Edgar Allan Poe

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Edgar Allan Poe
Edgar Allan Poe.jpg
Algemene informatie
Geboren 19 januari 1809
Overleden 7 oktober 1849
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Handtekening Handtekening
Werk
Jaren actief 1827–1849
Genre Poëzie
Proza
Bekende werken The Raven
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Edgar Allan Poe (Boston (Massachusetts), 19 januari 1809 – Baltimore (Maryland), 7 oktober 1849) was een Amerikaans schrijver en dichter. Hij werkte ook als literair criticus en redacteur en was een van de eerste Amerikaanse schrijvers die van de pen probeerde te leven, waardoor hij een moeilijk leven leidde.

Biografie[bewerken]

Edgar Poe werd geboren in Boston, Massachusetts, als zoon van reizende acteurs, Eliza Poe en David Poe, Jr., die beiden overleden voor hij drie jaar oud was. Poe werd in huis genomen door John Allan, een succesvol zakenman uit Richmond, Virginia. Hij werd niet officieel geadopteerd en nam Allan als zijn tweede voornaam.

Van 1815 tot 1820 werd hij (gedeeltelijk) opgeleid in Engeland. In 1826 schreef hij zich in aan de Universiteit van Virginia, maar bleef daar slechts een jaar. Hij begon te drinken, te gokken, kon zijn vele schulden niet meer betalen en werd weggestuurd. In 1827 liep Poe weg bij de Allans en ging hij naar de officiersopleiding in West Point. Later werd hij ontslagen wegens opzettelijk plichtverzuim.

Hij trok in bij respectievelijk zijn grootmoeder langs vaderskant, zijn tante, Mrs Maria Clemm, en zijn nichtje, Virginia Clemm, in Baltimore, Maryland. In 1836 trouwde hij met Virginia, die op dat moment 13 jaar oud was. Hij begon te werken als redacteur en literair criticus. Hij schreef ook verhalen en gedichten, maar met matig succes. Pas met de publicatie van zijn gedicht The Raven in 1845 begon hij literaire erkenning te krijgen.

In 1847 overleed Virginia aan tuberculose. Na haar dood begon Poe de strijd tegen drank en drugs te verliezen, en in 1848 probeerde hij zelfmoord te plegen. In het daaropvolgende jaar verdween hij gedurende drie dagen en vond men hem ergens in de goot in de straten van Baltimore in ijlende toestand terug. Enkele dagen later overleed hij. Poe kwam niet meer lang genoeg bij bewustzijn om uit te leggen hoe hij in die erbarmelijke toestand terecht was gekomen en hoe het kwam dat hij niet zijn eigen kleding droeg. Volgens onderzoek van de Amerikaanse auteur Matthew Pearl zou Poe overleden zijn aan de gevolgen van een hersentumor.[1] Pearl schreef eerder The Poe Shadow, waarin hij in de vorm van een historische detectiveroman de dood van Edgar Poe beschreef.

Portret uit 1860 op basis van een daguerreotypie van Edgar Allan Poe uit 1848 of 1849

Invloed[bewerken]

Poe's bijzondere en vaak nachtmerrieachtige werk in het genre van de gothic novel was van grote invloed op horror- en fantasy-genres. Hij wordt ook gezien als de grondlegger van het detectivegenre met zijn drie verhalen over Auguste Dupin. Deze hadden een grote invloed op veel mysterieschrijvers na hem, onder meer Arthur Conan Doyle (met name The Hound of the Baskervilles).

Zijn literaire reputatie was buiten de VS groter dan in de VS zelf, waarschijnlijk omdat het macabere karakter de bevolking daar niet aansprak. Rufus Griswold werd zijn agent, maar was ook een rivaal en een vijand. Griswold had namelijk Memoires van de schrijver uitgebracht, waarin Poe werd afgeschilderd als dronkaard en opiumverslaafde. Mede hierdoor was Poe niet erg populair in Amerikaanse literaire kringen.

In Frankrijk, waar hij over het algemeen bekendstaat als Edgar Poe, werden zijn verhalen en enkele van zijn gedichten vertaald door Charles Baudelaire. Deze goede vertalingen leidden ertoe dat Poe populair werd onder de avant-gardistische schrijvers in Frankrijk. Schrijvers als Algernon Charles Swinburne werden sterk beïnvloed door zijn werk. Poe werd ook gewaardeerd door de symbolisten en Stéphane Mallarmé droeg verschillende gedichten aan hem op.

Wetenschappelijke interesses[bewerken]

Kosmologie[bewerken]

Naast zijn literaire en poëtische kant had Poe ook interesse in filosofische en wetenschappelijke vraagstukken. Dit laatste komt het best naar voren in zijn in 1848 geschreven Eureka: A Prose Poem, een essay over het materiële en spirituele universum, waarin hij een soort Big Bangtheorie voorstaat[2][3] en op intuïtieve gronden met een juiste verklaring kwam voor de paradox van Olbers.[4][5] Volgens Poe was Eureka wel zijn meesterwerk, maar kunst, geen wetenschap.[6] Inderdaad blijken Poe's beweringen over de dichtheid en rotatie van planeten in strijd te zijn met de wetten van Newton.[7]

Cryptografie[bewerken]

Poe droeg tevens bij aan de popularisering van de cryptografie. Met een advertentie in een krant Alexander's Weekly (Express) Messenger in Philadelphia bood hij aan codes te breken.[8] In juli 1841 publiceerde Poe een opstel A Few Words on Secret Writing in Graham's Magazine. In zijn verhaal The Gold-Bug komt geheimschrift voor.[9] Met zijn analytische vermogens - getuige zijn detectiveverhalen - begreep Poe dat het lezerspubliek de oplossing van een betrekkelijk eenvoudig cryptogram met substitutieversleuteling al niet begreep, zodat hij sensationele toepassingen kon bedenken. Hij speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van de mode van cryptogrammen in kranten en tijdschriften.[10] De voornaamste cryptograaf van de VS, William Friedman, raakte door lezing van The Gold-Bug in zijn jeugd gefascineerd en brak later de Japanse PURPLE-code in de Tweede Wereldoorlog.[11]

Werk[bewerken]

Gedichten[bewerken]

In chronologische volgorde.

  • A Dream (1827)
  • A Dream Within a Dream (1827)
  • Dreams (1827)
  • Tamerlane (1827)
  • Al Aaraaf (1829)

Proza[bewerken]

De verhalen staan in chronologische volgorde, op maand van eerste publicatie


Trivia[bewerken]

  • In 1976 bracht de Britse band The Alan Parsons Project het album Tales of Mystery and Imagination uit, met muzikale bewerkingen van een aantal verhalen en gedichten van Poe.
  • James Ensor realiseerde enkele etsen met Poe-thematiek: De wraak van Hop-Frog, Koning Pest. Verder maakte hij tekeningen rond De zwarte kat en De duivel in het belfort.
  • In 2012 kwam de speelfilm The Raven uit, waarin John Cusack Edgar Allan Poe speelt. Er wordt een poging gedaan om de mysterieuze laatste dagen van de schrijver te verklaren.
  • In 2013 verschijnt Poe in aflevering 4 van seizoen 17 van komedieserie South Park als grondlegger van de huidige subcultuur van de gothics.
  • In de jaren 90 gebruikten wielrenners zijn naam als codewoord voor het gebruik van het prestatieverhogende middel epo.

Literatuur[bewerken]

  • Ackroyd, Peter, Poe: A Life Cut Short, Chatto & Windus, London, 2008. ISBN 978-0-7011-6988-6.
    • vertaling: Edgar Allan Poe: de biografie, Amsterdam, Karaat, 2009.
  • Bittner, William, Poe: A Biography, Little, Brown and Company, Boston, 1962. ISBN 0316096865.
  • , The Unknown Poe, Paperback, City Lights, San Francisco, CA, 1980. ISBN 0-87286-110-4.
  • Frank, Frederick S.; Anthony Magistrale, The Poe Encyclopedia, Greenwood Press, Westport, CT, 1997. ISBN 0-313-27768-0.
  • Hoffman, Daniel, Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe, Paperback, Louisiana State University Press, Baton Rouge, La., 1998. ISBN 0-8071-2321-8.
  • Hutchisson, James M, Poe, University Press of Mississippi, Jackson, 2005. ISBN 1-57806-721-9.
  • Krutch, Joseph Wood, Edgar Allan Poe: A Study in Genius, Alfred A. Knopf, New York, 1926.
  • Meyers, Jeffrey, Edgar Allan Poe: His Life and Legacy, Paperback, Cooper Square Press, New York, 1992. ISBN 0-8154-1038-7.
  • Poe, Harry Lee, Edgar Allan Poe: An Illustrated Companion to His Tell-Tale Stories, Metro Books, New York, 2008. ISBN 978-1-4351-0469-3.
  • Quinn, Arthur Hobson, Edgar Allan Poe: A Critical Biography, Appleton-Century-Crofts, Inc., New York, 1941. ISBN 0-8018-5730-9.
  • Rosenheim, Shawn James, The Cryptographic Imagination: Secret Writing from Edgar Poe to the Internet, Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1997. ISBN 978-0-8018-5332-6.
  • Silverman, Kenneth, Edgar A. Poe: Mournful and Never-Ending Remembrance, Paperback, Harper Perennial, New York, 1991. ISBN 0-06-092331-8.
  • Sova, Dawn B., Edgar Allan Poe: A to Z, Paperback, Checkmark Books, New York, 2001. ISBN 0-8160-4161-X.
  • Whalen, Terence, A Historical Guide to Edgar Allan Poe, Oxford University Press, Oxford Oxfordshire, 2001, “Poe and the American Publishing Industry”. ISBN 0-19-512150-3.

Externe links[bewerken]

Wikisource Meer bronnen die bij dit onderwerp horen, kan men vinden op de pagina Author:Edgar Allan Poe op de Engelstalige versie van Wikisource.
Wikimedia Commons
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edgar_Allan_Poe&oldid=47025096"