Irlandia
- E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.
|
|||||
Himno: Amhrán na bhFiann | |||||
Kapital | Dublin | ||||
Stat mas grandi | Dublin | ||||
Idioma(nan) ofisial | Iers, Ingles | ||||
Forma di gobernashon | Demokrasia parlamentario Michael D. Higgins |
||||
Pais sovierno Independensia di Reino Uni |
24 April 1916 | ||||
Area - Total - Awa (%) |
70,273 km² (di 120) 2.00 |
||||
Populashon - 2009 est. - Densidat |
4,459,300 (di 121) 60.3/km² (di 139) |
||||
HDI - 2014 est. |
0,899 (di 11) |
||||
Moneda | Euro (€ (EUR ) |
||||
Zona di tempu | WET (UTC+0) | ||||
TLD di internet | .ie | ||||
Kódigo pa yama | +353 |
Irlandia, describi komo e Republika di Irlandia (Iers:Poblacht na hÉireann), ta un pais na arty nort west di Oropa. E estado moderno fovierno ta tuma approksimadamente vijfzesde deel di e isla di Irlandia, ku a wordu partdi bou di dos mandato na 1921. E ta un Demokrasia Parlamentario anto un Republika e ta grens na parti nort-oost na Nort Irlandia, ku ta parti di Reino Uni, anto otro kaminda e ta grens na Laman Atlantiko anto na parti Laman di Irlandia, anto na suit oost , St George's Channel, anto Laman Keltiko na parti suit.
E estado, originalmente yama e Estado Liber di Irlandia, a wordu establisa na 1922, komo un dominion ku e Commonwealt Britanniko, anto a keda haña mas i mas independensia dor di e statuur di Westminster anto e crisis di abdikashon di 1936. Un nobo konsitushon a keda intrudusi na 1937 ku a declare un estdo soviernu anto a kambia e nomber pa simplemente Irlandia. Na 1949, e delaster link formal ku Reina Uni a kibra di Irlandia a declara sumer Republika di Irlandia anto e la stop di bira un dominion: tambe e la bai for di e Commonwealt Brittaniko, komo ya kaba e la stop di partisipa den su organisashonan.
Tijdens di e mandamentu Brittaniko anto independensia initial Irlandia tabata un di e paisnan mas pober na West Oropa ando tabatin un grado di emigrashon masha haltu, pero na kontrast ku e otro paisnan na e tempu ei e la keda financialmente sin debe dor di tiki gastamentu gobernal. E ekonomia protekshonista a,i a habri den lat añanan 1950 i Irlandia a join e Kommunidat Ekonomiko Oropeo (aworaki yama Union Oropeo) na 1973. Un krisis ekonomiko a pone Irlandia pa kuminsa ku un Reformashon ekonomko na añanan 1980 . Irlandia a redusi belasting anto regulashon dramatikamente compara ku otro paisnan di Union Oropeo.
Na ranko komo e di 31 ekonomia mas poderoso na mundu, pa 2006 Irlandia tabata tin e di seis produkto gross domestic pa kapita anto e di ocho mas haltu pa kapita konsiderando kumprando e partido di poder, anto e tin e di sinku mas haltu na Human Development Index ma mmundu, anto e ta keda prome na kalidat di bida segun Economist Intelligens. Irlandia a keda ranka e di 6 riba de Index global di pas. Tambe e ta keda haltu pa su Edukashon, libertad politiko anto derechonan sivil, liberdat di prensa anto libertad ekonomiko; tambe e la keda di 5 na e faild statud index seriendo un di e estadonan mas suteniber la mundu, Irlandia ta un miembro di e Union Oropeo, E OECD, anto Nashonan Uni.
|
|
---|---|
Albania | Alemania | Andorra | Austria | Bélgika | Belarus | Bosnia Herzogovina | Bulgaria | Czechia | Dinamarka | Estonia | Finlandia | Francia | Gresia | Hongaria | Irlandia | Islandia | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxembourg | Macedonia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Hulanda | Noruega | Polonia | Portugal | Reino Uni | Romania | Rusia | San Marino | Serbia | Siudad Vatikano | Slovakia | Slovenia | Spaña | Suecia | Suisa | Ukrania |