สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ญี่ปุ่น)

สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
สภานิติบัญญัติแห่งชาติ; 国会; คกไก
	สมัยประชุมสามัญที่ 177
ประเภท
ประเภท	ระบบสองสภา
องค์ประกอบ	ราชมนตรีสภา; สภาผู้แทนราษฎร
ผู้บริหาร
ประธานสภาผู้แทนราษฎร	บุมเม อิบุกิ; ตั้งแต่ 26 ธ.ค. 2555
ประธานราชมนตรีสภา	มะซะอะกิ ยะมะซะกิ; ตั้งแต่ 2 ส.ค. 2556
โครงสร้าง
สมาชิก	722 คน; 242 (ราชมนตรีสภา); 480 (สภาผู้แทนราษฎร)
ราชมนตรีสภา กลุ่มการเมือง	รัฐบาล (134 คน): เสรีประชาธิปไตย (114) โคเมโตะ (20) ฝ่ายค้าน (108 คน): DPJ/ชินเรียวกุฟูไก (58) YP (12) JCP (11) JRP (9) UP (6) SDP (3) NRP-GI (3) PLP (2) ไม่สังกัดพรรค (4)
สภาผู้แทนราษฎร กลุ่มการเมือง	รัฐบาล (325): เสรีประชาธิปไตย (294) โคเมโตะ (31) ฝ่ายค้าน (155): DPJ/Club of Independents (57) Restoration (54) YP (18) Tomorrow (9) JCP (8) ไม่สังกัดพรรค (6) SDP/Shimin Rengō (2) PNP(1)
การเลือกตั้ง
ราชมนตรีสภา การเลือกตั้งล่าสุด	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 (ครั้งที่ 23)
สภาผู้แทนราษฎร การเลือกตั้งล่าสุด	16 ธันวาคม พ.ศ. 2555 (ครั้งที่ 46)
ที่ประชุม
	อาคารสภานิติบัญญัติแห่งชาติ แขวงชิโยะดะ โตเกียว
เว็บไซต์
	ราชมนตรีสภา – เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ; สภาผู้แทนราษฎร – เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ

สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ญี่ปุ่น: 国会 Kokkai ^?, อังกฤษ: National Diet) หรือ รัฐสภา ของประเทศญี่ปุ่น ประกอบด้วยสองสภานิติบัญญัติคือ สภาล่างเรียกว่า สภาผู้แทนราษฎร และสภาสูงเรียกว่า ราชมนตรีสภา สมาชิกของสภาทั้งสองมาจากระบบการเลือกตั้งแบบคู่ขนาน สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีวาระ 4 ปี ส่วนสมาชิกราชมนตรีสภามีวาระ 6 ปี และนอกเหนือไปจากการพิจารณากฎหมายต่าง ๆ แล้ว สภานิติบัญญัติยังมีหน้าที่เลือกนายกรัฐมนตรี สภานิติบัญญัติของญี่ปุ่นประชุมครั้งแรกในชื่อ สภานิติบัญญัติแห่งสมเด็จพระจักรพรรดิ เมื่อ พ.ศ. 2432 รูปแบบและโครงสร้างของสภาในปัจจุบันนั้นจัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2490 สองปีหลังสิ้นสงครามโลกครั้งที่สอง สภานิติบัญญัติรูปแบบนี้เองที่รัฐธรรมนูญถือว่าเป็นองค์กรอำนาจสูงสุดของรัฐ สภานิติบัญญัติตั้งอยู่ที่ อาคารสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ในแขวงชิโยะดะ มหานครโตเกียว

อำนาจ[แก้]

ตามมาตราที่ 41 แห่งรัฐธรรมนูญ ได้นิยามแก่สภานิติบัญญัติแห่งชาติไว้ว่าเป็น "องค์กรสูงสุดแห่งอำนาจรัฐ" และ "องค์กรออกกฎหมายแต่ผู้เดียวของรัฐ" ซึ่งบทบัญญัตินี้ได้แตกต่างกับรัฐธรรมนูญสมัยจักรวรรดิญี่ปุ่น ซึ่งได้บัญญัติให้องค์จักรพรรดิทรงเป็นผู้ใช้อำนาจนิติบัญญัติโดยความยินยอมของสภา สภานิติบัญญัติแห่งชาติไม่เพียงแต่มีหน้าที่ในการพิจารณาเรื่องกฎหมายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการอนุมัติงบประมาณแผ่นดินประจำปีที่รัฐบาลเป็นผู้จัดทำมาเสนอต่อสภา นอกจากนี้สภานิติบัญญัติแห่งชาติยังมีอำนาจในออกร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ ซึ่งหากร่างแก้ไขฯได้รับการอนุมัติจากสภา ก็จะต้องดำเนินการให้ประชาชนลงประชามติ นอกเหนือไปจากนี้ สภานิติบัญญัติยังมีหน้าที่ "ตรวจสอบการทำงานที่เกี่ยวข้องกับรัฐบาล" (มาตรา 62) และนายกรัฐมนตรี จะต้องมาจากการเลือกตั้งโดยสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งลักษณะแบบนี้ได้สร้างหลักการที่ว่ากฎหมายอยู่เหนือกว่าผู้บริหารขององค์กรของรัฐ (มาตรา 67) หรือก็คือ สภาสามารถถอดถอนนายกรัฐมนตรีและสมาชิกคณะรัฐมนตรีได้ ผ่านการอภิปรายไม่ไว้วางใจโดยการเข้าชื่อของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอย่างน้อย 50 คน ซึ่งรัฐบาลมีหน้าที่ในการชี้แจงข้อกล่าวหารวมไปถึงคำถามจากสภาในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ นอกจากนี้ สภายังมีอำนาจในการดำเนินคดีแก่ผู้พิพากษาที่ถูกตัดสินว่ากระทำผิดทางอาญา ทางวินัย หรือการกระทำที่มิชอบตามกฎหมาย^[1]