Hovudside

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Gå til: navigering, søk
Gå til: mobilutgåve
Grunnlagt: 31. juli 2004
Nynorsk Wikipedia har no 132 732 artiklar
Utvald artikkel Utvald artikkel
Utvald artikkel veke 13
Døgnrytme

Døgnrytme er eit resultat av ulike biologiske prosessar som styrer rytmiske gjentakingar av biokjemiske, fysiologiske og åtferdsmessige fenomen hjå både planter og dyr. Døgnrytmar vert studert innanfor vitskapsgreina kronobiologi.

Rytmane er internt genererte, og dei held fram også når det ikkje finst ytre påverknad, til dømes i konstant mørke. Perioden, om lag 24 timar, er ikkje påverka av temperatursvingingar. Rytmane vert justerte etter eksterne signal, primært dagslys og vekslinga mellom lys og mørke. Visse celler, tekne frå hjernen til laboratoriedyr, held fram med å vise rytmen i vekevis i ei skål med næringsstoff. Den indre «klokka» kontrollerer og koordinerer dei daglege mønstera for søvn og aktivitet, torste, appetitt og matmelting, kroppstemperatur, hormonproduksjon og andre biologiske fenomen. Les meir …

Førre tre vekene:

SanaEstisk kulturDronning Maud Land


Porträtt av Emanuel Swedenborg vid 75 års ålder hållande manuskriptet av Apocalypsis Revelata (Uppenbarelseboken avslöjad) från 1766. Målningen är utförd av Per Krafft och finns i Statens porträttsamling  på Gripsholms slott

Emanuel Swedenborg (1688–1772) var en svensk vetenskapsman (främst inom naturvetenskap), filosof, bibeltolkare, teosof, kristen mystiker och teolog. Swedenborg hade en mångsidig karriär som uppfinnare och vetenskapsman. Under större delen av sitt liv publicerade han en mängd skrifter, huvudsakligen skrivna på latin. I skriftsammanhang formulerade han sig sällan på svenska.

Vid 56 års ålder inledde han en ny fas, då han fick ett andligt uppvaknande genom drömmar och visioner av en andlig värld, där han sade sig tala med änglar, andar och avlidna personer. Han ansåg sig vara utsedd av Gud att skriva en himmelsk doktrin baserad på en reformerad kristendom. Swedenborg har blivit skärskådad i åtskilliga biografier och psykologiska studier. Läs mer …

Wikimedia-logo.svg Wikimedia
Commons-logo.svg
Commons
Felles medialager
Wikinews-logo.svg
Wikinytt
Frie nyhende
Wiktionary-logo-en.svg
Wiktionary
Ordbok og synonymordbok
Wikiquote-logo.svg
Wikifrasar
Frie sitat
Wikibooks-logo.svg
Wikibøker
Frie bøker
Wikisource-logo.svg
Wikikjelda
Frie kjeldetekstar
Wikispecies-logo.svg
Wikispecies
Artskart
Wikiversity-logo.svg
Wikiversity
Frie læremiddel
Wikimedia Community Logo.svg
Meta-Wiki
Wikimedia
Wikidata-logo.svg
Wikidata
Fri kunnskapsbase
Wikivoyage-logo.svg
Wikivoyage
Fri reisehandbok
Velkommen Velkommen
Grunnprinsipp Bullet blue.png Spørsmål og svar Bullet blue.png Hjelp Bullet blue.png Skriva Bullet blue.png Endra Bullet blue.png Arbeidskontoret Bullet blue.png Samfunnshuset Bullet blue.png Kontakt
Hjelp:Søk Søkehjelp

Søking Bullet blue.png Kategoriar Bullet blue.png Alle kategoriane Bullet blue.png Alle artiklane

Wikipedia er det største prosjektet til stiftinga Wikimedia. Oppslagsverket er fritt til å bruka her og elles. Det baserer seg i stor grad på dugnad, både når det gjeld skriving og retting, og du er velkommen til å delta. To av utgåvene er på norsk; denne nynorske wikipediaen og Wikipedia på bokmål og riksmål med meir enn 450 000 artiklar. Wikipedia finst også på nordsamisk. Vertsmaskinane blir betalt for gjennom gåver, og me tek gjerne imot bidrag.
Noia 64 apps date.png Dagen i dag, tysdag 28. mars 2017
Help-browser.svg Visste du at …
  • ... berre 13 % av innbyggjarane i Qatar er nasjonale qatararar, medan resten er utanlandske arbeidarar?
  • ... eit rekordkraftig høgtrykk over Skandinavia i oktober 2016 er knytt til uvanleg låge verdiar av den arktiske oscillasjonen?
  • ... ei gruppe forskarar konkluderte med at «We Are the Champions» av Queen er den mest fengande songen i popmusikkhistoria?
  • ... librasjon er små svingingar i rørsla til månen, som gjer at ein kan sjå meir enn halvparten av måneoverflata frå jorda?
  • ... veka då David Bowie døydde i januar 2016, gjekk heile 19 av albuma og 13 av singlane hans inn på den britiske album- og singellista?

Faktaa ovanfor er tekne frå nokre av dei nyaste artiklane våre – arkiv

Nuvola apps krfb.png Wikipedia på andre språk
Bokmål | Dansk | Føroyskt | Íslenska | Kalaallisut | Sámegiella | Suomi | Svenska
Heile lista (engelsk)