Borsa dolar bazında yüzde 31 düştü

Euro/dolar parite için yıl içinde düşüş eğiliminin devam edeceğini, ancak şimdilik 1,04 seviyesinde dip bulduğunu vurgulamıştık. Yıl boyu 1,20-1,04 aralığında dalgalanan Euro/dolar paritesi yıl biterken yüzde 9'luk kayıpla 1,0976 seviyesinde hareket ediyor.

2015 yılında petrol dalgalı bir seyir izledi. Önce 57 dolar ile başladığı yılda 70 dolara kadar tepki verdi ve daha sonra sert bir düşüş yaşayarak 36 dolara kadar geriledi. Petrol için “yılın kaybedeni” diyebiliriz, yüzde 33'lük kayıpla en fazla kaybeden emtia oldu.

Altın, oldukça sakin bir süreç yaşadı. Petrole nazaran altın fiyatları daha dar bir bantta dalgalandı ve yüzde 9 kayıpla 1.183 dolardan 1.075 dolara kadar geriledi.

Borsa 2015 yılına yaklaşık 86-89 bin aralığında başlarken, iki kez 70 bin puanın altına gerileyerek yüzde 13,6 kayıpla 74 bin sınırında hareket ediyor. Dolar bazında ise şu ana kadar yüzde 31'lik bir kayıp var Borsa İstanbul'da.

Sonuç olarak 2015 yılı, Türkiye açısından çok parlak geçtiği söylenemez bir yıl oldu piyasalar açısından. Yabancı yatırımcılar özellikle kasım ayındaki net satışla birlikte yaklaşık 2 milyar dolara yakın bir hisse satışı yaptı ve borsadaki düşüşte etkili oldu.

Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri 26 Aralık 2014'te 126,4 milyar dolar iken 18 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 113,54 milyar dolara gerilemiş durumda. Toplam rezervlerde bir yılda yüzde 10'luk bir düşüş yaşanmış.

Piyasalardaki aşağı yönlü dalgalanmanın sebebi açık: 2002 yılından 2013 yılına kadar büyük para bolluğu nedeniyle gelişmekte olan piyasalara akan dolar, FED'in politika değişikliği sonrası adres değiştirerek gelişmiş ülkelere, özellikle de faiz artış sürecindeki ABD'ye yöneldi. ABD ekonomisi oldukça hızlı büyürken çekirdek enflasyonun yükselişe geçerek yüzde 2'ye tırmanması sonucu FED faiz artışını başlattı. Türkiye, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki rekor gerilemenin olumlu etkisini pek yaşayamadı. Merkez Bankası ve faiz tartışmaları başta olmak üzere piyasalar ve lira üzerinde baskı oluşturdu. Suriye gerilimi ve son olarak Rusya ile yaşanan büyük gerilim, yabancı yatırımcıyı ürküttü.

2016 yılı Türkiye açısından çok dikkatli yönetilmesi gereken bir yıl ve işimiz çok kolay değil. Türkiye için bir tahmin yapmak sanırım oldukça zor. 2015 yılının benzeri bir sürecin yaşanma ihtimali oldukça kuvvetli gözüküyor. Merkez Bankası ile hükümet arasında eşgüdüm çok önemli olmakla birlikte atılacak her yanlış adım piyasalarda ciddi tahribat oluşturabilir. Umarım 2015'te yapılan hatalar tekrarlanmaz ve 2016 daha iyi bir yıl olur.

Petrol ne olur?

2015 yılının sonuna geldik. Büyük düşüş trendi yaşanan petrol fiyatları 36 dolara kadar gerilediği 2015 yılını 38 dolar civarında kapatmaya yakın gözüküyor. 2008 yılı sonunda benzer bir şekilde 147 dolardan 36 dolara kadar gerileyen Brent petrolü birkaç gün içinde 45 dolara kadar yükselmişti. Benzer bir gelişme yaşanırsa çok da şaşırmamak gerekir. Vadeli piyasalarda yeni vade geldiğinde bu tip anormal geçişler sürekli yaşanabiliyor. Aynı şekilde ons ve paritelerde hazırlıklı olmalı. 2016 ilginç bir yıl olacak. ABD başkanlık seçimleri kasım ayında yılın en önemli gelişmesi olacak. FED'in faiz artış süreci ve Avrupa Merkez Bankası kararları 2016 yılına da damgasını vuracak. Ayrıca TCMB Başkanı Erdem Başçı'nın görev süresinin sona erdiği nisan aylarında hareketli gelişmeler piyasaları bekliyor olacak. 2016 yılı Türkiye açısından iyi yönetilemezse sancılı bir yıl olmaya aday. Döviz  fiyatları için TCMB'nin faiz politikasının bu şekilde devam etmesi bir sonraki toplantı öncesi sıkıntı oluşturabilir. 2016 yılında petrol, parite ve  altın fiyatları yine aşağı yönlü dalgalı seyrine son verebilecek mi, bazı gelişmeleri izleyerek karar vereceğiz. Tahminim 36 dolar aşağı kırılmadığı sürece 50 dolara kadar bir yükseliş normal kabul edilebilir. Ancak 36 dolar aşağı kırılacak olursa 2003 yılında görülen 23 dolara kadar bir şok düşüş de şaşırtmaz.

YATIRIMCI TAKVİMİ

28  Aralık Pazartesi: Türkiye aralık ayı kapasite kullanım oranı, ABD Dallas FED imalat endeksi

29 Aralık Salı: Türkiye kasım ayı yıllık turist verisi, ABD ticaret dengesi

30 Aralık Çarşamba: ABD ham petrol stokları

31 Aralık Perşembe: Türkiye kasım ayı dış ticaret dengesi

1 Ocak Cuma: Türkiye aralık ayı imalat endeksi, Çin imalat verisi PMI