Tagarchief: schaliegas

Schaliegasboringen in Oekraïne gestaakt

In 2012 verschenen er al berichten over de grote hoeveelheden schaliegas, die in de Oekraïnse bodem lagen te wachten op exploitatie. In januari 2013, tijdens het World Economic Forum in Davos, tekende Oekraine de eerste schaliegasovereenkomst (Production Sharing Agreement ofwel PSA) met Shell. Bij de ondertekening van die overeenkomst, door de toenmalige Oekraïnse president Janoekovitsj, was ook onze premier Rutte aanwezig. Men was optimistisch over de toekomst en verwachtte dat in 2017 het eerste schaliegas geproduceerd zou worden. Oliemaatschappijen en schaliegas-exploitanten zouden 10 miljard dollar investeren. Die miljarden komen uiteindelijk grotendeels terecht bij Amerikaanse bedrijven, die apparatuur leveren voor schaliegas-exploitatie.

Shell begon met proefboringen in het Yuzivska-bekken in het oosten van Oekraïne tussen Kharkiv en Donetsk.
Kort na de Maidan-revolutie was men nog optimisisch over de schaliegaswinning in Oekraïne. Maar door de oplopende spanningen moesten de proefboringen in juni van 2014 worden gestaakt.

Toen de tanks oprukten naar Lugansk en Donetsk vertrokken de schaliegas-boorploegen in allerijl uit het oosten van Oekraïne. Een deel van de uit Amerika afkomstige apparatuur werd achtergelaten. Een Russische journaliste is gaan kijken naar de wegroestende trucks.

Voorlopig zal er niet naar schaliegas gezocht worden in Oekraïne, laat staan dat er schaliegas gewonnen en gestookt kan worden.
Eerder dit jaar kondigde oliemaatschappij Chevron aan dat het zou stoppen met schaliegasexploratie in Polen en in Roemenië.
Andere oliemaatschappijen stopten al eerder met schaliegasprojecten in Polen, vanwege hoge kosten en tegenvallende resultaten.
Het begint erop te lijken dat de schaliegasrevolutie aan Europa en Oekraïne voorbij zal gaan. Dat lijkt mij goed nieuws. Schaliegaswinning is in mijn ogen een hoop gedoe en een hoog risico op milieuvervuiling voor een relatief klein beetje aardgas. We kunnen beter besluiten om het voor eeuwig in de bodem te laten zitten.

Fracking: het verkruimelen van de aardkorst is niet duurzaam

2 Antwoorden

Hydraulic fracturing, afgekort tot fracking, is het verkruimelen van diepliggende gesteentes om daar aardgas en andere koolwaterstoffen uit te winnen. Normaal gesproken zou het miljoenen jaren duren voordat het aardgas en de lichte koolwaterstoffen door diffusie uit die gesteentes zouden lekken, zodat de mensheid ze naar de oppervlakte kan halen om te verbranden. Maar door het gesteente met bruut geweld open te breken en te verkruimelen, komt het gas (en de lichte koolwaterstoffen) sneller en eerder vrij.
Dat openbreken van het gashoudend gesteente om de diffusie te versnellen is niet duurzaam. Je kunt het verkruimelde gesteente, op kilometers diepte, niet in nog kleinere stukjes breken om de rest van het schaliegas eruit te krijgen. En als je dat gaat proberen, dan zal dat meer energie kosten dan je uiteindelijk uit het schaliegas kunt winnen.

Schaliegas is een fossiele brandstof. Schaliegasbronnen zijn binnen 10 jaar uitgeput. Om de produktie van schaliegas gelijk te houden, moeten er continue nieuwe gaten worden geboord en gefrackt. Maar op een gegeven moment heb je al de gaten geboord, die je kunt boren. Het heeft geen zin om te gaan boren en fracken waar geen koolwaterstoffen in het gesteente zitten.
In de VS zijn de afgelopen 10 jaar 85.000 gaten geboord en gefrackt. In de komende decennia wil de schalie-industrie nog meer dan 500.000 gaten boren en fracken…

Dalende olieprijs en steenkoolprijs: de koolstofzeepbel loopt leeg

4 Antwoorden

De afgelopen maanden is de prijs voor een vat aardolie gedaald tot onder de $100.
De prijs voor steenkool is al sinds begin 2011 aan het dalen.
In de grafiek hieronder is goed te zien dat de prijs van fossiele brandstoffen een dalende trend vertoont.

Een dalende prijs duidt erop dat het aanbod groter is dan de vraag.
De produktie van steenkool en aardolie wordt de laatste jaren met alle mogelijke middelen vergroot. Hieronder is de groei van de mondiale olie- en steenkoolproduktie uitgezet in twee grafieken.

In de steenkool- en aardolieproducerende landen wordt ook flink geïnvesteerd om de produktie te vergroten. In de VS worden vele miljarden gestoken in de exploitatie van schalie-olie en Brazilië leent meer dan 200 miljard dollar van investeerders om de diepzee-olie voor de Braziliaanse kust te kunnen exploiteren.
China heeft veel geinvesteerd om de steenkoolreserves van Mongolië te gaan exploiteren en in Australië en Zuid-Afrika wordt geïnvesteerd om de export van steenkool te bevorderen.
Bedrijven en regeringen hebben zich diep in de schulden gestoken om de winning van fossiele brandstoffen in de toekomst mogelijk te maken. Investeerders hebben onevenredig veel kapitaal geïnvesteerd in de winning van fossiele brandstoffen en zij hopen een goed rendement te halen op die investering. Waarschijnlijk is er in de olie-, gas- en steenkoolwinning sprake van een overinvestering en dat wordt ook wel de koolstofzeepbel (carbonbubble) genoemd. Het is verre van zeker dat de investeringen terugverdiend zullen worden.

Dalende vraag naar aardolie en steenkool
De dalende prijs voor olie en steenkool geeft aan dat het aanbod groter is dan de vraag. Economen en energiedeskundigen gaan er nog altijd vanuit dat de vraag naar aardolie en steenkool zal blijven stijgen. Maar in grote delen van de wereld zien we de vraag naar aardolie en steenkool al jarenlang dalen. Het verbruik van aardolie in de 6 grootste landen van de eurozone is de afgelopen 8 jaar al met een kwart afgenomen.
Ook in de VS daalt het aardolieverbruik.
Er zijn aanwijzingen dat het verbruik van aardolie in China niet verder meer groeit.

In juli 2014 verbruikte de Chinese economie 9,5 miljoen vaten per dag. In juli 2013 was dat nog 10,0 miljoen vaten per dag. (volgens de JODI-database: zie refinery intake)
China verbruikt ongeveer de helft van alle steenkool, die wereldwijd geproduceerd wordt. In de afgelopen maand kondigde de Chinese regering aan dat men het gebruik van steenkool wil gaan beperken. Dat kan door meer elektriciteit op te wekken met duurzame bronnen als waterkracht en wind. De vertraging van de economische groei draagt ook bij aan een lager steenkoolverbruik. Het gevolg is dat China in 2014 minder steenkool importeert dan in 2013.

Gaat de koolstofzeepbel leeglopen?
De afgelopen jaren hebben oliemaatschappijen al vaak investeringen in moeilijk winbare olie- en gasprojecten moeten afschrijven. Oliemaatschappij Shell ging voor vele miljarden het schip in bij de schaliegaswinning in de VS. Door de dalende olieprijs zullen oliemaatschappijen nog meer moeten afschrijven op hun reserves: de resterende reserves in de bodem zijn waarschijnlijk geen $120 per vat waard, maar misschien slechts $95 per vat.
Steeds vaker zullen oliemaatschappijen besluiten om exploitatie van olie- en gasvelden uit te stellen, omdat de exploitatiekosten bij de huidige lage olieprijs niet terugverdiend kunnen worden.
De schaliegaswinning in de VS dreigt uit te lopen op een financieel fiasco. Volgens insiders is de Amerikaanse schaliegaswinning net zo’n pyramidespel als de sub-prime hypothekenportefeuilles in de jaren 2006 en 2007. Als die zeepbel leegloopt zullen een paar profiteurs net op tijd hun winst gepakt hebben, maar de meeste investeerders zullen naar hun investering kunnen fluiten.
In de steenkool-industrie is men nog optimistisch. Maar als de steenkoolprijs door overproduktie en dalende vraag verder zal dalen, dan zal investeren in steenkoolmijnen niet langer rendabel zijn.
Nog voordat de wereld een strenger klimaatbeleid gaat voeren, dreigt de koolstofzeepbel al leeg te lopen. De Grenzen aan de Groei, die al 40 jaar geleden voorspeld werden, lijken in 2014 bereikt.

LEES OOK:
Low Oil Prices: Sign of a Debt Bubble Collapse,Leading to the End of Oil Supply?
door Gail Tverberg.

Schaliegaswinning en landroof in Oekraïne mogelijk gemaakt door Wereldbank en IMF

3 Antwoorden

Professor Michael Hudson, van de University of Missouri, legt in het interview hieronder uit hoe de schaliegaswinning in Oekraïne gefinancierd wordt. Het Amerikaanse Agency for International Development (USAID) staat garant voor de leningen, waarmee de schaliegaswinning in mogelijk wordt. De zoon van vice-president Joe Biden is directeur van het grootste schaliegasbedrijf dat in Oekraïne gaat fracken.
De Wereldbank ondersteunt het verpachten van Oekraïnse landbouwgrond aan Westerse bedrijven.
Het klinkt als een boosaardig complot van Westerse bankiers en oliemaatschappijen om Oekraïne leeg te roven.

Schaliegaswinning trekt oliemaatschappijen dieper in de rode cijfers

Geef een reactie

Onlangs meldde het Amerikaanse Energy Information Agency dat veel Amerikaanse olie- en gasmaatschappijen steeds grotere schulden krijgen. De inkomsten uit de winning van schalie-olie en schaliegas zijn al jarenlang kleiner dan de uitgaven, die de bedrijven doen om de moeilijk winbare fossiele brandstoffen te produceren.

De inkomsten van de olie- en gasmaatschappijen stijgen niet langer. Daar zijn twee redenen voor. De geproduceerde hoeveelheid schalie-olie en schaliegas stijgt niet of nauwelijks. En de prijs voor olie en gas stijgt niet.
De uitgaven van de bedrijven zijn in 2011 en 2012 sterk gestegen. De grootste kostenposten zijn de aanschaf van materieel en grondstoffen, het uitkeren van dividend aan aandeelhouders en het terugkopen van aandelen.

In de grafiek hieronder zie je dat het verschil tussen uitgaven (blauwe lijn) en inkomsten (groene lijn) in 2010 klein was. Daarna zijn de verliezen groter geworden.

Veel bedrijven proberen de inkomsten te vergroten door bezittingen te verkopen. Daarbij kun je denken aan boorvergunningen of aan reeds ontwikkelde gas- of oliebronnen, die weinig produceren. Verkopen van bezittingen om de inkomsten op te krikken zie je ook bij de grote oliemaatschappijen zoals Shell. Je kunt een boorvergunning of oliebron slechts één keer verkopen: het is een eenmalige injectie van kapitaal.

Eerder dit jaar waarschuwde Asjyljyn Loder van Bloomberg al op de oplopende schulden van Amerikaanse schaliegasbedrijven.

De ontwikkelingen in de VS kunnen zich ook in Europa voordoen als het duurdere schaliegas moet concurreren met goedkoper conventioneel aardgas uit Noorwegen, Nederland of Rusland. De Europese producenten van schaliegas zullen zich ook diep in de schulden moeten steken (=door private investeerders gesubsidieerd worden) of door de overheid gesubsidieerd moeten worden.
De komende jaren zullen leren of schaliegaswinning in Europa echt van de grond komt of alleen kan voortbestaan door de schuldenlast steeds verder te laten oplopen.

Oekraïne kan niet wachten om schaliegas te gaan winnen

1 antwoord

De Russische aardgasmaatschappij Gazprom levert geen gas meer aan Oekraïne. De Oekraïners willen (en kunnen) de hoge prijs niet meer betalen. En Oekraïne produceert zelf te weinig gas om in de eigen behoefte te voorzien. De afgelopen jaren heeft de Oekraïnse regering, o.l.v. Janoekovitsj, al besloten om schaliegas te gaan winnen om minder afhankelijk te worden van gas uit Rusland.

Hieronder een grafiek van het Amerikaanse onderzoeksbureau IHS met een prognose van de Oekraïnse gasproduktie in de komende 20 jaar.

(Bron: SPECIAL REPORT Natural Gas and Ukraine’s Energy Future (2012))

Oekraïne kan volgens deskundigen de gasproduktie verdrievoudigen.
De Oekraïnse regering rekende zich al rijk en begon plannen te maken.

De beste lokaties om schaliegas te winnen liggen in het oosten van Oekraïne en dan vooral in het Yuzovska-Shale-Block tussen Kahrkiv en Donetsk (de rechterbenedenhoek van het kaartje hieronder)

(Bron: EIA (2013))

In januari 2013, tijdens het World Economic Forum in Davos, tekende Oekraine de eerste schaliegasovereenkomst (Production Sharing Agreement ofwel PSA) met Shell. Deze overeenkomst geeft Shell 50 jaar lang het recht om tot een diepte van 10 km. olie- en gas te winnen (dus ook schaliegas) in het Yuzovska-shale-block, een gebied van 7886 km² in het Dniep-Donetsk-bekken.

Meer informatie en een duidelijke kaart van het gebied vind je op de website van Unconventional Gas in Ukraine.

In november 2013 begon Shell met de verkenningsboringen in het Yuzovska-gebied. De waarde van het project wordt geschat op 10 miljard dollar.
In maart van 2014 wordt een tweede proefboring voltooid.
Maar in juni 2014 worden de verkenningboringen opgeschort i.v.m. de vijandigheden tussen het Oekraïnse leger en de pro-Russische separatisten.

De Oekraïnse regering in Kiev wil dat de schaliegaswinning geen verdere vertraging oploopt. De winter van 2014-2015 komt snel dichterbij. Daarom wil men zo snel mogelijk het verzet van de separatisten breken en oprollen, zodat Shell ongestoord de zoektocht naar sweetspots kan hervatten.

Tot slot een animatiefilmpje waarin John Perkins, die vroeger voor het IMF werkte, uitlegt hoe Europa en de VS omgaan met landen waar grondstoffen en fossiele brandstoffen te winnen zijn.
Het land wordt opgezadeld met schulden. De grondstoffen en fossiele brandstoffen worden door Westerse bedrijven voor een schijntje geëxporteerd. De regering wordt onder druk gezet om mee te werken aan de plundering. En als de regering niet mee werkt, wordt er een staatsgreep op touw gezet om een bevriende regering aan de macht te helpen.

Voor meer informatie klik je naar het verhaal van Matt op crudeoilpeak.info

Cassandraclub

Donkere wolken in de kristallen bol, met hier en daar een lichtpuntje