Azaroaren 20

Azaroaren 20a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeita laugarren eguna da, 325.a bisurteetan. 41 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Philippe Ogouz Jaiotza: Donibane Lohizune, 1939 Ander Alaña Jaiotza: Bilbo, 1981 Felix Markaida Jaiotza: Loiu, 1931 Heriotza: Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Munduan Selma Lagerlof Jaiotza: Q1653205, 1858 Heriotza: 1940ko martxoak 16 Joe Biden Jaiotza: Scranton (Pennsylvania), 1942 Robert Kennedy Jaiotza: Q49142, 1925 Heriotza: 1968ko ekainak 6 Nadine Gordimer Jaiotza: Q761408, 1923 Heriotza: 2014ko uztailak 13 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 20ko jaiotzak Otto von Habsburg • Robert Byrd • Louis-Alexandre Berthier • Paulus Potter • Mikhail Ulyanov • Eduardo Vargas • Gerardo "Fraca" Martino • Joe Walsh • Zinaida Gippius • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   Heriotzak Euskal Herrian Santiago Brouard Jaiotza: 1919ko apirilak 19 Heriotza: Bilbo, 1984 Balendin Enbeita Jaiotza: 1906ko maiatzak 20 Heriotza: Muxika, 1986 François Batbedat Jaiotza: 1745eko apirilak 1 Heriotza: Vicq-d'Auribat, 1806 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Munduan Lev Tolstoi Jaiotza: 1828ko abuztuak 28 Heriotza: Q599866, 1910 Francisco Franco Jaiotza: 1892ko abenduak 4 Heriotza: Madril, 1975 Paulo III.a Jaiotza: 1468ko otsailak 29 Heriotza: Erroma, 1549 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 20ko heriotzak Benedetto Croce • Francis William Aston • Alexandra of Denmark • Konstantinos Stephanopoulos • Caroline of Ansbach • Trofim Lysenko • Maurice de Saxe • John Bauer • Wolfgang Borchert • Maud of Wales • John Jellicoe, 1st Earl Jellicoe • Fulk, King of Jerusalem • Ennio Flaiano • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu

Gertaerak Umearen Nazioarteko Eguna 284 - Diokleziano Erromako enperadore izendatu zuten. 1945 - Nurembergeko epaiketak (irudian) hasi ziren Nurembergen (Alemania), 24 buruzagi nazi aurka Holokaustoa eta Bigarren Mundu Gerrako hainbat krimen epaitzeko. 1984 - SETI programa jarri zen martxan. 1985 - Microsoft Windows 1.0 merkatura atera zen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Azaroa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2017 Aurreko eta hurrengo urteetan 2014: Osteguna 2015: Ostirala 2016: Igandea 2018: Asteartea 2019: Asteazkena 2020: Ostirala Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Laida eta Ohiergi.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1978 - ETAk Jose Benito Sanchez polizia armatuko kidea hil zuen Basaurin, eta Benjamin Sancho Mejido polizia armatuko kidea Nafarroan.
• 1984 - Herri Batasuneko kidea, medikua eta euskararen aldeko militantea zen Santi Brouard hil zuen GALek Bilbon.
• 1989 - Herri Batasuneko Espainiako Kongresuko diputatu aukeratua izan zen Josu Muguruza erail zuten Madrilen.
• 2007 - Espainiako Poliziak eta Guardia Zibilak sei gazte atxilotu zituzten Burlatan (Nafarroa), ustez kale borrokarekin zer ikusia izateagatik. Bost egunez inkomunikaturik izan ostean, horietako lau kartzelatu zituen epaileak. Gazteek tratu txarrak salatu zituzten.
• 2012 - EAJko Bakartxo Tejeria politikaria Eusko Legebiltzarreko zetozten lau urtetarako legealdirako mahaiburu izendatu berri zuten.

Mundua

• 284 - Diokleziano erromako enperadore hautatu zuten.
• 1910 - Mexikoko Iraultza hasi zen.
• 1917 - Ukraina errepublika izendatu zuten.
• 1936 - Jose Antonio Primo de Rivera, Falange Españolaren sortzailea, fusilatu zuten Alacanteko kartzelan (j. 1903).
• 1945 - Nazien aurkako Nurembergeko epaiketak hasi ziren.
• 1975 - Francisco Franco espainiar diktadorea hil zen.
• 1989 - Herri Batasuneko legebiltzarkidea zen Josu Muguruza erail zuten Madrilen
• 2011 - Alderdi Popularrak irabazi zituen Espainiako hauteskundeak.
• 2015 - Bamakoko Radisson Blu hoteleko atentatuan 170 lagun bahituak egon ondoren 27 bahitu eta 2 bahitzaile hil ziren.

Arte eta kultura

Mundua

• 1983 - The Day After ("Hurrengo Eguna") filma estreinatu zen, Nicholas Meyerek zuzendu eta Jason Robards, JoBeth Williams, Steve Guttenberg, John Cullum, John Lithgow eta Amy Madigan aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1998 - My Name Is Joe ("Nire izena Joe da") filma estreinatu zen, Ken Loachek zuzendu eta Peter Mullan, Louise Goodall, David McKay, Anne-Marie Kennedy, David Hayman, Gary Lewis eta Lorraine McIntosh aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2002 - Die Another Day ("Hil Zaitez/te Beste Egun Batean") filma estreinatu zen, Lee Tamahorik zuzendu eta Pierce Brosnan, Halle Berry, Toby Stephens, Rick Yune, Rosamund Pike eta Judi Dench aktoreek antzeztu zutelarik.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1984 - SETI programa jarri zen martxan.
• 1985 - Microsoft Windows 1.0 merkatura atera zen.
• 1998 - Zarya, Nazioarteko Espazio Estazioko lehen modulua espaziora jaurti zen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1683 - Frantzisko Etxebeste, gipuzkoar militar eta merkataria (h. 1753).
• 1834 - Martin Etxeto, Anibar, lapurtar bertsolaria.
• 1891 - Augustin Anabitarte, gipuzkoar idazlea eta euskaltzain urgazlea (h. 1981).
• 1901 - Juan Astigarribia, euskal herritar politikari komunista (h. 1989).
• 1907 - Felix Erauskin, euskal atleta (h. 1987).
• 1911 - Polentzi Gezala, lezoar txistularia, Europa osoan zehar eman zituen kontzertuak (h. 2008).
• 1927 - Andres Narbarte, Xalto, nafar bertsolaria (h. 1971).
• 1931 - Felix Markaida, Athletic Clubeko futbolaria (h. 2008).
• 1939 - Philippe Ogouz, lapurtar aktore eta bikoiztailea.

Mundua

• 1602 - Otto von Guericke, alemaniar fisikaria eta asmatzailea (h. 1686).
• 1750 - Tipu Sahib, Tipu sultana, Indiako hegoaldeko gudari ospetsua (h. 1799).
• 1752 - Thomas Chatterton, ingeles poeta (h. 1770).
• 1761 - Pio VIII.a, Aita santua (h. 1830).
• 1813 - Fran Miklošič, esloveniar hizkuntzalaria (h. 1891).
• 1841 - Wilfrid Laurier, Kanadako lehen ministroa (h. 1919).
• 1851 - Margarita Teresa Savoiakoa, Italiako erregina ezkontidea (h. 1926).
• 1855 - Josiah Royce, estatubatuar filosofoa (h. 1916).
• 1858 - Selma Lagerlöf, suediar idazlea, 1909ko Literaturako Nobel Saria (h. 1940).
• 1862 - Edvard Westermarck, finlandiar soziologo eta antropologo soziala (h. 1939).
• 1886 - Karl von Frisch, austriar zoologoa (h. 1982).
• 1889 - Edwin Hubble, estatubatuar astronomoa (h. 1953).
• 1890 - Robert Armstrong, estatubatuar aktorea (h. 1973).
• 1903 -
  • Alexandra Danilova, errusiar ballet dantzaria (h. 1997).
  • José Ignacio Lasa Esnaola, gipuzkoar idazle eta ikerlaria (h. 1993).
• 1907 - Henri-Georges Clouzot, frantziar zinemagilea eta gidoi-egilea (h. 1977).
• 1915 - Kon Ichikawa, japoniar zinema-zuzendaria (h. 2008).
• 1917 - Leonard Jimmie Savage, estatubatuar matematikari eta estatistikaria (h. 1971).
• 1923 - Nadine Gordimer, hegoafrikar idazlea, 1991ko Literaturako Nobel Saria (h. 2014).
• 1924 -
  • Félix de Guarania, paraguaiar idazlea eta guaranierazko ikerlari handia (h. 2011).
  • Benoît Mandelbrot, poloniar-frantziar-estatubatuar matematikaria, geometria fraktalean egindako lanagatik ezaguna (h. 2010).
• 1925 - Maia Plisetskaya, errusiar dantzaria (h. 2015).
• 1926 - Miroslav Tichý, txekiar margolari eta argazkilaria (h. 2011).
• 1930 - Christine Arnothy, hungarian jaiotako frantziar idazlea (h. 2015).
• 1939 - Copi, argentinar marrazkilaria eta idazlea (h. 1987).
• 1940 - Arieh Warshel, israeldar biokimikari eta biofisikaria, 2013ko Kimikako Nobel Saria.
• 1956 - Bo Derek, estatubatuar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1403 - Joana Nafarroakoa, Nafarroako infanta eta Rohango bizkondesa ezkontidea (j. 1339).
• 1806 - François Batbedat, lapurtar negoziogizon eta politikaria, Baionako alkatea, Landetan (j. 1745).
• 1861 - Migel Joakin Eleizegi, Altzoko Erraldoia, 2,42 metroko gipuzkoar erraldoia (j. 1818).
• 1981 - Eduardo Aznar Coste, euskal kirolari eta enpresaburua, Madrilen (j. 1920).
• 1984 - Santiago Brouard, medikua, politikaria eta euskararen aldeko militantea, GALek eraila (j. 1919).
• 1986 - Balendin Enbeita, bizkaitar bertsolari eta idazlea (j. 1906).
• 1989 - Josu Muguruza, bizkaitar kazetari eta politikaria, eraila (j. 1958).
• 2004 - José María González Barea, Currito, bizkaitar sukaldaria (j. 1931).

Mundua

• 966 - Rikardo I.a Normandiakoa, Normandiako dukea (j. 933).
• 1742 - Melchior de Polignac, frantziar kardinala eta diplomatikoa (j. 1661).
• 1764 - Christian Goldbach, prusiar matematikaria (j. 1690).
• 1848 - Robert Batty, Britainiar Armadako teniente-koronela, baita marrazkilaria (j. 1789).
• 1859 - Mountstuart Elphinstone, Britainia Handiko kolonizatzailea (j. 1779).
• 1863 - James Bruce (Elgingo VIII. kondea), Erresuma Batuko agintaria, Britainiarrena zen Ipar Amerikako lurraldeko gobernaria (j. 1811).
• 1882 - Henry Draper, estatubatuar astronomoa (j. 1837).
• 1894 - Anton Rubinstein, errusiar pianista (j. 1829).
• 1910 - Leo Tolstoi, errusiar idazlea (j. 1828).
• 1925 - Stefan Żeromski, poloniar eleberrigile eta antzerkigilea (j. 1864).
• 1934 - Willem de Sitter, herbeheretar fisikari, matematikari eta astronomoa (j. 1872).
• 1936 -
  • Buenaventura Durruti, espainiar sindikalista eta anarkista iraultzailea (j. 1896).
  • José Antonio Primo de Rivera, espainiar politikaria, Falange Española alderdiaren sortzailea (j. 1903).
• 1938 - Edwin Herbert Hall, estatubatuar fisikaria (j. 1855).
• 1953 - Francis Picabia, frantziar margolaria, diseinatzailea eta poeta (j. 1879).
• 1975 - Francisco Franco, espainiar diktadore militarra (j. 1892).
• 1978 - Giorgio de Chirico, italiar margolari surrealista (j. 1888).
• 1986 - Arne Beurling, suediar matematikaria (j. 1905).
• 1989 - Leonardo Sciascia, italiar idazle, saiakeragile eta politikaria (j. 1921).
• 1999 - Amintore Fanfani, Italiako 32. lehen ministroa (j. 1908).
• 2006 - Robert Altman, estatubatuar zinema zuzendaria (j.1925).
• 2007 - Ian Smith, Rhodesiako (gaur egun Zambia eta Zimbabwe) lehen ministroa (j. 1919).
• 2009 - Lino Lacedelli, italiar mendigoizalea, K2 mendiaren tontorrera lehen aldiz igo zen espedizioko kideetako bat (j. 1925).
• 2015 - Kitanoumi Toshimitsu, japoniar sumolaria, yokozuna gisa txapelketa gehien jokatu dituena (j. 1953).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Laida eta Ohiergi.
• UNICEFek egun honetan Munduko haur guztien eguna ospatzen du.

Azaroaren 19 | Urteko egutegi | Azaroaren 21