Росси

ХӀара яззам Википеди чура бу — маьрша энциклопеди
Дехьа гӀо: навигаци, Лахар


Росси
Россия
Flag of Russia.svg Coat of Arms of the Russian Federation.svg
Байракх Герб


Россин пачхьалкхан гимн
Russian Federation (orthographic projection) - Crimea disputed.svg
Кхоьллина 862 шо[1][2] (оьрсийн пачхьалкхаллин юьхь)
Официалан мотт оьрсийн
Коьрта гӀала Москва
Урхаллин тайпа Ийна республика
Президент
Ӏедалан председатель
Федерацин Советан
председатель

Пачхьалкхан Думин
председатель
Владимир Путин
Дмитрий Медведев
Валентина Матвиенко
Сергей Нарышкин
Пачхьалкхан дин православи, керсталла
Латта
• Массо
• % хина тӀехле.
1-гӀа дуьненахь
17 098 246[3] км²
4,22%[3]
Бахархой
• Мах хадор (2014)
• Бахархой ларар (2010)
Луьсталла

143 657 134 [4] адам.
142 856 536[5][6] адам.
8,39 адам./км²
ДЧС (НЭТ)
  • Дерриге (2013)
  • ХӀораннан а сина

3,492 трлн[7] $
24298[8][9] $ (46-й)
ДЧС (мах)
  • Дерриге (2013)
  • ХӀораннан а сина

2,097 трлн[10] $
14 591[11] $
АДКМ (2014) 0,778[12] (высокий) (57-гl)
Бахархойн цӀерш россия́нин
Ахча Российн рубль (RUB, 1991-98 RUR)
Интернет-доменаш .su, .ru, .рф
Код ISO RU
Код МОК RUS
Телефонан код +7
Сахьтан асаш +3…+12, без +5[13]

Координаташ: 66°25′ къ. ш. 94°15′ м. д. / 66.417° къ. ш. 94.250° м. д. / 66.417; 94.250 (G) (O)

Росси (грек. ΡωσίαРусь[14]) иштта официальни Росси́н Федера́ци[15] (практикехь аббревиатурах а пайда оьцу РФ) — малхбалехьара Европан а, Къилбаседа Азин а пачхьалкх ю. Бахархой — 146 519 759 адам ду (2016-чу шарахь лерина). Мехкан йоккхалла — 17 125 246 км². Дуьненахь хьалхар меттехь ю мехкан йокхаллица, 9 меттехь бахархойн дукхаллица.

Коьрта гӀала — Москва ю. Пачхьалкхан мотт — оьрсийн мотт бу.

Федеративни дӀахӀоттаман ийна республика ю. 2012-чу шеран майхь президентан болх Владимир Путинас дӀаэцна, правительствон председатель — Дмитри Медведев ву.

Россин Федерацин хӀоттаман юкъа 85 субъект йогӀу, 22 — республика а, 9 — йист а.

Регионаш

Областаш

Oblasts of Russia.png

Мехкаш

Krais of Russia.png

  1. Алтай мохк (Барнаул)
  2. Камчаткан мохк (Петропавловск-Камчатски)
  3. Хабаровскан мохк (Хабаровск)
  4. Краснодаран мохк (Краснодар)
  5. Красноярскан мохк (Красноярск)
  6. Пермийн мохк (Пермь)
  7. Приморьен мохк (Владивосток)
  8. Ставрополан мохк (Ставрополь)
  9. Забайкальскан мохк (Чита)

Республикаш

Адыгейчоь Республика Алтай Башкирийчоь Буряти ДегӀаста ГIалгIайчоь ГӀебартойн-Балкхаройчоь ГӀалмакхойчоь Кхарачой-Чергазийчоь Карели Республика Коми Республика Марий Эл Мордови Якути Къилбаседа ХӀирийчоь ГӀезалойчоь Республика Тыва Удмурти Хакаси ЧувашиRepublics of Russia1.png
Суьртах лаьцна

1. Адыгейчоь (Майкоп)
2. Республика Алтай (Горно-Алтайск)
3. Башкирийчоь (Уфа)
4. Буряти (Улан-Удэ)
5. ДегӀаста (ХIинжа-гIала)
6. ГIалгIайчоь (МагIас)
7. ГӀебартойн-Балкхаройчоь (Нальчик)

8. ГӀалмакхойчоь (Элиста)
9. Кхарачой-Чергазийчоь (Черкесск)
10. Карели (Петрозаводск)
11. Республика Коми (Сыктывкар)
12. Республика Марий Эл (Йошкар-Ола)
13. Мордови (Саранск)
14. Якути (Якутск)

15. Къилбаседа ХӀирийчоь (Буро-ГӀала)
16. ГӀезалойчоь (Казань)
17. Республика Тыва (Кызыл)
18. Удмурти (Ижевск)
19. Хакаси (Абакан)
20. Нохчийчоь (Соьлжа-ГӀала)
21. Чуваши (Чебоксара)
22. Республика ГӀирма (Симферополь)

Истори

Хьажа ишта

Билгалдахарш

  1. Большая советская энциклопедия / Гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1977. — Т. 24, II. — С. 89, 90, 500.
  2. Пчелов Е. В. Рюриковичи. История династии. — М.: Олма-пресс, 2001. — С. 4—5. — (Архив). — ISBN 5-224-03160-5
  3. 1 2 Федеральная служба государственной регистрации, кадастра и картографии (Росреестр). Земельный фонд Российской Федерации на 1 января 2011 года (стр. 223)
  4. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2014 года и в среднем за 2013 год (опубликовано 23.01.2014г.).
  5. Бахархой, учтенное при Всероссийской переписи населения 2010 года. Федеральная служба государственной статистики. Архив йина хьалхара хьостан чура 2013 шеран 10 майхь. Теллина 2013 шеран 10 майхь.
  6. То есть учитывается постоянное Бахархой Российской Федерации, находившееся на территории страны
  7. IMF: Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP МВФ: ВВП по паритету покупательной способности (ППС). Октябрь 2014.(ингалс.)
  8. IMF: GDP based on purchasing-power-parity (PPP) per capita GDP МВФ: ВВП по ППС на душу населения.(ингалс.)
  9. WB: GDP based on purchasing-power-parity (PPP) per capita GDP ВБ: ВВП по ППС на душу населения.(ингалс.)
  10. IMF: Gross domestic product, nominal МВФ: Валовой внутренний продукт, номинал, апрель 2014.(ингалс.)
  11. World Economic Outlook Database-October 2014, International Monetary Fund
  12. 2014 Human Development Report Summary. United Nations Development Programme (2014). Теллина 2015 шеран 10 январехь.
  13. Отмена перехода на зимнее время увеличит световой день в Сибири | Экономический фактор | Экология
  14. Название Россия происходит от греч. Ρωσία (МФА: [roˈsia]) — так в Византийской империи называли Русь. История // Новая российская энциклопедия / под ред. А. Д. Некипелова. — М.: Энциклопедия, 2004. — Т. 1 (Россия). — С. 200. — ISBN 5-94802-003-7
  15. «Наименования Российская Федерация и Россия равнозначны» // Конституции Российской Федерации, ст. 1, часть 2

Хьажоргаш


Европан пачхьалкхаш
LocationEurope.png Австри · Азербайджан¹ · Албани · Андорра · Белорусси · Бельги · Болгари · Босни а, Герцеговина а · Ватикан · Йоккха Британи · Венгри · Германи · Греци · Гуьржех¹ · Дани · Ирланди · Исланди · Испани · Итали · Казахстан² · Латви · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Македони · Мальта · Молдави · Монако · Нидерландаш · Норвеги · Польша · Португали · Росси² · Румыни · Сан-Марино · Серби · Словаки · Словени · Турци² · Украина · Финлянди · Франци · Хорвати · Ӏаьржаламанчоь · Чехи · Швейцари · Швеци · Эстони

Йозуш йолу мехкаш: Аландийн гӀайренаш · Гернси · Гибралтар · Джерси · ГІайре Мэн · Фарерийн гӀайренаш · Шпицберген · Ян-Майен


Къобалцайина а, ахкъобалйина а пачхьалкхаш: Косово · Приднестровье


¹ Цхьа дакъа Европехь я еррига Азехь, дозане хьаьжина. ² Еррига Азехь.
Азин пачхьалкхаш
LocationAsia.png Азербайджан¹ · Эрмалойчоь · ОвхӀан-пачхьалкх · Бангладеш · Бахрейн · Бруней · Бутан · Малхбален Тимор · Вьетнам · Гуьржех¹ · Мисар² · Израиль · Инди · Индонези ³ · Урдан · Ирак · Иран · Йемен² · Казахстан ¹ · Камбоджа · Катар · Кипр¹ · Киргизи · Китайн Халкъан Республика · Корейн Халкъан-Демократин Республика · Кувейт · Лаос · Ливан · Малайзи · Мальдиваш · Монголи · Мьянма · Непал · Ӏаьрбийн Цхьанатоьхна Эмираташ · Ӏоман · Пакистан · Росси4 · СаӀудийн Ӏаьрбийчоь · Сингапур · Шема · Таджикистан · Таиланд · Туркмени · Турци4 · Узбекистан · Филиппинаш · Шри-Ланка · Къилба Корей · Япони

Къобалцайина а, ахкъобалйина а пачхьалкхаш: Республика Абхази · Азад Кашмир · Ва (пачхьалкх) · Вазиристан · Ӏиракъан Курдистан · Тайвань · Ламанийн-Карабах · Палестина (пачхьалкх) (Газа секторан а, Урдан хин малхбузен хийистан а латта ) · Тамил-Илам ·Къилбаседа Кипран Туркойн Республика · Шан Пачхьалкх · Къилба ХӀирийчоь


Йозуш йолу мехкаш: Акротири а, Декелиа а · Британин латта Индин океанехь (арх. Чагос) · Гонконг · Аомынь (Макао)


¹ Цхьа дакъа Европехь я еррига Азехь, дозане хьаьжина. ² Кхин Африкехь. ³ Кхин Океанехь. 4 Кхин Европехь.