1920

1920
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1917 1918 1919  1920  1921 1922 1923 Decennis : 1890 1900 1910  1920  1930 1940 1950 Sègles : Sègle XIX  Sègle XX  Sègle XXI Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Aeronautica • Arquitectura • Automobila • Benda dessenhada • Camins de fèrre • Cinèma • Drech • Economia • Fotbòl • Literatura • Musica • Santat e medecina • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1920 del calendièr gregorian.

Eveniments

Occitània

Provença

En Marselha, una pichona epidemia de pèsta faguèt un quarantenau de mòrts dins un quartier popular. Pasmens, l'epidemia foguèt rapidament contenguda. A l'ora d'ara, es la darriera epidemia d'aquela malautiá en Occitània.

Euròpa

• 22 de junh - Grècia ataca las tropas de Turquia.

Belgica

Extension dau drech de vòte ai fremas per leis eleccions comunalas (→ 1948 per l'extension a totei leis eleccions).

Reiaume Unit

Bechuanaland

Creacion de dos conseus consultatius representant leis Africans e leis Europèus.

America

Mexic

Somission de Pancho Villa e fin de la Revolucion Mexicana. En Mexico, lo president Carranza assaièt de reprodurre lo modèl instaurat per Diaz mai Obregón obtenguèt lo sostèn dei captaus dau nòrd, dei sindicats obriers e de Pancho Villa. Ansin, quand Carranza ordonèt l'arrestacion de son ancian aliat, se turtèt a una oposicion fòrta que formèt una « armada liberala constitucionala » poderosa. Deguèt alora abandonar Mexico avans d'èsser assassinat sus lo camin de Veracruz.

Lei venceires prenguèron lo poder sota l'autoritat d'Obregón elegit president dins lo corrent de setembre. Formèron un ret gropant captaus tradicionaus, caps de sindicats ò de gropaments de païsans, oficièrs superiors de l'armada e caps politics. Aquò permetèt au regime novèu d'enquadrar la populacion d'un biais eficaç. Per completar aqueu sistèma, una ideologia novèla enaurant lei culturas indianas e mestissas, la gèsta revolucionària e desvalorant lo periòde coloniau. Ansin, la guèrra civila s'acabèt après 10 annadas de combat aguent entraïnat la mòrt d'au mens un milion de personas (sus una populacion estimada a 14 milions en 1910).

Arts

Literatura

Publicacion dau roman Nosautres de l'escrivan rus Ievgueni Zamiatine (1884-1937). Depinta la vida d'un èsser uman dau futur dich D-503 que participa a la construccion dau vaissèu espaciau destinat a convertir per fòrça lei civilizacions extraterrestres au bonur descubèrt per l'Estat Unic. Premiera còntra-utopia literària, aqueu libre aguèt una influéncia importanta sus lo desvolopament de la sciéncia-ficcion.

Naissenças

• 9 de genièr - João Cabral de Melo Neto, diplomatic e poèta brasilièr (m. 1999)
• 9 de genièr - Clive Dunn, actor britanic (m. 2012)
• 10 de genièr - Roberto Marcelo Levingston, president d'Argentina
• 19 de genièr - Javier Pérez de Cuéllar, secretari general de l'ONU
• 20 de genièr - Isaac Asimov, escrivan rus (m. 1992)
• 20 de genièr - Federico Fellini, realizator italian (m. 1993)
• 20 de genièr - DeForest Kelley, actor american (m. 1999)
• 8 de febrièr - Lana Turner, actritz americana (m. 1995)
• 12 de febrièr - Pran, actor indian (m. 2013)
• 22 de febrièr - Max Felip Delavoët, poèta provençal (m. 1990)
• 26 de febrièr - Hilmar Baunsgaard, primièr ministre de Danemarc (m. 1989)
• 29 de febrièr - James Mitchell, actor american (m. 2010)
• 5 de març - Juan José Torres González, president de Bolivia (m. 1976)
• 10 de març - Boris Vian, escrivan, cantaire e musician francés (m. 1959)
• 11 de març - Nicolaas Bloembergen, fisician neerlandés-american, Prèmi Nobel
• 14 de març - Hank Ketcham, dessenhaire american (Dennis the Menace) (m. 2001)
• 15 de març - Edward Donnall Thomas, mètge american, Prèmi Nobel (m. 2012)
• 17 de març - Sheikh Mujibur Rahman, president de Bangladèsh (m. 1975)
• 1 d'abril - Toshiro Mifune, actor japonés (m. 1997)
• 5 d'abril - Barend Biesheuvel, primièr ministre dels Païses Basses (m. 2001)
• 6 d'abril - Edmond Henri Fischer, bioquimista soís-american, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina
• 7 d'abril - Ravi Shankar, musician indian (m. 2012)
• 8 d'abril - Carmen McRae, cantaira americana (m. 1994)
• 15 d'abril - Richard von Weizsäcker, president d'Alemanha
• 6 de mai - Kamisese Mara, president e primièr ministre de las Fiji (m. 2004)
• 15 de mai - Michel Audiard, realizator francés (m. 1985)
• 15 de mai - Edward Donnall Thomas, mètge american, Prèmi Nobel (m. 2012)
• 18 de mai - Karol Wojtyla, lo papa Joan Pau II (m. 2005)
• 26 de mai - Peggy Lee, cantaira americana (m. 2002)
• 29 de mai - John Harsanyi, economista ongrés-american, Prèmi Nobel (m. 2000)
• 30 de mai - Antoni Maria Badia i Margarit, lingüista catalan (m. 2014)
• 11 de junh - Rei Mahendra de Nepal (m. 1972)
• 15 de junh - Alberto Sordi, actor italian (m. 2003)
• 16 de junh - José López Portillo, president de Mexic (m. 2004)
• 17 de junh - François Jacob, biològ francés, Prèmi Nobel (m. 2013)
• 17 de junh - Setsuko Hara, actritz de cinèma japonesa
• 19 de junh - Xalbador, cantaire basc (m. 1976)
• 1 de julhet - Fèlix Castanh, escrivan occitan (m. 2001)
• 5 de julhet - Rafael Alonso, actor de cinéma e teatre espanhòl (m. 1998)
• 10 de julhet - Owen Chamberlain, fisician american, Prèmi Nobel (m. 2006)
• 11 de julhet - Yul Brynner, actor rus-american (m. 1985)
• 21 de julhet - Isaac Stern, violonista ucrainés (m. 2001)
• 23 de julhet - Amália Rodrigues, cantaira portuguesa (m. 1999)
• 25 de julhet - Rosalind Franklin, bioquimista britanica (m. 1958)
• 4 d'agost - Helen Thomas, jornalista e escrivana americana (m. 2013)
• 16 d'agost - Charles Bukowski, escrivan e poèta american (m. 1994)
• 17 d'agost - Maureen O'Hara, actritz e cantaira irlandesa
• 22 d'agost - Ray Bradbury, escrivan american (m. 2012)
• 22 d'agost - Denton Cooley, mètge american
• 26 d'agost - Prem Tinsulanonda, primièr ministre de Tailàndia
• 29 d'agost - Charlie Parker, musician american (m. 1955)
• 14 de setembre - Lawrence Klein, economista american, Prèmi Nobel (m. 2013)
• 23 de setembre - Alexandre Arotonian, compositor armenian (m. 2012)
• 23 de setembre - Mickey Rooney, actor de cinèma american (m. 2014)
• 24 de setembre - Ovadia Yosèf, rabin ultraortodòxe israelian (m. 2013)
• 29 de setembre - Peter Dennis Mitchell, quimista anglés, Prèmi Nobel (m. 1992)
• 1 d'octobre - Walter Matthau, actor american (m. 2000)
• 2 d'octobre - Giuseppe Colombo, engenhaire italian (m. 1984)
• 15 d'octobre - Mario Puzo, escrivan american (m. 1999)
• 17 d'octobre - Montgomery Clift, actor american (m. 1966)
• 20 d'octobre - Janet Jagan, presidenta e primièra ministra de Guyana (m. 2009)
• 22 d'octobre - Timothy Leary, escrivan e psicològ american (m. 1996)
• 23 d'octobre - Gianni Rodari, escrivan italian (m. 1980)
• 29 d'octobre - Baruj Benacerraf, immunologista veneçolan, Prèmi Nobel (m. 2011)
• 5 de novembre - Douglass North, economista american, Prèmi Nobel
• 8 de novembre - Jorge Pacheco Areco, president d'Uruguai (m. 1998)
• 11 de novembre - Roy Jenkins, president de la Comission Europèa (m. 2003)
• 19 de novembre - Gene Tierney, actritz americana (m. 1991)
• 23 de novembre - Paul Celan, poèta alemand (m. 1970)
• 25 de novembre - Ricardo Montalbán, actor mexican (m. 2009)
• 1 de decembre - Le Duc Anh, president de Vietnam
• 6 de decembre - George Porter, quimista britanic, Prèmi Nobel (m. 2002)
• 6 de decembre - Dave Brubeck, pianista e compositor de jazz american (m. 2012)
• 9 de decembre - Carlo Azeglio Ciampi, primièr ministre e president d'Itàlia
• 9 de decembre - Clarice Lispector, escrivana ucraïnesa-brasilièra (m. 1977)
• 11 de decembre - Joan Bodon, escrivan occitan (m. 1975)
• 13 de decembre - Kaysone Phomvihane, president de Laos (m. 1992)
• 20 de decembre - Väinö Linna, escrivan finés (m. 1992)
• 21 de decembre - Adele Goldstine, matematiciana e programadora americana (m. 1964)
• 29 de decembre - Josefa Iloilovatu, president de las Fiji (m. 2011)
• Pèire Lagarda, escrivan occitan (m. 1992)
• Marcèu Petit, abat occitan (m. 2008)

Decèsses

• 4 de genièr - Benito Pérez Galdós, escrivan espanhòl (n. 1843)
• 7 de genièr - Edmund Barton, primièr ministre d'Austràlia (n. 1849)
• 24 de genièr - Amedeo Modigliani, pintor e esculptor italian (n. 1884)
• 20 de febrièr - Robert Peary, almiral american (n. 1856)
• 12 d'abril - Teresa de los Andes, santa catolica (n. 1900)
• 26 d'abril - Srinivasa Ramanujan, matematician indian (n. 1887)
• 21 de mai - Venustiano Carranza, president de Mexic (n. 1859)
• 13 de junh - Essad Pasha, primièr ministre d'Albania (n. 1863)
• 14 de junh - Max Weber, economista e sociològ alemand (n. 1864)
• 14 de junh - Benigno Ferreira, president de Paraguai (n. 1846)
• 1 de julhet - Delfim Moreira, president de Brasil (n. 1868)
• 22 d'agost - Anders Zorn, pintor suedés (n. 1860)
• 29 d'agost - Pablo Arosemena Alba, president de Panamà (n. 1836)
• 25 d'octobre - Rei Alexandre I de Grècia (n. 1893)
• 8 de novembre - Abraham Kuyper, primièr ministre dels Païses Basses (n. 1837)
• 24 de novembre - Benigno Ferreira, president de Paraguai (n. 1846)
• Conrad Wahn, arquitècte alemand (n. 1851)

Prèmi Nobel

• Prèmi Nobel de Fisica : Charles Edouard Guillaume
• Prèmi Nobel de Quimia : Walther Hermann Nernst
• Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina : Schack August Steenberg Krogh
• Prèmi Nobel de Literatura : Knut Hamsun
• Prèmi Nobel de la Patz : Léon Victor Auguste Bourgeois