John Coltrane

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
John Coltrane
Coltrane (Schiphol, 1963)
Coltrane (Schiphol, 1963)
Algemene informatie
Geboortenaam John William Coltrane
Alias Trane
Geboren 23 september 1926
Overleden 17 juli 1967
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1946–1967
Genre(s) Jazz, avant-gardejazz, bebop, hardbop, modale jazz, free jazz
Instrument(en) Tenorsaxofoon, sopraansaxofoon, altsaxofoon, fluit, basklarinet
Label(s) Prestige, Blue Note, Atlantic, Impulse!
Officiële website
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek
Coltrane (Concertgebouw, 1961)
Coltrane-kerk, 2009

John Coltrane (Hamlet (North Carolina), 23 september 1926New York, 17 juli 1967) was een jazz-saxofonist. Hij geldt als een van de belangrijkste en invloedrijkste vernieuwers in de geschiedenis van het genre.

Biografie[bewerken]

John William Coltrane, bijnaam Trane, wiens vader kleermaker en halftijds muzikant was, studeerde eerst klarinet en altsaxofoon. In 1943 verhuisde hij naar Philadelphia om verder te studeren aan de Ornstein School of Music en de Granoff Studios. John Coltrane speelde bij de zeemacht in 1946 nog altsaxofoon, maar koos vanaf 1947 voor de tenor. In zijn beginperiode, vlak na de Tweede Wereldoorlog, speelde hij onder andere in de bands van Eddie "Cleanhead" Vinson, Dizzy Gillespie en Johnny Hodges. Coltranes eerste opgenomen solo is te beluisteren op Dizzy Gillespies "We love to boogie" (1951). Halverwege de jaren vijftig volgde hij Sonny Rollins op als tenorist in het Miles Davis-kwintet, dat later met altist Cannonball Adderley tot sextet werd uitgebreid. De ritmesectie van deze groep bestond in de tijd dat de beroemde plaat Kind of Blue werd opgenomen uit pianist Wynton Kelly, bassist Paul Chambers en drummer Jimmy Cobb. Een paar jaar daarvoor, in 1957, had Miles Davis zich nog genoodzaakt gezien om Coltrane tijdelijk te ontslaan wegens problemen met alcohol en drugsgebruik. Na zijn ontslag en ontnuchtering speelde Coltrane eerst met Thelonious Monk, bij wie hij een zeer snelle speelstijl ontwikkelde, die door criticus Ira Gitler Sheets of Sound werd gedoopt. Ook begon hij met het verkennen van de uithoeken van het harmonisch materiaal in de jazz: de elpee Giant Steps (1959) is het bekendste resultaat van deze zoektocht. Coltrane speelde samen met diverse jazz grootheden van zijn tijd, van Duke Ellington tot Cecil Taylor. Hij oefende gemiddeld acht uur per dag. In tien jaar tijd evolueerde hij van zeer getalenteerd bebop-saxofonist tot het boegbeeld van de Amerikaanse avant-garde jazz. Hij heeft een groot aantal opnames op zijn naam staan. In 1992 kreeg Coltrane postuum een Grammy Lifetime Achievement Award.

Kwartet[bewerken]

In 1960 formeerde hij zijn eigen klassiek geworden kwartet met McCoy Tyner (piano), Jimmy Garrison (bas) en Elvin Jones (drums). In deze bezetting speelde Coltrane naast tenorsax ook sopraansax. Bekende plaatopnames uit die periode zijn onder andere My Favorite Things en Olé Coltrane (uitgebracht op Atlantic Records) en Africa/Brass, Impressions, Crescent en A Love Supreme (uitgebracht op het nieuwe Impulse! Records, een label dat zich in de loop van de jaren zestig dankzij Coltrane ontwikkelde tot een thuishaven voor de avant-garde).

In 1966 verlieten McCoy Tyner en Elvin Jones de groep. Zijn vrouw Alice Coltrane (piano) en Rashied Ali (drums) namen hun plaats in. Het kwartet werd uitgebreid met Pharoah Sanders op tenorsax. In deze samenstelling maakte de groep experimentele muziek met een sterk religieuze inslag. Op het album Meditations zijn drummers Jones en Ali (en blazers Coltrane en Sanders) naast elkaar te horen.

Invloed[bewerken]

John Coltrane heeft grote invloed gehad op hele generaties tenorsaxofonisten en andere musici, zowel in de jazz als daarbuiten. Zo is het nummer Eight Miles High van The Byrds door hem geïnspireerd en werkt zijn spel door in de composities van Steve Reich.

Solo's van Coltrane tijdens liveconcerten konden zeer lang duren. Het record schijnt te staan op 2 uur en 56 minuten. Zijn speelstijl kan omschreven worden als intens en emotioneel.

Coltrane overleed op 40-jarige leeftijd aan leverkanker. Een van zijn drie zoons, Ravi (vernoemd naar zijn vriend Ravi Shankar), heeft zich eveneens tot een getalenteerd jazzsaxofonist ontwikkeld.

Religieus figuur[bewerken]

Na Coltranes overlijden, in 1971, begonnen volgelingen van de Yardbird Temple (genoemd naar Charlie Parker) in San Francisco hem te aanbidden als geïncarneerde God. De groep sloot zich aan bij de Afrikaans-orthodoxe Kerk, opgericht in 1921, waarbij de goddelijke status van Coltrane verviel. Coltrane werd heilig verklaard als Saint John William Coltrane. De daaruit voortkomende St. John Will-I-Am Coltrane African Orthodox Church, ook bekend als de 'Coltrane-kerk', is de enige Afrikaans-orthodoxe kerk die Coltranes muziek en teksten opneemt in haar liturgie.[1][2][3]

Discografie[bewerken]

Elpees met Coltrane als bandleider:

  • 1956 - Two Tenors (Prestige)
  • 1956 - Tenor Conclave (Original Jazz)
  • 1956 - Mating Call (Prestige)
  • 1956 - John Coltrane and the Jazz Giants (Fantasy)
  • 1957 - Interplay for 2 Trumpets and 2 Tenors (Original Jazz)
  • 1957 - John Coltrane with Kenny Burrell
  • 1957 - Cattin' with Coltrane and Quinichette
  • 1957 - Coltrane (Original Jazz)
  • 1957 - Lush Life
  • 1957 - The Last Trane
  • 1957 - John Coltrane with the Red Garland Trio
  • 1957 - Traneing In
  • 1957 - Blue Train
  • 1957 - The John Coltrane/Ray Draper Quintet
  • 1957 - The Ultimate Blue Train
  • 1957 - Once in a While
  • 1958 - The Believer
  • 1958 - Soultrane
  • 1958 - Trane's Reign
  • 1958 - Dial Africa
  • 1958 - Gold Coast
  • 1958 - Settin' the Pace
  • 1958 - Man Made Miles
  • 1959 - Giant Steps
  • 1960 - The Avant-Garde
  • 1960 - Coltrane Plays the Blues
  • 1960 - Coltrane's Sound
  • 1960 - My Favorite Things
  • 1960 - Coltrane Jazz
  • 1961 - Africa/Brass
  • 1961 - Olé Coltrane
  • 1961 - Impressions
  • 1961 - Trancendence Summit
  • 1961 - Live at the Village Vanguard
  • 1961 - In Europe
  • 1962 - Coltrane
  • 1962 - Ballads
  • 1962 - Bye Bye Blackbird
  • 1962 - Coltrane Live in Paris
  • 1963 - John Coltrane and Johnny Hartman
  • 1963 - To the Beat of a Different Drum
  • 1963 - Dear Old Stockholm
  • 1963 - Live at Birdland
  • 1963 - Live at the Half Note
  • 1964 - Crescent
  • 1964 - A Love Supreme
  • 1965 - The John Coltrane Quartet Plays
  • 1965 - Transition
  • 1965 - Kulu Se Mama
  • 1965 - Infinity
  • 1965 - Ascension
  • 1965 - The Major Works of John Coltrane
  • 1965 - Sun Ship
  • 1965 - Om
  • 1965 - Meditations
  • 1965 - New Thing at Newport
  • 1965 - Live in Seattle
  • 1965 - A Love Supreme Live in Concert
  • 1965 - Immortal Concerts: A Love Supremer
  • 1966 - Live at the Village Vanguard Again!
  • 1966 - Live in Japan
  • 1967 - Expression
  • 1967 - Stellar Regions
  • 1967 - Interstellar Space
  • 1967 - The Olatunji Concert: The Last Live Recording

Zie ook[bewerken]

Externe link[bewerken]