1955 - Rosa Parks neitaði að standa upp fyrir hvítum manni í strætisvagni í Bandaríkjunum og var handtekin vegna þess.
- 1972 - Áhugamenn um verndun Bernhöftstorfunnar gengu blysför um miðbæ Reykjavíkur til að vekja athygli á málstað sínum.
- 1974 - Hús Jóns Sigurðssonar var formlega vígt í Kaupmannahöfn.
- 1975 - Silfurbergsnáman hjá Helgustöðum í Reyðarfirði var friðlýst sem náttúruvætti.
- 1975 - Stofnaður var fólkvangur á Reykjanesi, um 300 km2 að stærð.
- 1983 - Ríkisútvarpið hóf útsendingar á FM-bylgju sem Rás 2.
- 1986 - Bylgjan hóf að senda út stöðugt allan sólarhringinn, fyrst íslenskra útvarpsstöðva.
- 1991 - Hilmar Örn Hilmarsson hlaut Felix-verðlaunin fyrir tónlist sína í kvikmynd Friðriks Þórs Friðrikssonar, Börnum náttúrunnar.
- 1994 - Þjóðarbókhlaðan var opnuð í Reykjavík.
- 2004 - Þórólfur Árnason sagði af sér embætti borgarstjóra í Reykjavík.
- 2005 - Suður-Afríka heimilaði hjónabönd samkynhneigðra.
- 2006 - Að minnsta kosti 388 manns létu lífið þegar fellibylurinn Durian gekk yfir Filippseyjar.
- 2006 - Dagur rauða nefsins var haldinn í fyrsta sinn á Íslandi til styrktar Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna (UNICEF).
Fædd[breyta | breyta frumkóða]
- 1083 - Anna Komnene, grískur heimspekingur (d. 1153).
- 1766 - Nikolai Mikhailovich Karamzin, rússneskur rithöfundur (d. 1826)
- 1792 - Nikolai Ivanovich Lobachevsky, rússneskur stærðfræðingur (d. 1856)
- 1844 - Alexandra Bretadrottning (d. 1925).
- 1873 - Valery Bryusov, rússneskt ljóðskáld (d. 1924)
- 1886 - Rex Stout, bandarískur rithöfundur (d. 1975)
- 1890 - Eggert Stefánsson, íslenskur söngvari (d. 1962).
- 1895 - Henry Williamson, enskur rithöfundur (d. 1977)
- 1925 - Haraldur Steinþórsson formaður Knattspyrnufélagsins Fram (d. 2005).
- 1930 - Joachim Hoffmann, þýskur sagnfræðingur (d. 2002)
- 1932 - Matt Monro, enskur söngvari (d. 1985)
- 1935 - Woody Allen, bandarískur leikstjóri, leikari og grínisti
- 1939 - Soffía Jakobsdóttir, íslensk leikkona.
- 1940 - Richard Pryor, bandarískur leikari (d. 2005)
- 1944 - John Densmore, bandarískur trommuleikari (í hljómsveitinni The Doors)
- 1944 - Valgerður Dan, íslensk leikkona.
- 1945 - Bette Midler, bandarísk leik- og söngkona.
- 1945 - Ásta B. Þorsteinsdóttir, alþingismaður (d. 1998).
- 1946 - Gilbert O'Sullivan, írskur söngvari
- 1949 - Pablo Escobar, kólumbískur eiturlyfjabarón (d. 1993)
- 1949 - Aðalsteinn Bergdal, íslenskur leikari.
- 1961 - Jeremy Northam, enskur leikari.
- 1973 - Sigurður Ragnar Eyjólfsson, íslenskur knattspyrnuþjálfari.
- 1974 - Costinha, portúgalskur knattspyrnumaður.
- 1978 - Magni Ásgeirsson, íslenskur tónlistarmaður.
- 1981 - Einar Már Björnsson, söngvari.
- 1988 - Jay Simpson, breskur knattspyrnumaður.
Dáin[breyta | breyta frumkóða]
- 1377 - Magnús Eiríksson smek (f. 1316).
- 1946 - Jónína Jónatansdóttir, íslenskur verkalýðsleiðtogi (d. 1869).
- 1947 - Godfrey Harold Hardy, breskur stærðfræðingur (f. 1877).
- 1972 - Antonio Segni, forsætisráðherra Ítalíu (f. 1891).
- 1973 - David Ben-Gurion, fyrsti forsætisráðherra Ísraels (f. 1886)
- 1991 - George J. Stigler, hagfræðingur.
Hátíðir[breyta | breyta frumkóða]
|