Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyiمجلس أمن الأمم المتحدة (Arapça)
联合国安全理事会 (Çince)
Conseil de sécurité des Nations unies (Fransızca)
United Nations Security Council (İngilizce)
Consejo de Seguridad de
las Naciones Unidas (İspanyolca)
Совет Безопасности Организации Объединённых Наций (Rusça)
	; New York'daki BM Güvenlik Konsey odası
Türü	Ana Organ
Kısaltmaları	UNSC
Başkanı	Dönüşümlü
Durumu	Etkin
Kuruluşu	1946
Websitesi	http://un.org/en/sc/

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in, üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü, en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararları, tüm üye ülkeler açısından bağlayıcılık taşımaktadır. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Tüzüğü'nde açık bir şekilde belirtilmiştir. Daimi üyelerin veto hakları, BM'nin bu kurumunu tam anlamıyla demokratik bir kurum olmaktan çıkarmaktadır.

İçindekiler

1 Üyeler
- 1.1 Daimi üyeler
- 1.2 Geçici üyeler
2 İşleyiş
3 Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler
4 Kaynakça
5 Dış bağlantılar

Üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.

Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.

Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.

Daimi üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Daimi beşlinin 1946-2007 aralığında uyguladıkları veto sayısı

Ülke	Mevcut temsilci	Mevcut temsilci devlet	Eski temsilci devlet
Çin Halk Cumhuriyeti	Li Baodong^[1]	Çin Halk Cumhuriyeti (1971-)	Çin Cumhuriyeti (1946-1971)
Fransa	Gérard Araud^[1]	Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-)	Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958)
Rusya	Vitali Çurkin^[1]	Rusya Federasyonu (1992-)	Sovyetler Birliği (1946-1991)
Birleşik Krallık	Sir Mark Lyall Grant^[1]	Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-)	—
ABD	Samantha Power	ABD (1946-)	—

Geçici üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler Bölgesel Grupları üyeliğine göre BMGK içinde gruplandırılmış oturma düzeni.

Afrika Grubu

Asya-Pasifik Grubu

Doğu Avrupa Grubu

Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubu (GRULAC)

Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu (WEOG)

1 Ocak 2014 – 31 Aralık 2015
Ülke	Bölgesel blok(lar)
Litvanya	Doğu Avrupa
Şili	Latin Amerika ve Karayip
Çad	Afrika
Ürdün	Asya
Nijerya	Afrika

1 Ocak 2015 – 31 Aralık 2016
Ülke	Bölgesel blok(lar)
Angola	Afrika
İspanya	Batı Avrupa ve Diğer
Yeni Zelanda	Batı Avrupa ve Diğer
Malezya	Asya-Pasifik
Venezuela	Latin Amerika ve Karayipler

İşleyiş[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.

Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa ve İngiltere aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir.^[2]. Sadece Çin, Almanya'dan sonra altıncı durumdadır. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.

Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.