Mavritanii

Mavritanijan Islamine Tazovaldkund
الجمهورية الإسلامية الموريتانية
(al'-Džumhūrijja al'-ʾIslāmijja al'-Mūrītānijja)

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Nuakšot
Eläjiden lugu (2013)	3 537 368 ristitud
Pind	1 030 700 km²
Kel'	araban
Valdkundan pämez'	Mohammed ul'd Abdel' Aziz
Päministr	Jahja ul'd Hademin
Religii	islam
Valüt	mavritanijan ugii (MRO)
Internet-domen	.mr
Telefonkod	+222
Aigvö	UTC+0

Mavritanii (arab.: موريتانيا, Mūrītānjā), täuz' oficialine form — Mavritanijan Islamine Tazovaldkund (arab.: الجمهورية الإسلامية الموريتانية, al'-Džumhūrijja al'-ʾIslāmijja al'-Mūrītānijja), om valdkund Päivlaskmaižes Afrikas. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Nuakšot.

Istorii

Vl 1960 kül'mkun 28. päiväl Mavritanii tedoti ripmatomudes Francijaspäi.

Oli severt sodakukerdusid valdkundan istorijas (vl 2003, 2005, 2008).

Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 1991 heinkun 12. päiväl.

Geografijan andmused

Mavritanijan topografine kart.

Mavritanii om mavaldkundröunoiš Päivlaskmaižen Saharanke (röunan piduz — 1561 km) pohjoižes, Alžiranke pohjoižpäivnouzmas (463 km), Malinke päivnouzmas da suves (2237 km) da Senegalanke suves (813 km). Ühthine röun kuivmadme om 5074 km. Mavritanijan päivlaskmaižed randad lainištab Atlantine valdmeri 753 km randanpirdanke.

Päivlaskmaižen Saharan kivekahad da letkesižed rahvahatomad mad ottas enamba 60% valdkundan territorijad, ned oma tazangištoikahad. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Kediet Idžil-mägi, 915 m meren pindan päl. Sebhet Te-n-Dgamč-alangišt sijadase -5 m meren pindan al.

Klimat om lujas räk da kuiv lühüdan vihmsezonanke.

Londuseližed pävarad oma raudkivend, kivivoi, vas'k, kuld, almazad, fosfatad, sauvondgips, kala.

Tobmuz

Mavritanii om islamine prezidentiž-parlamentine tazovaldkund.

Valdkundan pämez' om prezident. Rahvaz valičeb händast 5 vodeks.

Parlament (arab.: Barlamane) om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (arab.: Mažlis al'-Šujuh) 56 ühtnijanke. Municipaližed nevondkundad valitas 6 vodeks 53 heišpäi, senatoriden koumandez udištase kaikuččel 2 vodel; 3 — valitas verhiš maiš. Alakodi om Nacionaline Suim (arab.: Al' Džamija al'-Vatanija), sen 146 (edel 2014 vot heid oli 95) deputatoid rahvaz änestab 5 vodeks.

Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2013. Prezidentan järgvaličendad oliba vl 2014.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Mavritanijan administrativiž-territorialine jagand.

Mavritanii alajagase 12 agjaha (regionha, arab. vilaja) da sen ühtes pälidnan ümbrikho. Agjad alajagase departamentoihe (niid om 52, arab. mougataa).

Eläjad

Mavritanijas elädas mavritanijalaižed.

Mavritanijan toižed järedad lidnad (enamba 50 tuh. ristitud vl 2012, surembaspäi penembha): Kiff, Nuadibu, Roso, Kaedi, Zuerat.

Ižanduz

Mavritanijan päeksport om raudkivend, kivivoi, vas'k; toine eksport — kuld, sauvondgips, kala.

Kul'tur

Mavritanii om üks' jäl'gmäižiš valdkundoišpäi, kus orjuz om faktižikš avaitud kundale tähäsai. Sijaližel ohjastusel oliba koume orjusen kel'dandan naprindad (vll 1905, 1981 dai 2007), no nece igänd om jurdunu liigaks mavritanijalaižes kundas, i nügüd' läz 20 % ristitištod (600 tuhad ristitud) oma orjad (tobjimalaz mustas rasaspäi, mülüdas vauktoile arabalaižile).

Irdkosketused

• Mavritanii-valdkundan oficialine portal. (arab.) (fr.)