1821

1821
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1818 1819 1820  1821  1822 1823 1824 Decennis : 1790 1800 1810  1820  1830 1840 1850 Sègles : Sègle XVIII  Sègle XIX  Sègle XX Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Arquitectura • Automobila • Camins de fèrre • Drech • Literatura • Musica • Sciéncia • Sociologia • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1821 del calendièr gregorian.

Eveniments

França

• 5 de mai - Mòrt de l'emperaire Napoleon 1èr dins l'illa de Santa Elena.

Africa

Etiopia

Mòrt dau negus fantòche Iyoas II (1818-1821) que foguèt remplaçat per Gigar que li succediguèt sota la « proteccion » dau governador de Begamder e cap deis Oròmos. Dins lo rèsta dau país, lo caòs politic entraïnat l'afondrament dau poder imperiau en 1768-1769 contunièt.

Kaffa

Mòrt dau rèi Hoti Gaocho (1798-1821). Son rèine marquèt l'apogèu territòriau dau Reiaume de Kaffa.

Sultanat de Sennar

Invasion dau Sultanat per leis Egipcians. Sensa armas modèrnas, lei Funj foguèron incapables de resistir e assaièron gaire d'organizar la defensa de son territòri. Lo sultan Badi VII eu meme preferiguèt negociar sa somission en cambi d'una pension pagada per lo sobeiran egipcian. Ansin dispareguèt lo Sultanat qu'èra estat fondat en 1504 après l'afondrament d'Alodia.

America

Mexic

Mandat en 1820 còntra l'insureccion de Guerrero, lo coronèu Augustin de Iturbide preferiguèt finalament negociar un acòrd ambé leis insurgents en febrier. Dich plan d'Iguala, prevesiá la formacion d'un Empèri de Mexic independent dirigit per lo rèi Ferdinand VII ò un prince de son ostau. Lo catolicisme demorava religion d'Estat e la Glèisa gardava sei bens e sei privilègis. Enfin, l'egalitat juridica èra establida. Iturbide e Guerrero jonhèron sei tropas e, en aost, lei leialistas espanhòus foguèron vencuts e obligats d'acceptar lo plan. En setembre, Iturbide venguèt president d'una regéncia.

Naissenças

• 11 de febrièr - Auguste Mariette, egiptològ francés (m. 1881)
• 2 d'abril - Carles Poncy, escrivan tolonenc (m. 1891)
• 9 d'abril - Charles Baudelaire, poèta e escrivan francés (m. 1867)
• 26 de junh - Bartolomé Mitre, president d'Argentina (m. 1906)
• 11 de novembre - Fiodor Dostoievskii, escrivan rus (m. 1881)
• 12 de decembre - Gustave Flaubert, escrivan francés (m. 1880)
• 24 de decembre - Gabriel García Moreno, president d'Equator (m. 1875)

Decèsses

• 23 de febrièr - John Keats, poèta anglés (n. 1795)
• 5 de mai – Napoleon Bonaparte, emperaire dels franceses (n. 1769)