Κομόρες

Ένωση των Κομορών الإتّحاد القمري Union des Comores
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: "Unité – Solidarité – Développement" "Ενότητα – Αλληλεγγύη – Ανάπτυξη"
Εθνικός ύμνος: Udzima wa ya Masiwa Η Ενότητα των Μεγάλων Νησιών
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Μορονί 11°45′S 43°12′E
Επίσημες γλώσσες	Κομοριανά, Αραβικά, Γαλλικά
Πολίτευμα	Ομοσπονδιακή Προεδρική Δημοκρατία
Πρόεδρος Αντιπρόεδροι	Ικιλιλού Ντοϊνέν Φουάντ Μοατζί, Μοχάμεντ Αλί Σοϊλί, Νουρντέν Μπουράν
Ανεξαρτησία από τη Γαλλία Ισχύον Σύνταγμα	6 Ιουλίου 1975 7 Ιανουαρίου 2002
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό Ακτογραμμή	1.862 km2 (179η) αμελητέο 340 km
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 2015   • Πυκνότητα	784.745 (164η)  410,5 κατ./km2 (29η)
Α.Ε.Π. (PPP)  • Ολικό  (2009)  • Κατά κεφαλή	0,774 δισ. $ (176η)   1.163 $ (165η)
Α.Ε.Π. (Ονομαστικό)  • Ολικό  (2009)  • Κατά κεφαλή	0,525 δισ. $ (176η)   788 $ (148η)
ΔΑΑ (2014)	0,488 (159η) – χαμηλή
Νόμισμα	Φράγκο Κομορών (KMF)
Ζώνη ώρας  • Θερινή ώρα	EAT (UTC +3) (UTC δεν τηρείται)
Internet TLD	.km
Κωδικός κλήσης	+269

Οι Κομόρες ή αρχιπέλαγος Κομορών (République fédérale islamique des Comores, Ανεξάρτητη Ισλαμική Δημοκρατία Κομορών, στα αραβικά: : جزر القمر‎, Juzur al-Qumur), επίσημα Ένωση των Κομορών (γαλλικά Union des Comores, αραβικά: لإتّحاد القمريّ, al-Ittiḥād al-Qumuriyy) είναι ένα ηφαιστειογενές σύμπλεγμα τριών νήσων που αποτελούν ομώνυμο αρχιπέλαγος και σήμερα ανεξάρτητη χώρα με πληθυσμό 784.745 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2015. Βρίσκεται δυτικά του Ινδικού ωκεανού, μεταξύ της νήσου Μαδαγασκάρης και των ανατολικών ακτών της Αφρικής, στο βόρειο τμήμα του πορθμού της Μοζαμβίκης.

Η έκτασή τους (1.862 τ.χλμ.) τις καθιστά την τρίτη μικρότερη σε έκταση χώρα στην Αφρική , ενώ ο πληθυσμός της, που είναι γύρω στους 784.745 κατοίκους την καθιστά το έκτο μικρότερο αφρικανικό κράτος σε πληθυσμό, παρότι έχει τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή πυκνότητα στην ήπειρο. Αποτελούν επίσης το νοτιότερο κράτος- μέλος του Αραβικού Συνδέσμου. Το όνομά τους προέρχεται από το αραβικό qamar, που σημαίνει "σελήνη".

Οι νήσοι Κομόρες είναι η Ντζαζίτζα (Njazidja), που από τους ναυτικούς λέγεται και Μεγάλη Κομόρα (Grand Comore), η Μοχελή ή Μοελί (Mwali/ Moheli), και η Τζανή ή Ανζουάνη (Nzwani ή Anjouan).

Η πρωτεύουσα των Κομορών είναι η Μορόνη (στη Μ. Κομόρα). Άλλες πόλεις είναι η Φομπόνη και η Μουτσαμούντου αντίστοιχα στις άλλες νήσους.

Κύρια προϊόντα της χώρας είναι ζαχαροκάλαμο, βανίλια, κίτρα και λεμόνια. Επίσης ανεπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Ετησίως τα αλιεύματα φθάνουν τους 4.000 τόνους.

Τις νήσους Κομόρες επισκέφθηκαν οι Ευρωπαίοι για πρώτη φορά τον 16ο αιώνα. Το 1841 ο Γάλλος ναύαρχος ντε Ελλ κατάφερε με ειδική συνθήκη τη παραχώρηση της νήσου Μαγιότ στη Γαλλία. Το 1866 οι ιθαγενείς Σουλτάνοι των δύο άλλων νήσων τέθηκαν με συνθήκη υπό τη προστασία της Γαλλίας. με συνέπεια και οι τρεις νήσοι να αποτελέσουν γαλλικό προτεκτοράτο. Στη συνέχεια σύμφωνα με διάταγμα της Γαλλίας (9 Απριλίου 1908) και οι τρεις νήσοι διατελούσαν υπό την ανωτάτη εξουσία του Διοικητή της Μαδαγασκάρης. Στις 25 Ιουλίου του 1912 οι Κομόρες μαζί με τη Μαδαγασκάρη αποτελούν επίσημο γαλλικό προτεκτοράτο μέχρι το 1947 και στη συνέχεια με δική τους κυβέρνηση υποτελή στη Γαλλία μέχρι το 1961. Στις 22 Δεκεμβρίου του 1974 τρία νησιά απέκτησαν ανεξαρτησία εκτός της Μαγιότ που έμενε στη Γαλλία, η οποία καταδίκασε τα ψηφίσματα του ΟΗΕ υπέρ της κομοριανής κυριαρχίας στο νησί.

Η πρώτη κυβέρνηση του Αχμέντ Αμπντάλα εκδιώχθηκε μόλις ένα μήνα μετά, από τον μετέπειτα πρόεδρο της Χώρας Αλί Σοϊλίχ στις 3 Αυγούστου του 1975. Ωστόσο το Μάιο του 1978 ο Αμπντάλα κατάφερε να επανέλθει στην εξουσία εκδιώκοντας τον Σοϊλίχ. Ο Αμπντάλα τον Οκτώβριο του 1984 εκλέχθηκε Πρόεδρος της χώρας για 2η φορά. Η πολιτική αστάθεια ταλανίζει τη χώρα, η οποία από την εποχή της ανεξαρτησίας ως σήμερα έχει δει γύρω στα 20 πραξικοπήματα και απόπειρες πραξικοπημάτων.

Γεωγραφία

Χάρτης των νησιών Κομόρες.

Τα νησιά που απαρτίζουν το αρχιπέλαγος είναι τα Νγκαζίντα, Ντζουανί (στα δύο πρώτα ζει η πλειονότητα των κατοίκων) και Μουαλί. Το τέταρτο νησί είναι η Μαγιότ, η οποία παρέμεινε γαλλική κτήση. Οι Κομόρες αποτελούν αναδυόμενα τμήματα από ηφαιστειακά συγκροτήματα. Το μεγαλύτερο νησί, η Μεγάλη Κομόρα ή Νγκαζίντα, έχει έκταση 1.146 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελείται από βασαλτικά πετρώματα εξ ολοκλήρου. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι των Κομορών νήσων απειλούνται από την επέλαση του τουριστικού κύματος.

Κλίμα

Δορυφορική φωτογραφία του ηφαιστείου Καρτάλα.

Το κλίμα των νησιών είναι τροπικό με τους μουσώνες να δημιουργούν δύο εποχές: η πρώτη περίοδος από το Νοέμβριο ως τον Απρίλιο είναι ζεστή και η δεύτερη, από Μάιο ως τον Οκτώβριο, χαρακτηρίζεται από ξηρασία και είναι επίσης ψυχρή εποχή.

Το ψηλότερο σημείο της χώρας είναι στα 2.361μ. όπου υπάρχει το ενεργό ηφαίστειο Καρτάλα, στη Μεγάλη Κομόρα. Υπάρχει επίσης το όρος Ντινγκί (1.595 μ.) στο νησί Ανζουάν ή Ντζουανί.

Δημογραφία

Η δημογραφική ανάπτυξη στα νησιά την περίοδο 1961-2003.

Ο πληθυσμός του κράτους είναι μίγμα Αράβων και Αφρικανών, Μαλαγάσιων και Ασιατών. Οι Ανταλότε συνιστούν τη σπουδαιότερη εθνοτική ομάδα, ενώ άλλες σημαντικές εθνότητες είναι οι Κάφρι, οι Μακόα, οι Οϊματσάχα και οι Σακαλάβα. Τα αραβικά και τα γαλλικά ομιλώνται περισσότερο, ενώ υπάρχει και η γλώσσα σικομόρο, ένα κράμα της αραβικής με τη σουαχίλι.

Οι Κομοριανοί ζουν κατά μέσο όρο 61,23 χρόνια οι άνδρες και 65,8 οι γυναίκες (συνολικός πληθυσμός 63,48 χρόνια), σύμφωνα με στοιχεία του 2014 Οι περισσότεροι από αυτούς (72%) ζουν εκτός πόλεων. Το 98% των κατοίκων είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι και ελάχιστοι είναι Χριστιανοί Ρωμαιοκαθολικοί.

Πρωτεύουσα της νησιωτικής χώρας είναι η Μορονί στο νησί Νγκαζίντα. Σημαντικές πόλεις είναι και τα διοικητικά κέντρα των άλλων δύο νησιών, η Μουτσαμούντου του Ντζουανί και η Φομπονί του Μουαλί.

Οικονομία

Παραλία στην πόλη Ιτσέντρα, κοντά στην πρωτεύουσα Μορονί.

Η οικονομία της χώρας δεν παρουσιάζει ανάπτυξη εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας και της έλλειψης πλουτοπαραγωγικών πηγών. Το 2009 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας για την αφρικανική χώρα δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 1%. Το κράτος είναι υπερχρεωμένο και για να εξοφλήσει το διεθνές χρέος θα χρειαστεί, όπως ανακοινώθηκε το 2009, το ποσό των 25,1 εκατομ. δολαρίων . Κύριες πηγές πλούτου είναι ο πρωτογενής τομέας (παράγονται γλυκοπατάτες, κοκκοφοινικέλαιο (κόπρα), σιζάλ) και η αλιεία. Εξάγονται καφές και μπαχαρικά, όπως επίσης αρωματικές ουσίες (βανίλια, γαρίφαλο).

Η βιομηχανική ανάπτυξη είναι περιορισμένη, όπως και οι συγκοινωνιακές υποδομές (δεν υπάρχει σιδηροδρομικό δίκτυο). Αυτό καθιστά δύσκολες τις προσπάθειες να προσελκυθούν ξένοι επενδυτές και να αναπτυχθεί περισσότερο ο τουρισμός. Οι Κομόρες διαθέτουν 4 αεροδρόμια και 3 λιμάνια. Ωστόσο, το 2006 η χώρα βρέθηκε στον κατάλογο με τις αεροπορικές εταιρείες χωρών που δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές ασφαλείας της ΕΕ .

Το νόμισμα της χώρας είναι το Φράγκο των νησιών Κομόρες , το οποίο από την 1 Ιανουαρίου 1999 "κλειδώθηκε" σε σταθερή ισοτιμία με το ευρώ, λόγω της σύνδεσης των νησιών με τη Γαλλία από την εποχή της αποικιοκρατίας. Το 1985 η αντιστοιχία του ήταν 50 Κομοριανά = 1 γαλλικό φράγκο. Υφίσταται επίσης Τράπεζα στις Κομόρες που συνεργάζεται με την Τράπεζα Μαδαγασκάρης και Κομορών. Το 2008 ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 5%.

Διοικητική διαίρεση

Οι Κομόρες διαιρούνται διοικητικά σε τρεις επαρχίες. Κάθε νησί της χώρας συνιστά και μια επαρχία. Οι επαρχίες συνοδευόμενες από την πρωτεύουσα και τον πληθυσμό τους κατά προσέγγιση το 2003 , είναι:

• Μεγάλη Κομόρα ή Νγκαζίντα (Μορονί, 295.000)
• Ανζουάν ή Ντζουανί (Μουτσαμούντου, 260.000) και
• Μοελί ή Μουαλί, με πρωτεύουσα τη Φομπονί, με 35.000 κατοίκους.

Ιστορία

Πρώτοι άποικοι

Οι Άραβες κατοίκησαν πρώτοι στα νησιά και μάλιστα ίδρυσαν σουλτανάτα. Το 16ο αιώνα οι Πορτογάλοι εξοβέλισαν το αραβικό στοιχείο και δημιούργησαν αποικία στη Μεγάλη Κομόρα, η οποία εγκαταλείφθηκε αργότερα. Με την κατάληψη της νήσου Μαγιότ το 1843 οι Γάλλοι εγκαθίδρυσαν προτεκτοράτο στην περιοχή. Το 1886 περιήλθαν υπό τον έλεγχό τους και τα υπόλοιπα 3 νησιά, τα οποία έγιναν ανεξάρτητη αποικία (1912). Το 1914 το Νγκαζίντα, το Μουαλί και το Ντζουανί ενώθηκαν και σχημάτισαν αποικία υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης της Μαδαγασκάρης.

Πορεία προς την ανεξαρτησία

Το 1946 ανακηρύχθηκαν αυτοδιοικούμενο υπερπόντιο έδαφος της Γαλλίας και το 1961 παραχωρήθηκε στα νησιά εσωτερική αυτοδιοίκηση. Το 1972 επικράτησαν στις εκλογές τα κόμματα που ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας από τη Γαλλία. Πρόεδρος της κυβέρνησης έγινε ο Αχμέτ Αμπνταλάχ. Το δημοψήφισμα του 1973 για την ανεξαρτησία επιβεβαίωσε τη θετική στάση των κατοίκων στο θέμα αυτό (ποσοστό 96% υπέρ) με εξαίρεση τη Μαγιότ, η οποία επέλεξε να μείνει κτήση της Γαλλίας.

Ταραχώδης περίοδος

Ως αποτέλεσμα αυτών, στις 6 Ιουλίου 1975 οι Κομόρες ανακηρύχθηκαν ανεξάρτητο κράτος, με πρώτο Πρόεδρο τον Αμπνταλάχ, ο οποίος καθαιρέθηκε την ίδια χρονιά και την εξουσία ανέλαβε ειδικό εκτελεστικό συμβούλιο, με επικεφαλής τον ηγέτη της Αντιπολίτευσης. Το 1978 η χώρα εκδιώχθηκε από τον Οργανισμό Αφρικανικής Ενότητας (σημερινή Αφρικανική Ένωση) και η πολιτική αστάθεια έγινε "σήμα- κατατεθέν" της την περίοδο 1975-1995. Συνεχή πραξικοπήματα (το 1999 ήταν το 18ο από την περίοδο της ανεξαρτησίας) και η δολοφονία του Αμπνταλάχ το 1989 σηματοδότησαν πολιτικές ταραχές.

Το Σεπτέμβριο του 1995 έγινε αποτυχημένο πραξικόπημα στα νησιά από το μισθοφόρο Μπομπ Ντενάρ. Ο Πρόεδρος Σαΐντ Μοχάμετ Τζοχάρ ανατράπηκε και αποκαταστάθηκε λίγες ημέρες μετά, με επέμβαση των γαλλικών δυνάμεων.

Η διακυβέρνηση του Μοχάμετ Τακί

Έπειτα από τη γαλλική επέμβαση διεξήχθησαν εκλογές το 1996 και Πρόεδρος εξελέγη ο Μοχάμετ Τακί. Ο νέος ηγέτης διέλυσε αμέσως την ομοσπονδιακή βουλή και την αντικατέστησε με ισλαμική επιτροπή, μετονόμασε το κράτος σε Ισλαμική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία των Κομορών και επέβαλε τη σαρία (ισλαμικός νόμος) στα νησιά. Επί της προεδρίας του κορυφώθηκαν οι αποσχιστικές τάσεις δύο νησιών, του Ντζουανί και του Μουαλί. Τα δυο τους κηρύχθηκαν μονομερώς ανεξάρτητα τον Αύγουστο του 1996 και ο Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας δεν τα αναγνώρισε. Ο Πρόεδρος Τακί πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1998. Έπειτα από συνομιλίες, το 1999 οι αντιμαχόμενες παρατάξεις συμφώνησαν στη Μαδαγασκάρη να αναγνωριστεί αυξημένη αυτονομία στα νησιά και να επανέλθει η ονομασία Ομοσπονδία των Κομορών.

Νεότερες πολιτικές εξελίξεις

Το 1999, έπειτα από πραξικόπημα, κατέλαβε την εξουσία ο στρατηγός Αζαλί Ασουμανί, ο οποίος διόρισε πρωθυπουργό τον Αχμέτ Αμαντί και προκήρυξε εκλογές, στις οποίες δεν ήταν υποψήφιος. Το 2001 έγιναν και νέες απόπειρες πραξικοπημάτων , ενώ την ίδια χρονιά σε δημοψήφισμα οι κάτοικοι αποφάσισαν να διατηρηθεί η ενότητα του νησιωτικού συμπλέγματος, με μεγαλύτερη όμως αυτονομία για κάθε νησί. Με βάση το νέο Σύνταγμα, θα υπάρχει εναλλαγή των τριών νησιών στην προεδρία, με θητεία τεσσάρων ετών το καθένα. Έπειτα από τη συνταγματική αναθεώρηση διεξήχθησαν εκλογές το 2002 και ανέδειξαν νικητή τον Ασουμανί. Στις τελευταίες εκλογές του 2006 Πρόεδρος εξελέγη ο εκπρόσωπος του Ντζουανί, Αχμέτ Αμπντάλα Σαμπί. Το 2008 το τυραννικό καθεστώς στο Ανζουάν τερματίστηκε με την εισβολή του στρατού των Κομόρων, με τη βοήθεια στρατευμάτων από χώρες της Αφρικανικής Ένωσης. Το 2010 εξελέγη νέος πρόεδρος ο Ικιλιλού Ντοϊνέν, εκπρόσωπος του Μοελί.

Μεταφορές

Το 2008 λειτουργούσαν στο κράτος 4 αεροδρόμια. Το 2002 το οδικό δίκτυο κάλυπτε 882 χιλιόμετρα. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Κύριο λιμάνι είναι η Μουτσαμουντού. Στις 30 Ιουνίου του 2009 η νησιωτική χώρα επλήγη από την αεροπορική τραγωδία με αεροσκάφος της εταιρείας Yemenia, κατά την οποία σκοτώθηκαν όλοι οι επιβαίνοντες σε αυτό, εκτός από ένα μικρό κορίτσι, 152 συνολικά άτομα. Το αεροσκάφος είχε ξεκινήσει από την Υεμένη με προορισμό το Μορονί αλλά συνετρίβη στον Ινδικό Ωκεανό εν μέσω κακών καιρικών συνθηκών. Οι Κομόρες κήρυξαν εθνικό πένθος 30 ημερών για τα θύματα του δυστυχήματος.

Πολιτισμός και αξιοθέατα

Σε όλο το νησιωτικό κράτος είναι εμφανής η επιρροή του μουσουλμανικού και του αραβικού στοιχείου.

Ειδικότερα, οι καλλιτεχνικές δημιουργίες και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις αποτελούν κράμα αραβικών, αφρικανικών, γαλλικών, μαλαγασικών και ινδικών επιδράσεων. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των επιδράσεων είναι ο χορός ταρί.

Το μουσουλμανικό στοιχείο υπογραμμίζεται από τα πολλά τεμένη, όπως το τζαμί της Παρασκευής, στο Μορονί.

Αξιοθέατα αποτελούν τα γραφικά λιμάνια, όπως στην Ντομονί, πρώην πρωτεύουσα του νησιού Ντζουανί. Το παλιό λιμάνι στη Νιουματσάουα εκτείνεται στα νότια του Μουαλί και αποτελεί καταφύγιο για τα καράβια που πλέουν στα νερά του αρχιπελάγους σε περιόδους κακοκαιρίας.

Μουσική

H Ναγουάλ, μια από τις πιο γνωστές τραγουδίστριες από τις Κομόρες.

Παρά την επιρροή της Μαδαγασκάρης, η μουσική τααράμπ της Ζανζιβάρης παραμένει το μουσικό είδος με τη μεγαλύτερη επιρροή στις Κομόρες. Η κομοριανή εκδοχή του μουσικού αυτού είδους ονομάζεται twarab, ενώ στα μουσικά όργανα συμπεριλαμβάνονται το 'ud και το βιολί όπως επίσης το gabusi (είδος λαούτου) και το ndzendze H μουσική σέγκα από τον Μαυρίκιο και την Ρεϊνιόν είναι επίσης δημοφιλής.

Γνωστοί σύγχρονοι μουσικοί είναι ο Αμπού Σιχαμπί, ο οποίος συνέθεσε και τον εθνικό ύμνο της χώρας, όπως επίσης και η τραγουδίστρια, τραγουδοποιός και οργανοπαίκτρια Ναγουάλ.

Διακυβέρνηση

Πρόεδρος της χώρας, του οποίου η θητεία είναι 5 χρόνια, με δυνατότητα επανεκλογής μόνο μια φορά, είναι ο Ικιλιλού Ντοϊνέν που εκλέχθηκε το 2011. Η Βουλή της Ισλαμικής Δημοκρατίας των Κομορών απαρτίζεται από 33 μέλη με 5ετή θητεία. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Σε δημοψήφισμα, που διενεργήθηκε στις 17 Μαΐου του 2009, το 93,9% των ψηφισάντων ενέκρινε την αλλαγή στο Σύνταγμα, με παράταση της ως τότε 4ετούς θητείας του προέδρου κατά έναν χρόνο και την εισαγωγή του Ισλάμ ως επίσημης θρησκείας.

Άμυνα

Η Αμυντική Δύναμη των νησιών Κομόρες.

Τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας (Εθνικός Στρατός Ανάπτυξης) στελεχώνει προσωπικό 1000 ατόμων. Το Ναυτικό διαθέτει 3 περιπολικά σκάφη ενώ η Πολεμική της Αεροπορία το 1987 κατείχε μόνο ένα Τσέσνα. Σήμερα πιθανώς να έχει εφοδιασθεί με τρία ελικόπτερα.

Βιβλιογραφία

• Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Άτλας, τόμος 9, εκδ. ΔΟΜΗ, 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κομόρες στο Open Directory Project