Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
22 stycznia jest 22. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 343 (w latach przestępnych 344) dni.
Imieniny obchodzą: Anastazy , Dobromysł , Dominik , Dorian , Gaudencjusz , Gaudenty , Jutrogost , Kasandra , Laura , Mateusz , Sulisław , Uriel i Wincenty .
Polska – Dzień Dziadka
Saint Vincent i Grenadyny – Święto Saint Vincent i Grenadyn
Ukraina – Dzień Jedności Ukrainy
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [1] [2] obchodzą:
Symbol powstańców styczniowych
1261 – Wołczyn otrzymał prawa miejskie .
1656 – Potop szwedzki : na zamku w Łańcucie przekształcono konfederację tyszowiecką w konfederację generalną.
1832 – W dokonanej przez pruskich żołnierzy masakrze w Fiszewie (obecnie województwo warmińsko-mazurskie ) zginęło 8 polskich weteranów powstania listopadowego , a 12 odniosło ciężkie obrażenia.
1863 – Wybuchło powstanie styczniowe .
1920 :
1922 – Powstała Korporacja Akademicka Respublica .
1925 – Warszawska Rada Miejska podjęła decyzję o wykupieniu majątków w Okęciu , Paluchu i Służewcu pod budowę lotniska i obiektów sportowych.
1938 – Otwarto Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne Kasprowy Wierch .
1943
1945 :
Do Wodzisławia Śląskiego dotarł marsz śmierci z obozu Auschwitz-Birkenau .
Gołańcz , Kcynia , Margonin , Milicz , Odolanów , Olsztyn , Pasym , Pobiedziska , Pyskowice , Rawicz , Stary Sącz i Września zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej .
1946 – Rada Ministrów wydała dekret o utworzeniu Najwyższego Trybunału Narodowego do osądzenia zbrodniarzy nazistowskich.
1954 – Przy Placu Powstańców Warszawy 7 uruchomiono Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny z własnym zespołem dziennikarskim.
1957 – W Warszawie został uprowadzony i zamordowany 16-letni Bohdan Piasecki , syn Bolesława Piaseckiego , przewodniczącego stowarzyszenia „PAX” .
1971 – Rozpoczął się strajk w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie .
1972 – Otwarto Muzeum Uniwersytetu Medycznego w Łodzi .
1978 :
1999 – Sejm RP przyjął ustawę o ochronie informacji niejawnych .
2007 – W Warszawie rozpoczęły się Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym .
2010 – Trzęsienie ziemi o sile 4,7 stopnia w skali Richtera z epicentrum w okolicy Pajęczna .
871 – Wojska króla anglosaskiego Ethelreda I poniosły klęskę w bitwie z najeźdźcami duńskimi pod Basing .
1188 – Alfons IX został królem Leónu .
1349 – Około 400 Żydów oskarżanych o wywołanie epidemii czarnej śmierci zginęło w pogromie w niemieckim mieście Spira .
1506 – Na zlecenie papieża Juliusza II do Rzymu wkroczyło 150 szwajcarskich najemników , dając początek Gwardii Szwajcarskiej .
1517 – Podbój Egiptu przez Turków osmańskich : sułtan Selim I Groźny pokonał mameluków w bitwie pod Ar-Randanijją .
1555 – Wojska króla Birmy Bayinnaunga podbiły Królestwo Ava .
1588 – Papież Sykstus V powołał Świętą Kongregację Obrzędów .
1689 – Zebrany nielegalnie tzw. Parlament Konwencyjny ustanowił nowe zasady sukcesji tronu angielskiego, wykluczające odtąd na zawsze wszystkich książąt katolickich lub ożenionych z katoliczkami.
1771 – Hiszpania scedowała Falklandy na rzecz Wielkiej Brytanii .
1820 – Decydujące zwycięstwo wojsk portugalsko-brazylijskich nad dowodzonymi przez José Gervasio Artigasa bojownikami o niepodległość prowincji Banda Oriental (obecnie Urugwaj ) w bitwie pod Tacuarembó .
1823 – Poeta Ferenc Kölcsey napisał tekst pieśni Boże zbaw Węgrów , późniejszego hymnu Węgier .
1824 – I wojna Brytyjczyków z Aszanti : klęska wojsk brytyjskich w bitwie pod Nsamankow (dzisiejsza Ghana ).
1828 – Arthur Wellesley został premierem Wielkiej Brytanii .
1849 – II wojna Brytyjczyków z Sikhami : po trwającym 9 miesięcy oblężeniu wojska brytyjskie zdobyły miasto Multan w dzisiejszym Pakistanie .
1879 :
1890 – Założono Związek Górników Amerykańskich .
1896 – I wojna włosko-abisyńska : kapitulacja włoskiego garnizonu w oblężonym Mekelie .
1901 – Po śmierci swej matki Wiktorii Hanowerskiej Edward VII został królem Wielkiej Brytanii .
1905 – Na rozkaz cesarza Mikołaja II Romanowa wojsko otworzyło ogień do demonstrantów w Petersburgu (tzw. „krwawa niedziela” ). Według oficjalnych danych zginęły 93 osoby, 333 odniosło rany (34 z nich zmarło), źródła nieoficjalne mówią o setkach zabitych (od 800 do 1000).
1911 – Otwarto Stadion Luigiego Ferrarisa w Genui .
1915 :
1919 – W Kijowie ogłoszono Akt Zjednoczenia Ukrainy .
1924 – Ramsay MacDonald został premierem Wielkiej Brytanii.
1925 – Kostaryka wystąpiła z Ligi Narodów .
1927 – Pierwsza w historii radiowa transmisja z meczu piłkarskiego (Arsenal F.C. - Sheffield United F.C. ).
1932 – W Salwadorze wybuchło powstanie przeciwko dyktaturze gen. Maximiliano Martíneza .
1939 – W rozegranym w Paryżu pierwszym w historii meczu piłkarskim pomiędzy obiema drużynami reprezentacja Francji pokonała reprezentację Polski 4−0.
1941 – II wojna światowa w Afryce : wojska brytyjskie i australijskie zdobyły Tobruk .
1943 – Wojna na Pacyfiku : zwycięstwo aliantów w bitwie pod Sananandą .
1944 – Kampania włoska : wojska amerykańskie wylądowały pod Anzio (Operacja "Shingle" ).
1946 :
1947 – Paul Ramadier został premierem Francji .
1953 – Na Broadwayu odbyła się premiera dramatu Czarownice z Salem Arthura Millera .
1957 – Wojska izraelskie zakończyły operację wycofywania się z półwyspu Synaj , oprócz Strefy Gazy i Szarm el-Szejk .
1961 – Bojownicy z portugalsko-hiszpańskiego Iberyjskiego Rewolucyjnego Dyrektoriatu Wyzwolenia uprowadzili portugalski liniowiec SS Santa Maria , na pokładzie którego znajdowało się 350 członków załogi oraz 586 pasażerów. Po 12 dniach porywacze uzyskali azyl polityczny w Brazylii .
1962 – Organizacja Państw Amerykańskich zawiesiła Kubę w prawach członka.
1963 – Kanclerz RFN Konrad Adenauer i prezydent Francji Charles de Gaulle podpisali Traktat Elizejski .
1964 – Kenneth Kaunda został pierwszym premierem Rodezji Północnej (obecnie Zambia ).
1966 – Papież Paweł VI ustanowił Archidiecezję Anchorage na Alasce ,
1968 – NASA wystrzeliła bezzałogowy statek kosmiczny Apollo 5 .
1969 – 22-letni dezerter Wiktor Iljin otworzył w Moskwie ogień z dwóch pistoletów w kierunku limuzyny z kosmonautami wspólnej misji Sojuz 4 i Sojuz 5 , tuż przed uroczystością ich odznaczenia na Kremlu , w wyniku czego ciężkie obrażenia odniósł kierowca, który zmarł następnego dnia. Celem zamachu miał być Leonid Breżniew , którego limuzyna pojechała zmienioną trasą.
1970 – Dramaturg Eugène Ionesco został członkiem Akademii Francuskiej .
1972 – W Brukseli podpisano traktat o przystąpieniu Danii , Irlandii i Wielkiej Brytanii do Wspólnoty Europejskiej w dniu 1 stycznia 1973 roku.
1973 :
1980 – Fizyk i dysydent Andriej Sacharow został aresztowany i skazany na wewnętrzne wygnanie do miasta Gorki (Niżny Nowogród) z powodu krytyki radzieckiej interwencji w Afganistanie .
1983 – Szwedzki tenisista Björn Borg zakończył karierę sportową.
1987 – Oskarżony o korupcję skarbnik stanowy Pensylwanii Budd Dwyer zastrzelił się podczas konferencji prasowej w Harrisburgu .
1991 – Wojna nad Zatoką Perską : Irakijczycy podpalili szyby naftowe w Kuwejcie .
1995 – 19 Izraelczyków zginęło, a 69 odniosło obrażenia w samobójczym zamachu bombowym przeprowadzonym przez dwóch członków Islamskiego Dżihadu na przystanku autobusowym w Beit Lid .
1996 – Kostas Simitis został premierem Grecji .
1997 – Petyr Stojanow został prezydentem Bułgarii .
1998 – Izraelska rakieta nośna Shavit-1 , mająca wynieść na orbitę satelitę szpiegowskiego , eksplodowała krótko po stracie i wpadła do Morza Śródziemnego .
2000 – Gustavo Noboa został prezydentem Ekwadoru .
2002 – Georgi Pyrwanow został prezydentem Bułgarii.
2006 :
2007 – Co najmniej 88 osób zginęło, a ponad 160 odniosło obrażenia w eksplozjach dwóch samochodów-pułapek w centrum Bagdadu .
2010 – Ireneusz został wybrany przez Sobór Biskupów Serbskiego Kościoła Prawosławnego na 55. patriarchę Serbii.
2013 – Koalicja partii Likud -Jisra’el Betenu wygrała przedterminowe wybory do izraelskiego Knesetu .
2014 :
1263 – Ibn Tajmijja , muzułmański teolog, prawnik (zm. 1328 )
1397 – Ludwik Walezjusz , delfin Francji (zm. 1415 )
1440 – Iwan III Srogi , wielki książę moskiewski , święty prawosławny (zm. 1505 )
1561 – Francis Bacon , angielski filozof, polityk, prawnik (zm. 1626 )
1569 – Lucio Massari , włoski malarz (zm. 1633 )
1572 – John Donne , angielski pisarz (zm. 1631 )
1573 – Sebastian Vrancx , flamandzki malarz (zm. 1647 )
1592 – Pierre Gassendi , francuski duchowny katolicki, filozof, astronom, astrolog, nauczyciel (zm. 1655 )
1645 – William Kidd , szkocki korsarz (zm. 1701 )
1649 – (data chrztu) Pascal Collasse , francuski kompozytor (zm. 1709 )
1677 – Antonio Schinella Conti , włoski fizyk, matematyk (zm. 1749 )
1689 – Philibert Orry , francuski arystokrata, polityk (zm. 1747 )
1690 – Nicolas Lancret , francuski malarz (zm. 1743 )
1729 – Gotthold Ephraim Lessing , niemiecki estetyk, pisarz, krytyk i teoretyk literacki (zm. 1781 )
1733 – Philip Carteret , brytyjski admirał, odkrywca (zm. 1796 )
1756 – Vincenzo Righini , włoski kompozytor, śpiewak operowy (tenor) (zm. 1812 )
1773 – Clemens August Droste zu Vischering , niemiecki duchowny katolicki, arcybiskup Kolonii (zm. 1845 )
1788 – George Gordon Byron , brytyjski poeta (zm. 1824 )
1789 – Łukasz Passi , włoski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1866 )
1796 – Karl Claus , rosyjski chemik, botanik, farmaceuta pochodzenia niemieckiego (zm. 1864 )
1797 – Maria Leopoldyna Habsburg , arcyksiężna austriacka, cesarzowa Brazylii , królowa Portugalii i Algarve (zm. 1826 )
1805 – José Domínguez Bécquer , hiszpański malarz (zm. 1841 )
1812 – Aleksandra Faucher , polska pianistka, działaczka społeczna (zm. 1905 )
1814 – Eduard Zeller , niemiecki teolog, filozof (zm. 1908 )
1815 – Karl Volkmar Stoy , niemiecki pedagog (zm. 1885 )
1816 – Catherine Wolfe Bruce , amerykańska donatorka astronomii (zm. 1900 )
1823 – Mario Mocenni , włoski duchowny katolicki, dyplomata, wysoki urzędnik Kurii Rzymskiej , kardynał (zm. 1904 )
1826 – Friedrich Ueberweg , niemiecki filozof, historyk filozofii (zm. 1871 )
1829 – Emilio Visconti-Venosta , włoski markiz, polityk, dyplomata (zm. 1914 )
1836 – Franciszek Krupiński , polski filozof, publicysta (zm. 1898 )
1840 – Wincenty Rapacki (ojciec) , polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1924 )
1845 – Paul Vidal de la Blache , francuski geograf (zm. 1918 )
1848 – Eliodoro Villazón , boliwijski dziennikarz, polityk, prezydent Boliwii (zm. 1939 )
1849 – August Strindberg , szwedzki pisarz, dramaturg, poeta, malarz, fotograf (zm. 1912 )
1852 – Remigiusz Isoré , francuski jezuita, misjonarz, męczennik, święty (zm. 1900 )
1869 – Grigorij Rasputin , rosyjski mnich, faworyt rodziny cara Mikołaja II (zm. 1916 )
1875 – David W. Griffith , amerykański reżyser filmowy (zm. 1948 )
1877 :
1879 – Joseph Wittig , niemiecki teolog, filozof, pisarz (zm. 1949 )
1880 :
1883 – Jerzy Bandrowski , polski pisarz (zm. 1940 )
1888 :
1889 – Henry Folland , brytyjski konstruktor i przedsiębiorca lotniczy (zm. 1954 )
1891 :
1892 – Marcel Dassault , francuski konstruktor lotniczy (zm. 1986 )
1893 – Conrad Veidt , niemiecki aktor (zm. 1943 )
1895 – Gustaw Cybulski , polski żołnierz, aktor, reżyser (zm. 1931 )
1897 – Rosa Ponselle , amerykańska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 1981 )
1901 :
1904 – Arkadij Gajdar , radziecki pisarz (zm. 1941 )
1905 – Rajmund Wincenty Vargas González , meksykański męczennik, błogosławiony (zm. 1927 )
1906 – Robert E. Howard , amerykański pisarz fantasy (zm. 1936 )
1908 – Lew Landau , rosyjski fizyk (zm. 1968 )
1909 :
1911 :
1913 – Stefan Wincenty Frelichowski , polski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1945 )
1914 :
1916 :
1917 :
1918 – Józef Drożdż , polski instruktor harcerski, harcmistrz, członek ruchu oporu (zm. 2012 )
1920 :
1921 :
1923 :
1926 :
1928 – Shōzō Shimamoto , japoński artysta (zm. 2013 )
1930 :
1931 :
1932 – Piper Laurie , amerykańska aktorka
1934 :
1935 :
1936 :
1937 – Al Kasha , amerykański kompozytor muzyki filmowej
1938 :
1939 :
1940 :
1942 – Amin al-Dżumajjil , libański polityk, prezydent Libanu
1943 :
1945 :
1946 – Malcolm McLaren , brytyjski muzyk, publicysta, menadżer zespołu Sex Pistols (zm. 2010 )
1947 :
1948 :
1949 – Steve Perry , amerykański wokalista, członek zespołu Journey
1951 – Andrzej Słowakiewicz , polski hokeista
1952 – Carlos Eduardo Puch , argentyński seryjny morderca
1953 :
1954 :
1955 :
1956 :
1957 – Francis Wheen , brytyjski dziennikarz, pisarz, publicysta
1959 – Linda Blair , amerykańska aktorka
1960 – Michael Hutchence , australijski wokalista, członek zespołu INXS (zm. 1997 )
1962 – Piotr Polk , polski aktor
1963 – Andriej Czmił , ukraiński kolarz
1964 :
1965 :
1968 – Marek Garmulewicz , polski zapaśnik
1969 :
1971 – Stan Collymore , angielski piłkarz
1972 :
1974 – Stephanie Rottier , holenderska tenisistka
1975 :
1976 – Li Ju , chińska tenisistka stołowa
1977 :
1978 – Ryan Millar , amerykański siatkarz
1980 :
1981 :
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1989 :
1990 :
1991 :
1992 :
1993 :
1997 – Fan Zhendong , chiński tenisista stołowy
239 – Cao Rui , cesarz państwa Wei (ur. 205 )
1188 – Ferdynand II , król Galicji i Leónu (ur. 1137 )
1342 – Henryk IV Wierny , książę żagański (ur. 1291 lub 1292 )
1431 – Maria Mancini , włoska dominikanka, błogosławiona (ur. 1355 )
1459 – Antoni della Chiesa , włoski dominikanin, błogosławiony katolicki (ur. 1394 )
1599 – Cristofano Malvezzi , włoski kompozytor, organista (ur. 1547 )
1642 – Bartłomiej Alban Roe , angielski benedyktyn, męczennik, błogosławiony (ur. 1583 )
1666 – Szahdżahan I , władca Imperium Mogołów w Indiach (ur. 1592 )
1745 :
1750 – Franz Xaver Josef von Unertl , bawarski polityk (ur. 1675 )
1763 – John Carteret , brytyjski arystokrata, polityk, dyplomata (ur. 1690 )
1774 – Peter Uphagen , gdański kupiec, armator, członek Rady Miejskiej (ur. 1704 )
1779 – Jeremiah Dixon , brytyjski astronom, geodeta (ur. 1733 )
1798 – Lewis Morris , amerykański polityk (ur. 1726 )
1799 – Horace-Bénédict de Saussure , szwajcarski przyrodnik, prekursor alpinizmu (ur. 1740 ),
1815 – Johan Liljencrantz , szwedzki polityk, minister finansów (ur. 1730 )
1820 – Iwan Gudowicz , rosyjski generał-feldmarszałek (ur. 1741 )
1837 – Juan Bautista Arriaza , hiszpański poeta (ur. 1770 )
1840 – Johann Friedrich Blumenbach , niemiecki fizjolog, antropolog (ur. 1752 )
1850 :
1858 – Ludwik II , wielki książę Badenii (ur. 1824 )
1860 – Matthew Baines , brytyjski prawnik, polityk (ur. 1799 )
1887 – Fontes Pereira de Melo , portugalski polityk (ur. 1819 )
1888 – Anton de Bary , niemiecki botanik, mikolog, fitopatolog (ur. 1831 )
1900 – David Hughes , amerykański wynalazca (ur. 1831 )
1901 – Wiktoria , królowa Wielkiej Brytanii (ur. 1819 )
1902 – Jan Jarkowski , polski inżynier (ur. 1844 )
1906 – George Holyoake , brytyjski sekularysta, socjalista (ur. 1817 )
1917 – Bérenger Saunière , francuski duchowny katolicki (ur. 1852 )
1919 – Carl Larsson , szwedzki malarz, architekt wnętrz (ur. 1853 )
1922 :
1931 :
1938 – Gabriel Czechowicz , polski ekonomista, prawnik, polityk (ur. 1876 )
1939 – Peder Østlund , norweski łyżwiarz szybki (ur. 1872 )
1945 – Else Lasker-Schüler , niemiecka poetka pochodzenia żydowskiego (ur. 1869 )
1947 – Max Berg , niemiecki architekt (ur. 1870 )
1948 – Jerzy Kowalski , polski filolog klasyczny, pisarz (ur. 1893 )
1950 – Alan Hale, Sr. , amerykański aktor, reżyser filmowy (ur. 1892 )
1955 – Jonni Myyrä , fiński lekkoatleta, oszczepnik (ur. 1892 )
1959 – Mike Hawthorn , brytyjski kierowca wyścigowy (ur. 1929 )
1963 – Nadieżda Mountbatten , rosyjsko-brytyjska arystokratka (ur. 1896 )
1964 :
1966 – Herbert Marshall , brytyjski aktor (ur. 1890 )
1968 – Duke Kahanamoku , amerykański pływak pochodzenia hawajskiego (ur. 1890 )
1972 :
1973 :
1974 – Antanas Sniečkus , litewski działacz komunistyczny (ur. 1903 )
1975 – Paul Antoine Montel , francuski matematyk (ur. 1876 )
1976 – Sylvester Saller , amerykański franciszkanin, biblista, archeolog (ur. 1895 )
1978 – Oliver Leese , brytyjski generał porucznik (ur. 1894 )
1979 :
1980 – Mustapha Choukri , marokański piłkarz (ur. 1945 )
1982 – Eduardo Frei (starszy) , chilijski polityk, prezydent Chile (ur. 1911 )
1983 – Teofil Katra , polski geograf, krajoznawca, pedagog (ur. 1901 )
1984 – Josef Walcher , austriacki narciarz alpejski (ur. 1954 )
1986 – Wilhelm Pluta , polski duchowny katolicki, biskup zielonogórsko-gorzowski , Sługa Boży (ur. 1910 )
1987 – Budd Dwyer , amerykański polityk (ur. 1939 )
1988 :
1990 – Mariano Rumor , włoski polityk, premier Włoch (ur. 1915 )
1991 :
1992 :
1993 – Kōbō Abe , japoński pisarz (ur. 1924 )
1994 :
1995 – Rose Kennedy , Amerykanka, nestorka rodziny Kennedych (ur. 1890 )
1998 – Regina Pisarek , polska piosenkarka (ur. 1939 )
2002 :
2004 – Ann Miller , amerykańska aktorka, tancerka, piosenkarka (ur. 1923 )
2005 :
2006 – Rick van der Linden , holenderski muzyk, członek zespołu Ekseption (ur. 1946 )
2007 :
2008 :
2009 :
Zbigniew Czeczot-Gawrak , polski filmoznawca, historyk i teoretyk filmu, publicysta (ur. 1911 )
Stanisław Karolkiewicz , polski generał, współzałożyciel i prezes Światowego Związku Żołnierzy AK (ur. 1918 )
Anna Radziwiłł , polska pedagog, historyk, polityk, senator RP (ur. 1939 )
Manfred Steffen , niemiecki aktor (ur. 1916 )
Michaił Zajcew , rosyjski generał (ur. 1923 )
2010 :
2011 – Dennis Oppenheim , amerykański artysta (ur. 1938 )
2012 :
2013 :
2014 :
2015 :
Przypisy