17/02/2014 21:47

Amatorzy skoków na nartach

Ponad 11 mln Polaków obejrzało transmisję skoków narciarskich z Soczi. Triumf polskiego skoczka Kamila Stocha, zdobycie olimpijskiego złota poruszyły nie tylko telewidzów, ale i miliony polskich internautów. Od czasu sukcesów Adama Małysza skoki sportowe stały się jedną z najpopularniejszych dyscyplin sportowych.

Najbardziej znana polska skocznia znajduje się na Wielkiej Krokwi w Zakopanem. Najbardziej znana nie znaczy najstarsza. Najstarsza znajdowała się… zgadliście, we Lwowie.

Był to prawdopodobnie prowizoryczny obiekt sportowy, na którym rozegrano pierwsze, o jakich nam wiadomo (jak podaje Narciarstwo Polskie), zawody w skokach narciarskich na ziemiach polskich. Skocznia znajdowała się w Parku Stryjskim, a wspomniane zawody odbyły się w 1907 r. z inicjatywy legendarnego lwowskiego Klubu Sportowego „Czarni” (wówczas jeszcze „Sława”).

Kolejna skocznia powstała w Sławsku (ok. 100 km od Lwowa) w 1908 r. To na tym obiekcie odbył się 19 stycznia 1908 r. pierwszy oficjalny konkurs skoków narciarskich, którego zwycięzcą został Leszek Pawłowski, zawodnik „Czarnych”. Leszek Pawłowski miał wówczas niecałe 13 lat, więc możliwe, że do opracowania Narciarstwo Polskie wkradł się błąd wymieniający jego zamiast innego Pawłowskiego, gdyż skoki rozgrywano w kategorii „seniorzy”. W zestawieniach wyników zawodów z tego okresu występuje także Adam Pawłowski oraz „Pawłowski, skaut w Zakopanem”; druga wzmianka o Leszku Pawłowskim pojawia się dopiero w 1914 r.

W 1910 r. wybudowano profesjonalną skocznię we Lwowie, na stokach Kajzerwaldu, czyli Cesarskiego Lasku, jak nazywano duży zalesiony i pagórkowaty teren oddzielający Lwów od wsi Zniesienie. Wkrótce potem powstaje pierwsza skocznia w Zakopanem. Długość skoków na tych obiektach nie przekraczała 15 m.

Wśród pierwszych zawodników, którzy korzystali z obiektu we Lwowie, pionierów skoków narciarskich w Polsce, można wymienić takie nazwiska jak wspomniany już Pawłowski, Leopold Worosz, Aleksander Bobkowski (późniejszy wiceminister i twórca kolejki na Kasprowy Wierch, zięć Mościckiego), Józef Kawecki, czy Jan Jarzyna, pierwszy Polak, który wygrał międzynarodowe zawody w skokach narciarskich (1913 w Raxie). Jan Jarzyna wykonał także najdłuższy, 15-metrowy skok narciarski w Galicji przed I wojną światową.

W l. 1924-26 skocznia we Lwowie została rozbudowana (patrz foto). Jej wysokość wynosiła 8 m, długość rozbiegu – 79 m. Drewniane elementy były na lato demontowane, aby uniknąć kradzieży bądź uszkodzenia. W 1927 r. miała miejsce kolejna przebudowa, dzięki czemu skocznię lepiej wyprofilowano. W tym samym roku zwycięzca zawodów skoczył na odległość 38 m.

Oprócz głównej skoczni, we Lwowie istniały podobne obiekty na Pohulance, Zniesieniu (mała, dla początkujących, 1935 r.), w Brzuchowicach (jedna z największych w Polsce, pocz. lat 30.).

Leszek Pawłowski był jednym z najbardziej wszechstronnych sportowców wśród „Czarnych” (a prywatnie bardzo przystojnym mężczyzną, chyba większość czytelniczek się ze mną zgodzi?). Oprócz wielokrotnie wygrywanych zawodów w skokach narciarskich (w 1920 r. był mistrzem Polski w tej dyscyplinie) uprawiał także biegi narciarskie, skoki o tyczce i kolarstwo, grał w piłkę nożną. W 1922 r. zdobył największą liczbę medali na organizowanych wspólnie przez Dowództwo Okręgu Korpusu i Klub Sportowy „Czarni” „Zawodach Narciarskich o Mistrzostwo Polski i Armji”. Brał w nich udział jako porucznik 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich.

W latach 20. i 30. działały we Lwowie przy ul. Akademickiej 5 i pl. Halickim 7 sklepy sportowe „Scott i Pawłowski”, których współwłaścicielami byli konsul brytyjski George Scott (rodzina osiadła w Galicji jeszcze w latach 80. XIX w.) i jego szwagier Leszek Pawłowski (Scott ożenił się z Jadwigą Pawłowską, siostrą Leszka). W jednym z tych sklepów pracował w 1938 r. m.in. przygotowujący się wówczas do mistrzostw świata w skokach narciarskich Stanisław Marusarz. Obydwie rodziny, Scottów i Pawłowskich, mieszkały we Lwowie przy ul. Dwernickiego.

Autorem zdjęć lwowskiej skoczni jest fotograf-amator okresu międzywojennego, Adam Lenkiewicz, członek Towarzystwa Tatrzańskiego. Zdjęcia skoczni pochodzą ze strony.

Katarzyna Łoza
Tekst ukazał się w nr 3 (199) za 14-27 lutego 2014