Yemen

De Wikipedia
Saltar a: navegación, buscar
الجمهوريّة اليمنية
(Al-Ŷumhūriyya al-Yamaniyya)
Bandera de Yemen Escudu de Yemen
Bandera de Yemen Escudu de Yemen
Lema nacional: Allah, al-Watan, at-Thawra
(árabe: «Dios, la Patria, la Revolución»)
Himnu nacional: República Xunida
Situación de Yemen
Capital
 • Población
 • Coordenaes
Sana'a
1.747.627 hab. (2004)
15°21' N 44°22' E
Ciudá más poblada Sana'a
Llingües oficiales Árabe
Llingües reconocíes {{{idiomes_reconocíos}}}
Forma de gobiernu República presidencialista
Abd Rabbuh Mansur Al-Hadi
Mohammed Basindawa
Unificación 22 de mayu de 1990
Superficie
 • Total
 • % agua
Llendes
Costes
Puestu 48º
527.968 km²
Despreciable
1.746 km
1.906 km
Población
 • Total
 • Densidá
Puestu 50º
20.727.063 (2005)
37 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total (2005)
 • PIB per capita
Puestu 112º
US$ 19.324 millones
US$ 745
Moneda Rial Yemenín (YER)
Xentiliciu yemenín, -ina, -ino
yemenita
Zona horaria
 • en Branu
UTC+3
UTC+3
Dominiu d'Internet .ye
Códigu telefónicu +967
Prefixu radiófonicu 7OA-7OZ
Códigu ISO 887 / YEM / YE
Miembru de: ONU, Lliga d'Estaos Árabes
Sitiu web del Gobiernu:
www.yemen.gov.ye

El Yemen (tamién Yeme[1]; n'árabe: اليَمَن‎ al-Yaman), conocíu oficialmente como República de Yemen (n'árabe: الجمهورية اليمنية‎ al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah) ye un país d'Oriente Mediu qu'ocupa la fastera suroccidental de la península d'Arabia y llenda: al norte con Arabia Saudita, al sur col golfu d'Adén y el mar Arábicu, al este con Omán y al oeste col mar Bermeyu. Ye, colos sos 527.970 km² d'estensión, el segundu mayor país de la península, y la so capital ye Sana'a. El territoriu del país compriende tamién más de 200 islles. La mayor d'elles, Socotra, asítiase xeográficamente n'África, a unos 354 km al sur del territoriu continental del país. El país, con una xeografía dominada pol desiertu y pola cadena montañosa de Rub' al Khali, con picos de hasta 3.660 m d'altor, ta dixebrada del cuernu d'África pol estrechu de Bab-el-Mandeb.

Yemen yera la tierra del reinu de Saba, un estáu de comerciantes qu'ocupó'l territoriu yemenín demientres varios milenios. Nel añu 275 el país pasó a manes de la dinastía de los himyarites, y nel sieglu IV aportó a elli el cristianismu, que compitió col xudaísmu y el paganismu, que yeren les relixones del Yemen primero d'aquella. El Yemen recibió bien ceo l'islam, y les tropes yemenines foron perimportantes pal so espoxigue territorial inicial. De los sieglos IX al XVI el país tuvo domináu por varies dinastíes, de las que la más importante, pola prosperidá que-y dio al país, foi la de los rasúlides. A primeros del sieglu XX el país taba dividíu ente los imperios otomanu y británicu. Dempués de la Primera Guerra Mundial estableciose'l reinu de Yemen nel Yemen del Norte, y en 1962 convirtióse na República Árabe de Yemen. El Yemen del Sur siguió siendo un protectoráu británicu hasta 1967, añu en qu'algamó la so independencia col nome de República Democrática de Yemen. Dambos estaos xuntáronse pa formar l'actual república del Yemen en 1990.

La población del Yemen, ún de los países más probes del mundu, ye mayoritariamente rural. Tocántenes a la forma de gobiernu, embaxu la presidencia d'Ali Abdullah Saleh (1990-2012) el país ye ún de los más corruptos del mundu. En 2011 hebo manifestaciones, qu'entamaren el 15 de xineru, pa protestar pola probeza, el paru y la corrupción qu'asolaben el país, y tamién escontra'l plan de Saleh d'enmendar la constitución del país pa eliminar la prohibición de reelección indefinida del presidente, lo que lu diba facer presidente de por vida. Tenía amás, planes, pa que'l so fíu Ahmed Saleh fora presidente dempués d'elli. De resultes de les revueltes ciudadanes Saleh renunció al poder, dexándo-ylu al so vicepresidente Abd Rabbuh Mansur Hadi a cambiu de que-y garantizaran la inmunidá xudicial. El 18 de marzu de 2012 entamó una conferencia nacional pa poner les bases de lo que ha ser el futuru del país, que finó'l 25 de xineru de 2014. Yemen ha convertirse, colos alcuerdos alcanzaos nella, nuna república federal multirexonal. Estendióse-y por un añu el mandatu al presidente Hadi pa que convoque y coordine dos comités. Ún ha decidir si el país ha dividise en dos rexones federales (norte y sur) o en seis más pequeñes; y l'otru ha preparar una nueva constitución.


Gobiernu y Política[editar | editar la fonte]

Dende la unificación de la República Árabe de Yemen (Norte) y la República Democrática de Yemen (Sur) en mayu de 1990, el sistema de gobiernu tien como base un Conseyu Presidencial de 5 miembros (tres del Norte y dos del Sur), dirixíu por Ali Abdullah Saleh.

Tien un parllamentu unicameral formáu por 301 miembros: 159 diputaos del norte, 111 del sur y 31 que nun son elexíos.

Organización político-administrativa[editar | editar la fonte]

Mapa de Yemen

El país divídese en diecinueve gobernaciones (o muhafazat; muhafaza en singular ):

Xeografía[editar | editar la fonte]

Nel sector oeste de Yemen abonden los montes, con altures que pasen de los 3.500 metros, mientres que la fastera oriental ye una meseta, na mayor parte desértica. Nun hai ríos permanentes y les precipitaciones son mui escases. Les temperatures, normalmente mui elevaes, son más suaves na costa y nos montes.

Economía[editar | editar la fonte]

Yemen tien una economía arcaica. Namás un 1% de la so superficie ye regantible. Asína, l'agricultura ye sobre too de cultivos de cereales y café. La ganadería yemenino ye abondo importante, sobre too no que respecta a les oveyes y cabres. Tamién ye un de los países productores de petroleu y tien abondes reserves de gas natural.

Demografía[editar | editar la fonte]

Evolución de la población de Yemen.

Los yemeninos son árabes. Hai una pequeña minoría persa na costa norte y otra minoría ente Yemen y Omán qu'habla diferentes llingües sudarábiques.

Relixón: 53% musulmanes sunnís; 46,9% musulmanes xiís; otros, (cristianos, xudíos y hindús) 0,1%.

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios, Academia de la Llingua Asturiana, 2010; ISBN 987-84-8168-500-8

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]


Países d'Asia
Afghanistán | Arabia Saudita | Armenia | Azerbaiján | Bahrain | Bangladesh | Brunéi | Bhután | Camboya | China | Corea del Norte | Corea del Sur | Emiratos Árabes Xuníos | Filipines | India | Indonesia | Iraq | Irán | Israel | Kazakhstán | Kuwait | Laos | El Líbanu | Malasia | Maldives | Mongolia | Myanmar | Nepal | Omán | Pakistán | Qatar | Kirguistán | Rusia | Singapur | Siria | Sri Lanka | Thailandia | Tajikistán | Timor Oriental | Turkmenistán | Uzbekistán | Vietnam | Xapón | Xeorxa | Xordania | Yemen


Bandera de la OCI Organización pa la Cooperación Islámica Bandeira de la OCI
Afghanistán | Albania | Arabia Saudita | Arxelia | Azerbaiján | Bahrain | Bangladesh | Benín | Brunéi | Burkina Faso | Camerún | Chad | Costa de Marfil | Djibouti | El Líbanu | Emiratos Árabes Xuníos | Exiptu | Gabón | Gambia | Guinea | Guinea-Bissau | Guyana | Indonesia | Irán | Iraq | Kazakhstán | Kirguistán | Kuwait | Islles Comores | Libia | Malasia | Maldives | Mali | Marruecos | Mauritania | Mozambique | Níxer | Nixeria | Omán | Palestina | Pakistán | Qatar | Senegal | Sierra Leone | Siria |Somalia | Sudán | Surinam | Tajikistán | Togo | Túnez | Turkmenistán | Turquía | Uganda | Uzbekistán | Xordania | Yemen

Países observadores: Bosnia y Hercegovina | República Centroafricana | República Turca de Xipre del Norte | Thailandia | Rusia