Tiakei
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschrim worn. |
Tiakei Republik Türkei Türkiye |
|||||
|
|||||
Woispruch: „Yurtta Sulh, Cihanda Sulh“ (inoffiziell) (Tiakisch fir „Frieden in da Hoamat, Frieden in da Wejd“)[1] |
|||||
Amtssproch | Tiakisch[2] | ||||
Haptstod | Ankara[2] | ||||
Stootsform | Parlamentarische Republik | ||||
Stootsobahapt | Stootspresident Recep Tayyip Erdoğan | ||||
Regiarungschef | Ministerpresident Binali Yıldırım (seit 22.05.2016) | ||||
Fläch | (Rg. 34) 783.562</ref> km² | ||||
Eiwohna | 79.414.269 (Juli 2015) | ||||
Dichtn | 98 Eiwohna pro km² | ||||
Bruttoinlandsprodukt | 735,264 Mrd. US-Dollar (17.) (2010)[3]
968,604 Mrd. US-Dollar (KKP) (15.) (2010)[4] |
||||
Bruttoinlandsprodukt pro Eiwohna | 10.399 US-Dollar (58.)[5]
13.577 US-Dollar (KKP) (66.) |
||||
Human Development Index | 0.679 (83.) | ||||
Währung | Türk Lirası (Tiakische Lira) | ||||
Grindung | 29. Oktober 1923 | ||||
Nationalhymne | İstiklâl Marşı[2] | ||||
Nationalfeiadog | 29. Oktoba (Feiatog vo da Republik) | ||||
Zeitzone | UTC+2 / UTC+3 (März-Oktoba) | ||||
Kfz-Kennzoachn | TR | ||||
Internet-TLD | .tr | ||||
Telefonvoawoi | +90 | ||||
De Tiakei (tiakisch: Türkiye Cumhuriyeti (TC), Republik Tiakei, deitsch: Republik Türkei) is a Stoot in Asien (97 Prozent vo da Stootsflächn) und Eiropa (3 Prozent vo da Stootsflächn).
Inhoitsvazeichnis
Gschicht[VE | Weakln]
De Tiakei is da Nochfoigestoot vom Osmanischen Reich nachm Easchtn Wödkriag. Da Stootsgrinda is da Mustafa Kemal Atatürk, dea wo de Tiakei durch gsejschoftliche Reforma nachm Vorbuid vo Eiropa modeanisiad hod. Nachm Kriag mit Griachaland is 1922 zu am "Bevejkarungsaustausch" kema. Im Zwoatn Wödkriag wor de Tiakei nua wenig betroffn. As Militär hod eftas amoi putscht, 1989 zum drittn Moi. Ab da Mittn vo de 1980er Joa is aa da Kurdnkonflikt effentli worn. 1998 is da PKK-Chef Abdullah Öcalan gfanga gnumma worn. Seitm 3. Oktoba 2005 steht de Tiakei in Beitrittsverhandlunga mit da EU.
Politik[VE | Weakln]
Seit 2002 is a neie Regierung unta da Führung vo da islamischn Partei fia Gerechtigkeit und Entwicklung (AKP) am Ruada. Da wichtigste Mo vo da AKP is da Recep Tayyip Erdogan, de wo aa Ministerpresident is.
De Tiakei versteht si ois a laizistische Republik, des Militär segt si ois Wächta vo dera Politik.
Einwohna[VE | Weakln]
Am 1. Jenna 2008 hod de Tiakei 70.586.256 Eiwohna ghobt. De Ogobm zu de Ethnien differian je nachdem, wejchane Quejn ma nimmt. In da Tiakei lebm de foigendn Vejka: 80 bis 85 % Tiakn, uma 15 bis 20 % Kurdn, 2 bis 3 % Zaza, 2 % Araba, 1 % Albana, 0,5 % Tscherkessen, 0,5 % Georgier und diverse andare ethnische Gruppm und Nationalitätn wia de Abchasen, Aramäer, Armenia, Bosniakn, Bulgarn, Griachn, Lasen und aa Tschetschenen.
99,8% vo de Eiwohna san Moslems. Ummara 80% san Sunniten, 20% Aleviten.
Wirtschafd[VE | Weakln]
Des Bruttoinlandsprodukt pro Eiwohna war 2007 7.197 US-Dollar. De Inflazion war 2002 no bei 32 %. 2005 is de oide „Tiakische Lira“ durch de „Neiche Tiakische Lira“ (Yeni Türk Lirası) ersetzt worn, de Inflazion is iatz in ebba bei 7 %.
Seit 1996 hod de Tiakei a Zollunion mit da EU, in de 51,6 % vo de Exporte gengan. De Industrie in da Tiakei is um des Marmara-Gebiet rund um Istanbul ogsiedelt. De Tiakei is a großa Textui- und Glosliefarant, da Fremdnvakea spuit aa a wichtige Roin.
Galerie[VE | Weakln]
Beleg[VE | Weakln]
- ↑ Verfassung der Türkei
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Vafossung vo da Republik Tiakei; § 3: Große Nationalversammlung der Türkei, 7. Mai 2008
- ↑ http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/GDP.pdf
- ↑ BIP Kaufkraftbereinigt 2010
- ↑ http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=186&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=91&pr.y=15
Im Netz[VE | Weakln]
-
Commons: Türkei – Tiakei
Spruch: Tiakische Sprichweata – Zitat af Boarisch |
Afghanistan | Armenien | Aserbaidschan | Bahrain | Bangladesch | Bhutan | Brunei | Egyptn | China, Voiksrepublik | Georgien | Indien | Indonesien | Irak | Iran | Israel | Japan | Jemen | Jordanien | Kambodscha | Kasachstan1 | Katar | Kirgisistan | Kuwait | Laos | Libanon | Malaysia | Maledivn | Mongolei | Myanmar | Nepal | Nordkorea | Oman | Osttimor | Pakistan | Philippinen | Russland1 | Saudi-Arabien | Singapur | Sri Lanka | Südkorea | Syrien | Tadschikistan | Thailand | Turkmenistan | Tiakei1 | Usbekistan | Vaeinigte Arabische Emirate | Vietnam | Zypern, Republik
Åndane und umstrittane Gebiete:
Abchasien | Bergkarabach, Republik | Britischs Territorium im Indischn Ozean (Britische Ibaseegebiete) China, Republik (Taiwan) | Hongkong (SVZ vo da VR China) | Macao (SVZ vo da VR China) | Palästina | Südossetien | Tiakische Republik Nordzypern
1 Liegt zan Tei aa in Eiropa.
Albanien | Andorra | Bejgien | Bosnien-Herzegowina | Buigarien | Denemark2 | Deitschland | Estland | Finnland | Frankreich2 | Griachaland | Holland2 | Irland | Island | Italien2 | Kasachstan1 | Kosovo | Krowozien | Lettland | Liachtnstoa | Litaun | Luxnbuag | Malta | Mazedonien | Moldawien | Monaco | Montenegro | Norwegn2 | Östareich | Poin | Portugal2 | Rumänien | Russland1 | San Marino | Schweden | Schweiz | Serbien | Slowakei | Slowenien | Spanien2 | Tiakei1 | Tschechei | Ukraine | Ungarn | Vaoanigts Kinireich (UK)2 | Vatikanstod | Weißrussland
1 Liegt zan gresstn Tei in Asien. 2 Hod aa Gebiete aussahoib vo Eiropa.
Australien | Bejgien | Chile | Denemark | Deitschland | Finnland | Frankreich | Griachaland | Irland | Island | Israel | Italien | Japan | Kanada | Luxnbuag | Mexiko | Neiseeland | Holland | Norwegn | Östareich | Poin | Portugal | Schwedn | Schweiz | Sidkorea | Slowakei | Slowenien | Spanien | Tschechei | Tiakei | Ungarn | USA | Vaoanigts Kinireich (UK)
Koordinaten: 36°-42° N, 26°-44° O