|
Zachęcam uczniów naszej szkoły oraz
innych mieszkańców naszej gminy, powiatu, czy innych osób zainteresowanych
naszych regionem do czytania informacji zamieszczonych na naszej stronie
internetowej. Jako pierwszą zamieszczamy pracę Pani Dyrektor naszej szkoły
mgr Krystyny Łapacz zatytułowaną „Szkoła Podstawowa w Straszewie na
przestrzeni czasu od powstania do chwili obecnej”
W różnych
dokumentach i źródłach historycznych nie ma dokładnej daty powstania
szkoły w Straszewie. W 1790 roku istniała już w Straszewie szkoła
„królewska”. Słowem „królewska” nazywano szkoły, gdzie nauczyciele
opłacani byli z kasy królewskiej. Do szkoły w Straszewie chodziły dzieci
ze Straszewa, Wiszar i Klecewka. W Trzcianie, gdzie szkoła powstała w 1801
roku chodziły do niej tylko dzieci z tej wsi.
Szkoły miały wtedy charakter szkół wyznaniowych. W Straszewie była szkoła
katolicka. Do szkoły w Trzcianie uczęszczały dzieci protestantów. W
królewskiej szkole w Straszewie, w tym czasie, nauczycielem był organista.
Wykonywał on te dwie funkcje jednocześnie. W 1812 roku znajduje się
dodatkowa wzmianka o nauczycielu szkoły w Straszewie, 39-letnim Józefie
Lakowskim. Wymieniony był podoficerem. Podam jako ciekawostkę ile zarabiał
ów nauczyciel. Otrzymywał on rocznie od mieszkańców wsi: 16 szefli żyta,
14 serów, 5 szefli jęczmienia, 21 szefli grochu, 10 cetnarów siana, 2
pokoje szkolne, 24 fury drewna, co stanowiło 62 talary w gotówce wraz z 18
groszami od jednego dziecka od dziedzica (1 szefel = 64 litry). Uznawano,
że było to wynagrodzenie niskie.. Szkoły były w tym czasie parafialne,
nasza była w obrębie parafii w Tychnowach.
Wykaz szkół z 1836 roku informuje nas już, że do rejonu szkoły w
Straszewie dołączono Watkowice. Opiekę nad wszystkimi szkołami parafii
Tychnowy sprawował do 1874 roku król pruski.
Szkoły katolickie do 1873 roku były szkołami parafialnymi, a następnie
zostały podporządkowane nadzorowi państwa, stając się szkołami
publicznymi.
Do 1854 roku wszędzie istniały szkoły jednooddziałowe. Stan budynku szkoły
w Straszewie był zły.
Oto pierwszy budynek szkoły w Straszewie.
Była też duża płynność kadry nauczycielskiej. Nauczyciele musieli posiadać
już kwalifikacje. Od 11 grudnia 1845 roku kto nie ukończył seminarium
nauczycielskiego nie mógł uczyć w szkole.
Pierwsze dane o ilości dzieci w szkole w Straszewie pochodzą z 1812 roku.
Do szkoły uczęszczało 27 chłopców i 15 dziewcząt. W 1824 roku szkoła w
Straszewie liczyła 70 dzieci, a w 1854 roku 91 dzieci. Do 1845 roku mniej
przestrzegano ustaw o obowiązku szkolnym, stad frekwencja uczniów w szkole
była słabsza. Z sytuacją dzieci na wsi łączył się problem powstania szkół
letnich i zimowych. Szkoła letnia dla dzieci starszych (od 10 lat) trwała
od Wielkanocy do 29 września. Uczono w niej 3 godziny dziennie. Szkoła
zimowa trwała od 29 września do Wielkanocy. Na lekcje uczęszczano przed i
po południu.
Dzieci w czasie wolnym pomagały w pracach gospodarskich rodzicom. Dzieci z
rodzin biednych pracowały u dziedzica. W Straszewie w spisie dzieci z dnia
21 lipca 1854 roku na 105 dzieci 14 pochodziło z rodzin bardzo biednych,
które pracowały jako pasterze bydła u dziedzica.
W 1872 roku dzieci w jednoklasowej szkole w Straszewie miały przedmioty:
j. niemiecki, religia, rachunki-geometria, rysunki, przyroda, śpiew, praca
ręczna- gimnastyka. Najwięcej godzin było z j. niemieckiego. Pozostałe
przedmioty uczono w języku polskim. Zadaniem szkoły było nauczyć dzieci
czytania, pisania, umiejętności posługiwania się książeczką do
nabożeństwa. Duży nacisk był położony na religijne wychowanie dzieci,
które w ośrodkach katolickich przyczyniało się do utrzymania polskości.
Po roku 1873 ostry kurs przybrała walka z językiem polskim w szkołach,
który całkowicie usunięto ze szkoły. W okresie wzmożonej germanizacji
władze niemieckie rozciągnęły ścisłą kontrolę nad szkołami elementarnymi.
Jedynie księża przeciwstawiali się tej polityce i uczyli religii w języku
polskim. Byli za to szykanowani i prześladowani. 1910 roku przeniesiono
nauczanie do nowego budynku.
Na zdjęciu budynek jest szkoły, w którym
się obecnie uczymy. To zdjęcie pochodzi ze zbiorów prywatnych rodziny ks.
Władysława Demskiego z około 1920 roku. Przy szkole jest jeszcze polna
droga.
Szkoła polska rozpoczęła działalność od 1945 roku. Przed wojną i w czasie
wojny była tu szkoła niemiecka. Z informacji uczniów z tamtego okresu
wiemy, że była to szkoła jednooddziałowa z klasami elementarnymi o jednym
nauczycielu. Uczono w języku niemieckim. Szkołę polską w 1945 roku
zorganizował jej pierwszy kierownik Zygmunt Bąkowski, człowiek starszy z
wieloletnią praktyką nauczycielską. Do szkoły zapisano 43 uczniów. Część
dzieci była z rodzin, które przybyły tu z centralnej Polski, a część z
rodzin tutejszych. Nie było programów nauczania, podręczników, a uczniowie
nie znali w większości języka polskiego. Była tylko kl. I i II, a wiek
dzieci o rozpiętości 10 lat.
W 1946/47 roku został podniesiony stopień organizacyjny szkoły do pięciu
klas. Przybyła też jeszcze jedna nauczycielka. W tym roku szkoła liczyła
już 109 uczniów. Nauka odbywała się w klasach łączonych. W 1947/48 roku
przybył jeszcze jeden etat nauczycielski i kl. VI.
W 1948/49 roku była już kl. VII. Szkoła liczyła 114 uczniów i uczyło
trzech nauczycieli w klasach łączonych. W tym roku szkołę opuścili pierwsi
absolwenci, a było ich pięciu. Byli to ci uczniowie, którzy mieli kilka
klas szkoły podstawowej zaliczonych z przed wojny.
W roku szkolnym 1949/50 zlikwidowano klasy łączone, w szkole pracowało
czterech nauczycieli, było 130 uczniów i siedem klas. Stopniowo poprawiały
się warunki pracy i nauki w szkole. Uczniowie mieli podręczniki szkolne, a
szkoła sprzęt i trochę pomocy dydaktycznych. W 1952/53 roku następuje
zmiana kierownika szkoły. W miejsce Pana Zygmunta Bąkowskiego przybył Pan
Jan Waligóra.
Następne lata nie wnosiły nic szczególnego do historii szkoły. Następowały
zmiany na stanowiskach kierowniczych oraz zmiany pracujących nauczycieli.
Zgodnie z polityką oświatową tamtych lat, odbywały się uroczystości, a
nauka była już zbliżona do obecnej. Zmieniała się baza szkoły, poprawiały
się warunki nauki. W tym czasie była już szkoła ośmioklasowa . Nauczanie
przeniesiono do jeszcze jednego budynku po drugiej stronie ulicy. W 1981
roku budynek ten wskutek dużego zniszczenia musiał być remontowany i
zmienił swój kształt.
Tak wygląda obecnie.
Stary zabytkowy budynek, który
funkcjonuje od 1945 r. Zachował swój pierwotny kształt.
Od 1997 roku przejęliśmy jeszcze jeden
budynek po byłej wiejskiej świetlicy oraz wiejską bibliotekę.
W szkole uczyło wiele wspaniałych
nauczycieli, którzy przez cały okres swej pracy wracali często do
historii, która na naszych terenach jest bogata, ale i tragiczna.
Poznajemy naszą przeszłość, aby na tej podstawie budować teraźniejszość.
3 czerwca 2000 roku Szkoła Podstawowa w Straszewie przyjęła imię ks.
Władysława Demskiego. Pochodził on ze Straszewa, był obrońcą polskości
Powiśla i wielkim patriotą.
Na zabytkowym budynku szkoły wmurowana
została tablica pamiątkowa poświęcona patronowi.
Szkoła posiada sztandar, który został
ufundowany przez byłych uczniów szkoły
oraz pobliskie zakłady pracy.
Na zdjęciu moment przekazania sztandaru
przez dyrektora szkoły uczniom.
Powyższa praca bardzo skrótowo przedstawia
historię naszej szkoły. Jak widać ma ona bogatą tradycję historyczną,
podobnie jak nasza miejscowość i okolice. O naszej szkole roku 2003
napiszemy w najbliższym czasie. Krystyna Łapacz |