Dzień Edukacji Narodowej
 |
Ten artykuł może zawierać nierzetelne źródła. Informacje oparte na nierzetelnych źródłach mogą zostać usunięte. Pomóż Wikipedii, weryfikując hasło w oparciu o rzetelne źródła. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon „Dopracować” z kodu tego artykułu. |
| Dzień Edukacji Narodowej | |
| Dzień | 14 października |
| Kraje |  Polska |
| Upamiętnia | powstanie Komisji Edukacji Narodowej |
| Znaczenie | podkreślenie wiodącej roli nauczycieli w jakości edukacji |
| Inne nazwy | Dzień Nauczyciela (do 1982) |
Dzień Edukacji Narodowej – polskie święto oświaty i szkolnictwa wyższego ustanowione 27 kwietnia 1972 r. określone ustawą – Karta praw i obowiązków nauczyciela jako Dzień Nauczyciela[1]. Od 1982, na mocy ustawy – Karta Nauczyciela obchodzone jako Dzień Edukacji Narodowej[2].
Upamiętnia rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, która została utworzona z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i zrealizowana przez Sejm Rozbiorowy w dniu 14 października 1773 r. Potocznie, dzień ten nadal zwany jest Dniem Nauczyciela.
Spis treści
Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Historia Dnia Nauczyciela w Polsce ma swoje początki w 1957 r. Podczas Światowej Konferencji Nauczycielskiej w Warszawie ustalono, że 20 listopada będzie Międzynarodowym Dniem Karty Nauczyciela i świętem nauczycieli. Konferencja została zorganizowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego[a][3]. Ustawa z dnia 27 kwietnia 1972 r. zwana Kartą praw i obowiązków nauczyciela, wprowadziła Dzień Nauczyciela[4], obchodzony w rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej. W 1982 r. Kartę praw i obowiązków nauczyciela zastępuje Karta Nauczyciela zmieniając nazwę święta na Dzień Edukacji Narodowej oraz wprowadzając przepis: Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty (…)[5].
Obchody święta w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Dzień Edukacji Narodowej jest uroczyście obchodzony w instytucjach związanych z oświatą. Jest okazją do nagradzania wyróżniających się dla niej nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Minister Edukacji Narodowej wręcza nauczycielom złote, srebrne, brązowe Krzyże Zasługi, medale Komisji Edukacji Narodowej oraz nagrody Ministra Edukacji Narodowej za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze[6]. Odznaczenia i wyróżnienia dla nauczycieli wręczane są przez kuratorów oświaty, władze samorządowe oraz dyrektorów szkół na uroczystych galach.
Dzień Nauczyciela na świecie[edytuj | edytuj kod]
Dzień Nauczyciela obchodzi większość państw na świecie m.in.:
- Albania – 7 marca[7] (upamiętniający powstanie 1. szkoły świeckiej 7 marca 1887 r. w Korczy),
- Argentyna – 11 września (związany ze śmiercią Domingo Faustino Sarmiento),
- Brazylia – 15 października,
- Chiny – 10 września,
- Czechy – 28 marca,
- Hiszpania – 27 listopada,
- Indie – 5 września (w dniu urodzin Sarvepalli Radhakrishnan),
- Malezja – 16 maja,
- Meksyk – 15 maja,
- Rosja – 5 października,
- Tajwan – 28 września (w dniu urodzin Konfucjusza)[8],
- Turcja – 24 listopada,
- Ukraina – pierwsza niedziela października.
W jednych państwach ma on charakter oficjalny, w innych zwyczajowy. Dzień ten, podobnie jak w Polsce, związany jest z lokalnymi wydarzeniami[8].
Światowy Dzień Nauczyciela[edytuj | edytuj kod]
Światowy Dzień Nauczyciela (ang. World Teacher's Day) pod patronatem UNESCO obchodzony jest 5 października. Dzień ten proklamowany został w 1994 r., na pamiątkę podpisania w 1966 r. „Rekomendacji w sprawie statusu nauczyciela”, opracowanej przez UNESCO i Międzynarodową Organizację Pracy. Jest okazją do podkreślenia wiodącej roli nauczycieli, w zapewnieniu najwyższej jakości edukacji na wszystkich poziomach nauczania[9].
W Polsce od 1997 roku 5 października również jest obchodzony Światowy Dzień Nauczyciela, przez nauczycieli reprezentujących sektor nauki i szkolnictwa wyższego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi
- ↑ Związek od chwili powstania, po dziś bierze aktywny udział w nauczycielskim międzynarodowym ruchu związkowym. W 1952 r. przystąpił do Światowej Federacji Pracowników Nauki. Jako pierwszy sformułował na konferencji w Paryżu w 1946 r. ideę Karty Nauczyciela, przyczynił się do powołania Międzynarodowego Dnia Karty Nauczyciela w 1957 r. KKTiS w Toruniu: Projekt Komisji Kultury, Turystyki i Sportu, z dnia 3.11.2004 r., druk 811, w sprawie nadania nazwy: Plac Związku Nauczycielstwa Polskiego. Toruń: 2004, s. 3.
Przypisy
- ↑ Dz. U. z 1972 r. Nr 16, poz. 114.
- ↑ Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19, z poźn. zm.
- ↑ Związek Nauczycielstwa Polskiego: Jubileusz 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego (pol.). [dostęp 2009-10-06].
- ↑ Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. z 1972 r. Nr 16, poz. 114).
- ↑ Art. 74 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19, z poźn. zm.)
- ↑ Ministerstwo Edukacji Narodowej: MEN świętuje Dzień Edukacji Narodowej (pol.). [dostęp 2009-10-12].
- ↑ nertila: Albański Dzień Nauczyciela (Gazeta.pl) (pol.). [dostęp 2012-10-10].
- ↑ a b Ika: Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Nauczyciela (pol.). [dostęp 2012-10-10]. – "Głos Nauczycielski", nr 41.
- ↑ Polski Komitet ds UNESCO: Budujmy przyszłość inwestując w nauczycieli. [dostęp 2010-03-03]. (kopia informacji: 2010-06-25)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 1972 r. – Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela (Dz. U. z 1972 r. Nr 16, poz. 114).
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19).
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. – o prawach i obowiązkach nauczycieli (Dz. U. z 1956 r. Nr 12, poz. 63).
- nertila, Albański Dzień Nauczyciela (pol.) [w:] Gazeta.pl, [dostęp 2012-10-10].
- Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN świętuje Dzień Edukacji Narodowej (pol.), [dostęp 2009-10-12].
- Polski Komitet ds UNESCO, Budujmy przyszłość inwestując w nauczycieli (pol.), [dostęp 2010-03-03].
- Związek Nauczycielstwa Polskiego, Jubileusz 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego (pol.), [dostęp 2009-10-06].
- Dzień Nauczyciela, święto obchodzone 14 października (pol.), [dostęp 2009-10-06].
- Związek Nauczycielstwa Polskiego, Światowy Dzień Nauczyciela 5 października 2009 r. (pol.), [dostęp 2010-03-03].
- Ika, Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Nauczyciela (pol.) [w;] "Głos Nauczycielski", nr 41 z dnia 12 października 2005 r., [ dostęp 2012-10-10].
