موریتانی

جمهوری اسلامی موریتانی الجمهوریة الإسلامیة الموریتانیة موریتانی
پرچم
شعار ملی: سربلندی، برادری، دادگری
سرود ملی: سرود ملی موریتانی
پایتخت (و بزرگترین شهر)		نواکشوت ۱۸°۰۹′ شمالی ۱۵°۵۸′ شرقی
زبان رسمی		عربی
نوع حکومت		جمهوری اسلامی چند حزبی
نام حاکمان  • رئیس جمهور • نخست‌وزیر		محمد ولد عبدالعزیز مولا اولد محمد لاقدف
موارد منجر به تشکیل از فرانسه		۲۸ نوامبر ۱۹۶۰
مساحت
-	مساحت	۱٬۰۳۰٬۷۰۰کیلومتر مربع (۲۹ام)
-	‌آب‌ها (٪)	۰٫۰۳
جمعیت
-	سرشماری	۳٬۰۶۹٬۰۰۰  (۱۳۵ام)
-	تراکم جمعیت	۳٫۰‎/km۲‏ (۲۲۱ام)
واحد پول		اوگیا (MRO)
منطقه زمانی		GMT (ساعت جهانی+۰)
دامنه اینترنتی		.mr
پیش‌شماره تلفنی		+۲۲۲

موریتانی یا جمهوری اسلامی موریتانی (عربی: الجمهوریة الإسلامیة الموریتانیة) کشوری در شمال غربی آفریقا به پایتختی نواکشوت است و بندر نواذیبو نیز دومین شهر مهم کشور می‌باشد.

پهناوری موریتانی یک میلیون و سی هزار و هفتصد کیلومتر مربع است که نود درصد آن را بیابان پوشانده‌است. جمعیت این کشور دو میلیون و هفتصد هزار نفر متشکل از عرب از قبایل بنی حسان، هلالی و بنی سلیم، و اقوام آمازیغ (بربر) و سیاهپوست است.

ماهی از اقیانوس اطلس و سنگ آهن تقریباً تنها کالاهای صادراتی موریتانی هستند.

جغرافیا

موریتانی از سوی باختر به اقیانوس اطلس و از شمال با صحرای غربی در شمال شرقی با الجزایر از سوی خاور با مالی و در جنوب با سنگال هم‌مرز است. بیشتر مساحت موریتانی پوشیده‌است از فلات‌های صحرای بزرگ که بر فرازشان قلّه‌های منفرد قرار دارد.

رود مهم این کشور رود سنگال است و بلندترین نقطه آن کدیه‌الجل، با ۹۱۵ متر است. آب و هوای این کشور خشک و داغ است و فقط در جنوب کشور باران کافی می‌بارد. خشکسالی مداوم گله‌های گاو و گوسفند بادیه‌نشینان را تلف کرده‌است.

اطلاعات عمومی

• نرخ رشد سالانه جمعیت: دو درصد.
• تراکم جمعیت: ۲٫۵ نفر در هر کیلومتر مربع.
• شاخص توسعه انسانی (رتبه): صد و پنجاهمین کشور در بین صد و هفتاد و هفت کشور.
• جمعیت زیر خط فقر: ۴۶٫۳ درصد.
• امید به زندگی: پنجاه و دو سال.
• مرگ و میر کودکان: صد و بیست در هزار نفر.
• شیوع ویروس ایدز: ۰٫۶ درصد.
• درصد باسوادی: ۵۱٫۲ (مرد: ۵۹٫۵، زن: ۴۳٫۴).
• تولید ناخالص داخلی (PIB): ۱٫۲ میلیارد دلار.
• تولید ناخالص ملی بر سهم قدرت خرید هر فرد(PPA): ۱۷۷۶.
• تولید ناخالص ملی(PNB) بر جمعیت: ۴۲۰ دلار.
• بدهی‌های خارجی: ۷۸۵٫۴ میلیون دلار. سرعت رشد: ۶٫۶ درصد.
• تعداد خطوط تلفنی و تلفن همراه: یک تلفن برای ۱۴۱٫۴ نفر.
• مهم‌ترین شرکای اقتصادی: الجزایر، بلژیک و لوکزامبورگ، برزیل، چین و فرانسه. سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در استخراج نفت صورت گرفته که در سال جاری بهره‌برداری از آن آغاز شده‌است و بهره‌برداری و درآمد حاصل از نفت آینده درخشانی را برای اقتصاد موریتانی رقم خواهد زد.
• واحد پول: اوگیا (یک یورو برابر با دویست و سی و شش اوگیا).
• منابع اصلی:. معادن و صنایع(۳۰ درصد): آهن، سنگ گچ؛ کشاورزی (۲۴ درصد): دامپروری، تولید برنج، ذرت خوشه‌ای و ذرت، ماهیگیری (هشت پا)؛ گردشگری.
• یارانه سرانه: ۸۵٫۲۰ دلار.

تاریخ

سرزمین موریتانی در قدیم بنام شنقیط شناخته می‌شد در دوره استعمار فرانسه به موریتانی مشهور گردید. در سال ۷۰۸ میلادی در دوره موسی بن نصیر اسلام و بعضی قبایل عرب وارد این منطقه شدند

در قرن هفدهم فرانسویان بر ساحل این سرزمین پا گذاشتند، ولی تا ۱۹۰۳ امیرنشین‌های دور از ساحل را ضمیمه نکردند. موریتانی در ۱۹۶۰ استقلال یافت. در ۱۹۷۶ وقتی اسپانیا از صحرای غربی دست کشید، مراکش و موریتانی این سرزمین را بین خود تقسیم کردند، ولی موریتانی نتوانست چریک‌های پولیساریو را، که برای استقلال صحرای غربی می‌جنگند، شکست دهد و از ادعای خود منصرف شد (۱۹۷۹). در ۱۹۸۹، تنش میان اعراب مسلط شمال و سیاهپوستان آفریقای جنوبی به خشونت انجامید. این کشور پس از ۱۹۷۶ تحت حاکمیت نظامیان بود و در ۱۹۷۹ تک‌حزبی گردید. در ۱۹۹۲ انتخابات چندحزبی برگزار شد.

ماه	سال	رخداد
	سالهای ۱۴۹۰	اولین گروه‌های پرتغالی و اسپانیایی وارد این سرزمین شدند
	۱۹۲۰	این سرزمین تحت سیطره فرانسه قرار گرفت
۲۸ نوامبر	۱۹۶۰	به دنبال قیام رهبران قبایل و از جمله سیدی ولد مولای الزین و احمد العیده فرانسه استقلال موریتانی را به رسمیت شناخت و جمهوری اسلامی موریتانی تأسیس شد.
۲۸ نوامبر	۱۹۶۰	استقلال مستعمره سابق فرانسه با نام جمهوری اسلامی موریتانی
		مختار پسر دادا نظامی تک حزبی را برقرار کرد
	۱۹۷۴	کنار گذاشتن فرانک و جایگزینی واحد پول ملی با نام اوگیا
	۱۹۷۵	در ماه فوریه موریتانی عهدنامه‌ای را با مغرب و اسپانیا در مورد صحرای غربی امضاء کرد و جنوب ریو دو ارو را به تصرف خود درآورد جبهه پولیساریو مقاومت کرد
ژوئیه	۱۹۷۸	کودتای سرهنگ مصطفی ولد محمد صالح. آتش‌بس با جبهه پولیساریو
۵ اوت	۱۹۷۹	موریتانی از ادعاهای خویش بر صحرای غربی صرفنظر کرد
دسامبر	۱۹۸۰	رئیس ستاد ارتش معاویه ولد سید احمد طایع دولت نظامی را تشکیل داد. طرح قانون اساسی دمکراتیک به کنار نهاده شد
دسامبر	۱۹۸۴	کودتای سرهنگ معاویه پسر طایع
آوریل	۱۹۸۶	انتشار «بیانیه آفریقایی‌های سیاه ستمدیده» موجب بروز نا آرامی و سرکوب آن شد
	۱۹۸۹	به دنبال ادعای جامعه آفریقاییان سیاه پوست تنش شدیدی با داکار پیش آمد: ده‌ها هزار مربی مذهبی سیاه پوست به سنگال رانده شده بودند و این کشور نیز صد هزار موریتانی تبار ساکن سنگال را به کشورشان بازگردانده بود. درگیری سختی بین گروه‌ها پیش آمد
آوریل	۱۹۸۹	بروز درگیری‌های مرزی با سنگال که صدها کشته برای طرفین به جا گذاشت
اوت ۱۹۸۹	آوریل ۱۹۹۲	روابط دیپلماتیک با سنگال به حال تعلیق درآمد
فوریه	۱۹۸۹	موریتانی در تأسیس کشورهای مغرب عربی(UMA) شرکت کرد
	۱۹۹۱	حکومت در پی تنشهای اجتماعی و تحت فشار بین‌المللی، قانون اساسی جدیدی را تدوین و نظام چند حزبی را برقرار نمود
۱۲ ژوئیه	۱۹۹۱	قانون اساسی که در نظام چند حزبی پیش بینی شده بود، از طریق همه پرسی تصویب شد. زبان عربی تنها زبان رسمی کشور اعلام گردید
۱۷ ژانویه	۱۹۹۲	معاویه پسر طایع در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید. نیروهای مخالف تقلب در انتخابات را افشا کردند. در اتنخابات مجلس و شهرداریها نیز همین پیشامد تکرار شد
۱۹۹۹	۱۹۹۵	برقراری روابط دیپلماتیک با اسراییل که با مخالفت درسطح کشور مواجه شد
دسامبر	۲۰۰۰	موریتانی از جامعه اقتصادی دولتهای غرب آفریقا (Cedeao) خارج شد
۸ و ۹ ژوئن	۲۰۰۳	شکست کودتا علیه رئیس جمهور ولد طایع
سوم اوت	۲۰۰۵	اعلام کودتا: سرهنگ علی پسر محمد وال برای یک دوره انتقالی دو ساله به ریاست جمهوری برگزیده شد
۲۲ نوامبر	۲۰۰۵	اولین سفر رسمی دوجانبه علی محمد وال به مغرب که اولین سفر رسمی او به خارج از کشور بعد از کودتا محسوب می‌شود و انعقاد سه قرارداد همکاری با مغرب
۸ دسامبر	۲۰۰۵	حضور رئیس جمهور جدید موریتانی در راس هیئت بلند پایه در اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای اسلامی در جده و ملاقات وی با بسیاری از رهبران کشورهای اسلامی از جمله رئیس جمهور ایران و استقبال دوستانه سعودیها از هیئت موریتانی
	۲۰۰۷	اولین انتخابات دمکراتیک در موریتانی - انتخاب سیدی ولد الشیخ عبد الله رئیس جمهوری
۶ اوت	۲۰۰۸	کودتاچیان، شیخ عبداللهی رئیس جمهور و یحیی ولد احمد وقف، نخست وزیر موریتانی را در اردوگاه نظامی وابسته به گارد ریاست جمهوری بازداشت کردند

سیاست

در موریتانی رئیس جمهور و ۷۷ عضو مجمع ملی با رأی تمامی افراد بالغ برای شش سال انتخاب می‌شوند. مجلس سنا به طور غیرمستقیم انتخاب می‌گردد. رئیس جمهور، نخست وزیر و شورای وزیران را انتصاب می‌کند. احزاب عمده سیاسی عبارتند از: • حزب دموکراتیک و سوسیالیست جمهوریخواه (تنها احزاب قانونی سابق) • حزب بازسازی و تجمع برای دموکراسی • وحدت ملی.

مخالفان دولت موریتانی، دولت کنونی در این کشور به ریاست جمهوری محمد ولد عبدالعزیز را یک رژیم نظامی می‌دانند. این ژنرال پیشین در کودتای ۲۰۰۵ و سال ۲۰۰۸ میلادی شرکت داشت و این دو کودتا باعث به دست گرفتن قدرت توسط وی شده است.

عبدالعزیز همچنین ریاست دولت انتقالی را بر عهده گرفت و مدتی بعد از این مقام کناره گیری کرد تا در انتخابات سال ۲۰۰۹ شرکت کند و در این انتخابات پیروز شد. مخالفان در موریتانی این اقدام عبدالعزیز را نیرنگی برای کسب قدرت توصیف می‌کنند. از زمان روی کار آمدن محمد ولد عبدالعزیز به عنوان رئیس جمهوری این کشور سرمایه‌گذاری‌های عربستان در موریتانی نیز کاهش یافته‌است و همچنین سطح روابط موریتانی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به سبب نزدیک شدن نواکشوت به تهران و سفرهای متقابل میان مقامات ایرانی و موریتانیایی به طور چشمگیری کاهش یافته‌است.

در بهمن‌ماه ۸۹ و پس از روی دادن بهار عربی در بسیاری از کشورهای منطقه، دولت موریتانی در پی تهدید سندیکاهای کارگری و احزاب مخالف دولت به برگزاری تظاهرات اعتراض‌آمیز، قیمت مواد غذایی اساسی را ۳۰درصد کاهش داد.

مردم

جمعیت موریتانی بر اساس برآورد سال ۲۰۱۳ حدود ۳ میلیون و ۵۳۷ هزار نفر بوده‌است. موروها (ترکیب آفریقایی‌ها، عرب‌ها و بربرها) حدود ۷۰ درصد جمعیت موریتانی و سایر اقوام غیر عرب‌زبان آفریقایی حدود ۳۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.

تقریباً صددرصد جمعیت مسلمان و اکثراً سنی هستند. فرقه صوفیه تیجانیه نیز در این کشور (و همچین مراکش و سنگال) پیروان زیادی دارد. زبان رسمی کشور عربی است. زبان‌های ولوف، سونینکه و پولار نیز در قانون اساسی زبان ملی اعلام شده‌اند. زبان فرانسوی نیز در رسانه‌ها و میان تحصیلکردگان رواج زیادی دارد. در کلاس اول ابتدایی فقط عربی آموزش داده می‌شود اما از کلاس دوم آموزش زبان فرانسوی آغاز می‌شود و مباحث علمی به این زبان آموزش داده می‌شود.

برده‌داری همچنان در موریتانی رواج دارد و این کشور از نظر درصد جمعیت برده در رتبه نخست دنیاست. بر اساس گزارش سی‌ان‌ان در سال ۲۰۱۲ حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت این کشور برده (به معنی واقعی کلمه) هستند. تازه در سال ۲۰۰۷ بود که برده‌داری در این کشور غیرقانونی اعلام شد و از آن هنگام تنها یک نفر در دادگاه به این جرم محکوم شده‌است. بیشتر برده‌ها سیاهپوست‌هایی هستند که اجدادشان قرنها پیش به اسارت بربرهای عرب، که پوست روشنتری دارند، درآمده‌اند. خریدوفروش برده معمول نیست اما هدیه دادن آنها رایج است. به ویژه هدیه کودکان برده در هنگام عروسی رواج دارد. با این حال دولت موریتانی وجود برده‌داری در این کشور را انکار می‌کند و فعالان مخالف برده‌داری را نیز به زندان می‌اندازد.

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری موریتانی

صخره هنر موریتانی

موریتانی به ۱۲ استان و ۵۸ شهرستان بخش شده‌است. تقسیمات موریتانی شامل ۱۲ استان افزون بر نواکشوت، ۵۳ شهرستان و ۲۸۰ شهر است. استان‌های این کشور از این قرارند:

• استان حوض الشرقی
• استان حوض الغربی
• استان عصابا
• استان گورگول
• استان براکنا
• استان ترارزا
• استان اَدرار
• استان داخلت نواذیبو
• استان تگانت
• استان گیدیماکا
• استان تیریس زمور
• استان اینچیری
• نواکشوت (مرکز ناحیه)

منابع

• بی‌بی‌سی انگلیسی
• موریتانی
• ویژه نامه روزنامه صحرای مغربی ۲۱ نوامبر ۲۰۰۵
• لوموند دیپلماتیک نوامبر ۲۰۰۵
• روزنامه القدس العربی ۲۷ نوامبر ۲۰۰۵
• روزنامه الشرق الاوسط روزهای اول تا ۱۲ دسامبر ۲۰۰۵
• وب‌گاه‌های‌های دولتی موریتانی