Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

18:28 UTC — нядзеля, 5 сакавіка 2017 У беларускім раздзеле — 127 135 артыкулаў

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Першыя крокі • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Няме́цкая мова (ням. Deutsch , вымаўляецца: [dɔɪ̯ʧ]; deutsche Sprache, вымаўляецца: [ˈdɔɪ̯ʧə ˈʃpʀaːχə]) — мова немцаў, аўстрыйцаў, ліхтэнштэйнцаў і большай часткі швейцарцаў, афіцыйная мова Германіі, Аўстрыі, Ліхтэнштэйна, адна з афіцыйных моў Швейцарыі, Люксембурга і Бельгіі. З'яўляецца адной з самых распаўсюджаных моў у свеце пасля кітайскай, арабскай, хіндзі, англійскай, іспанскай, бенгальскай, партугальскай, рускай і японскай. Нямецкая — адна з афіцыйных і рабочых моў Еўрапейскага саюза і рада іншых міжнародных арганізацый. Адносіцца да заходняй падгрупы германскіх моў індаеўрапейскай сям'і. Пісьменнасць на аснове лацінскага алфавіта, дапоўненага трыма графемамі, якія абазначаюць умлаўты (ä, ö, ü), і лігатурай эсцэт (ß). Найстаражытнейшыя помнікі пісьменнасці адносяцца да VIII стагоддзя. Сучасная літаратурная нямецкая мова ўзнікла на аснове верхненямецкіх дыялектаў. У адрозненне ад яе асобныя нямецкія дыялекты (напрыклад, ніжненямецкія ці алеманскія), якія не поўнасцю ўдзельнічалі ў верхненямецкім зрушэнні ці ўдзельнічалі ў іншых фанетычных пераходах, захоўваюць сваю своеасаблівасць. У Аўстрыі і Швейцарыі склаліся ўласныя варыянты нямецкай мовы, сфарміраваныя на ўласнай дыялектнай аснове са сваімі спецыфічнымі рысамі фанетычнага і граматычнага ладу. (далей…) Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Фі́нскі залі́ў (фінск.: Suomenlahti, эст.: Soome laht, шведск.: Finska viken, руск.: Финский залив) — заліў ва ўсходняй частцы Балтыйскага мора, абмывае берагі Фінляндыі, Расіі і Эстоніі. Заходняй мяжой заліва лічыцца ўяўная лінія паміж паўвостравам Ханка і мысам Пыызаспеа (знаходзіцца каля вострава Осмуссаар) Плошча Фінскага заліва — 29,5 тыс. км², даўжыня — 420 км, шырыня — ад 70 км у горле да 130 км у самай шырокай частцы, сярэдняя глыбіня — 38 м (максімальная 121 м). На берагах заліва размешчаны некалькі гарадоў: У Расіі: Санкт-Пецярбург (уключаючы Кранштат, Сестрарэцк, Зеленагорск, Ламаносаў, Пецяргоф), Прыморск, Сасновы Бор, Выбарг, Высоцк, Усць-Луга; У Фінляндыі: Хельсінкі, Котка, Ханка; У Эстоніі: Талін, Тойла, Сіламяэ, Нарва-Йыэсуу, Палдыскі; (далей…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс Папаў Рымскіх і антыпапаў Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Вікітыдзень Запрашаем паўдзельнічаць у Месяцы Азіі. праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка 28 лютага 2017  — напісаны 127 000-ы артыкул. 18 студзеня 2017 — напісаны 125 000-ы артыкул. 16 студзеня 2017 — абраны найлепшыя артыкулы 2016 года. снежань 2016 — за месяц налічана 93 актыўныя ўдзельнікі, што зрабілі больш чым па 5 правак, з іх 25 — больш як па 100 правак; з'явілася 27 новых удзельнікаў. Архіў Выява дня Самец і дзве самкі чорнай ігуаны (Ctenosaura similis) у нацыянальным парку Бара-Хонда (Коста-Рыка)		Актуальныя падзеі Пратэсты ў Беларусі Знойдзеныя ў паўночным Стафардшыры[ru] (Англія) торквесы[ru] прызнаны найстаражытнейшымі залатымі вырабамі[ru] на тэрыторыі Брытаніі. Пальміра вызвалена[ru] ад сіл «Ісламскай дзяржавы». «Месяцовае святло[ru]» атрымаў прэмію «Оскар» у намінацыі «найлепшы фільм», найлепшым рэжысёрам[ru] быў прызнаны Дэм'ен Шазел[ru] за фільм «Ла-Ла Ленд», а найлепшым фільмам на замежнай мове[ru] — «Коміваяжор[ru]». У сістэме зоркі TRAPPIST-1 (на іл.) выяўлена сем экзапланет зямнога тыпу, тры з іх знаходзяцца ў зоне, прыдатнай да жыцця. З касмадрома Байканур апошні раз стартавала ракета-носьбіт «Саюз-У» — самая масавая ракета ў сусветнай касманаўтыцы. Немка Лаура Дальмаер[d] першай у гісторыі біятлона выйграла пяць залатых медалёў на адным чэмпіянаце свету[d]. Індыйская ракета-носьбіт PSLV-XL вывела на арбіту адначасна рэкордную колькасць спадарожнікаў — 104. У гарадах Беларусі прайшлі мітынгі супраць Дэкрэта аб дармаедстве. (17, 19 , 26 лютага) Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Рэліктавая глейная рыба з Паўночнай Амерыкі можа дыхаць атмасферным паветрам. Шчотачка на канцы языка дапамагае папугаям лоры збіраць з кветак пылок і нектар. Правадыр нарманаў у сярэдзіне XI ст. валодаў Паўднёвай Італіяй і Сіцыліяй. Вынаходнікі самалёта пачыналі з вытворчасці ровараў. Каб атрымаць сусветную вядомасць опернай спявачцы, давялося пагуляцца ў лялькі. Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 5 сакавіка — 65-ы (66-ы ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары. Падзеі 1279: Перамога войска ВКЛ на чале з вял. кн. Трайдзенем над ордэнскім войскам у бітве пры Ашарадэне. 1562: Магістр Лівонскага ордэна Готхард Кетлер у Рыжскім замку перадаў Мікалаю Радзівілу Чорнаму пячатку Ордэна і ключы ад Рыгі, прызнаючы свае ўладанні часткай ВКЛ. 1770: Забойства брытанскімі салдатамі некалькіх жыхароў амерыканскіх калоній («Бостанская разня»). 1907: Пачатак працы 2-ой Думы Расійскай імперыі. 1918: Перавод сталіцы Савецкай Расіі з Петраграда ў Маскву. 1940: Палітбюро ЦК ВКП(б) прыняло рашэнне аб расстрэле ваеннапалонных польскіх афіцэраў, якія знаходзіліся ў савецкіх турмах (гл. Катынскі расстрэл). 1946: Уінстан Чэрчыль у сваёй прамове называе мяжу з Усходнім блокам «Жалезнай заслонай». 1992: Беларусь устанавіла дыпламатычныя адносіны з Грэцыяй. 1998: НАСА абвясціла, што КА «Клементайн» знайшоў на Месяцы дастаткова вады, каб заснаваць калонію. Нарадзіліся 1133: Генрых II Плантагенет, кароль Англіі (пам. 6.7.1189) 1326: Людовік Венгерскі, кароль венгерскі з 1342, кароль польскі з 1370 (пам. 11.9.1382) 1575: Уільям Оўтрэд, англійскі матэматык (пам. 30.6.1660) 1777: Юзаф Маралёўскі, беларускі паэт і педагог (пам. 12.8.1845) 1871: Роза Люксембург, нямецкая рэвалюцыянерка (пам. 15.1.1919) 1896: Кандрат Крапіва, беларускі навуковец і пісьменнік (пам. 1991) 1910: Аўген Калубовіч (Каханоўскі), беларускі гісторык, палітычны дзеяч, настаўнік (пам. 25.5.1987) 1922: П'ер Паала Пазаліні, італьянскі пісьменнік, драматург, рэжысёр (пам. 2.11.1975) 1970: Джон Фрусчантэ, амерыканскі гітарыст, прадзюсар Памерлі 1605: Клімент VIII, Папа Рымскі (нар. 24.2.1536) 1953: Сяргей Пракоф'еў, рускі кампазітар (нар. 11(23).4.1891) 1953: Іосіф Сталін, кіраўнік СССР (нар. 1879) 1966: Ганна Ахматава, руская паэтэса (нар. 23.6.1889) 1985: Тодар Куніцкі, беларускі грамадска-палітычны дзеяч (нар. 14.5.1899) 2000: Мікола Ермаловіч, беларускі публіцыст, крытык, літаратуразнавец (нар. 29.4.1921) 2013: Валянцін Пятровіч Грыцкевіч, беларускі ўрач, грамадскі дзеяч (нар. 30.3.1933) 2013: Уга Чавес, прэзідэнт Венесуэлы (нар. 28.7.1954) Святкуюць
Тэмы   Прырода Зямля • Сонечная сістэма   Грамадства Народы • Мовы • Краіны • Палітыка   Беларусы Краіна • Гісторыя • Мова • Культура • Постаці   Гісторыя Асобы • Падзеі • Гістарычныя вобласці   Рэлігія Іўдаізм • Хрысціянства • Іслам • Будызм • Секты   Культура Архітэктура • Музыка • Літаратура • Выяўленчае мастацтва • Спорт   Навука Астраномія • Біялогія • Геалогія • Матэматыка • Мовазнаўства • Фізіка • Хімія   Тэхніка Авіяцыя • Зброя • Інфарматыка • Космас • Флот • Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус ВікіКнігі Падручнікі і дапаможнікі ВікіЦытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы ВікіВіды Слоўнік біялагічных відаў ВікіНавіны Свабодныя навіны ВікіСховішча Мультымедыйныя файлы МетаВікі Каардынацыя Вікіпраектаў