Urriaren 25

Urriaren 25a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta laurogeita hamazortzigarren eguna da, 299.a bisurteetan. 67 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1978 - ETAk, Jose Benito Diaz polizia armatuko kidea erail zuen Bilbon, eta Epifanio Vidal Mazquez eraikuntzako langilea Durangon.
• 1979 - Gernikako Estatutua erreferendum bidez onartu zen.
• 1998ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak.
• 2006 - AP-1 autobidearen mantenuan zebiltzan bi langile hil ziren, kotxe batek harrapatu ondoren.

Mundua

• 1415 - Agincourteko guduan garaipen ingelesa
• 1825 - Uruguayk Brasilekiko independentzia lortu zuen
• 1905 - Errusiako iraultzan trenbideetako greba deialdia
• 1920 - Terence MacSwiney hil zen 73 egunetako gose grebaren ostean
• 1936 - Bigarren Mundu Gerran Alemania eta Italiaren arteko batasuna sinatu zen
• 1983 - AEBek Grenada inbaditu zuten
• 2006 -
  • ETAk ustez hirurehun pistolatik gora lapurtu zituen Frantzian.
  • Europako parlamentuak, Euskal Herriko bake prozesuari buruzko erresoluzioa bozkatu zuen, baiezkoa irabaziz, 321 botu alde eta 311 botu aurka.
• 2009 -
  • 150 pertsona baino gehiago hil ziren Bagdad hirian egondako bi atentatu odoltsuetan.
  • Gidaririk gabeko estatubatuar hegazkin baten misilek hemezortzi lagun hil zituzten Pakistaneko Bajaur eskualdean.

Arte eta kultura

• 1978 - Halloween filma estreinatu zen, John Carpenterek zuzendu eta Donald Pleasence eta Jamie Lee Curtis aktoreek antzeztu zutelarik.

Zientzia eta teknologia

• 1993 - Giza geneak klonatzea lortu zen lehenengoz
• 2001 - Microsoften Windows XP programa saltzen hasi zen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1912 - Emiliano Álvarez, euskal txirrindularia.

Mundua

• 1692 - Elisabet Farnesio, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1766).
• 1757 - Heinrich Friedrich Karl Reichsfreiherr vom und zum Stein, Prusiar politikaria (h. 1831).
• 1767 - Benjamin Constant, suitzar jatorriko frantsesezko idazlea eta Frantziako politikaria (h. 1830).
• 1789 - Carlos María de Alvear, Argentinako askatasunaren buruzagia (h. 1852).
• 1801 - Richard Parkes Bonington, ingeles pintore eta litografoa (h. 1828).
• 1811 - Évariste Galois, frantziar matematikaria (h. 1832).
• 1821 - Antonio Ciseri, suitzar margolaria (h. 1891).
• 1825 - Johann Strauss (semea), austriar musikagilea (h.1899).
• 1827 - Marcelin Berthelot, frantziar kimikari eta politikaria (h. 1907).
• 1838 - Georges Bizet, frantziar musikaria (h. 1875).
• 1877 - Henry Norris Russell, estatubatuar astronomo eta filosofoa (h. 1957).
• 1881 - Pablo Picasso, espainiar margolari eta eskulturagilea (h. 1973).
• 1886 - Karl Polanyi, ekonomiaren antropologo hungariarra (h. 1964).
• 1888 - Richard Evelyn Byrd, estatubatuar esploratzailea eta hegazkin pilotua (h. 1957).
• 1889 - Abel Gance, frantziar zinemagilea (h. 1981).
• 1895 - Levi Eshkol, Israelgo lehen ministroa (h. 1969).
• 1896 - Sandro Pertini, Italiako 7. Presidentea (h. 1990).
• 1908 - Manuel Mur, galiziar zinema-zuzendaria eta idazlea (h. 2003).
• 1913 - Klaus Barbie, Lyongo harakina, SS-ko eta Gestapoko goi kargua (h. 1991).

Heriotzak

Euskal Herria

• 1720 - Antonio IV.a Karlos Agaramontarra, Agaramonteko duke, Gixuneko kondea eta Bidaxuneko printzea, lapurtar militarra (j. 1641).
• 1892 - Juan B. Eustaquio Delmas, bizkaitar kazetaria, idazlea eta inprimatzailea, Madrilen (j. 1820).
• 1912 - Pablo Altzola, donostiar ingeniaria eta Bilboko alkatea (j. 1841).
• 1936 - Jose Markiegi, euskal idazle eta itzultzailea (j. 1895).

Mundua

• 912 - Rodolfo I.a Borgoinakoa, Borgoinako erregea.
• 1047 - Magnus I.a Norvegiakoa, Norvegiako errege bikingoa (j. 1024).
• 1154 - Eztebe Ingalaterrakoa, Ingalaterrako erregea.
• 1349 - Jakue III.a Mallorcakoa, Mallorcako erregea (j. 1315).
• 1400 - Geoffrey Chaucer, ingeles poeta eta idazlea.
• 1495 - Joanes II.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (j. 1455).
• 1634 - Albrecht von Wallenstein, txekiar jatorriko alemaniar militarra (j. 1583).
• 1647 - Evangelista Torricelli, italiar fisikaria (j. 1608).
• 1760 - Jurgi II.a Erresuma Batukoa, Erresuma Batua eta Britainiar Jabegoen erregea (j. 1683).
• 1826 - Philippe Pinel, frantziar sendagilea (j. 1745).
• 1892 - Caroline Lavinia Scott Harrison, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1822).
• 1902 - Frank Norris, estatubatuar eleberrigilea eta kazetaria (j. 1870).
• 1913 - Frederick Rolfe, ingeles idazlea (j. 1860).
• 1920 -
  • Duncan MacDougall, estatubatuar medikua (j. c. 1866).
  • Terence MacSwiney, irlandar nazionalista, idazlea, politikaria, Cork hiriko alkate ohia eta gose grabalaria (j. 1879).
• 1941 - Robert Delaunay, frantziar margolaria (j. 1885).
• 1973 -
  • Abebe Bikila, etiopiar lasterkaria (j. 1932).
  • Émile Masson, belgikar txirrindularia (j. 1888).
• 1976 - Raymond Queneau, frantziar idazlea (j. 1903).
• 1993 - Vincent Price, estatubatuar aktorea (j. 1911).
• 1994 - Francisco Ynduráin Hernández, nafar hizkuntzalari eta literatura-kritikaria (j. 1910).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Orixe, Sanz eta Sants.
• Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua onartu zen eguna, 1979an.

Urriaren 24 | Urteko egutegi | Urriaren 26