Tradycja sztuki operowej w Krakowie liczy ponad dwieście lat. Podtrzymywali ją przez dziesięciolecia różnego rodzaju zapaleńcy, kierowani ambicjami artystycznymi, organizacyjnymi czy po prostu miłością do muzyki. Ich wysiłki nie doprowadziły jednak do powołania zawodowej sceny operowej, choć w królewskim mieście nie raz pobrzmiewały piękne frazy z "Halki", "Carmen" czy "Fausta" i to w najlepszym wykonaniu.
Opera jako instytucja powstała dopiero w 1954 roku. W skromnej sali Domu Żołnierza przy ul. Lubicz 48 premierą „Rigoletta” Giuseppe Verdiego rozpoczęła swoją działalność. Okres radości i tryumfu trwał jednak krótko. Opera nie miała własnej siedziby. Mimo obietnic, powstających projektów i licznych batalii środowisk twórczych Krakowa, plany budowy gmachu dla rozproszonego w rozmaitych miejscach zespołu operowego ciągle odsuwano w przyszłość. Miejscem prezentacji spektakli operowych był Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie, repertuar operetkowy grano na amatorskiej scenie przy ul. Lubicz.
Trudności organizacyjne i rozmaite niewygody nie powstrzymały rozwoju instytucji. Dorobek krakowskiej sceny operowej w tamtym czasie jest imponujący. To ponad 250 premier a wśród nich znakomite, niejednokrotnie obrosłe legendą przedstawienia, to twórcy, których nazwiska weszły do polskiego i światowego dziedzictwa kultury. Kierowały zespołem operowym tak wybitne osobowości świata muzyki jak Kazimierz Kord, Robert Satanowski, Krzysztof Missona, występowali śpiewacy tej miary co Teresa Żylis-Gara, Jadwiga Romańska, Jadwiga Rappé, Wiesław Ochman. Wśród inscenizatorów znaleźli się Bronisław Dąbrowski, Kazimierz Dejmek, Helmut Kajzar, Tadeusz Kantor, Władysław Krzemiński, Józef Szajna, Lidia Zamkow. Partnerowała im czołówka polskich scenografów, by wymienić Wojciecha Krakowskiego, Andrzeja Majewskiego, Lidię i Jerzego Skarżyńskich, Andrzeja Sadowskiego, Andrzeja Stopkę, Kazimierza Wiśniaka czy Krystynę Zachwatowicz.
Nowy gmach Opery powstał w latach 2004-2008 ze środków Unii Europejskiej przy wsparciu Województwa Małopolskiego i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Działalność sceny zainaugurowała w dniu 13 grudnia 2008 uroczysta premiera „Diabłów z Loudun” Krzysztofa Pendereckiego w reżyserii Laco Adamika pod kierownictwem muzycznym Andrzeja Straszyńskiego.
Mając dziś własną siedzibę Opera Krakowska poszerza pole swoich działań, a jej propozycje artystyczne uzyskują wysokie oceny i powszechne uznanie. Przedstawienia przyciągają widzów z rozległego obszaru Południowej Polski, dużą grupę bywalców stanowią cudzoziemcy, rezydujący w Krakowie lub odwiedzający turystycznie miasto.
Siłą Opery Krakowskiej jest wysoki profesjonalizm wykonawców i realizatorów przedstawień. Wśród współpracujących śpiewaków znajdują się artyści o światowej lub europejskiej sławie, m.in. Małgorzata Walewska, Mariusz Kwiecień, Andrzej Dobber, Łukasz Borowicz, w gronie zespołu krakowskiej sceny nie brakuje solistów, których talent prowadzi do występów w najbardziej prestiżowych miejscach muzycznej Polski. Grono realizatorów – dyrygentów, reżyserów, scenografów i choreografów to wybitni twórcy teatru muzycznego, których markę sprawdziła z powodzeniem polska i niejednokrotnie międzynarodowa publiczność.
W repertuarze Opery Krakowskiej znajduje się obecnie blisko trzydzieści tytułów. Są to dzieła kompozytorów polskich i klasyka światowa, przedstawienia baletowe oraz muzyczne dla dzieci. Podczas sezonu krakowska scena otwiera się dla widza około dwustu razy, uzupełniając swój repertuar o koncerty, występy innych teatrów, spotkania z twórcami.
Od kilkunastu lat organizuje także Letni Festiwal, pokazując własne spektakle w plenerach lub zabytkowych wnętrzach Krakowa i okolic. Tradycją festiwalu stały, prezentowane na dziedzińcu Zamku Królewskiego na Wawelu koncerty pt. „Arie oper świata” oraz międzynarodowe gale baletowe „Grand pas!”. W ostatnich latach powstały w ramach festiwalu trzy wielkie, plenerowe widowiska – „Baron cygański” (2008) na hipodromie obok Zamku w Niepołomicach, „Carmina Burana” (2013) na Wawelu i „Skrzypek na dachu” (2014) na krakowskim Kazimierzu.
Opera Krakowska jest przychylna inicjatywom twórczym. Powołana dla tego rodzaju projektów „Scena - Opera Studio” sprzyja niekonwencjonalnym formom sztuki muzycznej i artystycznym eksperymentom. Tu powstała „Podróż zimowa” Schuberta/Barańczaka, „Cabaret lunaire” do muzyki Arnolda Schönberga z Agatą Zubel w roli głównej czy „Teresica – una pasión”, opera serenata, nawiązująca do kultury hiszpańskiego Złotego Wieku.
Oprócz przedstawień muzycznych, oper i baletów, przygotowywanych z myślą o młodej widowni, Opera Krakowska prowadzi bogaty program edukacyjny w dwóch cyklach dla dzieci: „Spotkania w Operze. Poranki” i „ Profesor Wiolinek”.
Opera wspiera młodych artystów, współpracując ściśle z Akademią Muzyczną w Krakowie. To właśnie operowe deski są miejscem debiutu studentów lub adeptów krakowskiej uczelni – dyrygentów, śpiewaków, instrumentalistów.
Opera Krakowska jest zapraszana na sceny kraju i zagranicy. Można ją spotkać w miastach Małopolski, ostatnio w Tarnowie, Nowym Sączu, Suchej Beskidzkiej (Zamek) czy w Oświęcimiu. Regularnie bierze udział w Bydgoskim Festiwalu Operowym, Festiwalu im. Adama Didura w Sanoku, występowała także na Festiwalu im. S. Moniuszki w Kudowej-Zdroju czy Festiwalu w Łańcucie. Rozpoczęta w 2012 roku współpraca z Trondheim Symphony Orchestra zaowocowała już pokazami krakowskiego „Don Giovanniego” w Norwegii, a w 2014 roku znalazł finał kolejny wspólny projekt obu instytucji w postaci premiery „Mefistofelesa” Arrigo Boito. Także występy z koncertami w Kuwejcie w 2012 roku zakończyły się ogromnym sukcesem.
Wdzięczna swojej widowni za obecność, wierność i wielokrotnie gorącą akceptację Opera Krakowska dokonuje wielu starań, by nieustannie podnosić poziom swych artystycznych propozycji, by sprostać wysokim oczekiwaniom współczesnego, wrażliwego odbiorcy.
Opera Krakowska
ul. Lubicz 48, 31-512 Kraków
tel.: 12/ 29-66-200, fax. 12/ 29-66-103
e-mail:
strona internetowa: www.opera.krakow.pl