Maiatzaren 10

Maiatzaren 10a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeita hamargarren eguna da, 131garrena bisurteetan. 235 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Mundua

• 1774 - Luis XVI.a Frantziako errege bihurtu zen.
• 1940 - Alemaniak Herbehereak, Luxenburgo eta Belgika okupatu zituen.
• 1950 - SEAT automobilgintza enpresa sortu zen.
• 1979 - Jarrairen aurkezpen publikoa Bilbon.
• 1981 -
  • Guardia Zibilak Juan Mañas Morales, Luis Montero García eta Luis Manuel Cobo Mier Santanderko gazteak torturatu eta hil zituen Almerian, ETAko kideak zirelakoan.
  • François Mitterrand Frantziako presidente izendatu zuten.
• 2001 - Ghanako futbol partida baten egondako jende pilaketa batean 120 hildako izan ziren.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 2012 - Europar Batasunak ofizialki Donostia 2016ko Europako Kultur Hiriburu izendatu zuen.

Mundua

• 1933 - Naziek milaka liburu erre zituzten jendaurrean Berlinen.
• 199 - Mackenna's Gold ("Mackennaren Urrea") filma estreinatu zen, J. Lee Thompsonek zuzendu eta Gregory Peck, Omar Sharif, Telly Savalas, Camilla Sparv, Keenan Wynn, Julie Newmar, Ted Cassidy, Lee J. Cobb, Raymond Massey, Burgess Meredith, Anthony Quayle, Edward G. Robinson eta Eli Wallach aktoreek antzeztu zuteñarik.

Zientzia eta teknologia

Euskal Herria

• 2010 - Bilboko eta Europa osoko burtsek historiako igoerarik handiena izan dute, igandean Europako finantza ministroek hartutako neurriak begi onez ikusi eta gero. Europako igoerarik handiena Madrilgo Ibex 35-k izan zuen.

Mundua

• 2011 - Microsoftek 8.500 milioi dolar ordainduta Skype erosi zuen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1884 - Justo Etxeguren, arabar apaiza (h. 1937).
• 1909 -
  • Ignacio Agirrezabala, Txirri II.a, euskal herritar futbolari eta ingeniaria (h. 1980).
  • Manuel Olaizola, Uztapide, gipuzkoar bertsolaria (h. 1983).

Mundua

• 1452 - Fernando II.a errege katolikoa (h.1516).
• 1697 - Jean-Marie Leclair, frantses musikagile eta biolinista (h. 1764).
• 1727 - Anne Robert Jacques Turgot, frantses politikaria eta ekonomialaria (h. 1781).
• 1748 - Louis Jean Pierre Vieillot, frantziar ornitologoa (h. 1831).
• 1760 - Claude Joseph Rouget de Lisle, frantses musikagilea eta militarra (h. 1836).
• 1770 - Louis Nicolas Davout, mariskal frantsesa (h. 1823).
• 1788 - Augustin Fresnel, frantses fisikaria (h. 1827).
• 1830 - François-Marie Raoult, frantses kimikari eta fisikaria (h. 1901).
• 1843 - Benito Pérez Galdós, idazle espainiarra (h. 1920).
• 1847 - May French Sheldon, estatubatuar argitaratzaile, idazle eta esploratzailea (h. 1936).
• 1864 - Léon Gaumont, frantziar asmatzailea eta industria-gizona (h. 1946).
• 1872 - Marcel Mauss, frantziar soziologoa, Frantziako etnologiaren aita (h. 1950).
• 1876 - Ivan Cankar, esloveniar eleberrigile eta dramagilea (h. 1918).
• 1877 - Symon Petliura, Ukrainako Herri Errepublikako 3. presidentea (h. 1926).
• 1878 - Gustav Stresemann, Alemaniako kantzilerra eta 1926ko Bakearen Nobel Saria (h. 1929).
• 1886 -
  • Karl Barth, suitzar teologo protestantea (h. 1968).
  • Olaf Stapledon, ingeles eleberrigilea (h. 1950).
• 1888 - Max Steiner, austriar-estatubatuar zinema musikagilea (h. 1971).
• 1890 -
  • Clarence Brown, estatubatuar film zuzendaria (h. 1987).
  • Alfred Jodl, alemaniar jenerala (h. 1946).
• 1899 - Fred Astaire, estatubatuar aktore eta dantzaria, XX. mendeko dantzaririk bikainenetakoa (h. 1987).
• 1900 - Cecilia Helena Payne-Gaposchkin, anglo-estatubatuar astronomoa (h. 1979).
• 1910 - Bernard Voorhoof, belgikar futbolaria (h. 1974).
• 1916 - Milton Babbitt, estatubatuar musikagilea, musika elektronikoan aitzindaria (h. 2011).
• 1919 - Daniel Bell, estatubatuar kazetari eta soziologoa (h. 2011).
• 1923 - Heydar Aliev, Azerbaijango presidentea (h. 2003).
• 1931 - Ettore Scola, italiar gidoilaria eta zinegilea (h. 2016).
• 1957 - Sid Vicious, Sex Pistols taldeko baxu-jotzailea, ingalaterrako punk mugimenduaren ikurretako bat (h. 1979).

Heriotzak

Euskal Herria

• 1983 - Luis Ibarra, arabar enpresaburu eta politikaria, Gasteizko alkatea (j. 1917).
• 1997 - Jacinto Quincoces, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea, Valentzian (j. 1905).
• 2012 -
  • Rafael Munoa, donostiar pintorea eta marrazkilaria (j. 1930).
  • Juan Maria Urdangarin Berriotxoa, euskal enpresaburua (j. 1932).

Mundua

• 1482 - Paolo dal Pozzo Toscanelli, italiar geografoa eta sendagilea (j. 1397).
• 1521 - Sebastian Brant, idazlea.
• 1569 - Joan Avilakoa, espainiar erlijio gizona (j. 1500).
• 1580 - Luis Vaz de Camoes poeta.
• 1696 - Jean de La Bruyère, frantses idazle moralista (j. 1645).
• 1774 - Luis XV.a Frantziakoa, Frantziako erregea eta Nafarroako erregea (j. 1710).
• 1787 - William Watson, fisikari eta mediku ingelesa (j.1715).
• 1822 - Paolo Ruffini, matematikari italiarra (j. 1765).
• 1829 - Thomas Young, britainiar sendagile, zientzialari eta arkeologoa (j. 1773).
• 1849 - Katsushika Hokusai, margolari, marrazkilari eta grabatzaile japoniarra (j. 1760).
• 1889 - Mikhail Saltikov-Shchedrin, errusiar idazlea (j. 1826).
• 1904 -
  • Daniel Urrabieta Vierge, espainiar margolari eta ilustratzaile grafikoa (j. 1851).
  • Henry Morton Stanley, kazetari eta esploratzaile galestarra (j. 1841).
• 1909 - Futabatei Shimei, japoniar idazle eta literatura-kritikaria (j. 1864).
• 1910 -
  • Pauline Viardot, frantses mezzosopranoa eta musikagilea (j. 1821).
  • Stanislao Cannizzaro, italiar kimikaria (j. 1826).
• 1979 - Ita Rina, esloveniar aktorea (j. 1907).
• 1980 - Leslie Peltier, estatubatuar astronomoa (j. 1900).
• 1982 - Peter Weiss, alemaniar-suediar idazlea, margolaria eta zinemagilea (j. 1916).
• 1986 - Ciaran Bourke, irlandar abeslaria eta musikaria, The Dubliners taldeko kidea (j. 1938).
• 1995 - Georges Candilis, azerbaijandar jatorriko frantziar arkitektoa (j. 1913).
• 1998 - Clara Rockmore, musikari birtuosoa, Theremina jotzen nabarmendu zena (j. 1911).
• 2002 - David Riesman, estatubatuar soziologoa (j. 1909).
• 2011 - Ramón Fernández Durán, espainiar bide ingeniari eta hirigilea eta Ekologistak Martxan erakundearen bultzatzaile nagusietakoa (j. 1947).
• 2016 -
  • Thomas Luckmann, batez ere Alemanian aritutako esloveniar soziologoa (j. 1927).
  • François Morellet, frantziar margolaria (j. 1926).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Doniantsu/Doneantsu eta Malder/Malen.

Maiatzaren 9 | Urteko egutegi | Maiatzaren 11